NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
voor de Provincie Utrecht.
Wat is Waarheid?
IN HET LAAGLAND.
No. i.
Zaterdag li Januari 1911.
Veertigste j aargang.
VERSCHUW BIlENSRAfi EN ZATERIIAfi
BINNENLAND.
Iii verband hiermede heeft de mi
nister van biimenlandsche zaken aan
de commissarissen der Koningin in de
onderscheidene provinciën verzocht bij
het doen van dienstreizen van een
kilometerboekje gebruik te maken,
tenzij de aanschafling van goedkoopere
speciale biljetten mogelijk is, onder
opmerking dat ook het eventueel onder
hunne bevelen dienend personeel een
zelfde handelwijze zal moeten volgen.
FEUILLETON.
Amersfoortsche Courant
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden met Zondagsblad 1.15;
Franco per post door het geheele Rijk 1.25.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
Ingezonden stukken in te zenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever G. J. SLOTHOUWER.
Bureau: LnngeHtrnat 77. Telephoonn». 09.
ADVEBTENTIËN:
Van 16 regels 0.50; iedere regel meer 7Cent.
Advertentiën viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
Twee professoren hadden onlangs
een twistgesprek over«Wat is
waai heir]
Tot een resultaat kwamen zij na
tuur lijk niet.
Want wat waarheid is, waatheid
in de allerhoogste beteekenis, in
philosophischen zin, zullen wij men-
schen nooit vermogen te doorgronden.
Wij moeien ons met een allereen
voudigst en bescheiden antwoord op
deze vraag tevreden stellen: «Waar
heid is, wat wij allen voor waaiheid
houden."
En wel met de aller hougste reserve,
namelijk slechts in den omgang van
mensch met tnctisch.
Al hel andere is slechts meening,
gevoel, denken, overtuiging of dwaling.
De menschen hebben wel voor waar
heid gehouden, wat eene dwaling was.
Zelis de natuurwetenschap, die toch
voornamelijk slechts op feiten bei ust,
heeft dikwijls als onwederlegbare
waaiheid gesproclameerd, wat latei
niets als eene vergissing bleek
Als wij daarom van waarheid spie
ken, meenen wij slechts de onder
schrijving van het verbod «gij zult
met liegen.
Verder niets.
Waarom mag men niet liegen?
Ten eerste, omdat het immoreel is
en ten tweede, omdat het den belo-
gene meestal schade berokkent.
Dat is echter geen reden voor som
mige menschen om het te laten, vooral
niet voor die menschen, die slechts
aan zich zelf denken, en wien het wel
en wee van hun medemenschen abso
luut onverschillig is.
Waar iets anders geeft gewoonlijk
den doorslag. Reeds het spreekwoord
zegt: Al is de leugen nog zoo snel,
de waarheid achterhaalt hem wel.
Wie herhaaldelijk liegt, zal hebben
ervaren dat men toch op den duur
op eene andere wijze de waarheid
ervaart.
En men ervaart die bijna al lijd
veel en meerdere malen, dan de leu
genaar meent. Wen zegt het hem niet,
men vei bergt het hem, maar men
onthoudt het en gelooft hem niet meer
Hij begiijpt dan niet, waarom hij
op tegenstand stoot, waar men hem
toch vroeger geheel vertrouwde.
En dikwijls gebeurt het ook, dat
de leugenaar zelf laat bemerken, dat
hij gelogen heeft.
YVant slechts de waarheid blijft in
het geheugen; de leugen echter wordt
vergeten en de Ipugenaar raakt ver
ward en spreekt zichzelf voortdu
rend tegen.
Zoo komt het, dat men zich altijd
weer moet afvragen heeft hij nu of
heeft hij vroeger gelogen?
Daarom hebben alle, werkelijk ver
standige menschen, reeds lang vast
gesteld, dat de leugen niet alleen
dwaas, maar ook zeer nnpractisch is.
Mannen, die een groot doel in hun
leven bereiken, bedienen zich niet
van leugens.
Zeg liever niets, dan dat gij liegt.
