BINNENLAND.
Plaatselijk Nieuws.
minuut na minuut op de hoogte ge
houden van de gebeurtenissen, en men
kan denken dat haar angst niet gering
was toen ze aldus op een afstand als
bet ware het bombardement van het
paleis bijwoonde. Eindelijk werd haar
medegedeeld dat de Koning Lissabon
in een auto verlaten had, en een
oogenblik later vernam zij, dat er een
granaat in 's Konings slaapkamer was
gevallen. De Koningin reed haar zoon
tot Mafra tegemoet. Daar bleef men
tot den volgenden morgen en daar
ontving de Koning van Portugal het
bericht van de uitroeping der Portu-
geesche Republiek. Men besloot te
vluchten, begaf zich naar bet visschers-
dorp Ericeira en kwam, gelijk de lezer
reeds weet, met behulp van visschers-
booten op het jacht. De bijzonder
heden van de inscheping zijn volgens
de beschrijving die wij thans onder
oogen hebben, ietwat anders dan die
van de Kölnisclie Zeitungenkele
dagen geledenKoning Manuel was
doodsbleek, en zeide tot de visschers:
«Vaarwel voor altijd<(. Koningin Amelie
riep: «Vaarwel, ik geloof toch nog
dat er goede Portugeezen zijn. Tot
weerziensla De Hertog van Oporto
was diep bewogen en omhelsde de
mannen, die hem geholpen hadden en
de Koningin-weduwe Maria Pia wekte
iedeis medelijden op, toen zij opeen
stokje geleund naar de ooot strom
pelde en, blijkbaar verdwaasd door de
gebeurtenissen, onder haar arm een
groot brood droeg. Juist 48 jaar ge
leden, 5 October 1862, was zij in
Portugal gekomen uit Italië, als de
bruid van Koning Lodewijk 1 van
Portugal.
In Portugal is het rustig, en, indien
de berichten juist zijn, staat de repu
bliek vast, en is er zelfs geen tegen
stand meer. Opmerkelijk is het, dat
thans eerst de republikeinsche bewe
gingopenlijk een anticlericaal karakter
aanneemt en men leest van aanvallen
op kloosters en uitdrijving van gees
telijke orden. De regeering tracht
gewelddaden tegen kloosters en kloos
terlingen tegen te gaan, en over het
geheel de beweging zuiver republi-
keinsch in plaats van anticlericaal
te houden, maar 't schijnt dat de
anti-clericalen haar te machtig zijn,
en onder de telegrammen vindt men
melding gemaakt van geweld, gepleegd
jegens een klooster van liefdezusters.
Overigens hebben, volgens het bericht
van Ilavas, tot den aanval op het
Jezuïetenklooster in de Rue Quelhas
de kloosterlingen zelf aanleiding ge
geven zij wierpen bommen op matro
zen die patrouilleerden, waarop de
troepen weldra ter plaatse aanwezig
waren en het klooster weldra be
gonnen te beschieten, terwijl de
Jezuïeten antwoordden met bommen.
Er werd bloedig gevochten, en aan
beide zijden vielen er velen, totdat
de kloosterlingen de Engelsche vlag
op het gebouw heschen, waarop het
bombardement werd gestaakt. Som
migen gelooven dat een aantal konings
gezinden een wijkplaats hadden ge
vonden in het klooster en meehielpen
bij de verdediging; want de troepen
bemerkten dat hun vijanden zeer be
kwaam waren in bet hanteeren der
wapenen. Van den kant der Jezu'iteu
wordt tegengesproken; dat zij de aan
leiding waren tot het gevecht.
Men vreest meer aanvallen op kloos
ters; vandaar dat de regeering zich
haast de orden te verbannen en uit
het land te zetten.
Eenige bijzonderheden.
Behalve de berichten, vinden wij in
onmiddellijk gaan, boor I" zei de win
kelier, die Dirk tot z'n soliede klantjes
telde—
Hij had een paar uren rondgeloopen
soms als hij niemand zag, met z'n
hoed in de hand, zoo warm had hij
't. Hij was gaan zitten, ergens buiten
de stad, en had een glas melk besteld
zonder er de lippen aan te zetten.
