BINNENLAND.
Plaatselijk Nieuws.
Gemengd Nieuws.
tegengesproken: men wijst er opdat
er in den herfst over 't geheel veel
te doen is in den katoenhandel en dat
de patroons in dien tijd niet voor hun
genoegen overgaan tot uitsluiting.
Het Uarrahuis te Leeuwarden.
Omtrent het Nieuw-Barrahuis bij
Leeuwarden datMaand. jl. is afgebrand,
lezen wij in de L Ct.:
Wandelaars en fietsers zullen zich
ongetwijfeld het Nieuw-Barrahuis
herinneren, al was het ook alleen
maar door het steenen beeld een
geweer met geschouderd geweer voor
stellend hetwelk zich in den tuin
bevindt en waarvan oude Leeuwarders
zich herinneren, het reeds in hun
kindertijd aldaar opgemerkt te hebben
Het Oud-Barrahuis ligt meer zuide
lijker, terwijl een huisje, ten noorden
van de afgebrande boerderij, de plaats
aanwijst, waar oorspronkelijk de Barra
stins stond.
Deze laatste, op een terp gebouwd,
diende, zooals uit een wet van 1406
blijkt, voor vergaderzaal der Staten
en daar placht men, tijdens de bloedige
scheuringen tusschen de Schieringers
en Vetkoopers, de landsdagen van
Oostergo te houden; in de nabijheid
dezer stons had in 1492 een scherp
gevecht plaats tusschen de Sneekers
(Schieringers) en de Leeuwarders en
Groningers, die tot de partij der Vet
koopers behoorden, welk treilen ein
digde met een nederlaag der Sneekers;
zoo verwoed was de vervolging, dat
zeven Sneekers, die zich in het huis
waarin zich een kraamvrouw bevond
welke huizen evenals kerken en
kloosters voor vrijplaats golden
ophielden, te voorschijn gehaald en
vermoord werden, welk lot ook 100
hunner partijgenooten trof, die in de
kerk te Wirdum een schuilplaats had
den gezocht.
Ten Zuiden dezer stins werden later
twee boerenhoeven gebouwdOud-
Barrahuis en Nieuw-Barrahuis. Dit
laatste is nu gistermorgen afgebrand
Het thans nog bestaande Oud-Barra
huis is niet dezelfde hoeve, die oudtijds
dien naam droeg. Het oorspronkelijke
Oud-Banahuis werd in 1868 bij den
aanleg vandenspoorwegLeeu warden
Zwolle afgebroken en iets verder zuide
lijker weder nieuw opgebouwd, zoodat
het Oud-Barrahuis van thans van
jonger datum is dan het Nieuw-Barra
huis, dat gistermorgen afgebrand is
Op de plaats, waar vóór 1868 het
oud-Barrabuis stond, bevond zich
weleer een klooster, dat daar gebouwd
was met het oogmerk om aldaar de
staten-vergaderingen te houden en
waar tevens de privilegiën brieven en
charles, het welvaren van den lande
betreffende, bewaard weiden.
De kloosterlingen hadden echter
weinig profijt van de toenmalige staten
leden »Do hja to Barra to gear
kamen droegen dy Heren hjar Boeter-
brea y tl 'ekoer« schrijft Schelterna,
m. a. w. ieder bracht zijn brood en
boter mee in een sluitmand (van ebben
hout met koperen, vergulde duikers).
Het weinig voordeel dat aldus het
klooster van de bijeenkomsten der
Stalen genoot en de omstandigheid,
dat de vergaderingen in dien tijd niet
steeds in ondeihnge vriendschap af
liepen, deed de kloosteilingen besluiten
zich van deze plaats te ontslaan Zij
bouwden daarop een klooster te Ber-
gum, terwijl Oud-Barrahuis een land
hoeve werd, die tot het begin der 16e
eeuw evenwel aan de Reguliere Kan-
noniken van Bergum bleef toebehooren
Omtrent dien tijd werd de hoeve
in erfpacht opgedragen aan Folkaard
Aytta, den vader van den beroemden
staatsman Viglius Zuichemiusab Aytta
van wien de oude Folkaard eens be
weerde: Met al myn bern wit ikrie
mar mei üs Wigle wit ilc gjin wei,
doch die later als «de ooglijn zijns
ti)ds en d' albeschik onder Kayzar
Kaarl de Vijfde en zijn zoon Philips
de Tweedea een schitterende rol op
's werelds tooneel zou spelen. 18 Oct
1507 was deze beroemde Viglius op
de stins Barra-huis geboren.
