NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
voor de Provincie Utrecht.
PETER SABLEWSKY.
Zaterdag 14 Maart 1908
Zeven-eo-<lertig*te jaargang.
VBRSMT WOENSDAG P ZATERDAG.
ZONDAGSRUST.
Plaatselijk Nieuws.
FEUILLETON.
Y. D. MULLER MASSIS.
JNo. 22
Amersfoort
Courant
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden met Zondagsblad 0.75;
Franco per post door bet geheele Rijk 1.
Afzonderlijke Nnmmers 3 Cent.
Ingezonden stukken in te zenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever G. J. SLOTHOUWER.
Bureau: Langestraat 77. Telephoonna. 09.
ADVERTENTIËN:
Van 16 regels f 0.50; iedere regel meer 7Cent.
Ad verten tién viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte
Telkens duikt even als de nacht
ai beid voor bakkers, ook het vraagstuk
zondag.—rust weer op. Het is een vrij
lastige quastie en heeft heel wat hoof
den en pennen in beweging gebracht.
De Fransche regeering heeft een
algemeene rustdag in de week voor
geschreven. Dit was in hoofdzaak het
wei k vari de|sociaaldemocratiscbe partij.
Iedeieen is volgens de wet vit)
om den rustdag op Zondag of op een
anderen dag te nemen. Doch de be-
deinden waren op die vrijheid niet
gesteld en wilden een rustdag hebben,
zooals de andere burgers en eischten
daarvoor de Zondag.
De winkeliers waren echter hier
niet mede tevreden. Evenals bij ons
zijn ook in Frankrijk vele winkeliers
die het van den Zondag moeten heb
ben. Wij denken slecots aan banket
bakkers, sigarenwinkels en meer der
gelijke zaken.
Bij een dergelijke toestand konden
betoogingen en botsingen niet uit
blijven. Sommige wmkulieis sloorden
zicb niet aan deze wettelijke bepalin
gen en er kwamen opstootjes en plun
deringen van winkels vooi. De politie
wist in den beginne niet goed hoe
te handelen en trad maar zeer
kalmpjes op Doch de minister zette de
puntjes op de l en gelastte een strenge
tov passing zijner Zondagswet, zoodal
l.et weldra pi oces-ver^alea regende
tegen de winkeliers Zoolang duurde
bet lol dal de Kamer van Afgevaai-
digden werd bestoi mil om deze hate
lijke wet te wijzigen. De leden liadden
bier wel ooren voor en de wet had
kans aanmerkelijk verzacht te worden.
Ook de Fransche minister president
bad ooren voor de wijziging dezei
wet, doch niet zou de sctieppei daar
van de minister Veviani. Hij moest
gehoorzamen aan de sociaal deinoci a-
lisilie partij en deze besloot dat de
wel oiiveiatiderd moest uitgevoerd
worden.
Doch ook de regeering begreep,
dat zij water bij den wijn moest doen
Er werd een voorstel aangenomen dat
de wet van kracht zou blijven, doch
met de meeste toegevendheid toegepast
zou worden De wet bleef dus voor
verschillende uitleggingen vatbaar en
kon op deze manier nooit ten volle
toegepast worden.
Het is te begrijpen, dat de geheele
middenstand tegen de wet gekant
was en dit zou wel eens nadeehge
gevolgen kunnen hebben bij de ver
kiezingen.
Hel is goed dat elk menscb een
rustdag in do week heeft. Wanneer
men 6 dagen gewerkt heeft dan heelt
men recht op een vrijen dag. Dit is
noodzakelijk. Men onttrekt zicb aan
de dagelijkscbe beslommeiingen en is
in staat na den rustdag met opgewekt
heid zijne taak weder te aanvaarden.
Wij bedoelen niet dezulken, die den
tusidag gebiuiken tot allerlei uitspat-
tigen en voor wie deze dag eer tol
een vloek is dan tot een zegen.