De boerin en haar dochter fluisterden
druk over hem zonder dat-ie erop
lette... Er werd beraad, of men niet
de aandacht der politie zou vestigen
op den zonderlingen sinjeur, die daar
zat te zuchten, al-maar starend op
den grond... Maar de boer wou van
geen herrie weten. Ging naar hem
toe. Vroeg «of-ie de melk bijgeval
niet lusten... Waarop hij met een
schrik opstond, een paar woorden
stamelde en vertrok... Nageoogd door
het boerengezin van de melk...
Hoe hij er dien avond toe gekomen
was, wist-ie nog niet. Maar op zeker
moment stond hij in de luerieuse kamer
van den meneer bij wien Lotje sinds
een week of wat in betrekking was...
Den directeur van de verzekering
maatschappij, die Lotte, op aanbeveling
van vaders chef-de-bureau op kantoor
had genomen... Toen hij tegenover
de bladen nog verschillende verhalen
en mededeelingen, waarvan wij echter
de hoofdzaken reeds onder de aandacht
onzer lezers brachten.
Hier volge nog een enkele bijzonder
heid.
De heer Jules Hedeman van den
Malin woonde Zaterdagmiddag in het
ministerie van oorlog, waar de regee
ring haar zetel voorloopig heeft op
geslagen, een treilend tooneel bij.
Plotseling hoorde men op straat een
geweldig lawaai, dat steeds nader
kwamweldra vernam men een ver
woed gedruisch op de trappen van het
gebouw, de deur der zaal, waarin de
journalist zich in gezelschap van eenige
leden van het voorloopig bewind op
hield, vloog open, en, omstuwd door
een joelende en opgewonden menigte,
kwam Macbado dos Santos binnen, de
zeeofficier, die aan het hoofd der revo-
lutionnaire troepen den strijd in de
straten der hoofdstad geleid en tot een
goed einde gebracht heeft, do held der
Portugeesche revolutie, zooals Jules
Hedeman hem noemt.
Uitgeput van vermoeienis, daar hij
sinds Maandagnacht niet uit de kleeren
en bijna voortdurend in actie was ge
weest, viel hij in de armen van Tbeo-
philo Braga, die ontroerd tot hem zeide:
«Aan u danken wij de vestiging der
republiek; gij hebt met onbedwingbare
energie en bovenmenschelijke inspan
ning volgehouden: toen de besten
aarzelden en den moed verloren, hebt
gij stand gehoudenik weet niet wat
ik meer in u moet bewonderen, uw
dapperheid of uw zedelijken moed. Uw
naam behoort als die van den groot
sten Portugeeschen held in het marmer
gegrift te worden.»
De Fransche journalist had daarop
een onderhoud met den minister van
binnenlandsche zaken, José de Almeida.
Deze zeide bem
»Ik verneem uit de telegrammen,
welke ik voortdurend ontvang, dat in
de provincies overal het belicht der
uitroeping van de republiek met groote
vreugde is ontvangen.
De verschillende garnizoenen hebben
zich alle voor de nieuwe regeering
verklaard. Nergens is een betreurens
waardig incident voorgevallen. Het
verbaast me echter niets, dat alles zoo
ordelijk toegaat, daar de Portugeezen
feitelijk reeds republikeinen waren,
voordat de republiek werd uitgeroepen.
Sinds langen tijd waren wij in het
land verreweg in de meerderheid.
De revolutie heeft plaats gehad zon
der noemenswaardige troebelen en
heeft tot geen ernstig verzet aanleiding
gegeven. Wij zijn eensgezind en vast
besloten tot het einde de ons door
het volk verstrekte opdracht ten uit
voer te leggen.»
De koninklijke familie.
De Italiaansche kruiser Regina Elena
is aangekomen om de koningin-groot-
moeder, Maria Pia, en den hertog van
Oporto naar Italië te brengen.
Koning Manuel eu de koningin
moeder Amélie besloten naar Engeland
te gaan.
