NIEUWE Nieuws- en Advertentieblad voor de Provincie Utrecht. i\o. 77. Zaterdag 25 September 1909. Acht-en-dertigste jaargang. VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG. DE WEEK. Plaatselijk Nieuws. Amersfoortsche Courant ABONNEMENTSPRIJS: Per 3 maanden met Zondagsblad f 0.T5; Franco per post door bet geheele Rijk 1. Afzonderlijke Nummers 3 Cent. Ingezonden stukken in te zenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag. Uitgever G. J. SLOTHOUWER. Bureau: Langestraat 77. Telephoonn». 69. ADVERTENTIËN: Van 16 regels 0.50; iedere regel meer 7'l, Cent. Advertentiën viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend. Groote letters en vignetten naar plaatsruimte. 23 September. De Ouden hadden toch maar gelijk toen zij verkondigden: «Zelfs Jupiter kan 't niet ieder naarden zin maken Dat heeft, in de jongste dagen, het Kabinet-Heemskerk ruimschoots on dervonden. De Openingsrede, namens de Koningin door den minister Heems kerk uitgesproken op den 21 n Sep tember 1909, ter opening van de nieuwe zitting der Staten Generaal, zij droeg een sober, gematigd, zakelijk karakter. Zij verloochende geenszins, of «verzweeg" ook slechts de Rechtsche afkomst van dit Kabinet. Maar de passus, dat de Regeering, «evenals tot hiertoe, naar de toepassing van Christelijke rechtsbeginselen blijft streven" is werd algemeen erkend zeer gelukkig van redactieallerminst agressief jegens den andersdenkende. Vanwaar nu echter dat halfironische, half medelijdende toontje, waarop enkele organen ter Linkerzijde uit riepen: «Zóó'n Openingsrede had De Meester waarachtig óók wel kunnen houden!... Van een ministerie, dat in de beide Kamers over eene verplette rende meerderheid kan beschikken, hadden we iets pittigers verwacht!..." Juist waar de man, die de macht in handen heeft, een sober gematigden toon kiest, daar verdient hij achting en sympathie; geeft bovendien blijk van krachtsbesef, dat niet tot over drijving of onmiddellijk »'t onderste uit de kan" te begeeren, blijk behoeft te geven... 't Tegendeel is waar en mr. Heemskerk kan zijne positie, ook voor de naaste toekomst, slechts versterken door op den thans ingeslagen weg voort te gaan. Lang is de Openingsrede; zij duidt op zulk een stapel van arbeid, die wacht op afdoening (natuurlijk bedoelt zij niet slechts het zittingsjaar 1909-' 10) dat reeds daarin voor de heeren eene wel duidelijke vingerwijzing is te zien om ons nu daden, allereerst en allermeest, niet bovenal «woorden", dikkere en dunnere te gaan geven 1... Over 's lands middelen is de toon der Rede al bijzonder pessimistisch. Somberder (het «zeer aanzienlijke te kort op den komenden dienst vordert, in afwachting der blijvende versterking van de Rijksontvangsten, buitengewone maatregelen tot aanvulling der midde len" 1) dan de cijfers der vervolgens gepubliceerde milhoenenrede recht vaardigen... En vanwaar moeten nu de vereischte extra dubbies komen?... De opcenten op Vermogens- en Bedrijfs belasting blijven; (toen deze woorden werden gelezen, kwam er toch heel eventjes 'n blosje op mr. Kolkman's wangen); de accijns op gedestilleerd gaat met 1 Januari a.s. de hoogte in; we krijgen een «voorloopige" verhoo ging der Invoerrechten met 30 pCt. moetende leiden, allengs, tot een defi nitieve. Dit punt zou althans niet op het program eener Linksche Regeering hebben geprijkt... Zeker is er veel geld noodig. Verplichte ziekteverzekering, verplichte invaliditeits- en ouderdoms- verzekering (de heeren Troelstra c s. waren