NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
voor de Provincie Utrecht.
[Mo. ay.
Zaterdag 18 Juni 1910.
Negen-en-dertigste jaargang.
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG
DE WEEK.
FEUILLETON.
DE INVASIE DER DUITSOHERS.
Amersfoortsche Courant
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden met Zondagsblad 1.15;
Franco per post door het geheele Rijk 1.25.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
Ingezonden stukken in te zenden ui ter lijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever J. SLOTHOUWER.
Bureau: Langestraat 77. Telephoonuo. 69.
ADVERTENTIËN:
Van 16 regels 0.50; iedere regel meer 7'/, Cent.
Advertentiên viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
16 Juni.
Zooals de zaken nu staan, behoeft
men geen profeet te zijn om te voor
zien dat 1913 «verrassingen» kan
brengen. Zelfs «mannen-van-Rechts»,
op dat punt ondervraagd, trekken
somber-bedenkelijke gezichten; Som
migen weten hunne bezorgdheid mees
terlijk te maskeeren. Verzekeren U:
«Geen stofje aan de lucht! Loopt van
een leien-dakje. Nu was 't 60—40.
Mij zou 't met verwondeien als het
zesje een zevemje werdMaar anderen
maken er geen geheim van, dat zij
niet gaarne iets van beteekenis zouden
durven wedden op deRechtsche kansen,
zooals de »prognose« er thans uitziet...
De uitslag der verkiezingen voor de
Provinciale Staten zal hier en daar
een bezwaard harte wat verlicht en
opgelucht hebben. Toch blijft er nog
zooveel »roet« over, dat straks ui liet
eten zou kunnen gestrooid worden.
Er zijn duistere stippen genoeg! Hel
gaan van den heer Idenburg naai
Buitenzorg was al dadelijk een per
kara,» die, van zekeren kant bekeken
lastiggenoeg bleek. Na's hoeren Colon's
aankomst uit de post: de eigenlijke
minister van Koloniën In de Tweede
Karner Woensdag jl. toenhetontwerpje
betreflende de scheiding van burger
lijken en militairen dienst voor het
geneeskundig toezicht in Indië moest
verdedigd worden, was 't weer zoo
voor allen zichtbaar. Aan de groene
tafelbeste, brave, ijverige heer De
Waal Malefijt, die van zijne ambtena
ren stapeltjes enveloppen krijgt met
stukken papier, waarop mededeelingen,
adviezen, bestemd om in de Kamer
voor te lezen. De heer Malefijt beeft
een keurig kostuum laten maken (jas
a la diplomaten-snit), schoor bet
plattelandscbe sikje weg. Is al aardig
gewend aan den Excelentie-titel. Heeft
werkelijk veel over Indische zaken
gelezen. Brengt 't toch, en zeer
natuurlijk! niet verder dan 'l oplezen
van wat hem is voorgelegd...
«La plus belle fille du monde ne
peut donner que ce qu'elle aniet
om minister Malefijt met een aan
vallige deern te vergelijken; reeds de
eerbied zou mij daarvan terug dienen
te houden. Ik wil slechts zeggen, dat
wie geen hand te zijner beschikking
heeft, moeielijk een vuist kan maken-
Drie ministers van koloniën is en blijft
wat royaal. Duistere stip numero een.
Deze week zag ik den heer Talma
in het Parlement. Als haastig voort-
schietende komeet. Z. Exc. vet toefde
hoogstens een kwartier, verpoosde ui
de nabijheid van 's voorzitters arm
stoel. Vertrok daarna. Bijzonder op
gewekt zag de heer Talma er niet uit.
Of het loodzware pak van zorgen hem
drukt?... Ik zou er niemand, ook niet
dezen minister, een verwijt van durven
maken. Misschien zou de blonde heer
Regovtt, de levenslustig- forsehe van
Waterstaat, met «gewichten als daar
zijn: Ziekteverzekering, Invaliditeit,
Ouderdom, Wettelijken Arbeidsdag
etc. etc. gejongleerd hebben als waren
't veertjes insteè van dingsigheden,
waaiop 100 K G. en veel zwaarder
genoteerd staat... Wanneer men, na
warm zwaren werkdag, den heer Re-
goüt in zijn sierlijk rijtuig ziet rond-
karren, omgeven door vtouw en kroost,
genietend van wat Bosch en Scheve-
ningsche dreven aan verkwikking bie
den, wel, dari is de blonde bewinds
man beeld van levenslust en blijde
opgewektheid. Dan heeft hij het stof
van Departement of Kamer van zich
afgeschud ziet bij er uit als iemand,
die, na lekker rustigen slaapnacht en
verfrisschend oebtendbad, de zoele
lucht inademt, klaar om aan den arbeid
te tijgen. Zulke krachtfiguren hebben
we tegenwoordig in de wetgeving noo-
dig. Anderen, van slapper constitutie,
moeten het meedraven in den «match»
toch halverwegen, of eerder nog, af
leggen
Het «Sociale werk» schiet niet op.
