nieuwe
Nieuws- en Advertentieblad
voor de Provincie Utrecht.
Het YreeMelispverleer in Europa.
ULNA KA LAAD.
FEUILLETON.
PETER SABLEWSKY.
!\o 30
Ziaterdag 11 April 1908.
Zeven-en-dertigfrte jaargang..
VERSCHIJNT WIIIWSIIM EPS ZATEIiflM.
Y. D. MULLER MASSIS.
11)
Amersfoortsche Courant
ABONNEMENTSPRIJS:
Per S maanden met Zondagsblad 0.75;
Franco per post door bet geheele Rijk 1.
Afzonderlijke Nammera 3 Cent.
Ingezonden stukken in te zenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever G. J. SLOTHOUWER.
Bureau Langestraat 77. Telephoonno. 69.
ADVERTENTIËN:
Van 16 regels f 0.50; iedere regel meer 7Cent.
Advertentiën viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte
Van bevriende zijde vestigt men
onze aandacht op eene, in liei «Bei linei
Tageblatl" van 30 J.in. I I. voor
komende korte beschouwing over de
beteekenis (Ook in cijfers) van het
vreemdelmgenveikeer in Euiopa.
Wij vertalen
Evenredig met de ontwikkeling van
de internationale vetke, isirinidelei
heelt liet Vreemde'ingetivnkeer, waar
van de bevordering thans ook m
Berlijn is ter hand genomen, voor de
Staien van Midden-Europa, eene ver
hoogde beteekenis gekregen, welke
door Cli F. Sp-are ui d« jongste all
dei «American Reviews" in cijfers
woidt omgezet.
Niet alleen Italië en Zwitserland,
maar ook Frankiijk mag een grooi
deel van het nationale inkomen op
rekening van het Vreemdelii.getivei keer
stellen. Met eenige veibazing zal
men zeker vernemen, dat jaailyks in
Fiankrijk door ileeindeln gen een be
drag vari rond 1-00 inilliuen guldei
woidt besieed. Dal Prtjsclie bankier-
stellen dit cijlei zelfs nog lioogei
zij lekenen, nai 1440 inilkoen gulden
uit bedoelden hoofde aan Frankiijk
ten goede komt. Hoofdelijk over de
bevolking veideeld, beteekent dn
f38per hoofd en per jaar Houdt
men in net oog, dat de expoit van
Fransche aitikelen per hoofd f60.
bedraagt, dan eerst treed in het licht,
hoeveel invloed hel vreemdelingen-
vei keer op de nationale welvaart
oefent.
Zwitserland geniet van het vreemde
lingen vei keer méér dan van zijn
bandels-export en de Italiaansche
Staathuishoudkundigen hebben nog
onlangs, als onomstootelijk waar,
vastgesteld, dat het goud der vreemde
lingen den wagen van de nationale
industrie en van den handel recht
noudt. Men becijfert: dat Italië jaarlijks
240 millioen gulden uil het vreemde
lingenbozoek trekt; een bediag gelijk
aan hel expoi l-iijfer over de eeiste
vier maanden van het j iar.
Zelfs het rijke Engeland onikent
evenmin al- Egypte, Noorwegen en
Nedeilaml. het helaug en den omvang
van de groote sommen, door vreemde
loeristen, hoofdzakelijk Amerikanen,
achtergelaten
Slechts Engeland 6D Duitschland
doen door de reislust hunner bevol
king meei geld verreizen en in don
vreemde uitgeven, dan de vreemde
lingen in deze landen brengen.
Sedert 1900 heeft zich het Vreemde
lingenverkeer ongekend krachtig ont
wikkel'). Het Stoomvaart- en Spoor
wegwezen hebben daartoe niet het
muist bijgedragen In de laatste jaien
is voor niet minder dan 240 millioeti
gulden verbouwd aan stoomschepen
ten gerieve van het personenveivoer;
schepen, voorzien van een comfort,
dat de hoogste ei-chen bevredigt
Lointeii, tot voor 10 jaren de stad,
waar aan <le vreemdeling de minste
idii'lachi werd geschonken, zag sedert
een twaalftal luxueus ingerichte groote
hotels vei rijzen, Het aantal hotels
in Parijs is meer dan veidubbeld;
en zelfs de Italiaansche hotels, met
hunne eigenaardige .romantische"
inrichtingen, hebben deze opgeofferd
aao comtort.
