NIEUW! Nieuws- en Advertentieblad voor do Provincie Utrecbt. |j|| No. 72. Zaterdag 7 September 1012. 41e jaargang VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG PREMIE Qafcmmm Plaatselijk Nieuws. FEUILLETON. Schatmeester en Scherprechter. Amersfoortsche Courant ABONNEMENTSPRIJS: Per 3 maanden met Zondagsblad 1.15; Franco per post door het geheele ft ijk 1.25. Afzonderlgke Nummers 3 Cent. Ingezonden stukken in te zenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag. Uitgever G. J. SLOTHOUWER Bureau: Langestraat 17. Telephoonn. 69. ADVERTENTIËN: Van 16 regels 0.50; iedere reg9l meer 7'/. Cent. Advertentiën viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend Groote letters en vignetten naar plaatsruimte. voor de lezers van deze courant Het beden verschenen 23e nummer van den vierden jaargang van bevat o.a. Het Koninklijk Bezoek aan de Land bouwtentoonstelling te Leeuwarden, met 4 foto's. De feestelijkheden in den Beemster, met 2 foto's. Z. K. H. Prins Hendrik te Monster. De Nood op onze West-Indische eilanden, met 3 foto's van het eiland Curagao, 2 foto's van Bonaire en 1 foto van Aruba. De aardbeving in Turkije, met 2 foto't. De storm in den nacht van 26 op 27 Augustus, met acht hoogst interessante opnamen. De gevolgen van den storm in Engeland. Vergadering der Han dels- en Kantoorbedienden te 's-Gra- venhage. Tacobine, de 6-jarige goudvoshengst te Apeldoorn. Voorts: Portretten van bekende landgenooten. Het vervolg van de Gedenkschriften van Madame Stein- heil, met foto voorstellendeVerschil lende voorwerpen die Madame Stein- heil in de gevangenis gebruikte; Heldenfeiten uit bet leven van Ridders van de Militaire Willemsorde. Ten slotte de rubriek van Redac teur X. en het Kindernummer »Ons Prinsesje" met onderhoudende en leerzame kinderlectuur. De geabonneerde wonende wenscht zich te abonneeren op het weekblad „PAK ME MEE", tegen den prijs van 3Vi cents thuis bezorgd. Woensdagavond hield dr. B. J. C. te Hennepe, Rijks-veearls-bacterioloog, te Rotterdam in Het Boompject een lezing over hoenderziekien en water tegen gedaan kan worden. De heer Van der Linde, voorzitter van V. P. N., opende de vergadering. Het deed hem genoegen, dat zoovelen waren opge komen, dal de belangstelling in 't kippetje verhoogd is. Na de rede van dr. Te Hennepe zullen we beselfen, hoe onze belangen ei mede gemoeid zijn. Hierna gaf hij het woord aan den spreker. Deze zeide: 't Is me een bijzonder groot ge noegen deze lezing te houden, nu zooveel ziekten onder de hoenders heerschen, nu zooveel kippon sterven. Hierom is het nu een gunstige tijd. Doch ik wil niet met de deur in huis vallen, maar eerst de vraag behande len »Wat zijn besmettelijke ziekten Hoe zijn ze te onderkennen en hoe worden ze veroorzaakt?c Ze worden veroorzaakt door lagere wezens; deze dringen in 't lichaam, vergiftigen het en maken het dier ziek. Om het idee bacterie bij te brengen, denken we uit een luchtballon op een stad neer te zien. Hoe meer we dalen, hoe meer zien we de deelen die de stad vormen: de huizen, de daken. Zoo is het ook met het dier. Het bestaat ook uit miljoenen deeltjes, die cellen heeten. Hoe grooter stad, hoe meer huizen, hoe grooter dier, hoe meer cellen. Hoe kleiner dier, hoe minder cellen, ja, er zijn zelfs dieren, die uit één cel bestaan, die dus eencellig zijn. Dit is ook met de bacteriën 't geval. Die cellen zijn verbazend klein; de langste is 0,01 m.M. terwijl de grootste dikte 0,03 m M. bedraagt. In 1683 zijn de bacillen door prof. Van Leeuwenhoek te Delft ontdekt. Ze