NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
voor de Provincie Utrecht
Scbelstn uil de rectal.
J. P. METZGER Jr., Tuinarchitect.
Aanleg van Buitenplaatsen, Parken, enz.
No. 8.
Woensdag 26 Januari 1910
Negen-en-dertigste jaargang»
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG
BI IV JN EN LAND.
Steniaweg ZEIST.
Amersfoortsche Courant
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden met Zondagsblad 1.15;
Franco per post door het geheele Kijk 1.25.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
Ingezonden stukken in te zenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever G. J. SLOTHOUWER.
Bureau: Lannestraat 77. Telephooiing. 09.
ADVERTENTIËN:
Van 16 regels 0.50; iedere regel meer 7V, Cent.
Advertentiên viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
Nederland en België.
De Bru^-selschc berichtgever van de
«Temps" deelt mede, riaj, de bladen
aldaar melding maken van een te
Antwerpen loopend gerucht, dat
koniimin Willielmuia niet prins llen
drik m den loop van 1910 naai Brus
sel zal komen, daar de tenioonsteliing
bezoeken en bij die telegenlieid teven*
het hezoek, dooi koning Leopold II
in I88J aan Ain^lei dam gebracht be
antwoorden.
Men brengt dit natuurlijk ook in
verband met de pogingen, die in het
werk worden gesteld om eene econo
mische toenadering tusschen Neder -
land en België te bevorderen, en leidt
er uit af, dat men in toonaangevende
kringen te 's-Gravenbage en te Brus
sel daarmede instemming zou willen
betuigen.
Belasting-wonderen.
Men deelt aan de «Gemeente-Stem"
het volgende staaltje mede van de
wijze waarop somtijds in kleine ge
meenten de bepalingen betreffende
den hoofdelijken omslag worden toe
gepast.
De familie E. bezit reeds gedurende
zeer langen tijd in de gemeente IJzen-
doorn eene woning in eigendom. Daar
genoemde familie thans te 's-Graven-
hage woonachtig is, heeft bet hoofd
der lamilie de woning verhuurd aan
een zekeren v. L. Deze was tot voor
twee jaren steeds in de tweede klasse
van den hoofdelijken omslag der ge
meente IJzendoorn aangeslagen, maar
toen eene poging van den Raad dier
gemeente om den heer E. als forens
in den hoofdelijken omslag te betiek-
ken, was mislukt, werd v. L. van de
2e klasse naar de 16de klasse over
gebracht, hoewel in diens financieels
positie geen verandering was gekomen.
De gemeenteraad volgde deze rede
neering: De familie E. heeft aan v. L.
voor verschillende diensten, welke deze
haar moet bewijzen als het aan
brengen van herstellingen aan het
huis, liet toezicht houden op de lan
derijen. het innen der pachten en het
onderhouden van tuin en boomgaard
het vrij gebruik als huurder van het
geheele buis met inboedel afgestaan.
De Raad beschouwde rlus terecht het
genot van het huis als eene inkomst
ui i aluia. maar maakte bij het terug
brengen van dit genot in natura tot
geldswaarde eene dwaze fout.
Hij nam als grondslag aan de wet
op de peisoneele belasting hetgeen
met onbillijk was maar blijkbaar
zomiei leebt begrip van die wet. Ten
minste in zijne beslissing naar aan
leiding van het door v. L. ingestelde
beroep tegen den aanslag werd ge
sproken van de volgens de personeele
belasting gescbaite huurwaarde »zoo
van het huis als van het meubilair."
Door nu als inkomst te gaan beschou
wen de waaide van het meubilair,
kon de Raad met het oog op de
andere inkomsten van v. L. den aan
slag in de 16e kl. bevestigen.
Van deze beslissing werd beroep
Ingesteld bij Gedep. Staten van Gel
derland en dezen handhaafden (mira-
bile dictu) den aanslag o.a. op de
volgende overweging:
«Overwegende, dat bij deze opgave
blijkbaar geen rekening is gehouden
met het feit, dat het huis met inboe
del, waarvan appellant blijkens over
gelegde overeenkomst, het vrij genot
verzekerd is, voor de personeele be
lasting is geschat op eene huurwaarde
van f1000
Hier werd dus zelfs door een col
lege van Ged Staten uitgemaakt, dat
de wet op de personeele belasting
schatting van de huurwaarde van een
huis met inboedel zou kennen.