Van de drie eenmaal beroemde
huizingen de Barrestins, het Oud-
Barrahuis en het Nieuw-Barrahuis is
nu dus Maandagmorgen ook het laatste
voor een groot deel vernietigd ge
worden. Het nog bestaande Oud-
Barrahuis heeft niet anders dan slechts
den naam, welke aan vroegere tijden
herinnert.
toestand thuis. Hoe Marie gisteren
had weggebracht het laatste, Allerlaat
ste, wat ze nog missen konden. Het
ijzeren bed was de vorige week aan
een opkooper, die langs kwam, voor
twee gulden verkocht. Ze sliepen nu
op den grond. Uit schaamte had Marie
het dagmeisje weggestuurd. Maar zij
was zelve te zwak voor het grove werk
te doen. Toen hij verleden week Woens
dag van kantoor kwam en haar naar
gewoonte in de gang goeien-dag riep,
toen wa9 ze niet gekomen. Hij
had haar gevonden in de achterkamer,
van 'n stoel gegleden... Ze was flauw
gevallen. Toen hij haar met azijn en
water tot bewustzijn had gebracht,
was zij iD tranen uitgebarsten... Voor
dien middag had ze niet9 kunnen
klaarmaken... De slager had geweigerd
een paar ons varkenslapjes te «poffen».
«Eerst centen zienhad de man
gezegd, waar een hoop menschen, in
den vleeschwinkel, bij stonden!... «Eerst
centen, juffrouw!"
Vroeger werd zij mevrouw genoemd,
maar die dagen lagen ver achter den
rug... En de buurvrouw van twee-hoog,
die Marie in de mevrouw-periode ge
kend had, vond er een heerlijke ge
nieting in om telkens, om een haver-
Kamcr van Koophandel.
Onder voorzitting van den heer J.
Ger. Kleber hield Zaterdagavond de
Kamer van Koophandel en Fabrieken
haar 163e openbare vergadering ten
Stadhuize.
Aanwezig alle leden.
De notulen worden gelezen en goed
gekeurd.
Ingekomen zijn
1. Een missive van den Minister van
Landbouw, Nijverheid en Handel om
dank te betuigen namens H. M. de
Koningin voor de deelneming betoond
bij het overlijden van Prinses Marie
der Nederlanden.
2. Een missive van dezen Minister
over de scheepvaartbeweging op rivie
ren en kanalen in Nederland in 1909.
3. De gewone periodieken, als han
delsinlichtingen, consulaire verslagen,
enz.
Al deze stukken zijn bij den secre
taris ter inzage.
4. Een missive van den Commissaris
der Koningin in de provincie Utrecht
met het jaarverslag van de Nederland-
sche Zeevisscherij.
5. Een missive van den Minister van
Landbouw, Nijverheid en Handel over
de voorwaarden van uitvoer van som
mige artikelen naar Italië.
6. Een advies van de Zwolsche
Vleescbhouwersvereeniging aan den
Minister van Binnenlandsche Zaken
over vrijen vleeschhandel in verband
met bepalingen aan abattoirs.
7. Een schrijven van de Kamer van
Koophandel te Velzen met een adres
aan den Directeur Generaal der Poste-
ijen wordt in de volgende ver
gadering behandeld.
De vragenlijst van de Dordscbe
Kamer moet nog van de vorige ver
gadering behandeld worden.