Tegen een rustdag in de week kan
niemand iets tegen hebben, maar wel
tegen een geweldadig dwingen tot
het houden van een rustdag. Den
Zondag is nu reeds sedert vele eeuwen
uit een godsdienstig oogpunt aange
wezen als de rustdag bij uitnemeud-
fieid en daarom wordt dezen dag ook
loor den staat geeerbiedigd.
Doch heel andeis is het zooals in
Franrijk, waar men geen rustdag maar
een uitgangsdag voorschi ijft. Eiken
dag van de week kan gebruikt worden
als uitgangsdag, daar behoeft inen geen
wet van de regeermg voor te hebben
Sommige landen vervallen weer van
het eene uiterste in het anderezij
die in Engeland geweest zijn, welen
boe rustig daar een Zondag kan zijn,
doch volmaakte rust m alle takken
van bediijf zal wel nimmer verkregen
worden.
Ons land moge zich daarom spie
gelen aan het buitenland, duch ueuie
nooit tot vooi beeld noch den Engel-
schen Zoudag, nocb den Franschen
rustdag.
Woensdagavond vergaderde de
Vereeniging tot Bevordering van het
Vreemdelingenverkeer onder praesi
dium van de heer J. van der Horst
Bruijn.
Aan het door den Secretaris de
heer Ter Maat daarin uitgebrachte
jaarverslag ontleenen wij het volgende
Op 31 Decembei 1908 bedioeg liet
aanial leden 119 dal der begunstigers
66, terwijl de vereeniging 1 donateur
rijk was.
Op 31 December 1906 waren deze
getallen respectievelijk 104, 47 en 1
zoodat er 15 leden en 19 begunstigers
bijgekomen zijn.
De Vereeniging heeft betrekkelijk
weinig kunnen doen, daar er een
groot tekort was in kas. Ook daarom
is het wenschelijk dat nog steeds
meerdere personen als lid toetreden.
Ook in bet afgeloopen jaar heeft
de Vereeniging weer velschillende
feesten gesteund, door het beschik
baar stellen van een lauwei krans of
medailles.
Zoo o a. het Kegelconcours, het
helaas financieel niet geslaagde Gyin-
riastiekfeest, de Gondelvaart op 31
Augustus, terwijl ook voor het op
Hemelvaartsdag te houden muziek
concours en voor den stenografen-
wedstrijd op Pinksterdag medailles
zullen beschikbaar worden gesteld.
Met veel genoegen gewaagt het
verslag van de toezegging van het
Gemeentebestuur van een tot wedei-
opzeggens jaarljjkscbe subsidie van
f 100.
Door het bestuur is een premie
uitgeloofd voor het aanbrengen van
nieuwe leden. Dat dit geslaagd is,
bewijst de uitbieidmg van liet ledeu-
tal.
Een plan is gemaakt tot hel uit
geven van een gioote wandelkaart,
ontwoi pen naar de kadastrale leeke-
ning. Door gebrek aan steun kon
daaraan geen uitvoering worden
gegeven.
Meermalen weiden inlichtingen
omtrent Amersfoorft gevraagd, die
gaarne werden verstrekt en waarna
personen zich bier ter stede hebben
«evestiad.
Uit Hongarije kwam o. a. een aan
vraag om artistieke platen met stads-
gezichten.
De Vereeniging is thans in het bezit
van een stel fraaie fotografieën. Het
voornemen is ze ui lijst te laten zetten
en dan voor reclame dienstbaar te
maken
In het onderhoud der perken werd
door het plaatsen van bloemen voorzien
Een groote hond heeft dit jaar nog al
eens de perkjes vernield, wat aanlei
ding geeft tol het verzoek aan houders
van honden, om daarop wat toe te zien.
Veel overweging heefi het gekost
hoe op de beste wijze een pad naar
Bokhoven was te leggen, nu dit in
het bezit der Gemeente is gekomen.
In en om de stad zijn een 50-tal
banken geplaatst.Geldgebi ek is oorzaak
dat dit aantal niet kon vergroot woiden.