Koning Manuel heeft zijn land ver
laten in ongunstiger geldelijke om
standigheden dan ooit een onttroonde
vorst voor hem. Hij heeft zoo goed
als geen vermogenzijn moeder ech
ter, die een prinses van Orleans is,
is gefortuneerd.
De hertog van Oporto, de broeder
van koning Carlos is eveneens zonder
middelen. Toen bij het schuitje betrad,
dat hem naar het jacht zou brengen,
waarmede hij naar Gibraltar zou vluch-
den vreemden meneer, met de groote
blonde knevels, iü den makkelijk-
donzige stoel zat... Toen werd 't Dirk
eigenlijk eerst duidelijk, dat bij gewaagd
had... Wilde bij exuses maken,
zeggen, dat hij niet durfde, niet mocht..
Meneer moest hem z'n onbeschaamd
heid maar vergeven...
Doch de vreemde, jonge meneer
werd heelemaal niet boos. Wond met
zonderling glimlachje zijn goudblonden
snor om de slanke, blanke vingers.
Telkens wanneer hij de hand bewoog,
schitterde er lichtglimpje in breede,
rand van zegelring. Hij wenkte Dirk
om te blijven zitten... Weineen, hij
whs niet baas. Kan zich zeer goed
verplaatsen in de mogelijkheid dat
iemand, door z'n goedheid, bedrogen
uitkwam... Was eleganten meneer, óók
wel gebeurd, hoor! Meer dan eens!
De zachte, aanmoedigende woorden
werkten, verteederend op armen Dirk.
Hij barstte in snikken uit... Vertelde
nu van al z'n angst en verdriet.
Meneer ging naar een kast en schonk
hem een glas port in. Kom-kom, dat
zou 'm goed doen... Bood hem een
fijne sigaar aan... Dirk werd door de
overstelpende goedheid nog weeker—
Stortte z'n hart uit... Vertelde, hoe
ten, moet hij den schippers twee bil
jetten van 100 francs hebben getoond
met de. woorden: »Dat is alles wat
ik uit Portugal medeneem en tevens
al wat ik bezit.
Dal Maria Pia, de grootmoeder van
den onttroonden Koning, zich in
treurige ffinancieele omstandigheden
bevindt, is van algemeene bekendheid.
De „Olympic".
Op Donderdag 20 October zal te
Belfast de »Olympic« van stapel loopen,
het nieuwe reuzenschip dat door de
firma Harland en Wolf gebouwd wordt,
voor de White Star line Het is nog
niet openlijk bekend hoe de afmetin
gen van dat nieuwe schip en van het
zusterschip »Titanic«, dat in Januari
van stapel zal loopen eigenlijk zijn;
maar de »Daily Newss weet te ver
tellen, dat die afmetingen waarschijn
lijk deze zijn: lengte 810 voet, breedte
92 voet en holte 62 voet, juist het
dubbele dus van die van de eerste
»Oceanic«, het pionierschip van de
White Star vloot, die in 1870 bij de
firma Harland en Wolf van stapel
liep. Er zijn uitgebreide maatregelen
genomen om den stapelloop van dit
schip, van ongeveer 00 000 ton, waar
aan op het oogenblik 2500 man wer
ken, te doen slagen. De doop zal
waarschijnlijk geschieden door gravin
Aberdeen, de vrouw van den onder
koning van Ierland.
De »Olympic« zal 5000 passagiers
kunnen vervoeren. De machinerieën
het schip krijgt drie schroeven
zullen een vermogen hebben van
48 000 a 50.000 pk. (bij de »Maure-
taniac is dat vermogen 70.000 pk.)
de snelheid zal 21 knoopen bedragen.
De bouwkosten van het schip, als het
geheel gereed is, zullen ongeveer
achttien millioen gulden bedragen.
Opstand in de gevangenis.
Berichten uit Maracaibo melden,
dat de gevangeuen in de gevangenis
van San Carlos in opstand kwamen
en verschillende ambtenaren doodden,
onder wie een broeder van president
Gomez.