De vragen luiden
a. Is de concurrentie in uw ressort
van dien aard, dat er van concurrentie
prake kan zijn tusschen de beide
spoorwegmaatschappijen
b. Komt die concurientie tot uiting?
c. Komt een der maatschappijen
tegemoet aan de belangen van Handel
en Nijverheid?
d. Ziet uwe Kamer practische voor-
deelen van deze concurrentie?
Al deze vragen worden met ja be
antwoord.
Aan de orde komt nu het adres van
klap, op de trap te schreeuwen,
met gillerige stem, waar de wraakzucht
van jaloezie in snerpte...
«Juffie!... Hè, juffrouw Koènders, is
u daar
Hij had, na die flauwte van
Woensdag naar z'n vader willen
gaan, om hulp te smeeken, maar zij,
Marie, wist beter dan hij, dat 't niks-
geven zou. Toen het huwelijk werd
doorgedreven, had vader 't gezegd
In mijn familie geen protestant. Doe-
je 't toch, dan besta-je niet meer voor
me!... En daar had vader zich aan
gehouden...
In het begin gaven zij er, in de roes
van jong geluk, niet our Maar ze
wisten geen van beiden wat financiers
kunst is... Ze dartelden, ze waren
niet zuinig. Zij, Marie vertrouwden op
zijn talent. Voor hèm, ;haar mannie,
stond de wereld open... Toen kwamen
de grauwe zorgen, de bange, de klem
mende... »Nou-ja!" had hij, op zekeren
ochtend, toen de deurwaarder, ge
moedelijk man in de buurt, gewaar
schuwd had: zorg nu voor die acht
pop, of er komt nesterij... Ik moet
waarachtig beslag leggen!" »Nou-ja!"
zei hij toen «als 't putje bij 't paaltje
komt, dan laat pa me toch niet in
de Kamer te Oldenzaal inzake de be
zwaren tegen het ontwerp arbeidswet.
De beeren Van Vollenhoven en Sin-
nige zijn het eens met de uitspraak
van de Kamer te Oldenzaal, dat n.l
bij een werktijd van 60 uren per week
en Zaterdags een halve dag werken,
de dagveideeling aan den fabrikant
moet worden overgelaten.
De voorzitter herinnert, dat het ont
werp een uitvloeisel is van de Conventie
te Bern, waarbij de arbeid voor vrou
wen en kinderen beperkt werd.
Hij kan zich vereenigen met de
uitspraken van de maatschappij van
Nijverheid en van de kamers te Am
sterdam en Rotterdam en stelt voor
aan de Twee Kamers te verzoeken
het ontwerp te splitsen en belang
hebbenden te hooren. Aangenomen
Rondvraag. De heer Sinnige brengt
de plannen van B. en W. bet markt
wezen betreffende ter sprake. Allen
vonden het'vreemd dat geen advies
is gevraagd.
De heer Eysink vraagt inlichtingen
omtrent de abri op het 2e perron.
De Secretaris deelt mede, dat 27
Januari I I. aan den Raad van Toezicht
op de spoorwegen een advies is ver
zonden, doch tot nu toe geen antwoord
is ingekomen.
Hierna wordt de vergadering ge
sloten.
Over het op aanstaande Dinsdag
te geven Concert door Dirk Scbafer
en Gerard Dekking Denancy iri Ami-
citia kan het zijn nul hebben, indien
wij onze lezers op onderstaande recen-
ciën wijzen.
Daniël de Lange scbreef in het
»Nws. v. d. D.«
Dirk Scbiifer heeft het volste recht
op de plaats die hij inneemt. Vestigt
men de aandacht op zijn spel dan is
men verrukt. Aan een wonderschoone
aanslag paait hij groote technische
vaardigheid bij speelt met het klavier
zoo. dat het levend wordt en als 't
ware uiting geeft aan een zieleleven.
De heer van Gigh schreef in het
«Hdbld
Nu was hel heel echt de overtuiging
bij allen, dat hier twee zeldzaam
groote, diep voelende kunstenaars dank
gebracht moest worden, voor het
genot. Neen dat was het voor mij niet
meer; geweldige 'en sterk blijvende
emotie was het.
