NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
voor de Provincie Utrecht,
Zaterdag 20 Juli 1912.
41e jaargang.
FEUILLETON.
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG.
PREMIE
Handelsschool voor
Amersfoort en omstreken.
BUITENLAND.
VERVLOEKT EN VERSTOOTEN.
iMo. 58.
Amersioortsche Courant
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden met Zondagsblad 1.15;
Franco per post door het gekeele Rijk 1.25.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
Ingezonden stukken in te zenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever G. J. SLOTHOUWER
Bureau: Laiigestraat 17. Telephoonn. 0 9.
ADVERTENTIËN:
Van 16 regels 0.50; iedere reg9l meer Tl, Cent.
Advertentiën viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
voor de lezers van deze courant
Het heden verschenen '16e nummer
van den vierden jaargang van
bevat o.a.
Internationaal Concours Hippique
te 's-Gravenliage, met 4 foto's.
Een nieuwe uitvinding op het gebied
van de vliegersport, met 2 foto's.
Spoorwegcongres te Utrecht. De
Tentoonstelling te Nijmegen, met 3
foto's, waaronder 2 kiekjes op het
oude stadje Heidelberg. De Tentoon
stelling te Dordrecht, met 3 foto's
Het Fanlaretorps «Excelsior'' te
Zaandam. Nest met jonge puppies
De kleinste honden ter wereld.
Voor bet eerst «Base-ball" te
Rotterdam. De eerste vrouwelijke
kampeerders in Nederland. Natio
nale Roeiwedstrijden op de Maas, uit
geschreven door de K. R. en Z. V.
«De Maas". Esperanto-Cursus
(zevende les).
Voorts: Portretten van bekende
landgenooten. Het vervolg van de
Gedenkschriften van MadameSleinheil.
Heldenfeiten uit het leven van
Ridders van de Militaire Willemsorde,
met 3 foto's.
Ten slotte de rubriek van Redac
teur X. en het Kindernummer »Ons
Prinsesje" met onderhoudende en
leerzame kinderlectuur.
De geabonneerde
wonende
wensckt zich te abonneeren op het
weekblad „PAK ME MEE", tegen den
prijs van 3'/« cents thuis bezorgd.
Na jarenlange voorbereiding, werd
de oprichting dezer »vakschool« thans
mogelijk gemaakt door het besluit
der Provinciale Staten van Utrecht,
dato 10 Juli li,, waarbij een subsidie
uit de provinciale kas werd toegekend
aan de vereeniging «Handelsschool
voor Amersfoort en omstreken«.
Het »vakonderwijs« in ons land
moot nog wettelijk geregeld worden.
Tocli werden door het particulier
initiatief in verschillende steden reeds
vakscholen in het leven geroepen
voor hel lager vakonderwijs: deAm-
bachts-, industrie- en Huishoudscho
len, ook te Amersfoort.
Als onafwijsbare voorwaarde vóór
hel ontvangen van Rijks-subsidie ten
behoeve der inrichting en exploitatie
eener vakschool wordt door de Regee
ring steeds de eisch gesteld, dat,
behalve de door het particulier initia
tief voor dit doel te schenken bijdra
gen, ook subsidies aan de school
toegekend moeten zijn door de betrok
ken Provincie en de Gemeente, waar
de school gevestigd zal worden.
In het onderhavige geval waren
reeds geruimen tijd geleden alle be-
noodigile bijdragen en subsidies toe
gezegd met uitzondering van die
der Provincie Utrecht, welker toe
kenning verleden jaar afstuitte op het
ongunstig prae advies van Gedepu
teerde Staten. Om de zaak voor mis
lukking te behoeden,wasdeVereeniging
toen genoodzaakt, haar verzoek om
provinciaal subsidie tijdig terug te
nemen, feitelijk: «reculer pour mieux
sauter®. Dit jaar werd de aanvraag
opnieuw aan de Provincie ingediend,
na zorgvuldig herzien te zijn, en
nadat het bedrag der provinciale
bijdrage tot een minimum was terug
gebracht.