hebben dikwijls den vorm van een staafje, van hier de naam bacil, dat sraafje beteekent. Overal komen ze voor, aan elke oppervlakte. Geen plaats of ze zijn er. Dit is betrekke lijk niet zoo erg, want er zijn veel nuttige, en weinig schadelijke. Op de nuttige berust ons bestaan, omdat ze alles ontleden. Konden we bijv. stal mest koken en hierdoor de bacteriën dooden, dan zou ze niet deugen. Ook de kaasbereiding is bacteriewerk. In Duitschland kan men reeds stikstof- bacteriën koopen om op 't land uit te strooien. De vermeerdering gaat verbazend snel en eenvoudig. De milt vuur-bacterie bijv. verdeelt zich een voudig in tweeën, deze stukken zijn nieuwe wezens en doen weer 'tzeifde, 't wordt dus 1, 2, 4, 8, 16 enz. Er zijn onbeweeglijke en beweeg lijke bacteriën. De lyphus-bacil is beweeglijk en kan hierom een stil staand water grootendeels besmetten. Ook zijn er groote en kleine. Som mige zijn als zij 2000 maal vergroot worden nog niet te zien. Ze vormen de onzichtbare smetstoffen en zijn door filtreeren van het water niet te ver wijderen. Dit is b.v. met de smetstof van de hoenderpest wel het geval. Het komt er nu op aan de middelen te kennen om de schadelijke bacte riën uit den weg te ruimen. In de eerste plaats geschiedt dit door koken. Dit middel belpt niet bij alle bac teriën. Die sporen kunnen vormen gaan van koken niet dood. Na 6 uur koken zijn deze nog gezond. In verdroogden staat blijven ze ook in leven, de aard appel-bacil zelfs 100 jaar lang. Is een beest aan miltvuur gestorven dan geraken de sporen in den grond en blijven daar leven. Eet de koe nu van dit gras dan krijgt ze de sporen binnen en sterft weldra aan miltvuur. Zoo'n besmette weide noemen de boeren wel een miltvuurweide. Het houtvuur, dat in de Betuwe veel voorkomt, wordt ook door sporen veroorzaakt. Het beste voorbehoed middel is het dier inenten. In de 2e plaats kan men schei kundige middelen aanwenden Creo- lin, sublimaat, carbol, enz. Dit moet evenwel met oordeel en kennis van zaken geschieden. Sublimaat is voor koeien zeer gevaarlijk en mag daarom niet aangewend worden. Carbol doodt de kat weer. Hoe bestrijdt ons lichaam de bac teriën? Het doet dit door een hoogere temperatuur dan de normale, zijnde 37° C. Dit is echter niet afdoende, daar te groote hitte ons lichaam zou ver nietigen. We hebben echter in onze witte bloedlichaampjes krachtige hel pers tegen de bacteriën. Krijgen we b.v. een wond dan zitten er dadelijk bacteriën op, wel 20 soorten, waar onder 4 zeer schadelijke. De witte bloedlichaampjes komen er nu dadelijk op af om ze op te eten. Het wordi nu een strijd op leven en dood en hoe gezonder ons bloed is hoe meer kans, dat onze vrienden overwinnen. Evenals nu een bunzing, die in angst zit, vocht afscheidt en stinkt om zich te redden, scheidt de vijandelijke bac terie een vergif af. Hierdoor ontstaat verhooging van temperatuur of koorts. Hierop berusten weer methode tot bestrijding, n.l. bet bereiden van serum, waarmede de zieke dieren worden in gespoten. Men brengt als 't ware hulptroepen in 't bloed en dikwijls met gunstig gevolg. Na de pauze werden de meest voorkomende besmettelijke vogelziek- ten behandeld Rij de dieren is als bij de menschen voorkomen beter dan genezen. Zorg bij de hoenders voor groote zindelijkheid, een goed nacht hok, een droge ren, beschut tegen vochtige koude en felle zongeef zuiver drinkwater, voer niet te veel of te weinig, ook niet te veel vleesch- voeder. Veel vogels in een kleine ruimte is ook zeer slecht. Nieuw aan gekochte vogels mogen niet