Aanstonds zal er, te langen leste, wel
iets afdruppen van het veeltakkig
departement.
En slechts zij, die besefien wat er
aan dergelijke voorbereiding vastzit;
mitsgaders hoe koppig-traag het
bureaucratisch monsters kan wezen,
slechts zij zullen waarachtige
deernis gevoelen, met een theoloog,
tevens zeer verdienstelijk dilettant in
sociale vraagstukken, op wien de taak
komt te rusten van, in deze dagen,
op den stoel van eeri Veegens plaats
te riemen Maar: tu las voulu,
Georges Dandin! Waarom den blonde
aihletiscben collega niet het proefstuk
overgedragen? Zoudt ge thans moeten
doen waarop gij reeds zinspeeldet bij
het debat over de Sociale Verzekering
bekennen dat de taak uwe krachten
te-boven gaat... De carrière en repu
tatie, als een der »voortrekkers« bij
het bestier der publieke zaak, ware
verloren... En de pat tij, waartoe gij
behoort, had een échec te noteeren,
waarvan de «weerklank» in de uren
van stembus-opening zich deerlijk kon
laten gevoelen
Nog meer «duistere stippen..." In-
hoever »het Lintje" er een van groote
beteekenis moet heeten staat voor
velen nog niet vast. Met uw verlof
laat ik dit onderwerp nu rusten.
Maar... de jongste encycliek des
Pausen! De schotsche monnik, die
zes of zeven eeuwen hèr, voor
spelde hoeveel pausen er nog zouden
komen en tevens ieder der «serve
servorum Dei" met een paar woorden
aanduidde, deze ziener noemde
Leo X een »ignis ardens" bran
dend vuur. Of de schot ook gave van
toekomst-doorpeilen bezat!...
Hoog laait-op het vuur van twee
dracht en tot dusver behoedzaam, met
alle inspanning gemaskerde haat tus-
schen de leden der «coalitie.'' Het
werk der verzoening, van den wapen
stilstand, van de pacificatie, met één
slag vernietigd!— O, wie de menschen
en toestanden kenden, ze maakten
zich nooit de illusie dat Rome en Dordt,
al was er «Bruderschaft" geklonken,
iets anders dan een «mariage de
raison" hadden gesloten, gebaseerd
opnuchter-practischeoverwegingen. Er
zijn van die «tweede-huwelijken,"
tusschen bejaarde weduwnaars en
weduwen aangegaan waarbij het lon
ken of sireelen der echtgenooten u
griezeling over den rug jaagt... Zoodra
deze menscheu 't met elkaar over
rijzende, dalende rubbertjes en andere
«stukjes" hebban, blijft het schouw
spel binnen de perken van wat uw
smaak niet al te bar tergt... Doch
het «liebanglen" maakt u lichtelijk-
zeeziek...
Dat het de heer Van Doorn zou
zijn, die eenc poging ging wagen om
den Borromaeus strijd in de Neder-
landsche Vertegenwoordiging over te
breDgen wie iets van «onze afge
vaardigden" weet, zal er zich stellig
niet over verbaasd hebben.
In minister De Morees van Swinde-
ren heeft hij een über-gladden «part
ner" tegenover zich. Ik hoor al de
krakende woordjes van de ministe-
riëele lippen tippelen... De sierlijke,
keurige zinnekens dansen over de
parlementaire vlakte... De kleine,
blanke handjes tasten naar de wappe
rende panden van het elegante jasje-
In de veste van het coalitie-gebouw
staat een tonnetje met aarts-gevaarlijk
goedje erin... Eén vonk kan onbereken-
baie gevolgen hebben. De lont is aan
het smeulen. De lieer jhr. mr. Van
Doorn houdt het vuur warm... Doet
wat hij kan om 't uitblusschen te voor
komen. Van Rechts wordt gespoten...
gespoten— Als de vlam in het kruit
slaat, dan spat, met oorverdoovend
geraas; met een schokken en dreunen,
alsof arm Nederland door een der
bevingen, welke nu brokken-aardkorst
beroeren, werd bezochtalsof een
troep maraudeurs door een Aballino
uit Paramaribo... Te laat geboren held
uit een seusatie-stuivers-roman van
hoogverraad... Door een roovet-in-
specteur uit de West aangevoerd, ons
landje te-water en te-vuur ging ver
woesten...