Helaas luidde het prae-advies van
Gedeputeerde Staten op deze her
nieuwde aanvrage wederom ongunstig.
Dit laatste zij biei enkel gememoreerd
om in het licht te stellen, het hooge
standpunt waarop de Provinciale
Slaten zicli geplaatst hebben door,
op voorstol van de leden prof. mr. J.
de Louter en mr. dr. W. A. van
Zijst, met 26 tegen 15 stemmen, de
aangevraagde subsidie te bewilligen.
Een woord van hulde en dank,
namens Amersfoort en omstreken,
aan de Hooge Vergadering voor haar
besluit, en vooral aan de leden De
Louter en Van Zijst voor hun initiatief.
De ontworpen vakschool zal, even
als de heide andere vakscholen te
Amersfoort, blijken een zegen te zijn
voor tal van jongelieden. Hare leer-
Ifngen zullen behoorlijk voorbereid en
theoretisch onderlegd worden voor
den bestaans-strijd, die hen wacht,
wanneer zij door eigen kracht bij
handel of administratie vooruit moe
ten komen in de maatschappij.
Wie vroeger naar winkel of kan
toor kon gaan, na eenig algemeen
ontwikkelend onderwijs genoten te
hebben, en dan door de ervaring toch
wel verder kwam als er maar
opgepast en gewerkt werd
zou tegenwoordig weldra voor onover
komelijke bezwaren staan bij zijn
pogingen om in zijn vak vooruit te
komen, en zich al heel spoedig zien
voorbijgaan door anderen, die met
meer en beter voorbereiding in de
practijk waren gegaan.
Voor den groothandel en de hoogere
rangen in uitgebreide administratie
bestaan reeds zoogenaamde «Handels
scholen® in verschillende steden, d.w.z.
tweejarige handelscursussen®, ver
bonden aan driejarige Hoogere Bur
gerscholen. Wat deze handelscursussen
opleveren uit het oogpunt der tech
niek, schijnt niet veel te beteekenen,
want in tal van advertentiën kan men
lezen, dat haar «einddiploma® op
gelijken voet gewaardeerd wordt, als
dat der H. B. S. met 5 jarigen cursus,
terwijl dit laatste toch uitsluitend
strekt om te bewijzen, dat de bezitter
een zekere mate van algemeene ont
wikkeling heeft verkregen, zonder
noemenswaarde vakkennis.
Hoe dit ook zij, zeker is, dat er,
nog voor korten tijd, geen goed ge
organiseerde «lagere® handelsscholen
bestonden, bestemd om aan kindoren
uit den «breeden middenstand«, en
do zgn. «kleine burgerij«, aanstonds
na het doorloopen der gewone lagere
school, de gelegenheid te geven de
uoodige vakkennis en algemeene ont
wikkeling gelijktijdig te verwerven,
opdat die kinderen op ongeveer 16
jarigen leeftijd een werkkring in de
practijk kunnen vinden, en voldoende
voorbereid zijn om vooruit te komen.
Dat deze leeftijd voor indiensttreding
bij handel of administratie de meest ge
wenschto is, wordt niet alleen op gron
den der practijk algemeen erkend, doch
ook omdat het voor vele gezinnen uit
de bedoelde kringen al zwaar genoeg
valt, bun kinderen jaren lang zonder
geldelijk beloonden arbeid te zien
blijven. Tegenover dit laatste bezwaar
staat echter de omstandigheid dat,
wanneer de ouders zich eenmaal de
opodeiingen getroost hebben voorde
»vakopleiding« hunner kinderen, deze
veel sneller tot den beler-betaalden
arbeid zullen geraken, dan het geval
zou zijn, wanneer zij na het door
loopen der lagere school aanstonds de
practijk waren ingegaan.