Van den Commissaris der Koningin
is toestemming verkregen tot het
plaatsen van eenige banken buiten
de stad, aan de rijkswegen.
Door de uitbreiding der werkzaam
heden moest de jaarlijksche toelage
van den opzichter verhoogd worden.
In weerwil van het toezicht worden
de paden echter nog vaak door ruiters
bereden.
Met trotsch kan de Vereeniging er op
wijzen dat al de mooie wandelpaden
op den Berg, donr baar toedoen ei
zijn gekomen. Het verslag eindigt met
de volgende woorden
»Ten slotte verzoeken we beleefd
aan Leden en Donateurs ons te helpen
tot het aanwinnen van nieuwe leden
en aan stadgenooten, die nog geen
lid zijn, dit spoedig van onze ver
eeniging te worden. De stad Ameis-
foort wint door het bezoek der vreem
delingen tn welvaart en rijkdom, de
bui gets zijn hierdoor dus ook hun
voordeel te wachten, laat derhalve,
eigenbelang en liefde voor hunne
zaken hen aansporen de vereeniging
te steunen. Onafhankelijke personen,
ook zij genieten van bet vele, dat
vreemdelingenverkeer in den tijd van
zijn bestaan heeft voortgebrachtzij
zullen niet nalaten onze vereeniging
in hunne herinnering te houden en
haar ledental te helpen vergrooten".
Uit de rekening en verantwoording
van den penningmeester bleek, dat
er is ontvangen aan contributie: 1
donateur f 10, 119 leden f 297,50,
66 begunstigers f 66, subsidie van de
Gemeente 1100 rente spaarbank f0,87,
totaal f 474,37.
De uitgaven bedroegen f 302,51,
zoodat er een batig saldo was van
f 17 i .86. Daar er nog een nadeelig
saldo van 1906 was van f 329,35 is
dit nu geslonken tot f 157,49.
Deze rekening en verantwoording,
op verzoek van den voorzitter door
de heeren v. d. Wal en Frederiks
nagezien, wordt door hem accoord
bevonden en de penningmeester onder
dankbetuiging voor zijn beheer gede
chargeerd.
De aftredende bestuursleden de
heeien B. A. van Ruijven en H. Meur-
sing werden herkozen, terwijl in de
plaats van den heer J. G. de Jager,
mede periodiek aftredend, werd ge
kozen de heer J. v. d. Wal Kz.
De voorzitter deelde voorts mede;
dat met den heer G J. Slothouwer
onderhandelingen werden gevoerd over
de overname van de nog voorhanden
exemplaren der Wandelgids voor
Amersfoort en Omstreken en het ge
ven eener nieuwe bijgewerkte druk
daarvan.
Na eenige discussie wordt een voor-
voorstel van den heer v. d. Wal, om
den lieer Slothouwer den halven prijs
te bieden van het door hem gevraagde
en de oude boekjes alsdan te vernie
tigen, en tevens een zeker aantal expl.
van den nieuwen druk door de ver
eeniging te doen verkoopen, met alge?
meene stemmen aangenomen.
Voorts deelt de voorzitter mede,
dat het bestuur met het maken
Eene Episode uit de martelingen, door
Czaar Peter den Grooten, van
Rusland, de vrijheidlievende
Strelitzers aangedaan,
DOOR
4)
Het was een schoon, opwekkend natuur
beeld, dat tot gevoel en fantasie sprak.
Zij reden de poort der stad binnen.