't Was gisteravond vol in de
St. Joris en geen wonderer was iets
moois en verhevens te hooren, wat
geen verwondering wekt, ais men
weet dat het concert werd gegeven
door de heeren W. Petri (orgel), G.
K. G. v. Aken (viool) en Jac. P. Caro,
een hier ter stede niet meer onbekend
zanger.
Deze keik leent bijzonder voor zoo'n
concert, waar kunstenaars hun gaven
ten toon spreiden. Hoe heerlijk zuiver
en rein klonken de orgeltoonen door
het oude gebouw, hoe prachtig stem
den de twee instrumenten samen, het
een en ander niet overheerschend,
maar steunend volmakend.
De heer Caro heeft een vol, heet lijk
geluid, wat vooral in «Agnus Deia
zoo goed uitkwam. Tot in de verste
uithoeken van het groote gebouw was
hij duidelijk verstaanbaar. Dat de
wensch van velen, dit drietal in dit
seizoen nog meer te hooren, moge
bewaarheid worden.
De ZeeiEerw. heer J. Berendsen,
herdacht Zaterdag zijn 25-jarig recto
raat aan bet Moederhuis derCongre-
gratie van de Zusters van O. L. V.
den steek, 't Zou lam zijn om met
hangende pootjes te moeten... Maar
enfin
's Avonds van dien dag hadden ze
dicht bij elkaar gezeten, zóó bang
voor den ochtend, die kwam. Herhaald
bevel... Een zee van onkosten. Op kan
toor dik in het voorschot...
En hij had den brief aan pa ge
schreven, op dringende, hartelijke
toon vragend om een tientje tot den
2en van de volgende maand... »'t Is
een hard gelag" zei hij, «maar van
weigeren is natuurlijk geen sprake,
't Is eene vernèdering... Maar, afijn,
ten slotte is 't toch mijn bloed
eigen vader...
Ze hadden een jongetje van de straat
geroepen om het briefje te bezorgen...
Marie had nog een kwartje en hij acht
centen... Ze had een onsje kaas gehaald
om den jongen een dubbeltje te kun
nen geven...
Toen het briefje weg was, heradem
den zij. Nu was de groote moeielijk-
heid, het gevaar geweken. En ze be
spiegelden samen... WAt zou pa ant
woorden In acht maanden taal noch
teeken gehad... Een lapje van vijf-en-
twintig sturen?...
Samen dachten ze hetzelfdehij zou
Pensionaat en kweekschool, voor Zus
ters van O. L. V., Pensionaat en kweek
school voor onderwijzeressen aan den
Zuidsingel.
Te zijner eere was het gebouw met
zijne ruime vestibule met groen en
draperiën versierd door den bloemist
Kortbeek, terwijl de versiering van de
kapel door de eerwaarde zusters zelve
was verricht.
Tal van gelukwenschen brachten
telegraaf en post.
Des middags boden de leerlingen
den jubilaris een prachtige lichtkroon
aan.
Ook van andere zijde mocht hij
stoffelijke blijken van waardeering
ondervinden.
(Iet klein tooneel.
Als altijd heeft Speenholl Zaterdag
avond weer met zijn kunst geboeid,
en we beweeren niet te veel door te
zeggen, dat het «Het Klein Tooneel»
een gunstigen indruk gemaakt heeft.
Hij zettte in met een mooi stukje,
met «Moederliefde», dat zeer voldeed
en een diepen indruk maakte, evenals
»de brief van de moeder aan haar
zoon in de nor« en »het antwoord
van den zoon uit de nor«. In deze
en dergelijke liedjes toont Speenholl
zich in zijn kracht. Mevr. Sp. droeg
o.u, voor «Een slaaplied», jiat fijn
gevoel verried. Verder werden voor
de pauze nog gegeven «De Voet« en
«De Kroeg».
In deze stukjes speelde mede, de
lames Speenholl Prinz, Meine Irwen
en de beeren L. de Bree en Hans
Bi lining, die zich allen op uitstekende
wijze van hun taak kweten. Het
Parrodieën spel na de pauze voldeed
minder.
