NIEUWE Nieuws- en Advertentieblad voor de Provincie Utrecht. T - i FEUILLETON. EEN EENVOUDIGE. BINNENLAND. No. 30. Zaterdag 13 April 190?. Zes-en-dertigste jaargang. VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG. Onze nikkelen Stuiver. Amersfoortsche Courant l ABONNEMENTSPRIJS: Per 8 maanden met Zondagsblad f 0.75; Franco per post door bet geheele Rijk 1. Afzonderlijke Nummers 3 Cent. Ingezonden stnkken in te zenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag. Uitgever G. J. SLOTHOUWER. BureauLangestraat 77. Telephoon no. 09. ADVERTENTIËN: Van I6 regels 0.50; iedere regel meer 7Cent. AdvertentiSn viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend. Groote letters en vignetten naar plaatsruimte Onder het ministerie Kuyper werd door den minister van financiën Harte een wetsvoorstel ingediend om een bronzen stuiver in te voeren. Dit geld- sluk zou zoo groot wezen als een gulden en even zoo zwaar. Het is te begrijpen, dat zulk een stuiver een monsterachtig geldstuk zou worden en toch met de aftreding van het ministerie Kuyper nam de minisler de Meester het wetsontwerp onver anderd over. Doch onze tweede Kamer dacht er niet zoo over; er kwam een krachtig verzot en men wist den minisler aan het verstand te brengen dat er in de wereld een beter muntmetaal bestaat uitstekend geschikt voor pasmunt en dit is nikkel. Het zou toch al te dwaas zijn voor pasmunt het zware brons of koper te gebruiken. Al lang bleek het dat onze onge lukkige stuivertjes niet meer aan de behoefte voldeden. Weldra zullen zij dan ook uit de samenleving verdwijnen en men kan later in een of ander museum deze als curiositeit bewonde ren. Ze worden zuchtjes aan reeds uit den omloop genomen en men begint het nieuwe stuiverstuk reeds vlijtig aan te munten. Wij kunnen omtrent bet nieuwe stuiverstuk het volgende mededeelen. Het wordt gemaakt van muntnikkel. dat is een samensmelting van 75°/o koper en 25 °/o nikkel. Die samenstel ling is gekozen, omdat zuiver nikkel veel duurder en veel moeielijker te bewerken is. Toch behoudt bet stui verstuk den mooien zilverglans van het nikkel. Het nieuwe stuiverstuk zal iets zwaarder en dikker, maar ook iets kleiner zijn dan het tegenwoor dige kwartje. Toch zou er bedrog tusschen beide geldstukken kunnen plaats hebben en daar is voor gezorgd. Op het gevoel kunnen het kwartje en bet nieuwe stuiverstuk van elkaar worden onderscheiden. Het nieuwe stuiverstuk zal een gladderand hebben, terwijl het kwartje een gekartelde rand heeft. Doch ook voor het oog is het onderscheid zeer goed merkbaar. Aan de voorzijde van bet stuiverstuk staat niet het portret van de Koningin, maar alleen de Koninklijke kroon verder het woord Nederland tusschen twee eiken takken en daaronder het jaartal. Er is beweerd en ook in de Tweede Kamer gezegd, dat wij eigenlijk geen stuiverstukken noodig hebben als de Staat maar zorgde, datjer genoeg 2'lt centstukken in omloop waren. Er werd gezegd dat de Nederlandsche bank te veel 2'/> centstukken in voor raad had. Dit klinke vreemd en toch kan de Nederlandsche Bank hieraan niet veel doen. Dit is een gevolg van het gebruik van muntgas. De gasfabrieken brengen op reus achtige wijze hun gas aan den man door muntgasmeters. Men werpt 2 cent in de gleuf en klaar is de zaak. Elke maand worden de gasmeters geledigd en het is te begrijpen, dat er bij de gasfabrieken een onnoeme lijk aantal 2'/i centstukken inkomen. In de brandkast kunnen dezeD alle maal niet bewaard