PREDIKBEURTEN.
BINNENLAND.
Gemengd Nieuws.
De bacil kan niet tegen zonlicht,
doch leeft lang in cadavers en mest.
Een goed middel is het strooien van
turfmolm in bet bok, omdat door het
humuszuur deze bacterie gedood wordt.
Onrein drinkwater en voedsel kunnen
de besmetting overbrengen. Ook dui
ven doen dit.
De ziekte is een darmziekte, waar
door het dier een bloederige vloeistof
ontlast. Knipt men het doode beest
aan de buikholte open, dan ziet men,
dat de darmen rood en bloederig zijn,
en de milt groot is. Het hartzakje
bevat veel vloeistof; het hart zelf is
met roode vlekken bedekt. De longen
zijn ook ontstoken, donkerrood, vast
en hard. Voor kinderen en zieken, die
men een kipje ter versterking wil
geven, is zoo'n boutje zeer nadeelig.
De hoenderpest is de tweede ge
vaarlijke ziekte, beerscbte in 1880 in
Italië en kwam in 1901 te Brunswijk
door de tentoonstelling. De neus van
het aangetaste dier scheidt veel vocht
af, hierom wordt deze ziekte ook wel
snol genoemd. Deze ziekte verspreidt
zich door mest, door pakstroo, niet
door de lucht, zooals proeven hebben
aangetoond. De verschijnselen zijn niet
erg opvallend. Het dier is suf en
slaperig en heeft krampen. Ook valt
het bij het gaan, omdat de hersenen
en het zenuwstelsel aangedaan zijn.
De beste dieren, kippen in de l®g,
worden er door aangetast. Oude kippen
worden niet ziek. De eierstok is rood
en bloederig, de eierleider ontstoken.
Het bart als bij de cholera. De huid
zwelt op aan kop en hals; de kam
woidt blauw op zwart af. Er is niets
tegen te doen. Inenting helpt niet,
wel bij cholera. Proeven hebben bij
deze ziekte aangetoond, dat inspuiten
met serum door een veearts 96 pCt.
deed herstellen.
De Kleinsche ziekle is niet lang
bekend, eerst sedert 1890. Ze komt
veel met cholera overeen, en heeft
dezelfde verschijnselen. Alleen zijn de
dieren niet sufRg en slaperig, zooals
bij de cholera. Na 9 a 10 dagen
sterft het aangetaste dier; bij de
cholera na 12 uur. Bij de cholera
sterven ze bij honderden, bij de
KI. ziekte met horten en stooten.
Een andere zeer besmettelijke ziekte
is de tuberculose, veroorzaakt door de
vogeltubercelbacil. Deafdeeling Amers-
fooi t met zijn 600 leden kan deze
ziekte gemakkelijk bestrijden. Dan zijn
er nog diphlerieen vogelpokken eigen
lijk twee namen voor dezelfde ziekte
met dezelfde oorzaak. Ze uit zich in
den bek en achter in de keel. Eerst
ziet men kleine gele puntjes, deze
worden allengs grooter en komen ook
in neus oogen en luchtpijp, ook ziet
men zwelling onder de oogen. De
ziekte is erg besmettelijk. Om te ge
nezen moet men de gele stukjes af
krabben en de wond met jodium tinc
tuur bestrijken. Lijdt een dier aan
vogelpokken, dan wordt de huid aan
getast, waar de veeren beginnen. De
kleine schubjes worden grooter en
lijken wratten. Met helsche steen kan
men ze wegmaken of met tinctuur
behandelen. Hooldzaak is er spoedig
bij te zijn.
Zijn de hoenderziekten voor den
mensch niet gevaarlijk, de tuberculose
van papagaaien en kanaries is dit wel.
Hierom is groote voorzichtigheid noo-
dig.
De kwaadaardige snot is zeer be
srnettelijk en wordt soms overgebracht
door losvliegende vogels. Om te ge
nezen zet men de dioren in een droge
ruimte in een kist en laat dan op
een heete steen teer druppelen.
De gaapziekte wordt veroorzaakt
door wormen in de luchtpijp der
vogels. Door vochtigheid wordt ze
voortgeplant en genezen door de
wormen te verwijderen door het rond-
penseelen met een veertje met olie.
Coccidiose komt voor bij jonge
kuikens en ook bij konijnen, wanneer
ze te veel nat voer krijgen. De dar
men worden ontstoken. De dieren
binnenhalen en droog voer geven
brengt genezing.