Dat is de beste grondslag van het
leven. Maar toch. bijna even beden
kelijk als de leugen, is het waarheids-
fanatisme dat er op uit is den men
schen in bet gezicht te zeggen, wat
zij niet moeten hooren. Men vertelt
van een zeer beroemd dokter, die de
gewoonte had, zijn patiënten die eene
ongeneeslijke ziekte hadden dit dade
lijk onomwonden mee te deelen.
Er zijn talrijke menschen, die het
noodzakelijk achten, bun lijdende
medemenschen dergelijke dingen in
het gezicht te zeggen en er zijn nog
veel meer menschen, die zich gedron
gen gevoelen, bun kennissen de on
aangenaamste waarheden te verkon
digen, orndat die nu eenmaal waar
zijn. Maar dat zijn geen waarbeden,
maar grofheden.
Want ook de waarheid heeft haar
grenzen en deze zou men kunnen
aanloonen met te zeggen: Als ge de
waarheid spreekt, beproei dan toch
een ander niet noodeloos te kwetsen.
Behoud van natuurmonumenten.
Men beiicht, dat ook de leeningi
welke de Vereeniging tot behoud van
natuurmonumenten in Nederjand aan
gaat voor den aankoop van het land
goed Hagenau, bij Dieren, is voltee-
kend. De flnancieele medewerking,
waarop het bestuur der Vereeniging
meende te mogen rekenen, toen bet
tot den aankoop besloot, is ten volle
geschonken, en daaimede de instand
houding van de bewuste terreinen ten
algemeenen nutte, inzonderheid ten
gerieve der bewoners van Dieren,
Ellecom en de Steeg, verzekerd.
Kilometerboekjes bij dienstreizen.
Nu op 1 Januari de nieuwe tarieven
op de lijnen van een viertal spoor
wegmaatschappijen in werking zijn
gel reden, zal voor hen, wier werkkring
medebrengt vaak te moeten reizen,
het gebruik van Kilometerboekjes een
aanzienlijke be>paring geven.
Een Drankwetqunestie.
Binnenkort zal te Wageningen een
eigenaardig geval van Drankwetover
treding behandeld worden De politie
heeft daar n. 1. procesverbaal opge
maakt tegen den heer B. N. W. in
zijn qualiteit als voorzitter der R.-K.
VVerkliedenvereeniging «St. Josephs.
Deze vereeniging is n.l eigenaresse
van het «St. Josepbsgebouw,« voor
welke lokaliteit «verlofci is verleend.
Nu gebeurt het echter meermalen,
dat de zaal verhuurd wordt aan par
ticulieren tot hei geven van bruilofts-
en andere partijen. De vraag is nu
of er bij deze gelegenheden daar ter
plaatse sterke thank mag worden
geschonken. De rechtskundige advi
seur van St Joseph meende van wel,
doch de Wageningsche politie was
van oordeel, dat het in teder geval
vei boden is in een verlof-localtteit
sterken drank in voorraad te hebben
en maakte op dien grond na we-
derzijdsch overleg pioces-ver baal
op, bij het eindigen van een brui
loftspartij.
De Wageningsche Kantonrechter zal
hierover nu eerstdaags hebbeo te
beslissen.
Voorzichtig met alcoholvrije
dranken.
Waarom? Verdient het gebruik
daarvan dan geen warme aanbeveling
Zeker, hoe meer ze gedronken wor
den hoe beter. Maar er is niets, waar
zoo mee geknoeid wordt. Ze bevatten
vaak van alles: Salicyl, boorzuur,
rattenkruid, saccharine, aniline, sapo-
nine, klaprozensap, kunstmatig bereide
samengestelde aethers, enz., doch geen
vruchtensap en suiker. De suiker wordt
door saccharine vervangeu, en door
aller-batide middeltjes weet men geur
kleur en smaak zoo fijn na te bootsen,
dat ge zuivere frambozen-, ctlroen of
gember-limouade meent te proeven.
De Volksbond tegen Drankmisbruik
liet ver over de 100 alcoholvrije dran
ken onderzoeken, en er waren er bij,
die 7.60, 8 en 8.10% zuiveren alcohol
bevatten, dus bijna driemaal meer dan
gewoon lager bier.
Het voorbeeld van den Volksbond
wordt in den laauten tijd gevolgd door
de Friesche Propaganda-Commissie
van de Nederl. Ver. tot afschaffing
van alcoholhoudende dranken.