worden en deze groote hoeveelheden worden naar de Nederlandsche Bank gebracht, die volgens hare voorschriften verplicht is deze stukken in te wisselen. En zoo gebeurt het dat bij de Neder landsche Bank millioenen 2'/i cent stukken in voorraad zijn. In de groote steden op postkan toren en andere groote instellingen kan men tbans rolletjes van 40 stuks 2'/i centstukken bekomen. Dit is een goede maatregel en hiervan wordt druk gebruik gemaakt. Het is dus onwaar dat de Staat niet genoeg bronzen pasmunt aan- munt, maar deze wordt opeen gehoopt en daardoor zijn de 2'/» centstukken zoo schaars in omloop. Het is dus gelukkig dat de regeering er toe is overgegaan om een nieuw stuiver stuk in te voeren, en in sommige deelen van ons land wordt er reik halzend naar omgezien. Doch wanneer zullen zij komen? Aan de rijksmunt heeft men het tegenwoordig te druk met ander werk. Wij kunnen dus nog een beetje wach ten en wanneer zij geslagen worden zullen er slechts een beperkt aantal in den handel komen; omdat de maatregel het karakter draagt van een proef. «Geduld is zulk een schoone zaak," zegt onze kinderdichter van Alphen terecht. Nederlanders in Duitschland. Wegens den grooten toevloed van werkzoekende Nederlanders, die jaar lijks zich naar het Industriegebied van Duitschland begeven, of zich daar reeds bevinden, de onbekendheid met taal zeden en gewoonten niet alleen maar de groote verleiding waaraan die jonge menschen daar blootstaan leidde tot stichting der vereeniging tot werkverschalling aan Nederlanders in het Industriegebied van Duitsch land met het doeloppassenden en vlijtigen Nederlanders van dienst te zijn bij het zoeken naar eene hun passende betrekking en goede huis vesting. Te Homburg aan den Rijn is door de vereeniging een «Tehuis voor Ne derlanders" gesticht en nu noodigt het bestuur burgemeester predikan ten en allen die door hun ambt in staat gesteld zijn, uit, de daarheen vertrekkende Nederlanders bij het afhalen van hun Heimatschein of andere papieren op het bestaan en het streven van de Vereeniging en het Tehuis te willen opmerkzaam maken en hen te willen voorzien van een kleine aanbeveling, opdat de Ver eeniging daardoor een waarborg heeft dat zij haar krachten niet aan on- waardigen verspilt. Voorzitter is de heer Wendel, bur gemeester van Homburg. De vereeniging heeft als adres: Rbeinstrasse 8 te Homberg a/R. Nederlandsche boerenbond. De Nederlandsche boerenbond houdt in September zijn congres te Nijme gen. De volgende punten zullen wor den behandeld de zedelijke verhef fing van den boerenstand, vervalscbing van levensmiddelen en veevoeder, het pachtstelsel, de ongevallenverzekering, die wijziging van bet belastingstelsel in verband met de volksvoeding, de leen banken in verband met den boeren bond, de veeartsenij, de landverhui zing. Heideontginning door middel van den stoomploeg. Evenals in het jaar 1906 zullen ook dit jaar door de Nederlandsche Heide maatschappij weder aanzienlijke op pervlakten heidegrond met de stoom ploeg worden bewerkt voor den aanleg tot bosch. In het laatst van de maand Maart werd reeds met de werkzaamheden begonnen op gronden gelegen onder Haarle bij Nijverdal en toebehoorende aan de heeren Van Wuifften, Pallhe en Ter Horst. Na afloop hiervan zal worden ge ploegd te Apeldoorn op de bezittingen van H. M. de KoniDgin, en op ver schillende andere plaatsen in de Pro vincie Gelderland, terwijl vervolgens voor verschillende personen en cor poraties op deze wijze