Een jongetje, dat Maandagmid
dag, toen het uit school kwam, op
een kar trachtte te klimmen, geraakte
onder het voeituig en kreeg een rad
over een deel van zijn lichaam. Hevig
bloedend en kermend van pijn werd
het naar zijn moeder gebracht.
Zondagavond ongeveer te acht
uur, werd op de Soestersveg eene
vrouw met 4 kinderen komende van
Soest, door een boerenwagen aange
reden.
De kinderwagen werd omvergegooid
en vrouw en kinderen sleepten eenige
meters mee.
Gelukkig kwamen zij behalve eenige
schrammen en plekken met den
schrik vrij.
Overzicht omtrent het vervoer en de op
brengst der Amersfoortsche Tramweg Maat
schappij over de m^and September 19001910.
1910 1909 Minder
Aantal passag. 111-17 i 1255 108
Opb«. v/h verv. f 552.75 f569.25 f 16.50
Dagkil. opbr. -' 10.24 - 10.51 - 0.90
Totale opbr. -561.13 -579.17 - 17.74
Dagkil. opbr. - 10.39 - 10.72 - 0.33
In den omtrek van Orvieto heeft
een rooverbende zich meester gemaakt
van den milionair graaf Cahen, terwijl
deze een autornobielrit deed. Zijdwonge
denw agenbestuurder, onder bedreiging
met den dood, naar het kasteel van
zijn meester te rijden en van daar
60 000 lire als losprijs te brengen.
Dechaufleurgehoorzaamde en kwam
terug rnet 20.000 lire in contanten.
Meer bad htj niet kunnen krijgen
maar de roovers waren wel zoogoed
zich daarmee tevreden te stellen. Zij
lieten de graaf vrij en maakten zich
spoedig uit de voeten.
misschien zelf komen!... Bouwden lucht-
kasteelen... Pa in hun huisje. Hartelijk,
blij, dat-ie weêr zijn jongen en
diens vrouwtje vóór zich had... Kom
kom, het bloed kruipt toch maar waar
't niet gaan kan, hè? Ze fluisterden
samen... kwamen in weeke stemming
stemming, spraken erover hoe zij, zij;
als hun kindje,... het wezentje, dat
op komst was... Als Pie nu eens in
nood verkeerde... Of zij 'm dan in den
steek zouden laten?... Kón immers
niet?... Marie had schreiend haar arm
om zijn hals geslagen en Koenders
kreeg er ook tranen van in de oogen...
ToeD werd er gescheld, de jongen
van 't briefje?... De tien centen uit
geteld. Bijna niets meer in huis-
Enveloppe met zijn adres er-op... Va
ders hand... Zóó bang van gespannen
verwachting, met wild-bonzende harten.
Hij tastte, bevoelde enveloppe... Ze
kón niet nagaan, van buiten, of daar
nu een blauw of ander papiertje in
stak... Scheurde open... ze durfde niet
kijken eerst... Zijn, Koenders' brief
terug van paZonder iets er bij... Taal
noch teeken... Dat was een verschrikke
lijke avond geweest... geëindigd met
een wilden tocht naar het huis van j
patroon... Er op of er onder... Hij was i
Dezer dagen heeft le Hoorn een
zeer opzienbarend en hoogst treurig
feit plaats gehad.
Donderdag j.l. werd namelijk bij den
heer Markus, gemeentebode en markt
meester der kermis alhier, per Hol-
landsche Spoor een pakje bezorgd,
afkomstig uit Amsteidam en daar
aangeboden aan het bestelkantoor
van Van Gend en Loos. Het bevatte
een taart, waarbij, zooals we vernamen
was ingesloten een briefje, waarop
stond
«Nu, oude, smul daar maar lekker
van met je familie, en wensch je
in gezondheid weer met de kermis
aan te treffen."
Een oude kermisklant.
De 86-jarige echtgenoote van Mar
kus en het 14-jarig dienstmeisje ge
bruikten des avonds orn ongeveer 7
uur een gedeelte van het gezondene.