Deze Commissie liet tot heden door
het scheikundig-hacteiiologisch labo
ratorium van dr. G. van der Sleen te
Haarlem 46 merken onderzoeken. Geen
enkel is absoluut vrij van alcohol be
vonden. Het alcoholgehalte liep van
0.03 tot 11.41%. Tien soorten bevat
ten meer dan 0 60"/o alcoholde Hol-
landiewijn van Franeker 11.41%. Toch
wordt deze als alcohol vi ij gean
nonceerd.
Van de 42 merken, die het eerst
aan een onderzoek werden onderwor
pen was er slechts één, dat geen
salicylzuur bevatte, en werd in '18
saccharine aangetroffen, terwij! alle
door antiinekleurstof waren veront
reinigd.
De onderzochte kogelflesschen be
vatten alle een sterk schuimende
vloeistof, hetwelk den indruk moet
geven, alsof men met echte vruchten
sappen te doen heeft. Inderdaad wordt
dit echter veroorzaakt door sporen
saponinehoudende stoffen, die, omdat
ze afkomstig zijn uit onzuivere zeep-
hout-extracten, tot de hoogst giftige
sloffen moeten worden gerekend.
Volgens het jaarverslag van het
Staatstoezicht op de volksgezondheid
over 1907 bevatten van de 17 soorten
vruchtensappen en alcoholvrije dran
ken, onderzocht door den pharmaceu-
tischen inspecteur van Noord-Holland
en Utrecht, 14 salicylzuur, werden in
één lluoorverbindingen aangetroffen,
bevonden zich in 9 monsters saccha
rine, en waren zes kunstmatig ge
kleurd. Hetzelfde verslag meldt ook,
dat een fabrikant van limonade en
spuitwater voor de bereiding daarvan
onzuiver water gebruikte.
»Sobriëlas". Orgaan van R. K.
Diocess Bonden tot bevordering
der Christel, matigheid en tot
bestrijding van 't Alcoholisme.
1 Januari 1911.
Vliegdenionstraties op Zondag.
Op het bekende adras van den be
trokken kerkeraad te Soesterberg, aan
den burgemeester van Soest, om het
houden van vliegdemonstraties op
Verweij en Lugard's vliegkamp op
Zondag te vei bieden, is, naar men
verneemt, door den burgemeester af
wijzend beschikt, aangezien inwilliging
van het verzoek onvereenigbaar was
met de bewoordingen van hp>{ door
5(
Als iemand in een café zit en u ziet,
dat hij thee drinkt en niets anders,
dan zie ik dat hij behalve de thee,
nog een ongerust geweten heeft. Al
loopt men een keelen dag, dan treft
men nog niemand aan, die een gerust
geweten heeft en dat komt alleen,
omdat men niet weet of er een God
isEn du, adieu moeder, houdt n
goed, en denk eens aan mij.»
Anissiem ging op de knieën liggen
voor zijne stiefmoeder.
»Wij danken u voor alles, moeder.»
zeide hij, »onze familie is u veel ver
schuldigd. U bent eene heel goede
vrouw, en ik ben trotsch op u.»
Anissiem ging daarop heen, geheel
ontroerd, maar hij kwam terug, zeg
gende
«Samarodof heeft me medegesleept
in eene zaak waardoor ik schatrijk
zal worden, of geheel ten gronde zal
gaan. Als er iets met mij gebeuren
mocht, moeder, dan moet u vader
troosten.»
»Kom, kom, er zal niets gebeuren
la, la, God is genadig. Maar wil ik
je eens wat zeggen. Anissiem, je moest
wat aardiger zijn tegen je vrouw;
jelui kijkt elkaar aan of je pruilt; je
kondt tenminste glimlachen tegen
elkaar.
»Maar ze is ook zoo wonderlijk,»
zei Anissiem zuchtende. »Ze begrijpt
niets en zegt nooit een woord. Ze is
nog zoo jong. We zullen haar eerst
wat ouder laten worden
Een groote witte welgevoede hengst
stond al voor de deur te wachten,
voor een tilbury gespannen. Tsybou-
kine stapte vlug in, ging zitten en
greep de leidsels. Anissiem omhelsde
Yarnara, Akksinia en zijn broer. Lipa
stond ook aan de deur, onbewegelijk
op zij te kijken, alsof ze niet met
haar man meegekomen was, maar voor
iets anders, onverschillig wat. Anis
siem ging naar huis toe en raakte
met zijne lippen even hare wangen aan.