gelukkig absent, anders hadt men misschien eene interruptie, aan overkropt gemoed ontsnapt, gehoord!. de kustverbetering en het materiaal der zeemacht, bestemd voor de ver dediging van de zeegaten, vereischen 't «noodige", en dat wel «eerlang' de schoolbouw moet ondersteund voor het bijzonder lager onderwijs... Ook hier ziet men de tinten van de «Kabinets-vlag" toch wel tamelijk duidelijk Het «voornemen bestaat" om een staatscommissie voor grond wetsherziening in het leven te roepen... Een stuk of wat bladen hebben dat het «allergewichtigste" van heel de openingsrede genoemd. Men zou er van kunnen zeggen, dat «een kinder hand dr& gevuld is," want deze vage Btoekomst-muziek" heeft m.i. al bitter weinig om het lijf; iets wat ik, voor mij-zelf, volstrekt niet betreur, maar van het standpunt eens menschen, die naar grondwets-revisie hunkert acht ik de toezegging toch bijster- flauwtjes De «staart" der openingsrede geeft" nog eene gansche reeks van dingen, die komen zullen; o.a. landstorm, bakkersraden, herziening van zoowat al'e wetten die onder min. Talma's bestier ressorteerentegengaan der vervuiling van de openbare wateren, verbetering der grcfote rivieren... Et cetera, etcetera, j'en passe, et des meilleurs 1... De allereerste woorden der Rede, zeggend dat de Koningin «door haar moederplicht', verhinderd werd de zitting te openen, vind ik de aller schoonste. Daarin ligt een heerlijke les voor alle Nederlandsche moeders gesloten. Voor 't overige is thans afwachten de boodschap. Vooral onduidelijk is en blijft, waar de middelen vandaan moeten gehaald voor het verbijste- rend-vele. dat de Staat, na uitvoering van bet program, hier genoemd, zal hebben te bekostigen en voortswaar dan de gelden, uit de thans reeds genoemde nieuw te openen bronnen vloeiend, voor zullen besteed. De campagne is thans aangevangen en we moeten nu verder met rustige aandacht verbeiden wat in 's Lands Raadszaal in de eerstvolgende dagen schriftelijk en mondelings den volke zal worden kond gedaan Nestor Lieftinck heeft, op de hem eigen gezellige en ook wel soms geestige wijze, z'n taak van tijdelijk- praeses vervuld. De welbespraakte keizer van Haarlem's «Trou moet blijcken" hield een paar pittige toastjes en is nog steeds een van do «jeugdigste," kranigst-krasse nestors, die ooit bet Parlement tijdelijk gepresideerd heb ben. Dat de Tweede Kamer graaf Van Bylandt, den Apeldoornschen afgevaardigde (met 51 van de 91 stemmen) tot haar praeses aanwees, is ik wees er in mijn vorig over zichtje reeds op eene goede, ge lukkige keuze. De chr. historische oud-diplomaat Van Bylandt is een goedhartig, eenvoudig, algemeen ge- eerd man, met schitterende «staat van dienst." In den eersten tijd vooral is hot hooge ambt van praeses uiter mate inspannend en graaf Van Bylandt nadert reeds de zeventig zoetjes-aan... Doch hij is nog krachtig en helder van geest; bovendien heeft hij een zóó eminenten en ervaren griffier, vraagbaak en voorlichter, als mr. Arntzenius naast zich Nummero-twee, »vice-praeses", als men wil werd (ook met 51 van de 91 stemmen) de Nijmeegscbe heer Van Nispen tot Sevenaer, voor wien misschien op rijperen leeftijd de presidiale waardigheid is weggelegd?... En, more majornm, stond men no. 3 van het lijstje aan Links af, doch hier openbaarde zich de felle anti pathie van Rechts tegen mr. Goeman Borgesius, doordien niet bij (de oud- vice-praeses toch) maar mr. Druc- ker, na korte worsteling, werd ge kozen. Alle «formaliteiten" waren hiermeê