gronden zullen worden bewerkt iu de Provinciën Utrecht, Drenthe en Noord-Brabant. Voor het begin van den winter moe ten in het geheel ongeveer 800 H.A. met de stoomploeg worden bewerkt. Kinderherstellings- en Vacautie-kolonies. Gaarne voldoen wjj aan het verzoek om onderstaande regelen op te nemen «Het verblijf in een vacantiekolonie is een zonnestraal in het kinderleven. Deze zegenrijke instellingen bebbeu reeds aan duizende zwakke kinderen kracht en gezondheid hergeven. De herinnering aan de blijde dagen in de kolonie blijft voortleven in de harten der kleinen. Het voorbeeld van rein heid, orde en netheid, oefent zoo groo ten invloed, dat de zedelijke nawerking bijna gelijk staat met de lichamelijke. Kinderen, pas hersteld van een of andere ziekte, of anderen, behept- met lichaamszwakte en bloedarmoede, die thuis vaak kwijnen en terruggaan, zijn nauwelijks eenige dagen in de kolonie ot ze herstellen zienderoog. De eetlust wordt met den dag grooter, de blos der gezondheid jrleurt de bleeke wan gen. Weldra rollen ze onvermoeid van bet duin of hollen door de bosschen. Wie zelf kinderen heeft en wie ze heeft zien aansterken en genezen aan het zeestrand of op de beide, zal de vacantie-kolonies steunen, zooveel in zijn vermogen is; dien zal het een genot zijn de kolonies te leeren kenneD. Te Egmood aan Zee, te midden van een wondermooi duinlandschap, en toch bijna vlak aan zee, nadert een ruim en vriendelijk huis zijne voltooi ing. Ruime zalen, waranda's en een groote glasdicbte seire zullen weldra gevuld worden met tal van zwakke kleinen en vriendelijke geleidsters. Dit koloniehuis. dat met de beste buiten- landsche verblijven kan wedijveren, is het eigendom van «Het Centraal Genootschap voor KinderrHerstellings- en Vacantia kolonies". Deze vereeni ging beeft reeds te zorgen voor de kinderen van 33 afdeelingen en dat aantal wordt steeds grooter. De taak der dames, die met de kinderen spelen en baden, die ben reinigen en ver zorgen, is zwaar. Dubbel zwaar is hun werk bij regen en guur weder. leder, die den beiaogeloözen arbeid der geleidsters op prijs stelt, ter wille van het zwakke kind, kan haar arbeid verlichten door slerk speelgoed en goede kinderboeken te zenden. Ook voorwerpen en gravures om het kinderhuis smaakvol te versieren, zul len dankbaar door den gedelegeerde van bei hoofdbestuur bij de verpleging, den beer A. C. Bos, te Egmond aan i) Duinstad is bekent door de schoonheid van hare omgeving, gezocht om hare ligging en vriendelij kep aanleg. Langzamerhand begint ze te gelijken op een groote stad, voor der tig jaar was 't er nog stil en rustig; een kalme, deftige, vorstelijke residentie. Hoog boven de huizen steekt nu en stak toen de toren uit van de «groote" kerk. Lomp van vorm met korten spits past die toren niet bij 't ranke en opgaande van het kerkgebouw, dat in hoofdzaak gothische vormen vertoont. Veel is veranderd in de dertig jaar, de kerk en de toren staan nog altijd in massieve rust zich niet bekommerend om 't leven en de beweging van den nieuwen tijd. Tegen den grijzen kerkkolos is een ovalen ring van huisjes aangekleefd, gebouwd in denzelfden stijl als 't godshuis, ermee vor mende één geheel en toch den indruk van dat geheel bedervende Om die huisjes weer in wijden kring een breed trotoir, afteeke- nend het kerkgebied en rond het trottoir een rij van schoone iepeboomen, wier donker groen goed harmonieert met den grijzen steenachtergrond. 