NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
I voor do Provincie Utrecht.
FEUILLETON.
LOONEN.
BUITENLAND.
GELE ROZEN EN ROSE.
No. 5.
Woensdag 16 Januari 1907.
Zes-en-dertigste jaargang.
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDA6.
-WITSa^C-A-SiT.
Amersfoortsche Courant
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden met Zondagsblad f 0.75;
Franco per post door het geheele Rijk 1.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
Ingezonden stukken in te zenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever G. J. SLOTHOUWER.
Bureau: Langestraat 77. Telephoon n». 69.
ADVERTENTlfiN:
Van 16 regels 0.50; iedere regel meer 7'/, Cent.
Advertentiên viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte
Om een onderzoek in te stellen
naar de loonen van enkele Nederland-
sche plaatsen is het arbeidsveld zoo
ruim, dat men zich moet bepalen tot
enkele bedrijven.
Laat ons beginnen met het Bakkers
bedrijf.
Een meesterknecht in een brood
bakkerij te Amsterdam en Haarlem
heeft een loon van circa f 15. terwijl
een man in dezelfde positie in Utrecht
gewoonlijk f J3 heeft De meester
knechts in broodfabiieken zijn voor
het meerendeel in betere conditie.
Gewoonlijk hebben zij den broodkost
vrij. Het loon der gezellen is zeer
verschillend. In particuliere bakkeiijen
zijn de gezellen dikwijls bij de patroons
in den kost, waarvoor f5 in de week
berekend wordt. Eenmaal per week,
hetzij van Donderdag op Vrijdag of
van Vrijdag op Zaterdag wordt langer
gewerkt. Ook komt het welvoor.dat
van Donderdagmiddag 6 uur tot Vrij
dagmiddag 5 uur wordt gearbeid. In
fabrieken wordt in twee ploegen ge
werkt.
In particuliere bakkerijen bedraagt
het aantal arbeidsuren 80 a 90 uren
per week. In Delft verdient een gezel
gemiddeld f 10.50 per week, in den
Bosch f 10, in Leiden f8, in Utrecht
is het loon gewoonlijk f 10.
Men ziet dus, in dal vak verschilt
de loonstandaard over het algemeen
niet veel.
In het banketbakkersvak is moeielijk
een standaardloon op te geven, daar
de bedienden gewoonlijk «intern" zijn
en dan bun tractement als maandloon
ontvangen.
In de meeste steden van Nederland
loopt dat gewoonlijk tusschen de
flGO—f200 per jaar. Hier is echter
absoluut geen basis van op te geven,
omdat hier het een en ander voor
namelijk afhangt van de meerdere of
mindere bekwaamheid van den titu
laris.
Nog dient opgemerkt te worden
dat de meeste jongezellen in bet bak-in Rotterdam f ii, in Vlissingen f 12.
kersbedrijf kost en inwoning genieten,
zonder meer, anderen die meer be
drevener zijn betalen zoo wij bier
boven zeiden f5 tot vergoeding van
dien kost. Gehuwde lieden bij banket
bakkers verdienen gemiddeld f 12 a
14. Men ziet dus in dat vak is bet
verschil groot.
Erger is hel in het «kelnersvak".
Laat ons beginnen met den obeikelner
Zijn er inrichtingen in Rotterdam
waar een «obei" f40.f30, 25 per
maand heeft, in Amsterdam zijn een
paar «obers" die slechts f 7 30 per
maand ontvangen. Men weet dat is
over het algemeen een stand, die
moet leven van de fooien en deze
zijn mceilijk te taxeer en.
Wat van de sobers" is gezegd, is
ook van toepassing op de kelners. Zij
ook hebben in bijria alle steden een
laag loon, maar zijn gewoon dat het
publiek hen bij het afrekenen eenigzins
bedei kt. Er is over dien scheeven
toestand al veel geschreven en ge
wreven, maar zij schijnt maar niet
voor oplossing vatbaar te zijn. Het
vrouwelijk personeel als kamermeisjes
enz. heeft gewoonlijk een hooger loon
dan do huisvrouw ze in de meeste
gevallen heeft, maar haar dienst is
veel zwaarder.
Wanneer wij het wagenmakersvak
nagaan dan meiken wij het volgende
op. Verdient in Utrecht een bedreven
wagenmaker circa f 13.80 dan dient
opgemerkt te worden dat dit bijna
het hoogste loon is, dat in het gan-
sche land wordt gegeveD.
In Breda is de verdienste f 10.80,
in Ginneken f9.685, in Piinsenhage
eveneens, in Den Haag f 12, den Bosch
f 11.40, Hilversum f 11 Leidenfl050
Nemen wij het stucadoorsvak.
Een bedreven stucadoor haalt ge
woonlijk in Utrecht f 13.60 per week
terwijl zijn collega in de bouwbedrij
ven in den Helder verdient f 13.20, in
den Bosch f 12, in Hilversum f 15,
Utrecht maakt hierbij geen slecht
figuur, wel zijn in Hilversum en Bussum
de loonen hooger, maar men vergete
niet dat de arbeid daar zeer tijdelijk
is. Door den enormen aanbouw in
deze plaatsen is de loonstoestand zeer
hoog, is men echter die periode voor
bij dan zal ook dit betrekkelijk hooge
loon wel dalen.