dadelijk bij de eigen kippen gezet worden, zonder ze een dag of 14 af te zonderen om waar te nemen of ze gezond zijn. Eén zieke kip kan een heel hok aan steken. Ook de eieren kunnen be smetting brengen, waarom reinigen met een 5% oplossing van Creolin of carbol zeer noodzakelijk is. De bacterie kan ook in liet ei zitten. De cholera in Limburg werd daar gebracht door kippen uit Italië. Ook bet zenden naar tentoonstellingen hoe goed anders ook, kan gevaarlijk zijn. De tentoonstelling in Brunswijk be smette indertijd geheel N. Duitschland met de hoenderpest. De besmette dieren waien treuiig, de veereri ston den overeind, ze lieten den kop han gen, hadden weinig eetlust en veel dorst. De zieke dieren moeten afgezonderd worden, zoo dat er geen muscb bij kan komen, warit deze kan de be smetting overbrengen. Dit kunnen we zelf ook doen met onze kleeren, schoenen of klompen. Het is daarom noodig ze alleen bij de zieke dieren te gebruiken. Om de besmetting zoo veel mogelijk te beperken mag men geen doode vogel weggooien, doch rnoet men hem verbranden. Het ontsmetten van de bokken met kokend water alleen is niet afdoende. De planken moeten afgekrabt en dit afkrabsel verbrand worden. Hierna kan men ze reinigen met heet water, groene zeep en soda en daarna de ontsmettingsmiddelen toepassen, en witten met een scheut creoline in de kalk. Het ijzerweik moet men uitgloeien, de bodem 2 voet diep uitgraven en verschen grond inbrengen. Het hok laat men nu een paar weken leegstaan en de zon er in schijnen, want door het zonnelicht worden alle bacteriën gedood. De meest gevreesde hoenderziekten cholera, pest en kleinsche ziekte wer den nu besproken. De eerste kenmerkt zich door een hevige diarrbee, is een snel verloopende besmettelijke ziekte, veroorzaakt door een ei vormige bacterie. In 1780 is ze al in Italië beschreven. De V. P. N. heeft er tegen gewaar schuwd. In Engelaud komt deze ziekte niet voor. De schade er door veroor zaakt is natuurlijk enorm, ook in de eierproductie. In Duitschland moet de boer de ziekte aangeven. 3) Dat, sire, is de oorzaak, dat ik van bet geld slechts 200,000 livres ontving. En daar, zooals ik zeide, de chevalier d'Ange deze som van uwe majesteit te vorderen had, was ik buiten staat mijnheer de connetabel tevreden te stellen. »Is de arme d'Estophanes dood riep de koning, op den toon van innig leedwezen«bij was een braaf dienaar.» Toen nu een pauze ontstond, zei de connetabel met spotten den glimlach en een schuinsehen blik op den schat meester: «De dood van den ontvanger- generaal heeft den markies de Giac waarschijnlijk de grootst droefheid veroorzaakt?» "Wat wilt ge hiermee zeggen, mijn heer de graaf?» vroeg zichtbaar ge troffen de markies. »Wel,» antwoordde met snijdende koelheid de connetabel, «zulk een voor treffelijk schatmeester als gij zijt, mar kies de Giac, moest immers over het verlies van 300,000 livres, dat de schat kist leed, gevoelig bewogen zijn. Hoe veel meer, dunkt mij, moet ge niet den dood van den moedigen ontvanger- geDeraal betreuren I «Mijnbeer de ontvanger-generaal d'Estophanesdiende op dit oogenblik een page aan, «verzoekt bij uwe majes teit te worden toegelaten.» Een bom in de kamer gevallen had onder de aanwezenden geen meer ver bazing, verrassing en schrik kunnen veroorzaken dan deze aankondiging van den page deed. De koning stond stijf als een beeld en zag nu den markies dan den page aan, als verwachtte hij van hen de ver klaring van een wonder te verwachten. De connetabel scheen wel verrast, doch glimlachte op een wijze, die