't Kerkplein is nog altijd een mooi stukje stad, al heeft de vooruitgang ook aan den indruk van 't geheel geschaad. Het toene mend verkeer stoorde er de rust, de tram ratelt en schelt, auto's puffen, fietsen schel len, een menschenstroom golft van den mor gen tot in den nacht langs den voet van 't kerkgebouw. Vóór dertig jaar was 't anders, toen lagen kerk en plein daar in statige voornaamheid, 't Was er rustig en de nachtelijke stilte werd alleen verbroken door 't helopklinliend ge toeter van den torenwachter, een teeken dat alles veilig was in de stad. De huisjes rond de kerk werden steeds door rustige lieden bewoond. De diakenen zorgden voor 't verhuren en hadden in den regel de keuze uit eene groote lijst van liefhebbers: de huisjes waren klein, roaarge- rielelijk ingericht en de «kerk" zorgde goed voor het onderhoud van hare panden, daar enboven de huur was billijk. Met zorg werd uit de lijst der liefhebbers gekozen, want kalmte en rust moest er zijn in de wonin gen rondom bet godshuis. Daar in die huis jes kon men op Zondag en Woensdagavond de toonen van 't kerkorgel hooren en 't plechtig psalmgezang, daar pasten geene ru- moerig-levendige gezinnen. Ouden van dagen, trouwe gemeenteleden vonden er een onder dak en bij uitzondering werd een der huisjes aan een gezin met kinderen verhuurd en dan moest dat gezin in alle opzichten te goeder naam en faam bij diakenen en kerkeraad bekend staan. Dat buurtje daar om de kerk had iets aparts, iets rustigs, 't was een laatste schuilplaats voor de neepjesmuts en voor 't oude dikke kerkboek met gouden slot alles bij elkaar: 't nieuwe testament, de psalmen de gezangen en de vervolgbundel. 't Is een heerlijke voorjaarsmorgen, de eerste zonnestralen verlichten 't grijze kerk dak en 't uit bottende groen der iepenkruinen Vroeg is 't nog en de stad begint pas te ont waken, toch zijn van de huisjes rond de kerk reeds hier en daar de kleine venstertjes ge opend. Zij die hier een rustigen levensavond komen slijten hebben achter zich een wel besteed leven in dienstbaarheid en de ge woonten van dat leven hebben ze nog Diet afgelegd«vroeg op" is voor hen eene gewoonte sterker dan de natuur. Die nog niet genieten van een pensioentje moeten wel vroeg uit de veeren want voor hen levert een lange werk dag een karig weekloon. Hier en daar ver schijnt eene nijvere huisvrouw aan venster of huisdeur stoffer of stofdoek hanteerend als symbool van Hollandsch zindelijkheid, terwijl de heer des huizes de rookwolkjes doet krinkelen uit zijn eerste, «pijpje", 't eerste van eene serie, die eindigt wanneer vader ter ruste gaat en slechts onderbroken wordt, wanneer hij den maaltijd gebruikt. Ook de deur van 't huisje daar naast den westelijken kerkingang gaat open en een man komt naar buiten met een stoel, waarop een teiltje water en een bakje met een stuk zeep er in; een bonten handdoek draagt hij over de linker arm. Even komt een vrouwenhoofd om de hoek en zegt: Maak je wat voort, Ja?" De aangesprokenen knikt loopt Daar de rand van 't trottoir, zet er zijn stoel neer en begint handen en gezicht te wasschen. De beenige vingers doen 't zeepspp schuimen op wangen en hals, de lange gestalte .buigt hoe kig over 't teiltje en in enkele minuten is Jan Duit de krauteman met' zijn óchtendbad gereed. Moeder de vrouw heeft maar liefst dat hij 't buiten doet, want in de keuken maakt hij «zoo'n natte boel." f Wordt vervolgd./ jw ui-

Historische kranten - Archief Eemland

Nieuwe Amersfoortsche Courant | 1907 | | pagina 1