Hiermede heeft spreker de gevaar
lijkste ziekten behandeld.
Hij raadt aan bij de gegeven ver
schijnselen niet maar af te wachten,
doch zich te wenden tot het bestuur
van de V. P. N.
Hierna kreeg men gelegenheid ver
schillende preparaten, serums, enz.
nader te beschouwen en vragen te
doen. Hiervan werd een druk gebiuik
gemaakt.
De heer Van der Linde was de
tolk der vergadering, toen hij den
heer Te Hennepe dank bracht voor
zijn boeiende, eenvoudige voordracht
en wees verder op de noodzakelijkheid
om zich te organiseeren.
Alles te zamen gaat het hier toch
om een bedrag van f 80.000.
Nadat hij de aanwezigen dankte voor
hun opkomst, werd de vergadering
gesloten.
Bij Kon. Besl. is benoemd tot
Majoor bij het 5e regiment infanterie
de kapitein G. W. F. Epkema van
het 8e regiment.
Met ingang van 15 September
zijn benoemd tot le luitenant de
militie 2e luitenants C. Sisselaar en
G. Bos van het 5e regiment infanterie.
Bij Kon. Besl. is de luit.-kolonel
F. H. Boissevain van het 5e regiment
infanterie ter zake van langdurige
dienst, gepensioneerd en het bedrag
van zijn pensioen bepaald op f2400.
De heer W. H. A. van Os is
voor het studiejaar 191213 benoemd
tot inwonend klinisch-assistent in het
Binnen Gasthuis te Amsterdam aan de
afdeeling van professor P. K. Pel.
Het is aan de wagenwerkplaats
van de H. IJ. S. M. zoo druk dat
geruimen tijd 2 uur per dag zal
moeten worden overgewerkt.
In een druk bezochte vergade
ring van «Gemeentebelanga werd
Donderdagavond de heer N. E Rost
candidaat voor den gemeeenteraad
gesteld.
De kiesvereeniging «Amersfoort's
Belangt stelde in eene gisterenavond
gehouden druk bezochte ledenverga
dering den heer A. C. R. O. Lein-
weber, oud-ambtenaar ter secretarie,
collecteur der Staatslotetij, met alge-
meene stemmen als haar candidaat
voor de aanstaande raadsverkiezing in
district III.
De le-luit. jhr. P. J. Boogaert,
van bet 3e reg. huzaren, gedetacheerd
bij de rij- en hoefsmidschool te
Amersfoort, wordt 30 dezer overge-
plaats bij het Ie depot huzaren te
Haarlem.
De heropening van de bioscoop
»de Arend" zal den 2len September
plaats hebben.
Bij de herstemming ter verkie
zing van 4 leden patroons der Kamer
van Arbeid voor de bouwbedrijven te
Amersfoort, zijn opgekomen 12 kie
zers.
Uitgebracht werden op de heeren
C. Prins 7 stemmen, A. E. Blok 6
stemmen, A. van Daal Tz. 6 stemmen,
W. van den Donker 6 stemmen, C.
Ruitenberg 6 stemmen, E. J. Ruiten
berg 6 stemmen, P. van Veen 5 stem
men, L. van Wijngaarden 6 stemmen
Gekozen zijn derhalve de heer C.
Prins en als oudsten in jaren, A E.
Blok, W. van den Donker en L. van
Wijngaarden.
Woensdagavond omstreeks 11
uur lostte de onderwijzer H. van de
openbare school aan de Puntenbur
gerlaan, uit een kleinkaliber revolver
een schot op zijn collega v. M., die
daar H. de laatste dagen zoo vreemd
deed, hem dien avond gevolgd was
en nu overreedde naar huis te gaan.
Gelukkig bekwam de heer v. M. slechts
eene niet gevaarlijke wonde aan den
hals. H. vluchtte het hotel t>De Zwaana
binnen, waar hij zich met een buks
zoodanig toetakelde, dat zijne over
brenging naar het verbandlocaal in
het buteau van politie noodzakelijk
weid geacht. Dit transport ging even
wel allesbehalve vlot. 14 sterke man
nen waren noodig om den waan
zinnige in bedwang te houden, die,
nadat men hem het dwangbuis had
aangedaan, hevig bloedende naar alles
en allen die hem te na kwamen, bleef
bijten.