De meeste, gevangenen, die behoor
den tot de uitstekendsche leden der
partij van Castro, zijn ontvlucht; men
me^nt dat zij binnenkort een revolu-
tionnaire beweging zullen beginnen.
Vrccindelingenvcrrolgiiig in
Honduras.
Aan de »Sun« wordt uit Guatemala
bericht, dat vreemdelingen uit Ama-
pala, in Hondoras, de vlucht nemen
ten einde te ontkomen aan de gewel
denarijen van den stedelijken com
mandant, die last heeft gegeven om
alle Amerikanen en Engelschen ge
vangen te nemen en hun eigendom
verbeurd te verklaren. De Engelsche
consul is naar San Salvador gevlucht,
te midden van een kogelregen, dien
de troepen hem nazonden. De com
mandant wilde den Engelschen zaak
gelastigde arresteeren onder beschul
diging tot revolutie te hebben aan
gesticht. De consul verzocht uitzending
van een Engelsch oorlogsschip, maar
de commandant heeft verklaard dat
hij de stad za) in brand steken als
een Engelsche kruiser mocht aanko
men.
Een secure, maar lange weg.
Zooals men weet, is in den afge-
loopen winter veel schade veroorzaakt
door den hoogen stand der rivieren
z'n vrouw elk centje, elk dubbeltje
omkeerde uit zuinigheid... Ze bidden
't niet breed. Met ziekte, en zoo, nog
klappen gehad... Lotte d'r leeren had
veel gekost... Achterstand, maar zónder
hun toedoen, hoor!...
En nu dit... Dit... Aan kantoor
hoefde hij niet aan te komen. Zijn
patroon was een beste man, zeker...
Heel best... Maar van zulks soort
dingen...
oNoutroostte elegente meneer
«we zullen wel eens kijken. Wees
maar bedaard. We zullen eens zien..."
En hij oogde de wolkjes, uit z'n
cigarette opstijgend, peinzend na—
Terwijl er in zijn spottende, lustige
oogen iets fonkelde—
«Ik zal er eens over denken!" zei
elegante meneer eensklaps «ik beloof
je, Degens, 'k zal 't ernstig overwe
gen... Belöven doe ik nog niets... maar
...maar... Afijn, je hoort vaD me... Ik
begrijp... Weet-je wat... kom over eene
week terug... Je snapt, 'k moet eens
nadenken... En zoo..."
En inziend hoe die week uitstel voor
den smeekeling marteling kon bren
gen, voegde hij er aan toe
«Zeg aan dien vent... Aan dien geld
schieter, hè?... D... Dat je met mij
in Maas-en-Waal vooral door den bui
tengewonen stand van Waal en Maas.
Dientengevolge waren bij de districts-
watersnoodscommissie te Druten, het
hoofddorp van Maas en-Waal, opga
ven ingekomen van de geleden schade
in de verschillende gemeenten, welke
opgaven waren ingezonden aan de
algemeene watersnoodscommissie te
Amsterdam. Deze heeft de opgaven
ter controleering teruggezonden aan
Gedeputeerde Staten van Gelderland
en dit college op zijn beurt zond ze
weer aan de betrokken gemeentebe
sturen ter overweging, zoodat er beel
wat tijd overheen gaat voordat deze
zaak tot een goed einde wordt ge
bracht. De tijd is in elk geval voorbij
om het spreekwoord: »Wie spoedig
helpt, helpt dubbel« in herinnering te
brengen.
Sedert vele dagen liepen in
Drente geruchten over den slechten
financieelen toestand van notaris S. te
D. Vele en herhaalde opvragingen van
te zijnen kantore belegde spaarpen
ningen waren daarvan het gevolg.
Aan al die aanvragen kon echter niet
voldaan worden, en nu moet gebleken
zijn dat 't met de zaken van bedoel
den notaris droevig gesteld is. Alles
is reeds door den kantonrechter van
Meppel in het huis van dien notaris
verzekerd; hij zelf, die ook wethouder
in zijne gemeente was, heeft de plaats
zijner inwoning verlatenin den nacht
van Donderdag op Vrijdag 1.1. is hij
te Hilveisum door gasverstikking op
zijn logeerkamer overleden.