De dreigende onweerswolk van het
Lintje veroorzaakte uitbarsting, dat
de stukken erbij vlogen. Maar toen 't
opklaarde en kalmer werd, viel de
berokkende schae toch mee.
Maar deze loodgrauwe, geweldige
wolk van de Encycliek, de zon
verduisterend, illustën van genaderd
recés verstorend, het toch-reeds ge
scheurde coalitie-cement bedreigend...
Ik geloof dat menige Rechtsche broeder
thans uren van bitter zelfverwijt door
leeft, denkend aan hetgeen zijne absen
tie op dat moment van Woensdag 15
Juni... Klokke één uur toen jhr. Van
Doorn zijne interpalatie aanhangig
maakte... Heeft veroorzaakt. Om dat
te beletten, hij had er met alle
liefde zijn plat-du-jour, z'n portie
malsche aardbeien, z'n afierlunch-
sigaartje, z'n gebruikelijk «ommetje»,
en misschien nog meer dan dit alles,
voor over gehad.
Berouw komt na de zonde, de
onherstelbare.
De zóóveelste «duistere stip» is aan
den gezichtseinder verschenen
Als tot de «verrassingen» die 1913
dan kan brengen ook behoort het
lid der Volksvertegenwoordiging wor
den van een medicus met den heer
Goeman Borgesius zullen velen er
zich in verbiijden. Men trachte dan
een vakman te krijgen, die tot «de
wilden« behoort en sterker staat dan
dr. Blooker tegenover de kansen der
politiekerij. 't Is een lastige keuze,
doch men heeft den tijd om «uit te
kijken«. En men bepale zich dan tot
één medicus. Want de ervaring,
veteranen in het parlementaire land
zullen 't mij dadelijk toegeven
heeft geleerd, dat zoodra er twee
»dokters« in de Kamer zitten, deze
zeer-geleerde heeren 't met elkander
aan de stok krijgen. En voor de armen
leek wordt 't dan misère...
Hij raakt in de positie van den
patiënt, wiens hart tusschen de ad
viezen van twee artsen «balanceert»...
De heeren staan lijnrecht tegenover
elkaar, dr. A. schrijft pillen, flanel,
veel bedrust en een lialf fleschje wijn
16) DOOE
-A-. T_ IZcu.clna.tea.'u..
Met klimmende verbazing had bet
meisje zijne woorden aangeboordtoen 1
bij eindelijk zweeg vroeg zij gespannen
«Maar Edmond, wat bedoeld gij
tocb wat spreekt gij van een huwelijk
met een notaris?! mijn God, ik ken
geen notaris."
«Bertbariep baar aanbidder ver
wijtend.
«Ik verbaal u Edmond, dat ik niets
van uwe woorden begrijp; verklaar
u nader, ik zal u openhartig ant
woorden, daar heersebt een misver
stand."
«Maar is bet dan niet waar, wat
men verbaalt, dat notaris Harten een
aanzoek om uwe hand heeft gedaan?"
«Om mijn hand!? lieve hemel, welk
een dwaasheidEn gij kondt gelooven,
dat ik
a Spreek niet verder Bertba
ik begin te begrijpen wat er van
de zaak is; vergeef mij dat ik een
oogenblik aan dat verbaal geloof kon
slaan de hemel zij dank, dat alles
slechts een verzinsel der menseben is
slechts betreur ik bet, dat ik «dat
heer" de eer aangedaan heb hem voor
een mededinger aan te zien, en
maar 't is tocb zonderling, dat bij
mij dan niet aanstonds van bet dwaal
spoor heeft geleid. Weet ge wel zeker
Bertba, dat hij niet met TJw papa
over
«Och Edmond, boe kunt ge zoo
dwaas denken," antwoordde het meisje
gekrenkt, «meent gij dan, dat papa
mij tegen mijn zin zon doen hnwen
«Neen, dat geloof ik niet, nn althans
niet meer Bertbamaar De
ijverzucht bracht hem een oogenblik
in verzoeking een onbescheiden vraag
te doen. Bertba bemerkte zijne ver
legenheid, glimlachte even en zeide
vervolgens: «Gij zoudt gaarne weten
waarom de notaris dan eigenlijk zoo
druk visites bij ons maakt, niet waar
«Oneen, volstrekt niet, ik begeer
niets meer te weten, 't is mij genoeg,
indien gij mij zegt dat er niets van
aan is."