De ongelukkige is Donderdagoch
tend per auto naar het krankzinni
gengesticht te Utrecht overgebracht.
De verkiezing van een lid voor
den gemeenteraad, ter voorziening in
de vacature-W. H. Kam, is bepaald
op Woensdag 18 September e.k., de
stemming en herstemming zoo noodig
op Dinsdag 1 en Woensdag 9 Oct. a s.
De stationsklerk der Ned. Cen-
traalsponr C. F. Brusewitz is van hier
overgeplaatst naar Harderwijk.
Nabij den overweg aan het
station Hilversum geraakte gisteren
ochtend eene rangeermachine in het
ongereede en versperdde daarbij een
der sporen. Tengevolge daarvan kwa
men de ochtendtreinen van hier met
aanzienlijke vertraging te Amsterdam
aan.
Agenda voor de openbare ver
gadering van den Raad der gemeente
Amersfoort, op Dinsdag 10 September
1912, des namiddags te half twee ute.
1. Installatie van Mr. J. D. Werk
man als gemeente-secretaris.
2. Benoeming van een leeraar in
de oude talen aan het Gymnasium.
3. Benoeming van een lid van het
College van Curatoren voor het
Gymnasium.
4. Voorstel van Burgemeester en
Wethouders tot herbenoeming van
een tijdelijk buitengewoon leerares in
de Gymnastiek aan de Hoogere Burger
school voor den cursus 1912/1913.
5. Voorstel van Burgemeester en
Wethouders tot het geven van
eervol ontslag aan de onderwijzeressen
in de nnttige handwerken aan de O
L. School D. Mej. C. M. van de Stadt.
G.Vonk.W. M. Heereen voordrachten
voor de benoeming van zes onder
wijzeressen in de nuttige handwerken
aan de O. L. School C.
6. Voorstel van Burgemeester en
Wethouders tot bet verleenen van
verlof wegens ziekte aan de onder
wijzeres Mej. S. C. J. Verweij.
7. Voorstel van Burgemeerter en
Wethouders tot het verleenen van
verlof wegens ziekte aan den onder
wijzer. E. Wever.
8. Voorstel van Burgemeester en
Wethouders tot het verleenen van
verlof wegens ziekte aan de onder
wijzeres Mej. M. C. E. Beek.
9. Voorstel van Burgemeester en
Wethouders naar aanleiding van een
adres van Dr. J. H. Moll e. a. bewoners
van Grooten Koppel en kleine Spui.
10. Voorstel van Burgemeester en
Wethouders betreffende uitbreiding
van het buizennet der gasfabriek in
den Arnhemschen weg.
11. Voorstel van Burgemeester en
Wethouders tot wijziging van de be
grooting en tot betaling uit onvoorziene
uitgaven, dienst 1912.
12. Loting van de afdeelingen.
13. Voorstel van Burgemeester en
Wethouders tot wijziging van de be
grooting dienst 1912. (opname kasgeld
ZONDAG 8 SEPTEMBER.
Remonstrantsche kerk.
Voorm. 10'/«, Ds. Hooykaas.
Evang. Luth. Kerk.
Voorm. lO'/i uur, Dr. H. J. Toxopeüs
Gereforni. kerk (Langegracht).
Voorm. 10 uur, Ds. Dormer,
's Av. 5'/i uur, Ds. Donner.
Beide keeren coll. Theol. Fac der V. U.
Gereforni. kerk (Zuidsingel).
Voorm. 10 uur, Ds. Teerink.
's Av. 5'/i uur, Ds Teerink.
Coll. Theol. Fac. V. U.
Vrije Gereforin. Gemeente.
Voorm. 9'/, uur, Godsdienstoefening,
's Av. 5 uur, Godsdienstoefening.
Chr. Gereforni. Gemeente.
Lokaal «de Zaaier".
Voorm. 9'/» uur. Godsdienstoefening,
's Av. 5'/» uur, Godsdienstoefening.
Hersteld Apost. Gemeente
in de eenheid der Apostelen.
Geb. Eben-Haëzer, Muuthuizen 113.
Voorm. 10 uur, Godsdienstoefening.
Nam. 4'/i uur, Godsdienstoefening.
De tiooKlceraarsbenoemliig te
Kampen.