Willem Maris, f
Uit Den Haag bereikt ons de droeve
tijding dat Willem Maris, de groote
sehilder, daar is oveileden ruim 66
jaar oud. Zoo is de jongste der drie
geniale kunstenaars van ons heen
gegaan. Zijn zeven jaar oudere broeder,
Jacob Maris, is reeds gestori en in 1899.
zoodat de thans 71-jarige Matthijs Ma-
ris, de beide andere heeft overleefd.
Willem Maris heeft gestudeerd ook
aan de Haagsche Academie, maar hij
kreeg ook onderricht van zijn beiden
broeders, eon betere leerschool was er
zeker niet. Hun invloed op zijn weik
is dikwijls onmiskenbaar, maar bij beeft
zijn eigen genie behouden. Minder veel
zijdig dan Jacob, schilderde hij hoofd
zakelijk frissche weiden, badende in
het zomersche zonnelicht, gestoffeerd
met koeien drinkende aan den plas.
Of het snelle bochten zijn of stille
slootkantjes waar een eendenfamilie
zich vermaakt, van warm zonlicht en
zomerweelde is alles doortrokken. Bij
uitnemendheia is bij de schilder van
de zon en geen die als bij verstaat
de zoneffecten op een Hollandsch weide
landschap weer te geven.
Zijn manier van schilderen is breed
en forsch, zijn kleur verwonderlijk van
intentiteit. De lichtschildering in de
meeste zijner stukken, eischt de hoog
ste bewondering.
Zoo heeft Willem Maris zich naast
zijn beide groote broeders een eigen
plaats verworven en een van den hoog-
sten rang. Aan waardeering heeft het
hem niet ontbroken, ook niet in den
vreemde, maar hij is altijd de een
voudige, bescheiden man gebleven,
feitelijk ingevoerd door wereldschen
lof. Ook hij is altijd werkzaam ge
bleven, zelfs sedert hij eenige jaren
geleden door een ernstige ziekte werd
bezocht. Sedert heeft zijn gezondheids
toestand steeds te wenschen gelaten,
maar nooit heeft hij het penseel geheel
laten rusten en zelfs nog den laatsten
tijd schiep hij nieuwe werken, die ge-
gesproken hebt,.. Anders niet natuur
lijk... Dat ik zal overwegen...
En elegante meneer keek op de
pendule-
Dirk wilde zijne handen grijpen van
dankbaarheid over die voorloopige
toezegging... Maar er trilde electrische
schel door het huis... En meneer
ontweek z'n blik... Ontweek zijne
oogen beslist... Dat merkte Dirk toch
heel duidelijk. En hij dacht: «Ziedaar
nou de ware zielenadel. Hij wil niet
eens hedankt worden..."
Buiten, op straat, schreide hij van
dankbaarheid... Natuurlijk kwam 't
terecht. Iets-slechts kon niemand van
hem vertellen... Hij zou het geld tot
den laatsten cent teruggeven aan
eleganten-meueer... Maar op makkelijke
voorwaarden... Heel anders dan bij
dien keelafsnijder... Ik zal zien de
boekhouderij hij De Wolf den slager
uit de Nieuwstraat, erbij te krijgen...
Dat hoeft moeder niet te weten... Dan
is 't allicht binnen twee-en-een-half,
zeg drie jaar schoon...
Hij liep naar den geldschieter,
«komt-n afdragen vroeg redder hem
met tergend grijnslachje-
Maar Dirk was nu moedig, vertelde
alles ronduit— En toen werd geld-
tuigenis geven van zijn meesterschap
en zijn groote gaven.
In Willem Maris heeft de Neder-
landscbe schilderschool onzer dagen
een groot en onherstelbaar verlies
geleden.
Wij vernemen dat de Buiten
gewone Algemeene Vergadering van
aandeelhouders in de N. V. Amers-
foortsche Bank alhier, gehouden op 6
dezer, het besluit heeft genomen tot
liquidatie der Vennootschap over te
gaan. Aan aandeelhouders zal 100 pCt.
op hunne aandeelen kunnen woiden
uitgekeerd.