deed vermoeden, dat hij een geheim ver borg, hetwelk met het verschijnen van den ontvanger-generaal in nauw ver band stoDd. De markies eindelijk zag er uit, als ware hij werkelijk door den donder ge troffen en slechts door een onbekend natuurverschijnsel staande werd gehou den. Zijn gezicht, vroeger reeds bleek en zyn inwendigen angst verradeud, had een aardvale kleur aangenomen; ziine lippen waren blauw geworden en zijne oogen staarden strak en glazig, als die van een doode, welke een be minnende hand niet gesloten heeft. Eenige minuten duurde onder de aanwezigen de algemeene ontsteltenis, tot eindelijk de connetabel het op zich nam er een eind aan te maken. «Beveelt uwe majesteit dat de ont vanger-generaal binnentreedt,vroeg hij den koning. »Mijn God, ja, hij is mij welkom riep de koning, als uit een droom ont wakend, levendig. »Ik ben overtuigd dat hij leeft!» Op een wenk van den graaf verwij derde zich den page om den aange diende binnen te laten. II. De markies was wanhopend hij zag zich plotseling in zijn eigen net gevangen, 't Was hem schijnbaar ge lukt, tegenover den koning en, zoo hij geloofde ook tegenover den connetabel de verdenking als ware aan hem, in zijne hoedanigheid van schatmeester, de afval van het leger te wijten, van zich te werpen. Maar het hoofd-argument, waarop hij gesteund had, was tot zijn niet geringen schrik, ineengestortde ontvanger-generaal, dien hij stellig voor dood had gehouden leefde en was als ware hij uit het graf verrezen, omge- tuigenis tegen hem af te leggen, hetwelk hem onfeilbaar in het verderf moest storten. Hij had op een valsche onder stelling een valsch spel gewaagd, dat hij nu verloren zag. En hij was zoo bewust vaD het gevaar, hetwelk boven zijn hoofd zweefde, dat hij zelfs niet meer aan de belofte des konings, hem tegen alles wat komen mocht in bescherming te nemen, ge- looven durfde. Want het was hem niet bekend dat de groote genegenheid van den koniDg voor zijne gunstelingen in ernstige gevallen een zekere grens had, welke hij, in weerwil zijner lichtzinnig heid niet durfde overschrijden, zelfs, zoo het gold het hoofd van een zijner lieve lingen te redden. Hierdoor is verklaarbaar de schrik die den markies beving, toen het ver schijnen van den ontvanger-generaal werd aangediend Maar er zijn karak ters, die van een slag, welke hen ver nietigd schijnt te hebben, zich snel we der oprichten en bij het herkrijgen van hun tegenwoordigheid van geest het middel vinden zich uit hun wanhopigen toestand te redden. Tot deze karakters behoorde ook de markies de Giac. De rekbaarheid van zyn geest stelde hem in staat de voor een oogenblik verloren tegenwoordig heid van geest weder te erlangen en terwijl hij nu schijnbaar rustig het on vermijdelijke verwachtte, spaDde hij zijne scherpzinnigheid in, een middel te ontdekken, dat geschikt was de gevaar lijke catastrophe die hem bedreigde, te bezweren. Zou het hem gelukken Het volgende kwartierunr moest ant woord op deze vraag geven, aan welke de eer, het geheele bestaan, ja het leven van den markies hing. De beslissing, zij mocht uitvallen hoe zij wilde, stond voor de deur. a W elkom te Bourges, d'Estophanes riep de koning, den nu in de kamer tredenden ontvanger-generaal metvroo- lijke levendigheid toe. »Het verheugt mij u naar lichaam weibehouden te zien. De markies de Giac berichtte mij zoo- even nw overlijden. Het is braaf va dat gij hem zoo degelijk tot lengt uiaakt Wordt vertiulgd.g

Historische kranten - Archief Eemland

Nieuwe Amersfoortsche Courant | 1912 | | pagina 1