De classis Utrecht der Geref. Ker
ken, vergaderd op Woensdag 4 Sept.
1912 te Utrecht, besloot aan de Gene
rale Synode, welke D. V. 10 Sept.
a s. te Den Haag zal vergaderen, het
verzoek te doen of het geen ernstige
overweging verdient in de huidige
omstandigheden niet over te gaan tot
het benoemen van twee professoren
aan de Theol. school te Kampen, maar
te zoeken naar een weg, die kan
leiden tot eenheid van opleiding der
dienaren des Woords in de Geref.
Kerken.
Jubileum Dr. A. Kuyper.
Het zal 20 September 50 jaar ge
leden zijn, dat dr. A. Kuyper aan de
Groningsche Hoogeschool promoveer
de tot doctor in de theologie op proef
schrift: «Joannis Calvini et Joannisa
Lasco de Ecclesis Sintentiarum inter
se Compositio". Hij was toen 25 jaar
en had kort te voren zijn antwoord
op een door de Groningsche faculteit
uitgeschreven prijsvraag over »Het
kerkelijk vraagstuk in de dagen van
Calvijn en A. Lasco" reeds met goud
zien bekronen. Ongeveer een jaar na
zijn promotie, n.l. op 7 Aug. 1863,
deed dr. Kuyper zijn intrede als pre
dikant te Beesd. Vandaar vertrok hij
in 1867 naar Utrecht, om in 187Ö
predikant te worden in Amsterdam
wat hij tot 1874 bleef, in welk jaar
hjj voor 't eerst tot lid der Tweede
Kamer werd gekozen.
In 1880 trad hij op als hoogleeraar
aan de door hem gestichte Vrije Uni
versiteit.
Zijn verdere loopbaan is genoeg
zaam bekend. Op 29 October a.s. wordt
dr. Kuyper 75 jaar oud.
Men schrijft uit het Westland
aan het N. v. d. Dag:
Door de vele regens van den laat-
sten tijd staan de polders in het
Westland op vele plaatsen blank. De
boeren hebben hun vee opstal moeten
brengen, want de dieren staan den
geheelen dag in het water en trappen
het overvloedige gras in den door
weekten bodem. Bij eene houtzegerij
dicht bij Loosduinen zagen wij de
kinderen van het hout vlotten maken
en daarmede rondvaren op de plaats
waar altijd een tuin was geweest. De
kalkovens te Loosduinen staan in hel
water, enz.
Met de tuinderij ziet het er treu
rig uit. Men graaft greppels door den
tuin om het water naar de slooten
af te voeren. Het malen is verboden
omdat ook het boezemwater te hoog
staat.
De komkommerteelt onder het
platte gras is afgeloopen. Het pro
duct bracht in den laatsten tijd bijna
niets meer op. Voor mooie kaskom-
kommers wordt nog f5 en f6 per
100 stuks betaald.
De tomatenteelt, waaraan dit jaar
zoo bijzonder veel gedaan was, is nu
niets meer waard. Voor uitgezochte
kan men nauwelijks f4.per 50
K. G. krijgen en onlangs nog van
12 tot 14 gulden. De natuurtomaten
zijn door den storm geheel verwoest.
Coers' Liederen van Groot-Neder
land.
De Vereeniging: Het Nederlandsche
Lied heeft aan hare leden weer een
bundel Liederen van Groot-Nederland,
verzameld door F. R. Coers Frzn.
(C. M. B. Dixon Co., Apeldoorn),
gezonden en wel Uit den vNederlandt-
sche Gedenck-clancke van Adrianus
Valerius (1626). Vijfde reeks, be
staande uit:
O Nederland! let op u soeck.
Wilhelmus van Nassouwe.
Een monster van een valsch gelast.
G'lyck den grootsten rapsack.
God siet neder uyt Zyn Hemel.
Pryst God, ons aller Heer.
Weest nu verblyt.
Fcey Don Jan.
Wat bred u de voochdy der Landen.
Eeu Coning, Prins of Heere.
Elk lied heeft een aanteekening,
welke o. a. de gebeurtenis meldt waar
door het lied is ontstaan.
Met de Achtste reeks, welke ter
perse is, zal de uitgave Liederen van
Groot-Nederland, verzameld door F. R.
Coers Frzn. alle liederen bevatten van
den Nederlantschen Gedenck-clanck.
Keruilswee.