Voor de z.g.n. lagere volksklassen,
die zich deze opofferingen voor hunne
kinderen niet kunnen getroosten,
kunnen «handelsavond-cursussen inge
richt" worden, waar eenige vakkennis
verkregen kan worden door kinderen
die gedurende den dag loon-arbeid
hoe gering ook betaald niet kunnen
missen. Het onderwijs aan de «Han
delsschool voor Amersfoort en om
streken® die in de maand Sep
tember a.s. geopend zal worden
heeft dus ten doel de leerlingen gron
dig voor te bereiden voor een werk
kring in handel of administratie. Dit
doer zal niet alleen leiden tot de
keuze dor vakken van onderwijs,
doch het zal ook den aard van het
onderwijs beheerscheri, de leerstof I
doen behandelen op de voor practijk
meest gewenschte wijze.
Er zal naar de draagkracht der
ouders een schoolgeld worden geheven
van 6 tot 40 gulden, zoodat het on
derwijs ook daardoor voor velen be
reikbaar zal zijn.
Moge het deze school gegeven zijn,
evenals de beide andere vakscholen te
Amersfoort deden, in korten tijd haar
nut daadwerkelijk te bewijzen!
Over den hevigen storm, die in
Regina gewoed heeft, nog enkele
bijzonderheden.
Het was een prachtige dag. Dames
wandelden in keurige zomertoilelten,
heeren in lichte costuums, toen plot
seling de lucht zeer donker werd en
een oogenblik later een geweldige
storm de menschen overviel. De storm
was zóó kort en zóó hevig, dat, toen
enkele minuten later de orkaan be
daard was, het grootste deel der stad
al een toonbeeld van verwoesting was.
Houten huizen waren totaal wegge
vaagd, andere huizen waren eenvoudig
middendoor gebroken; kerken, biblio
theken, openbare gebouwen waren
ruïnes geworden.
Auto's, paarden, vee werden als
stukken papier de lucht in geslingerd
en verpletterd vond men ze later terug.
Vrachtwagens van vijftien tot twintig
ton werden dwars over de huizen ge
slingerd.
Een jongen die op het meer aan
het roeien was, toen de cycloon los
brak, werd opgenomen en een mijl
ver in een straat geslingerd. Hij bleek
vrijwel ongedeerd. Hy verleide eerst
tot bezinning te zijn gekomen, toen
bij daar op de straat lag.
De menschen gedroegen zich allen
zeer flink; er werd dadelijk hulp ver
leend door allen, die helpen konden,
overal waar hulp noodig was. Daar
door zijn honderden menschen gered,
die anders door brand, door electriciteit
of door instortende huizen waren om
het leven gekomen.
Een Roman uit de laatete Pooleche Revolutie
VAN
JULIUS iLICZKT,
48)
Anka stamelde verward eenige woor
den van dank, terwijl de grootvorstin
de van blijde verwachting aan alle
leden bevende Sara wenkte. Zij naderde
en zonk aan de voeten van den Czaar
nederdadelijk had zij in hem een
der statige generaals berkend, die gis
teren in het salon der grootvorstin naar
bet verhaal van Sara's levensgeschiede
nismet zooveel belangstelling geluisterd
hadden.
»Sta op," zeide de vorst met vrien
delijke stem, «ik begrijp volkomen het
troostelooze van uw toestand en uwe
droefheid, wier oorzaak ik ken."
De keizer nam van de tafel een
daarop liggende ukase, die met zijn
zegel en zijne onderteekening voor
zien was. «Hier is de begenadiging voor
voor uw vader," zei hij, »zij zal over
eenige dagen verzonden worden."
Een kreet ontglipte Sara's lippen,
zij kon geen woord van dank spreken,
zij was niet in staat zich op te rich
ten zelfs geen traan van vreugde
kwam in hare oogen. Het geluk was
te groot, het dreigde haar hart te
breken.
Een handbeweging des keizers duidde
aan dat de audiëntie ten einde was.
Nu eerst kon Sara den vorst door
woorden hare diepe dankbaarheid be
tuigen.
De grootvorstin begaf zich daarop
met hare beschermelingen weder in
het paleis en nam op zich, Anka's
ouders over het verdwijnen hunner
dochter gerust te stellen en haar ver
zoek om vergiffenis te ondersteunen.