Metselaars.
Het loon van een metselaar kan
men in Utrecht stellen op f 14.50, in
Rotterdam loopt dat van f 14 - f15 40,
in Enschedé f 13 - f 14 in Gouda 12,
den Helder f 13.20, Groningen f 15
en den Haag f 18,50.
Dit laatste loon zal ook wel door
zekere omstandigheden zoo hoog zijn
te meer daar in den Haag over het
algemeen de standaard niet de hoogste
is.
Het is niet onmogelijk dat het ver
schil bij enkele vakken nog grooter
is, zonder de loonstandaard te kunnen
verbeteren kan het toch zijn nut
hebben deze droge eijforS onder de
oogen te brengen.
De Duitsche keizer, die al meer
malen zijn ernstig misnoegen te ken
nen heeft gegeven over de weelde in
het Duitsche officierscorps, heeft dezer
dagen wederom eens uiting gegeven
aan zijn verontwaardiging. Dit ge
schiedde nadat de keizer een maaltijd
bij een officierskorps had meegemaakt,
waarbij allerlei lekkernijen, Fransche
champagne en dure wijnen waren
rondgediend. Thans is volgens de
Mil. pol. Korr." door het militaire
kabinet nog eens de uitdrukkelijke
wil des keizers te dezen aanzien ter
kennis van het leger gebracht. De
keizer wil, dat ook bij zijn aanwezig
heid de maaltijd alleen zal bestaan
uit soep, visch, groente, vleesch, boter
in Bussum f 15 75, in Kampen f 11.56,Jen kaas. Slechts een eenvoudige roode
in Leiden f 14, in Nijmegen f 13.20, of witte tafelwijn of bowl mag wor
den geschonken, gevolgd door een
enkel glas Duitschen mousseerenden
wijn. De «pousse" wordt in den ban
gedaan en dadelijk na tafel mogen
geen nieuwe dranken worden rond
gediend. Of deze wilsuiting van den
keizer veel zal helpen? Als hij het
feestmaal bijwoont natuurlijk, maar
anders
Een ernstig mijnongeluk wordt uit
de Vereenigde Staten gemeld. Door
het instorten van een galerij in de
Schloss Mine, Calhoun County, Ala
bama, zijn niet minder dan honderd
arbeiders in de mijn begraven. Men
slaagde er tot dusver niet in eenige
verbinding te krijgen met de slacht
offers, rnaar door klopsignalen weet
men. dat er onder de arbeiders nog
levenden zijn. Er bestaat echter wei
nig kans op redding.
Majoor Dreyfus, die tegenwoordig
te St.-Denis zijn standplaats heeft is
daar dezer dagen door een onbekende
op straat overvallen. Hij werd op den
grond geworpen en tiet kruis van
het Legioen van Eer werd hem van
de borst gerukt.
Wat nog nooit in Amerika is voor
gekomen is thans geschied. Een rood
huid is gekozen lot senator in den
staat Kansas in Amerika. De man is
is zijn loopbaan begonnen alsjockoy.
Te Heidelberg is de vorige week
de algemeene sluiting der winkels
's avonds te 8 uur in werking ge
treden, volgens de bepalingen der
Rijkswet.
Overal in het binnenste der
aarde is beroering; op alleilei plaat
sen neemt men aardbevingen waar
en de vulkanen beginnen te werken.
Eenige dagen geleden schreven wij
dat reeds over den Etna, nu komt
het bericht dat de MaunaLoa op
Hawaï vlammen uitspuwt, welke een
hoogte van 100 K.M. bereiken. De
lava stroomt het dal in eri men heeft
dertig aardschokken gevoeld.
De Mauua-Loa is een 4145 M.
hooge berg. welke met nog al geregel
de tusschenpoozen in werking is. In
1843 storte hij groote hoeveelheden;
lava nil; in 1829 werkte hij twee
maanden achtereen; toen kwam er
een lava stroom, welke acht dagen
doorvloeide vóór hij in zee stortte.
Dikwijls gaan de uitbarstingen van
dezen berg met aardbevingen gepaaid.
Een onschuldig veroordeelde.
Sir Arthur Conan-Doyle, de schrij
ver van de bekende Sherlock-Holines-
verhalen, de schepper van het onver
getelijke type van den scherpzinnigeri
detective, heeft zichzelf tot detective
gepromoveerd, en van de fictie tot
de werkelijkheid overgaande iu de
«Daily Telegraph", een tweetal zeer
lange artikelen geschreven, om de
onschuld te betoogen van George
Edalji, die wegens veedieislal veroor
deeld was tot zeven jaar dwangarbeid,
en na drie jaren uit de gevangenis
ontslagen werd.
Conan Doyle betoogt in een breed
voerig verhaal, dat Edalji de hem ten
laste gelegde daden niet kan hebben
bedreven.