Te ontkennen valt niet, dat de
Amerikanen hetleeuwenaandeeldragen
ui deze algemeen waargenomen ont
wikkeling van het Vreemdelingen
verkeer en in de daarmede gepaard
gaande vei hooging van het peil der
volkeren-welvaart Vioeger plachten
de Amerikanen slechts in vier zomer
maanden te reizen. In Mei en Juni
zwermden zij over Europa om iu
Augustus en September te veidwijnen
Thans pakt men, aan de Qverzyde
van den Atlantischen Oceaan, reeds
na Kersttijd de koffers en op de Middel-
landscbe Zee-sioomers is tot 1 Mei
elke plaats reeds van te voren be
-proken.
Italië heeft tegenwoordig een door-
loopeiul loeristen verkeerde vroegere
vrees voor zomerhitte en kooils is
geweken. De Engelschen brengen
den winter ilnoi in Engadin. Mon-
treux of Si Mor UZ en de krachtig
opbloeiende wintersport doel liet aan
tal bezoekers van jaar lot jaar toenemen.
Parijs is nog altijd bovenaan ge
plaatst op hel reis-programina van
de toeiisten en Engelscheii en Ameri
kanen vnrtneri Jiet grootste aantal
der bezoekers.
Het verkeer per automobiel doet
echter het vreemdelingenbezoek aan
provinciesteden belangrijk toenemen.
Men berekent, dal m den laalsten
zomer 80j0 gezelschappen per auto
door Europa reisden, waaronder mei
minder dan 4U0ÜÜ Amerikanen. In
Zwitsei land is dientengevolge het aan
tal hotels gestegen van 1080 ioi2000;
de ontvangsten beliepen meer dan
100 millioen gulden. Ziet men, dal
in Zwitserland het aantal landaibeideis
4500J. dat dei fabneksaibeideiseven
eons 45000. dat der hoi loge en goud-
indusine 4400 bediaagt en dal 33480
hoiel gi-ëmp oyeerdeti in dienst zijn,
dan eeist komt de beteekenis van
het Vreemdelingenvei keer in het juiste
licht.
Van het aantal toeristen in Zwitser
land levert Duitschland een derde
deel.
In Noorwegen zijn de Amerikanen
in de meerderheid. Men schat het
aantal Amerikanen, dat jaailijk- een
uitvaart naar Europa maakt,op 125000
a 150000, terwijl men op goede gron
den aanneemt, dat deze toeristen een
bedrag van 300 a 350 rnillioen gulden
lil Europa uitgeven Parijs alleen ge
niet daarvan driemaal zoov. el als
Engeland en Duitschland te zanten,
lei wijl Italië alleen zooveel piofiteeri
als Engeland en Duitschland te zamen
ten goede komt van de Amerikaansche
millioenen.
Man ziet hieruit, wat Vreemdelingen-
vei keer voor directe voonleelen af-
weipt. De indirecte laten zich niet
onder cijfers brengen, maar zijn zeer
zeker van nog grootere beteekenis.
Znu onze hedendaagsche Schilder
school b v. een zoo loonend afzeige-
hiert in Amerika gevonden hebben,
als met de Amei ikanen ons land hadden
leeren kennen in zijn eenige schilder
achtige natuur; met zijne mooie
doi p-gezichten en zijn aantrekkelijke
volk-typen
Waar zouden onze plateelbakkerijen
met hare producten blijven; waar zou
het heen met onze kunstindustrie, die
in hare meubelen, koperwerken, ge
brand glas, smeedweik enz., zoov.-el
moois levert als niet Amerika af
nemer was?
Vreemdelmgenveikeer dienen is
het zij voor de zooveelste maal
gezegd het bevoi deren van de
nationale welvaart.
Verjaardag Prins Hendrik.