En wanneer men in aanmerking
neemt, dat de huurwaarde van het
huis volgens de schatting der wet op
de personeele belasting f145 bedroeg
en de waarde van hel meubilair vol
gens dien aanslag op f1000 was ge
steld, ligt het vermoeden voor de
hand, dat zelfs Gedep. Staten deze
bedragen hebben samengeteld om het
inkomen van L. te berekenen.
Twee administratieve colleges be
ginnen dus de fout om de waarde,
waarop het meubilair wordt geschat,
geheel als inkomst te beschouwen.
Het verschil tusschen kapitaal en
inkomen scheen te hebben afgedaan.
Op deze beslissing steunende, sloeg
de Raad der gemeente IJzendoorn v L.
het volgende jaar wederom in de zes
tiende klasse van den hoofdelijken
omslag aan.
Op een bij den Raad ingesteld be
roep werd ouder gewoonte afwijzend
beschikt, ditmaal onder verwijzing
naar de verkeerde beslissing van
Gedep. Staten.
Toen wederom bij dit college in
beroep werd gekomen, zag dit zijne
dwaling van het «orige jaar in en
plaatste het v. L. wederom in de
tweede klasse, zoodat thans eindelijk
recht is gedaan.
Wij meenden, dit geval in ruime
ren kring te moeten bekend maken
en niet in het stof der archieven te
laten slapen, omdat wij ons afvragen
of het niet wenschelijk zou zijn aan
de rechterlijke macht meerdere be
voegdheden toe te kennen in zake
het verschuldigd zijn van belastingen.
Waar het blijkt dat zelfs Gedep.
Staten eenmaal eene zoo onjuiste
beslissing hebben genomen, is het de
vraag, of het te verdedigen blijft, dat
de rechterlijke macht in gevallen als
deze zoo goed als geheel wordt uit
gesloten.
Provinciale Tentoonstelling
te Utrecht.
Het groote comité voor de Provin
ciale Tentoonstelling van Kunst en
Nijverheid, welke gedurende de maand
Juni in bet Park Tivoli te Utrecht
zal gehouden worden, heeft zich
geconstitueerd tot een vereeniging,
op wier statuten de Koninklijke goed
keuring zal worden aangevraagd.
Het eere-comité bestaat thans uit:
door geheel Nederland.
Levering der verschillende gewassen tegen BILLIJKE PRIJZEN.
mr. F. D. Graaf Schimmelpenninck,
Commissaris der Koningin (voorzitter),
jhr. mr. J. B. L. C. C. de Wijcker-
slooth de Weerdesteyn, jhr. mr. J.
E. Huydecoper van Maarsseveen en
Nigtevecht en jhr mr. E. Bosch van
Oud-Amelisweerd, leden van Gede
puteerde Statenmr. F. A. baron
van Lijnden, burgemeester van Utrecht;
mr. J. P. Fockema Andreae en mr.
dr. W. K. van Zijst, beiden wethouders
van. Utrecht.
Het algemeen comité bestaat uit
de beerenJ. van Noordenne, voor
zitter; P. H. Vree, secretaris; L. P.
Esselink.penningmeesterG. M. Stuif
sand, 2e secretaris; mr. B. L. Ph.
van Lier, rechtskundig adviseur; D.
Kruyff, G. M. P. van Dokkum, A J.
van Dieren Bijvoet, J. Everwijn, H.
van Lunteren, S. S. Crok, H. A. M.
de Vos, Corn van Straaten. A. E.
de Kievit O. Mengelberg, Th. P. de
Vos, J. H. Schumaker, W. N. van
Draanen, Carl. J. A. Begeer, W. A.
Couvée, R Rijkscn, W. van Veen.
J. Spanjaard, A. Smit, T. E Hout
vester, A. P. L. Spuybroek, C. M
Kriopper, A. van Eysden, A. C. Rochat
en P. de Graaff.
Aardbeving te 's-Hertogenbosch.
Op goeden grond zegt de «'s-H. Ct"
te kunnen mededeelen, dat de buiten
gewoon hevige aardbeving, die Zater
dag op verschillende observatoria werd
waargenomen, ook te 's-Hertogen
bosch is gevoeld. Door verschillende
personen is onder!de negenuursche Mis
het uur waarop Ook de observatoria
de aardbeving berichtten in de
St. Jan de schok waargenomen, die
zoo groot was, dat de zware koperen
luchters, die in de kerk hangen, er
door in beweging werden gebracht.