«Tot weerziens,» zeide hij.
Zij, zonder hem aan te zien, glim
lachte op eene vreemde wijze. Ze
begon eensklaps te beven en allen
hadden medelijden met haar, zonder
dat ze wisten waarom. Anissiem wipte
met één sprong eveneens in het rijtuig
en ging zitten, met de handen in de
zijden, omdat hij dacht, dat hij een
mooie jongen was.
Toen ze op de hoogte gekomen
waren, keek Anissiem telkens om naar
het dorp. Het was een heldere,
warme dag.
Het vee ging voor 't eerst naar de
weide en meisjes en vrouwen liepen
er naast in haar Zondagsche kleeren.
Een zwarte os loeide onophoudelijk,
blij dat hij vrij was, en woelde den
grond om met zijne voorpooten.
Overal zongen de leeuweriken.
Anissiem keek naar de kerk, zoo
vreedzaam, zoo helder, (ze was pas
opnieuw gewit) en hij herinnerde
zich, hoe hij vijf jaar geleden, daar
gebeden had. Hij keek ook naar het
schoolgebouw, met het groene dak,
naar de beek, waarin hij vroeger ging
baden en hengelen. En er heerschte
vreugde in zijne ziel. Hij had wel ge
wild, dat eensklaps een muur uit den
grond verrezen was, om hem te beletten
verder te gaan, dat hij daar had kun
nen blijven met zijn verleden
Aan het station gingen ze naar het
buffet en dronken een glas sherry.
De. oude man haalde zijne beurs voor
den dag om te betalen.
»Ik trakteer," zeide Anissiem.
Zijn vader klopte hem met aandoe
ning op den schouder en zeide met
een knipoogje tegen den restauratie
houder
»Nu zie je, wat voor een zoon ik heb.»
»Als je tehuis bleeft werken Annis-
siem, dan zou je onbetaalbaar zijn;
ik zou je van 't hoofd tot de voeten
met goud heslaan.»
»Maar dat is geheel onmogelijk,
vader.
De sherry was zuur en rook naar
lak, maar toch namen ze nog een glas.
Toen Tsyboukine van het station
terug kwam, herkende hij op 't eerste
oogenbhk zijne schoondochter niet.
kwam, schudde het hoaïd'en riep uit:
»\Velk eene schoprudochter heeft
God u ten tweedqf male gezonden,
Grigori Petrof. Dtat zijn geen vrouwen,
het zijn onbeta albare schatten.»
f V.
Den /achtsten Juli, op een Vrijdag,
kwamen Elisarof, bijgenaamd de Kruk
en L'.ipa samen van Kansoskoe, waar
heen ze waren gegaan op dezen heili
gendag om de maagd van Kazan te
aümbïdden. De moeder van Lipa liep
achter henziek en naar adem hijgend,
oogenous, zijne aiuuuuuwuici uic». u a u u.
Dadelijk nadat haar man weg was, bleef ze altijd achter. Het was bijna
was Lipa geheel veranderd en eens
klaps heel vroolijk geworden. Op
bloote voeten, in een oude versleten
i donker.
»Ahazei de Kruk, verbaasd
luisterend naar Lipa'6 woorden. »En
japon, met tot de schouders opge-1 toen
stroopte mouwen was ze bezig, <ye »Ik houd veel van confituren Ielja
trappen van de vestibule te dweilen, Makarüjtsj.» zeide Lipa. »Ik ga in een
onderwijl met een helder stemmetje hoekje zitten theedrinken bij Vavara
zingend en toen ze daarna een Wiïle Nikolojefna eu dan vertelt ze mij aan-
kuip vuil water uitgooide, keek ze doenlijke verhalen. Zij heeft, veel confi-
met haar kinderlijken blik naar' de turen, vier potten vol en zegt ze altijd
zon en het scheen toen, alsof ze selve "Eet maar Lipa, geneer je niet.»
een leeuwerik was. i I »Zoo, vier potten vol.»
Een oude werkman die daar gangs' »Zij leven er goed van. Bij de thee