Ik wil U toch volkomen gerust
stellen weet dan, dat de notaris een
volle neef van mama is. Sedert ik weet
niet hoelang wel, had bij ons niet
bezocht; thans voor zaken in de stad
zijnde, moest bij tocb zijn verznim
herstellen, niet waar?"
«O ja! zeer natuurlijk," antwoordde
Edmond, doch bad maar half geluis
terd, daar bij op zich zeiven verstoord
was over bet voorgevallene. Een neef
van mevrouw! en haar zon mogelijk
die beele geschiedenis ter oore komen.
Welk een allerdwaast figuur bad hij
bij dien man gemaakt en dat alles
ten gevolge van zijne lichtgeloovigheid.
Mogelijk zou de overweging van
bet gebeurde Edmond, in weerwil van
Bertha's tegenwoordigheid, zeer ont
stemd hebben, indien niet toevallig
een gewichtige gebeurtenis tusschen
beide ware gekomen, om hem bet
voorgevallene te doen vergeten.
Al voortwandelende waren beide
gelieven het einde eener straat gena
derd, toen plotseling een drietal jon
gens om den boek kwamen stormen,
en met krijschende stem «nieuwe tele
grammen" te koop aangeboden.
Het geschreeuw die jongens bracht
Bertba op de gedachte Edmond te
vragen of bet gerucht waarheid bevatte,
dat men voor een oorlog vreesde.
«'Tisnietonmogelijk, doch geen zorg
voor den tijd," antwoordde bij, intus.
schen brandend van verlangen te
weten welk belangrijk nieuws die tele
grammen iinbielden. Bezorgbeid
voor bet meisje weerhield hem echter
er onmiddelijk kennis van te nemen;
ongaarne had hij, nauwelijks weder
met baar vereenigd, Bertba zijne toe
treding tot het vrijcorps en zijn aan
staand vertrek medegedeeld, indien
het tot den strijd mocht komen.
Het toeval wilde echter dat een der
jongens bet paar in bet oog kreeg en
aanstonds op ben afkwam.
»'N telegram meneer!? van den
oorlog twee cent alsjeblieft."
De verzoeking was groot Edmond
bad echter bet dankje reeds in den
mond, toen de snuggere knaap het
gevaar van afgescheept te worden
bemerkende, met een bewonderens
waardige vingervlugheid een exem
plaar in Bertha's band stopte en tege
lijk baar galant aanzag met een gelaat,
waaruit deze duidelijk las: «waag bet
nn eens mij been te zenden, dan zul
je een standje beleven."
Het pleit was beslecht. Van weers
zijden waren de vertegenwoordigers
der regeeringen teruggeroepen. Het
besluit tot mobilisatie van bet leger
j was bereids genomen.
«Ieder doe thans zijn plicht, en zorge
voor orde en spoed.
Leve de Koning!
aldus eindigde bet eerste bulletin, dat
weldra door verscheidene andere ge
volgd werd.
Een oogenblik schreden de gelieven,
de oogen op het papier gevestigd,
als in gedachten voort, toen Bertha
eindelijk het stilzwijgen afbrak met
de vraag:
«Wordt gij thans bij bet leger in
gelijfd?"
«Wanneer ik mij niet voorgenomen
bad, op andere wijze aan de verdiging
van bet land deel te nemen, zou ik
zeker als vrijwil'igev in dienst treden,
lieve."
«Op andere wijze Edmond!? welk
plan hebt ge dan?"
«Eenige mijner vrienden hebben een
vrijcorps opgericht waarbij ik mij heb
aangesloten."
«Hoe kunt ge tot zoo iets besluiten
Edmond! doe bet niet," smeekte zij,
«zult ge?"
«Ik heb mijn woord gegeven Bertha,
doch al ware dat niet bet geval, dan
zou ik ook thans nog niet aarzelen
onmiddellijk toe te treden. Wat be