Een werkman die zich beneden in
een kolenhok bevond, beeft ook duide
lijk ondergrondsch gerommel gehoord,
't Staat vast, dat een en ander niet
is veroorzaakt door eenige dreuning
van buiten, doch dat men bier werkelijk
met een aardbeving te doen had.
Hoog water.
Men schrijft aan de «Leeuw. Ct":
«Een gedeelte van Friesland lijkt
thans op een zee.
«Tusschen Eernewouden en Olde-
hoorn, met aan weerszijden Grouw en
Wartena. is de watervlakte bijna
onafzienbaar. Eernewoude is feitelijk
geïsoleerd; de eenige weg, die er heen
leidt, staat op sommige plaatsen 20
centimeter onder water. Een drietal
kleine boerenhofsteden ouder Wartena
hebben het hard te verantwoorden.
Twee er van hebben het water op
den vloer der woonkamer, in de andere
woont men reeds geruimen lij 1 op
zolder en de bewoner kan alleen uiui
waterlaazen aan in zijn voormalig woon
vertrek komen. Weer een ander heeft
om zijn huisje een dijk gelegd en
tracht door aanhoudend waterputten
«de kolk'* droog te houden.
«Den veehouder H. B. onder Grouw
overkwam het ongeluk dat zijn water
molen stuk raakte. Zijn buien konden
geen hulp verleenen tot malen, het
land stond er diengevolge een meter
onder water. En het laat zich aanzien,
dat wij er nog niet zijn. Komt er
geen verandering binnenkort, dan
zullen tal van polders het niet kunnen
houden, want tegen zulk een onge-
kenden waterstand, ongeveer 75centi-
F E U I L L E "T O M 200 goed oppaste. En dat je patroon
me dat vriendelijke briefje had ge
schreven... En dat je omgang had met
dien zoon van meneer Wouters... van
den fijnen comestibles winkel..."
»Nou?" vroeg de joDgen «en wat
zei vader toen?"
Moeder zag naar het vermagerde
«SstI
„Mise-en-scène."
Rook wolkj es...
Stil toqh I" fluisterde het
vrouwtje, en ze klemde zijn hand in gezicht van den drie-en-twintigjarigen
haar trillende vingers, en hij zag hoe jongen. En ze zocht vruchteloos naar
haar doodsbleeke lippen beefden van de zachte, kinderlijke trekken, die er
angst... «Stil toch, as vader soms in- geweest waren... Nü al kon men fijne
eens thuiskomt... Ik zou... 't Zou..." rimpeltjes waarnemen... nü al... Er was
Maar ze zei 't niet verder uit. iets vermoeids in, als van leven, dat
Voelde hoe zij hem pijn deed... Ze te fel, te haastig uitbrandt... 't Sehit-
liet zich door hem strijken over haar terde in de onrustige blauwe oogen en
wang en zachtkens kussen op het voor- wekte nerveuse schokjes om de lippen...
hoofd. Zij durfde hem ook niet zeggen, 't maakte dat de greep Tan zijn hand,
hoè heerlijk ze 't vond haar joDgen die hij nu om moeders schouder had
weer bij zich, heel-dicht bij zich te geslagen, iets angstigs, gejaagds ver
hebben. Want hij was zoo onstuimig, toonde... dat de uitdrukking in die
haar Jan. Als moeder hem dét zei, vreemd glanzende oogen telkens, tel-
dan zou-ie wist ze immers
dadelijk uitroepen: «Nou, maar dan
blijf ik bij uDan zal vader toch wel
moeten toegeven...En dat wilde zij
vermijden... Wetend... «Stil nou, Jan,"
zei ze, «laten we er nog eens bedaard
over denken. Je weet toch hoe vader
is. Laatst, toen Sientje uit was
heb ik hem verteld van dat je nou
kens wisselde. Nu eens jubelende blijd
schap, trots, vreugdedan weer woede,
teleurstelling, smart... Moeder kende
haar jongen wel. En ze zou hem nu,
terwijl ze voélde, echt wist, dat 't
Jan ernst was in zijn vechten, z'n worste
len tegen zooveel wat hem vernield had
toen ie nog bijna kind was... dat hem
op zijn twintigste jaar... De jongen, met
z'n scherpen kijk op wat er bij moeder
omging, begreep waaraan ze nu dacht.