niet geëindigd, want het eigenaardige geval deed zich voor dat tot toelating van jhr. Ruys de Beerenbrouck uit Gulpen, niet aanstonds kon worden besloten... Het protest tegen diens verkiezing leek ernstig genoeg... Op het oogenblik, dat ik dit neêrschrijf, is de decisie, ten aanzien van zyne verkiezing gevallen, me nog niet be- kend. Dit eenmaal achter den rug, kan de Kamer met «full speed" en jeug digen ijver, versche en frische arbeids- lust, aan den slag gaan. Over de cijfers der millioenenrede zei ik straks, dat mr. Kolkman's pessi misme me niet gansch duidelijk is. Zeker, 1908 bracht een tekort ad c.c. 11 millioen. Maar de eerste acht maanden van 1909 leverden acces van c.c. 2'/i millioen, dat zal aan wassen tot c.c. 3'/i millioen. Alles en alles saamgevat, zou het schrik wekkend tekort dus slinken tot vijf millioen, voor uwe en zeker mijne porte-monnaie bar genoeg, doch voor de staatskas toch niet zoo erg... De nieuwe Begrooting wijst een stijging der uitgaven (Totaal: f 207.187.206) f 1.339.425 voor buitengewone. Van de 30 pCt. meer, invoerrechten ver wacht de minister een sommetje, groot f3.730.000. De heeren zijn airast bezig om zich op de zee van cijferkens wat te «oriënteeren," bezigheid, die voor sommigen van hen lastig ge noeg is 1... Onze vroede vaderen van de Eerste Kamer zijn inmiddels met vollen ijver aan den gang getogen. President Schimmelpenninck vond 't bij de eerste zitting noodig en oirbaar, op «waardigheid van toon" bij de Senaats-debatten aan te dringen. Zonderlinge, overbodig-schijnende ver maning, indien niet het «enfant terrible", genaamd mr. Van den Biesen, senator ware En deze warmbloedige nooit blaadje- vóór-z'n-mond-nemende Brabander is al dadelijk, deze week, weèr naar ouden trant van wal gestokenDe wijziging der Kinderwetten ging er «als koek" door, maar bij de Achterstands-ontwerpen brak een allerbedenkelijkst stormpje in den Senaat los!... Noch de «unus judex" (alleen rechtstprekende rechter) noch de bepaling, dat rechters, die op hun 70ste jaar pensioen vragen (raads- heeren Hoogen Raad op hun 75ste) vol troctement als pensioen behouden, vond genade in de oogen der heeren Van Feltz, Vermeulen, Penninck... Onrechtmatig, ongrondwettig gunst betoon, daverde 't telkens door de zaal... Slechts mr. Kist steunde den minister, schoon niet eens extra- enthusiast.. Maar mr. Van den Biesen «Duizend gulden had ik er voor ge geven als 'k een remplacant naar de Kamer bad kunnen sturenriep hij uit. Maar 't moestMet bloedend harte moest hij zijn ouden vriend en «pays," mr. Nelissen, te-lijf En het zwaard kletterde tegen het ministerieele schild, dat de vonken ervan af-sputterden Een anderen minister van Justitie is niet zoo erg riep mr. Van den B. uit «maar een knak in het prestige der Kamer is onherstelbaar Nu kan men denken wat er zal gehoord worden als de Brabantsche senator eens tegen een vijand gaat fulmineeren De gedachte alleen jaagt den praeses-generaal eene kille koortsrilling over den rug .1 Voor iets anders dan het aanstippen van Binnenbof-nieuws c. a. rest me geen plaats. Aan «stof" anders geen gebrek ditmaal... Het Haagsche duel proces, dat nu toch eens voor ieder duidelijk maakte, hoe noodig 't is dat er een zuiverende, verfrisschende luchtstroom ga door de muffe atmos feer van het «militairisme", ook te onzent... De diverse stakingen te Amsterdam, tot nu zelfs van de Atax chauffeurs toe, dewelke het verder felijke, ellendige, al-maar voortwoe kerende «fooien-stelsel" vanzelf weer aan de orde van den dag brengt.. De allerzonderlingste historie van den grof-krenkenden,officieelen uitval tegen het mormonisme... Om van de meest- recente moorden, (die te Onna brengt een sdoux pays!" op de lippen) niet eens te reppen... Mijn schuld is 't niet dat ik eindi gen moet met aan te stippen iets dat voor de belangen van onzen landbouw inderdaad een treurig verlies is, nl. het vertrek vandir.