Maar hij gaatveider. Hij zet uiteen,
hoe de vervolging van Edalji alleen
ontstaan is uit haat tegeri de familie
van dezen zoon van een predikant,
uit een Hindoe familie stammende.
En bij betoogt, dat de politie bij liet
geheele onderzoek opgetreden is niet
een luwheid en een willekeur, die
men niet verwachten zou in een rechts
staat als Engeland.
Toen laler een andere man ver
oordeeld werd wegens een soortgelijk
misdrijf als waarvan Edalji beschuldigd
werd, bleek het, dat Edalji veroordeeld
was op valsche getuigenveiklaringen.
Sir Arthur heeft met bewonderens
waardige handigheid een onderzoek
in deze zaak ingesteld en is daai bij
tot de overtuiging gekomen, dat Ge
orge Edalji onschuldig werd veroor-
NAAR HET ZWEEDSCH
DOOR
4) Slot.
Zij snelde naar hoven, naar hare kamer en,
zonder er zich rekenschap van te geven wat
zij deed, haalde zij de gele roos uit het haar,
drukte een warmen kus op een der lichtroode
en bevestigde deze met bevende vingers in de
door spanning waarin zij verkeerd had voch
tige, lokken.
Nu moest het dan maar buigen of barsten
Al had zij door hare handeling de wereld het
onderste boven doen vallen, dan zou zij toch
niet anders hebben kunnen doen.
Zij gevoelde een verwonderlijke kracht in
zich. Het mocht gaan zoo als het wilde, maar
hij, dien zij boven alles lief had moest weten
hoe het er in haar hart uitzag. In hare ver
beelding vloog zij over de schouders van al
die menschen henen, van al die gasten, die
haar zoo onverschillig waren en in 't voorbij
zweven zag zij den Kamerheer staan als een
ornament van brons of porselein.
En eindelijk stond zij dan tegenover hem
in wiens hand, dit besefte zij nu duidelijker
dan ooit, het wel en wee van haar geheele
leven rustte. Met eene stem waarin trotsch
en smart en blijdschap in verbazende menge
ling klonk, zeide zij
«Goeden avondH a r t e 1 ij k welkom mijn
heer Hjelmsköld."
Het zou te ver leiden als wij den strijd en
de verdrietelijkheden welke deze twee jonge
menschen te doorworstelen hadden eer zij hun
doel bereikten, wilden beschrijven. Maar de
lichtroode roos had toch voor altijd hun lot
beslist en het eindoordeel met het gevolg hier
van, hun gelukkig huwelijk, heeft geene macht
der aarde kunnen tegenhouden.
«Zeg eens, lieve, ik hoop niet dat je mij
onbescheiden zult vinden, maar ik zou wel
gaarne willen weten waarom jullie altijd van
diezelfde rose rozen, en nooit andere, hebt,
als er verjaardagen, bruiloft of andere familie
feesten hier in huis gevierd worden vroeg
eene intieme vriendin vele jaren later aan de
vrouw van Majoor Hjelmsköld.
«Omdat juist die roos het symbool is van
al het geluk en de vreugde die het leven mij
geschonken heeft," riep de Majoor, die de
vraag toevallig gehoord had, ontroerd uit.
En toen kwam de geschiedenis van de rose
en de gele roos voor den dag, in een kleinen
kring van goede vriendenen sedert is het
verhaal overgebracht tot kinderen en klein
kinderen. Ik was tien jaar oud toen ik ze voor
het eerst hoorde vertellen.
Nu konden die mooie rose rozen voorzeker
niet beschermen tegen het leed en de beproe
vingen des levens al zijn zij nog altijd het
zinnebeeld van het hoogste geluk. Veelbelo
vende zonen en dochters werden, in den bloei
hunner jaren, door den dood weggeruktmen
had vaak te strijden met geldelijke bezwaren
in de huishouding, die door de liefde was ge
bouwd en ten laatste kwam de groote duister
nis en legde haar drukkende hand op die lieve,
trouwe oogen die eenmaal de gele roos door
een rose hadden doen vervangen. Maar hoog
boven dit alles verhief zich, onwankelbaar en
onwrikbaar, het geluk der heilige liefde.
Als de blinde majoor op verjaardagen of bij
het vieren van bruiloft der kinderen zijne
geurige rose roos in de hand kreeg, om het
even in welk jaargetijde zulk een feestdag
viel, dan gleed er altijd een heldere glans van
blijdschap over de gerimpelde trekken en er
lag iets van het jeugdig vuur in de stem
waarmede hij de lieve geefster dank zegde,
altijd met dezelfde woorden
«Die geur ken ik en de kleur van de roos
is ook voor blinde oogen zichtbaar, m ij n e
Margarethe!"
En Margarethe Hjelmsköld had het hare
kinderen en kleinkinderen ernstig aan het
hart gelegd, gedurende de jaren die zij haar
besten man overleefde
«Wanneer alles uit is, legt dan op mijne
kist alles wat je liefde daarop leggen wil.
Maar i n de kist, in mijn koude h tnd en op
het verstijfde hart niets dan rose rozen. Dan
kan papa z ij n e Margarethe altijd herkennen."