Naai wij vernemen, zal de vei jaardag
van Pruis Hendrik, die op 19 April
(eeisleu Paa-chdag) valt, door parades
gevierd worden op Dinsdag d. a. v.,
dus 21 April.
Zooals men weet is het gebruikelijk,
wanneer een verjaardag van een lid
der Koninklijke Familie op Zondag
valt, de parades een daarop volgende
dag te doen plaats vinden. Nu wordt
de tweede Paascbdag ook als Zondag
beschouwt en moest, ook met hel
oog op de vele verloven die gedui eude
feestdagen verleend woideu, de Dins
dag er voor bestemd worden.
Prins Hendrik en de landbouw.
De »N. C plubliceerl ileli volgen
den tekst van liet schrijven dooi Z.
K. H. den Pi lus der Nedei landen
aan de voorzitters van de groote vei -
eenigingeu op landbouwgebied ge
ncht. Dit schiijven luidt als volgt:
«Terwijl het een onmisbaar feit is,
dat ui de laatste jaren een opgewekt
leven valt waar te nemen onder de
landbouwers, waartoe inzonderheid
de kiachtige ontwikkeling van het
veieenigingsleven heelt hijgedragen,
valt toch moeilijk te ontkennen, dat
op het gebied van het landbouwtén-
toonstellingswezen nog veel is te
verbeteren.
«Alhoewel door de provinciale.land-
bouwmaatschappijen of haar aldee-
lingen meermalen belangiijke ten
toonstellingen zijn gehouden, waar
van de ongunstige invloed zich niet
zelden deed gevoelen ook buiten de
grenzen van de betrokken provincie
of streek, zoo heeft de ervaring,
welke in het vorige jaar is opgedaan
op de met zulk een goede uitslag
bekroonde nationale- en internationale
landbouwtentoonstelling alhier ge
houden, duidelijk aan bet licht ge
bracht van hoe groote beteekenis
voor de ontwikkeling van den gebee-
len landbouw aldus ingerichte ten
toonstellingen kunnen zijn. Zullen der
gelijke ten toonstellingen op regelmatige
tijden tei ugkeerende, aan de Nedei-
landscbe landbouwers de gelegenheid
biede">, een overzicht te krijgen,van
deri stand van het bedrijf op een
bepaald oogenblik. zullen deze inder
daad hun zoowel uit een wetenschap
pelijk als uit een practisch oogpunt
tot leeiing strekken en den vreem
deling een beeld kunnen geven van
wat Nederland als expoi teerend land
op landbouwgebied vermag, dan is
het noodzakelijk er voor te waken,
dat de in hel afgeloopen jaar opge
dane ervaring niet teloor ga en dat
een oiganisatie in het leven worde
geioepen wier taak het o.m., zal
moeten zijn, die tentoonstellingen
voor de toekomst voor te bereiden
en te lelden
«Feu zoodanige organisatie, aan de
totstandkoming waarvan, indien ik
mij niet bedneg, steeds meer algemeen
Ie behoelte wordt gevoeld, zal echter
geen levensvatbaarheid kunnen heb
ben, zonder de krachtige en doelbe
wuste samenweiking van hen, aan
Eene Episode uit de martelingen, door
Czaar Peter den Grooten, van
Ruslaud, de vrijheidlievende
StreliUers aangedaan,
DOOR
Want zij waren erg moede en gij moet op
hen kunnen rekenen, zoo, op de eene of
andere wijze gevaar u dreigt." Peter eu Sofie
vonden t goed en zoó bleven zij nog twee
dagen bij Nieolaas en de brave houthakkers
in liet onmetelijke Russische woud.
Rustig gingen deze dagen voorbij. Dik
wij ls ging Peter en Sofie het bosch in en
spraken zij, onder de hooge stammen wande
lend, over hunne en Ruslands toekomst. -
Over hunne boerderijen maakten zij zich
niet bezorgd, daar zij wisten, dat de verzor
ging van liet vee en andere zaken uitstekend
aan de behandeling hunner ouders, die hen
graag mochten lijden, was toevertrouwd.