Spoedig daarop werden ze zoo
onwel dat geneeskundige hulp werd
ingeroepen. De vrouw is in den nacht
van Donderdag op Vrijdag reeds over
leden. Het onderzoek wees uit, dat
de taart een groote hoeveelheid arseni
cum bevatte.
De toestand van het meisje is nog
zeer ernstig. Zij werd 's nachts van
de H. Sacramenten voorzien.
Het parket, dat Donderdag half twee
uit Alkmaar aankwam, stelde onmid-
delijk een onderzoek in, waaromtrent
echter nog niets kan worden mede
gedeeld,
Ieder te dezer stede is begaan met
het treurige lot van den algemeen
geachten heer Markus, die op zoo'n
verschrikkelijke wijze, zijn 86-jarige
echtgenoote moest verliezen. Alge
meen spreekt men zijn afschuw uit
over hern, die op zoo wreede wijze
ingreep in hel rustige leven dier twee
brave ouden van dagen.
Na het gebeurde begint men te
besellen, dat reeds verleden jaar een
aanslag op die twee levens is gedaan.
Ook toen heeft de familie Markus een
taart thuisgekregen, waarvan, behalve
de man en do viouw, ook eenige
neefjes en nichtjes hebben gegeten.
De heer Markus en een paar kinderen
zijn toen ongesteld geweest, doch dit
was niet van dien aard, dat men aan
vergiftiging dacht Wel heeft de heer
Markus een vooroordeel tegen taai ten
opgevat, waarom hij dan ook nu niet
van de taart heeft gegeten, die er
anders smakelijk genoeg uitzag.
Na het gebeurde van heden, zoekt
men echter verband, tusschen dat
herhaald zenden van een taart. Zeer
waarschijnlijk is het, dat ook die van
verleden jaar is vergiftigd geweest,
doch ziende, dat toen het gewenschte
resultaat niet is verkregen, heeft men
nu tot krasser middel zijn toevlucht
genomen, om met meer succes een
aanslag te doen op de levens van
het echtpaar Markus.
Steil: vermoeden is er, dat beiden
moesten worden getroflen. Het bege
leidend schrijven, onderteekend «een
kermisreiziger», is blijkbaar een truc
van den dader, om de aandacht van
hem af to wenden en om te maken,
dat men in andere richting zoo gaan
zoeken.
Nader werd uit Hoorn geseind, dat
als vermoedelijke dader van de ver
giftiging gearresteerd is J. J. Reek,
oud-collega van den heer Markus,
voor eenige jaren oneervol uit zijn
betrekking ontslagen. De verdachte
zou nog in den avond naar Alkmaar
woidcn getransporteerd.
teruggekomen met twee lapjes van tien
en de boodschap, dat bij zéér waar
schijnlijk z'n congé zou krijgen... Met
zulke menschen, die 't hem zóó lastig,
maakten om geld en voorschotten,
had meneer gezegd, wilde hij liever
niet te maken hebben...
Dat alles gleed Koenders, den schulde
naar, geestesoog voorbij terwijl hij daar
zat te wachten in het kleine café,
uit te kijken, of hij niets langs den
kastelein en meneer Yan der Hoeve
de deur zou kunnen bereiken...
Toen hij op den schouder werd getikt.
En hij achter zich zag staan een man
met lange, gele knevels, waterige oogen,
bolle wangen, die hij nooit had ont
moet, en die toch zeer fideel, joviaal
tegen hem deed...
En in zijn toestand van naar hulp
hunkerende wanhoop volgde hij den
vreemde. Ging tegenover hem zitten,
in een uiterst hoekje van cafézaaltje...
Yoor de vierde maal kwam Frits,
de kellner, met het blaadje, waar twee
cognacjes op stonden, bij 't tafeltje,
waar Koenders met den vreemde van
de gele knevels en de waterige, loerende
oogen waren gezeten... Schuldenaar
woelde door de verwarde haren en
luisterde met koortsigen glans in de