Zaterdag en Zondag zijn in de
kapel van het O.K. Seminarium de
diaken- en priesterwijding toegediend
aan de Eerwaarde Heeren P. J. van
Buuien en A. H. Guddee. De wijdin
gen werden verricht door den Hoog-
Eerwaarden Heer, mgr. G. Gul, Aarts
bisschop van Utrecht, geassisteerd
door de Zeer Eerwaarde Heeren prof.
F. Kenninck. president van het Semi
narium en pastoor W. J. de Vrij, van
Nordstrand. De Zeer Eerwaarde Heer
A. H. Guddee is benoemd tot pastoor
van de gemeente te Schoonhoven.
Stooniv.-Maatschappij „Zeeland".
Van de Stoomvaart-Maatschappij
«Zeelanda ontvingen we de Neder-
landsche, Engelsche en Duitsche uit
gaven van den Reisgids dier Mpij. voor
den winterdienst 1910-11.
Dat deze keurig-uitgevoerde boekjes
velen zullen verlokken eens een reisje
op de geriefelijke booten van boven
genoemde Mpij. naar Engeland te
ondernemen, zal wel geen betoog be
hoeven.
De Reisgids wordt op aanvraag
steeds kosteloos door de Mpij. «Zee
land" verstrekt.
De »N. Ct." verneemt uit goede
bron dat jbr. mr. J. W. G. Boreel van
Hogelanden in Maart 1911 bet burge
meesterschap van Haarlem zal neer
leggen. Hij zal dan juist 18 jaren
burgemeester van Haarlem zijn ge
weest.
De heer E L. Baron van Har-
denbroek van Lockhorst, burgemeester
van Rijswijk, benoemd kamerheer van
H. M. de Koningin, zal zich metter
woon te Baarn vestigen en heeft al
daar het bekende buitengoed Peking
tegen 1 Mei 1911 gehuurd.
Aan brigadier W. Jongepier, van
de Rijksveldwacht, is verlof verleend
tot het aannemen en dragen van de
gouden medaille der Belgische Leo-
polds-orde.
Ds. G. W. C. Vunderink staat
weder op het drietal bij de Ned. Her
vormde Gemeente te Haarlem.
A. van Keulen zal aanstaanden
Zaterdag den dag mogen herdenken,
waarop hij 25 jaar geleden in dienst
trad bij de firma Wolter Dros.
Het was een goede gedachte van
de afdeeling Amersfoort van den Ne-
derlandscben Protestantenbond Ds.
Hooykaas uit te noodigen zijn indruk
ken en herinneringen van Palestina
weer te geven. Dit geschiedde I I. Zon
dagavond inde groote zaal van Amicilia.
Velen waren opgekomen, waarvoor de
spreker zijn dank betuigde. Hij begon
met te zeggen, dat wat hem zooveel
schieter opeens veel vriendelijker. Och-
gut nog toe, aan hem lag 't waar
achtig niet— Als hij iemand kon hel
pen... Maar de geldgever, zie-je, die
kon zoo verdraaid lastig zijn!..,
...Dat moeder Lotte dien avond naar
oome-Leendert had gestuurd, met
eene boodschap, waar niks-geen-haast
bij was, vond vader ook al vreemd.
Eerst de onverschilligheid voor de
overheerlijke, vette bokkingen... Ze
had de lekkernij haast niet aangekeken
En nu dit wéér...
Hij werd er onrustig door. Had
willen vragen, maar wist van-ouds dat
moeder toch geen antwoord gaf wan
neer ze geen lust erin had...
Opeens kwam 't los, iD de half
duistere kamer, waar hij nauwelijks
de zwarte figuur van ronddribbelend
vrouwtje kon onderscheidden.
«Zeg Dirk!...»
Hij schrok ervan. Keek met angstig-
ontdane oogen naar den kant, waar
hij moeder dacht.
Ze stond nu vlak bij hem, eene
hand leunend op zijn stoel.
Ze boog het hoofd dicht naar vader
toe.
Zij iets bij z'n oor...