Maar hoe heerlijk schoon de Meimaand om
hen geurde en zong toch konden zij, aan
hunne toekomst denkend, de zwarte zorgen,
die, als donkeren wolken een schoon en be-
tooverend landschap omnevelden, niet van
zich afzetten. Zij kenden de stoutmoedigheid
en slimheid van Czaar Peter. Zij wisten het,
dat zijne dienaars voor niets zouden terug
deinzen. Dat zij genoeg bekend waren met
de Russische wegen en steden en dorpen,
om hen overhoeds te overvallen en gevangen
naar Moskou te voeren. En dan daar in
die vreeselijke stad, rnet zijn rood plein en
zijn Kremlin, waarvan zij zoo veel hadden
gehoord en waarbij het bloed hen in de aderen
stolde de vreeselijkste dood hern wachtend.
Geen hoop op pardon. »0!" zeide Peter
tot Sofie, »ik ben bereid te sterven. Ik zal,
ter dood veroordeeld, geen kreet slaken.
Een echte Strelitzer kan gebogen, maar niet
gebroken worden. Stoutmoedig zal hij zijne
heul nog, in zijn laatste oogenblik, aanzien.
Voor geen wraakvuur, uit de oogen gloeiend,
terugdeinzend. Maar gij, mijne Sulie! Wie
zal u hoeden, als ik dood ben? Wiens arm
zal u steunen, als de mijne machteloos ligt
neêrgezonken? Wie het klimop dekken, als
de eik op den grond ligt uitgestrekt en gij
maar altijd te vergeefs! naar Peter zult uit
zien, en hein roepen zult.' Ach! Wie?" En
een traan welde ui liet de wereld meestal
zoo dapper aanstarende boerenoug en een
zucht rees uit zijn gruot edel hart. «Wij
sterven beiden; zeide Sofie en drukte zijue
forsehe hand. God, mijn Peter! heelt ons
samengebrachtkan dan een mensch
ons scheiden Misschien tijdelijk. Maar
voor goed? Neen! en nog eens, en altijd
Neen! U heb ik lief. Gij zyt mij meerwaard,
dan al de schatten der wereld. Een geluk
zal ons wachten op aarde of eén dood
éen graf. En wie het later bezoekt, moge dan,
als hij onze namen kent, zeggen: Russische
trouw verloochent zich niet! De lielde gaat
voor geen dwingeland up zijte sterven met
en voor wien men bemint is geen straf, geene
verschrikking, O!" 't is genot! Toen ik, als
klein meisje, aan de hand van mijnen vader,
de boerderij rondging en hij mij wees op
een stier in den stal, aan touwen vastge
bonden, maar soms zijn vrijheidszucht uit
brullend uiet een d.epen, langgerekten aan
donderslagen gelijken kreet, terwijl er vuur
uit zijne neusgaten scheen te vlammen en
hij den grond stootte en trapte met zijne
geweldige hoeven, spiak mijn vader: «Den
zijne vrijheid liefhebbenden stier heb ik altijd
geacht en in hem, naast den adelaar het
prachtexemplaar der schepping gezien.
Iets wat den vrijen boer doorademt, gloeit
.li zijne breede vurige borst; woont op zijn
geweldige schoften. Geen juk verkiest hij
te dragen. Hij is zich bewust, hoe reuzen-
sterk hij is. Ik heb in hem altijd het beeld
van den waaraclitigen Strelitzer gezien.
Trotsch op zijne vrijheid. Eenen meester, die
goed voor hem, is en in verstand goedwillig
heid en leiding boven hem staande, wel
willende dienen. Maar niet verkiezend ge
marteld, getrapt te worden. Omijn kind
zeide mijn Vader! Moge de fiere, vrije geest
der vrijheid ook u bezielen; u en mijne
urine stamgeiiouten, nu gebogen en gedrukt
door de ijzeren hand eens Heerschprs! Moge
een groote, verhevene Held, krachtigei' dan
ik, eens waken over uw lot en leven!" Ik
begreep mijnen Vader maar half. Ik had wel
eens, hier en daar, wat opgevangen van het
lijden dat sommigen van mijns vaders
vrienden te verduren hadden.
Wordt vervolgd).