Hij liet haar los.
«Ik zie 't al" zei hij »'t gaf geen
steek. Ik kèn vader... dat is zoo... dhür
hebt u gelijk in..."
De woede grijnsde nu in z'n oogen
en hij balde de vuisten.
«Janlief" zei het vrouwtje «hoe kun
je nou toch zoo wezen. Alles mot toch
z'n tijd hebben... 't komt terecht, ge
loof me nou toch als je moeder 't je
verzekert... maar je mot geduld heb
ben... vader is zóó diep gegriefd... vader,
met z'n... z'n groote stiptheid..."
Hij werd rood van schaamte en moe
der had dadelijk spijt van haar woorden.
«Ik wou je waarachtig niet belee-
digen, niet kwetsen, jongen..."
«O, u hebt gelijk" zei hij, nu zittend
bij de tafel, met beide handen het
hoofd steunend «zegt u 't maar ge
rust, moederIk bén slecht geweest
«Een gemeene schooier... Een dief...
Maar een mensch kan zich toch beteren
Een mensch kan toch een ander leven
beginneDAls Lena me nou toch
in me gelooft... vertrouwen in me
heeft..." Moeder stond te peinzen.
Wist niet wat ze antwoorden moest.
Stelde zichzelve de vraag, of 't den
jongen ernst was... Den knaap met z'n
grillen, zijn onstandvastige natuur...
Stond-ie niet weer op 't punt om
iemand mee te sleuren, die hem maar
oppervlakkig kende...
En eensklaps vloog hij weer naar
'r toe, pakte moeder onstuimig beet,
zoende haar op mond, op wangen en
voorhoofd; snikte 't uit van opwinding..,
Zei haar, hoeveel, hoe zielsveel hij van
Lena Verwijk hield... Dat-ie wou ploe
teren van den ochtend tot den nacht
om haar waard te worden... Dat-ie
niet zou talen naar een café of wat-
ook... Al-maar werken, z'n best doen...
Toonen dat-ie een ander mensch was
geworden... En moeder luisterde naar
hem. Beloofde Jan, dat ze... Maar hij
moest geen malligheden uithalen
moeder rustig laten betuilen, tot er
een geschikt oogenblik was gekomen...
Beloofde hem dat ze probeeren woü...
Ze voegde er dadelijk bij, dat 't een
toer zou wezen... Als vader niet direct
toegaf, dan most-ie weer wachten...
Beloofde, dat ze zou probeeren... of
vader dan was over te halen... om
eens met den ouden heer Van Wijk
te gaan spreken... zoo heel in 't alge
meen natuurlijk... Maar toch zinspelend
op de mogelijkheid... Afijn, Jan moest
nemen dat
daar nu genoegen mee
moeder hem beloofde...
En hij zoende haar weêr de handen
en de wangen. Vond 't best dat ze hem
nou wegjoeg... Vader kon elk oogen
blik thuiskomen. Dat zou olie in 't vuur
zijn...
«Neen, natuurlijkIk ga direct
moe, dag, moes! Dag moeke!"
Ze keek hem na. Knikte en wuifde
hem nog eventjes toe...
Dribbelde rond in de kamer, zich
haastend met alles, want door dat be
zoek van Jan was ze met de koffie en
't verdere leelijk-achterop geraakt. En
telkens als 't vrouwtje iets deed... de
koffieboonen malen... het lichtje aan
steken op het theeblad... stof-afnemen...
nakijken wat bij den kruidenier moest
gehaald... bij al die bezigheden schreide
vrouwtje zachtjes, onhoorbaar. Terwijl
ze rondsloop op haar vilten, uitgezakte
pantoffeltjes, moest ze telkens stilstaan
om haar zakdoekje te voorschijn te
halen. Dan snoot ze haar neus en
peuterde voort... maar 't kwam toch
weêr terug. Want ze had zoo'n ver
driet over Jan. En ze was zóó bang,
zóó ongerust over wat du komen ging...
met de heel-fijne intuïtie van moeder-
I hart, dat voelt dingen-van-straks,