-generaalLovink naar Indië, als opvolger van Treub. Moge Toewan-basaar Idenburg ons niet nog meerdere «kopstukken" op zijn aanstaande reis naar Insulinde ontschaken. Mr. ANTONIO. Agenda voor de openbare ver gadering van den raad der gemeente Amersfoort, op Dinsdag 28 September 1909, des namiddags ten half 2 ure. 1. Voorloopige vaststelling van de Gemceoterekening over 1908. 2. Vaststelling van de rekening van het stratenfonds over 1908. 3. Idem van het Burgerlijk Armbe stuur over 1908. 4. Idem van het Burgerweeshuis over 1908. 5. Voorstel van Burg. en Weth. tot afwijking van de ifVerordening regelende de voorwaarden waarop in de gemeente Amersfoort gas uit de gemeente gasfabriek wordt verstrekt," ten aanzien van de verlichting van het terrein behoorende bij het Rijks opvoedingsgesticht. 6. Voorstel van Burg. en Weth. tot wijziging van de Bouwverordening vastgesteld door den Raad op 28 Augustus 1906. 7. Voorstel van Burg. en Weth. tot het onttrekken aan den openba ren dienst van een strook grond en tot het aangaan eener ruiling van eenige strooken grond met den nota ris J. Bolk. 8. Voorstel van Burg. en Weth. naar aanleiding van een verzoek van het bestuur van de Industrie- en Huis houdschool tot het sluiten van een crediet-bypotheek. 9. Voorstel van Burg. en Weth. naar aanleiding van een adres van het bestuur der afdeeling Amersfoort van het Utrechtsch Genootschap voor Landbouw en Kruidkunde. 10. Voorstel van Burg. en Weth. tot het geven van machtiging tot het aangaan eener tijdelijke geld- leening. 11. Benoeming van tijdelijke leer aren aan de Burgeravondschool. 12. Voorstel van Burg. en Weth. tot vaststelling van de jaarwedde van den tijdelijken leeraar J. Hovens Greve. 13. Benoeming van een Hoofd der School aan de Koningstraat. 14. Voorstel van Burg. en Weth. tot het geven van eene gratificatie aan den onderwijzer E. Lindenhovius. Op de voordracht voor de be noeming van een Hoofd aan de open bare lagere school 3e soort in de Koningstraat komen voor: le. C. J. F. Prins, alhier. 2e P. Keete, te Leusden. 3e. E. H. Buijten- huijs, alhier. Nationale Tentoonstelling voor Huisvlijt. Het Bestuur der Nationale Tentoon stelling voor Huisvlijt welke, uitgaande van den Volksbond tegen Drank misbruik, in de zomermaanden van 1910 te Den Haag zal worden gehouden onder eere-presidium van Z. K. H. Prins Hendrik der Nederlanden, is thans met de voorbereidende werk zaamheden voor een groot deel gereed gekomen. Vastgesteld is het plan van de tentoonstelling, hetwelk twaalf af- deelingen te zien geeft, namelijk deze I. Oorsprong, geschiedenis en ont wikkeling der Huisvlijtbeweging in ons land. Literatuur, leerboeken en ge schriften; leermiddelen, werktuigen en grondstoffen ter bewerking. II. Een moderne huisvlijtschool met openbareles en nieuwste hulpmiddelen. III. Huisvlijt-produclen uit vroegeren tijd. VI. Houtbewerking en metaalbe werking. V. Papier-, leder-en beenbewerking, riet-, touw- en stroovlechtwerk. VI. Nuttige en fraaie handwerken.

Historische kranten - Archief Eemland

Nieuwe Amersfoortsche Courant | 1909 | | pagina 1