Het was juist marktdag. Eene menigte uit
de omliggende dorpen en gehuchten stroomde
de stad in. Men zag er de logge Russische
wagens, door een of meer paarden getrokken
met eenen grooten vergulden houten boog
aan elkander verbonden, die boven hen uit
stak en waaraan vroolijk klokjes van allerlei
vorm, kleur enklank luid tjingeiden en klepten,
als om de paarden tot sneller vaart aan te
zetten. Boeren en boerinnen, in hunne
eigenaardige Kasansche kleederdracht. Edelen
en eenvoudigen, of te paard, of in sleden,
waaronder nu de wielen gezet waren en die
al hun tooi van bont en pluimen verloren
hadden en er dus lang niet zoo sierlijk als
in den winter uitzagen. Handelaren in
vee, gevogelte, groenten en allerlei gedierte
en noodzakelijke dingen, om gegeten te
worden of op ruwe, onoogelijke karren, soms
door ossen getrokken, geladen of in manden
gepakt en gedragen door de onder haren last
bijna bezwijkende boerinnen. En te midden
van dit alles, de van vroolijkheid en jeugd
stralende Sofie en Peter; op hunne wellui
dende bellen bewegende fiere paarden, gezeten.
De manden, waaruit zij groenten en allerlei
voortbrengselen van het land verkoopen
zoudenom ze straks weer met de noodigste
zaken te vullen, bengelend aan hunne zijden.
En de blikken van bekenden en onbekenden
op deze innig gelukkige menschen rustend,
als zagen zij zoo iets jongs, van levensgeluk
tintelend, dat zij wel genoodzaakt waren, er
telkens en telkens naar te kijken. Het
was een vroolijke, druk bezette marktdag.
Maar op eens, wat is dit? Onrustig stroomt
eene groote menigte boeren en boerinnen,
met de stadsbewoners vereenigd, naar een
uithoek van het groote marktplein, alwaar
een houten stellaadje is opgericht. Een officier
der keizerlijke lijfgarde, vergezeld van eenen
politieman uit de stadswacht, staat op de
verhevenheid en houdt de volgende toespraak,
»In naam van Czaar Peter, den Keizer' van
Rusland, roep ik de Strelitzers op, die wonen
in de stad Kasan en haar omliggend gebied,
om morgen te verschijnen in het rechthuis
van deze stad daar onze genadige Heer en
Keizer bevolen heeft, hen allen naar Moskou
te brengen om daar verhoord te worden van
wege hunne rebellie en onwil, om dienst te
nemen onder de gelederen van onzen opper-
machtigen Czaar en in 't bizonder roep ik
Peter Seblewsky op daar te verschijnen, daar
hij de Strelitzers tot opstand aanzet. Wie
weigert te verschijnen, ontvangt het vonnis
des doods binnen vijf dagen." Zoo klonk
het bevel, in naam des Czaren, door den
officier uitgesproken. Een lid van den raad
der stad, er bij staande herhaalde, op dreigende
toon, dit bevel. Ademloos had de menigte
geluisterd. Een rilling ging er door de
schare, toen de laatste klank wegstierf.
Zooals op eenen schoonen lentemorgen, als
bloem en gras prijken in frissohen glans; de
vogels in het groene woud blij zingen en
alles spieekt van leven en genot, de helder
blauwe lucht opeens door pikzwarte wolken
wordt overdekt.
Een heftige wind steekt op. Vaart over de
grasperkenbruist door het jonge gebladert.
Angstig piepend, fladderen de vogels. De
wind neemt toe. Donkerder wolken drijven
aan. Een ontzaggelijke plasregen stroomt
neer. Brokken ijs stroomen uit de wolken.
Ploffen op dejunge blaren, het jeugdige groen,
ratelend neer. Verbrijzelen ramen en hoopen
zich tot geweldige stukkeu ijs op. Neer
geslagen is de hoop van den landman. Ver
brijzeld zijn de fijne knoppen en bloesems en
blaren. Leeggeplunderd, stukgeslagen is al
het schoon in hof en wei en woud.
Eu de ijzige wind blijft waaien en de
harde regenstroomen gudsen maar altijd
voort en brengen den ijskouden, alles ver-
steenenden winter in de lente.
Zulk eene verwoesting en verwildering
bracht, in de van ontzetting aangegrepen
schare, het bevel des Czaren op strengen toon
door een zijner officieren aan het volk ver
kondigd. Afgrijzen, schrik, woede, ver
twijfeling, angst en wilde haat maakten zich
van lie saamgepakte ineenigte meester.
(n uidi vcivul/a).