De vreugde over Anka's wedervinden
en de voorspraak harer machtige be
schermster bezorgden haar natuurlijk
een volkomen vergiffenis. De vorst
achtte het een geluk, dat Anka's huwe
lijk met Seniawitsch verijdeld was ge
worden want eenige dagen vóór diens
vermoording door of vaD wege de natio
nale regeering, werd den vorst een
wissel vertoond, op welken Seniawitsch
de valsche handteekening van den vorst
gesteld had.
XXI.
Wij verzoeken den lezer verschoo-
ding, dat wij hem zoo zonder eenigen
overgang in te steppen van Siberië
verplaatsen, in het stadhouderschap
Pobolsk en wel in het dorp Verescow,
vermaard als het verbanningsoord van
den bekenden vorst Menzikoff, die hier
in het jaar 1731 stierf.
De ballingen aldaar moesten deels
in de bergwerken, deels op het veld
arbeidentot de laatste partij behoorde
graaf Dewbinsky. Oude en gebrekkige
lieden ontvingen dagelijks tien kopeken
van de regeering, waarmede zij hunne
levensbehoeften moesten bestrijden, en
bij deze behoorde Baruch Levi.
Graaf Dewbinsky keert zoo even van
zijn arbeid terug; zijne handen zijn half
bevroren, zijne voeten gezwollen, de
wangen bleek en ingevallenzijn fraai
prachtig haar hangt verward nederhij
treedt op eene zeer kleine hut toe, die
slechts uit een enkel vertrek bestaat.
Bij den haard staat Baruch Levi en
kookt aardappelen. Eeeds begint het
kookende water in den pot te broddelen
en de grijsaard dekt de kleine eiken
tafel, toen de deur geopend werd en
Dewbinky binnen treedt. "Gegroet
Baruch," zegt hij vriendelijk.
"Welkom," antwoordde de oude man.
I «Het eten zal dadelijk gereed zijn;
neem inmiddels een weinig rust." Bij
deze woorden schoof hij den graaf
een laag zitbankje toe, ging vervolgens
aan den haard, en haastig als ware het
immer zijn bedrijf geweest, tilde hij
den ijzeren pot van het vuur, goot'
het water er af en ledigde den inhoud
van den pot in den op de tafel gereed
staanden schotel.
Aandoenlijk was het om te zien, hoe
de grijsaard zijn joodschen zegen over
de spijs sprak en Dewbinsky een kruis
makend in zijn geloof bad. Hoe het
lot den mensch toch kan veranderen
Hoe dwaas schijnen de meeningen en j
zienswijzen der wereld als men ziet hoe
innig twee in godsdienst, stand en zeden
zoo geheel verschillende menschen
zich hier aaneen sluiten, hoe vreed
zaam hier christen en jood samen
woonden.
Het eten scheen beiden goed te sma
ken; want de honger kruidde het en
spoedig was de schotel ledig. Beiden
zaten zwijgend tegenover elkander, hoe
wel Dewbinsky dikwerf in stilte bet
dwaas heette nog altoos aan Anka te
denken, keerde hij in den geest toch
altoos weder terug tot de gelukkige
oogenblikken, welke hij met haar had
doorgebracht.
De grijsaard had bereids alle hoop
opgegeven zijn kind weer te zien.
"Ach, Godl slechts nog eens zou ik
haar in de oogen willen zien, hare
stem hooren dan zou ik geduldiger
mijn zwaar lot ondergaan
Het vuur van den haard was uitge
gaan, de kolen verglommen. De twee
ongelukkigen zaten nu in de duisternis
naast elkander. Zoo zaten zij lang in
gedachten verdiept, toen het licht
eener lantaarn eensklaps het kleine
venster hunner hut bescheen. Zij
luisterden men hoorde verschei
dene personen gaan en spreken, plot
selings werd hard aan de deur ge
klopt.
Opent, opent I" riepen vrouwenstem
men de klank ging Dewbinsky door
merg en been, terwijl Baruch Levi ont
steld achteruit deinsde.
"Open, mijnheer de graaf!" riep een
zware mannestem.
(Wordt vervolgd.)