Een Noord-Hollandsche schoone, die
Zondag te Alkmaar met haar verloofde
flink aan het kermisvieren was, raakte
tot haar schrik in de schuitjes haar
hoed met heurhaar kwijt,
waardoor zij tot groote hilariteit van
het publiek met een kaal hoofd in
de schuitjes bleef staan.
Spoedig begaf zij zich achter de
schuitjes om den weggewaaidan haar
dos weder op te zetten. Het bleek
toen dat zij in sterke mate boven haar
theewater was.
Van den aanstaande, die op zulk
een bijzondere wijze achter een ver
borgen waarheid was gekomen, was
na dit gebeuren geen spoor meer te
ontdekken. (Alkm. CU
Een afscheidsrede.
De Nijmeegsche tentoonstelling is
gesloten. De «Nijm. Crt.ï wijdt haar
een afscheidswoord, waarin we het
volgende lezen«Teleurstelling heeft
de tentoonstelling gebracht voor bijna
iedereen: voor de vaders van het
idee, om Oud-Heidelberg in Nijmegen
populair te maken, want ze hebben
kunnen constateeren, dat Duitsche
zeden en gewoonten zich maar zóó
niet over laten planten, dat een ge
kleurde studentenpet den kalmen
Nedet lander niet in een Duitsch stu
dent veranderen kan, noch bij hem
liefde wekt voor een oude burcht op
vreemden bodem; teleurstelling voor
de commissie-leden, die zij uitgezocht
hebben om hun plan uit te voeren,
en die van hun arbeid weinig vreugde
hebben beleefd; teleurstelling voor de
menschen, die hun gelden beschikbaar
stellen voor een Waarborgfonds, dat
door den »zondvloed« werd opgeslokt
en voor de Gemeente, die zoo gul
was om niet minder dan f 10.000 van
de belastingpenningen in de ouderne
ming le wagen; teleurstelling voor
de leveranciers, die naar verluidt
een aanzienlijk verlies op hun vor
deringen zullen lijden: teleurstelling
voor de pachters van buffetten en
huisjes, die groote pachtsommen be
taalden en magere zaken maakten
teleurstelling voor het publiek, dat
vermaak zocht en het niet vinden kon
teleurstelling voor de Nijmeegsche
neringdoenden, in wier belang de ten
toonstelling heette op louw te zijn
gezet en die er maar heel weinig van
bemerkten; teleurstelling
voor bijna iedeteenltt
liet oog des meesters.
De middagsneltrein Leeuwarden
Den Haag Staatspoor rolt geregeld
een half uur te laat uit de Leeuw-
ardensche stationsbekapping. Door den
reizigerstoevloed en het constante
tekort aan versterkingswagens in het
vacantieseizoen komt hier nog een
kwartiertje vertraging bij en arriveert
de trein inplaats van 5.59 om 6.45
in Den Haag.
Oorzaak van de balfuurvertraging
is de late aankomst van den ochtend
sneltrein uit Holland in Leeuwarden:
als deze niet bionen is, kan de middag
sneltrein er niet uit.
Dat komt van het enkele spoor en
is dus alleszins verklaarbaar. Daar zal
niemand aanmerking op maken.
Er is wel eens gevraagd, of de
trein dit tijdverlies niet zou kunnen
inhalen, maar daarop wordt steeds
met een peremptoir »onmogelijk«
door hen die het weten kunnen
geantwoord.
Toch kan het!
Het volgende zal het bewijzen.
Dinsdag 3 September ging alles
aanvankelijk hetzelfde gangetje.
Maar in een coupé der eerste klasse
zat een meneer met een ridderorde
in het knoopsgat, correct in zwarten
cut-away gokloed, met een grijzend
snorretje en een welverzorgde scheiding
in het eveneens grijzend maar nog
goed ingeplante haar.
Zijn blik was vaag als van hen die
hooge ambtelijke sferen bereikt hebben.
Hij bad een spoorwegboekje in de
hand en vergeleek op elk station de
tijdstippen van aankomst en vertrek
zooals de dienstregeling die aanwees
met zijn horloge.
Daar maakte hij notities van.
In den beginne werd zijn aanwezig
heid niet opgemerkt door de conduc
teurs, die het controleeren er aan
gegeven hadden vanwege de groote
drukte, tot eindelijk in Zwolle een
hunner zijn kaartje vroeg.
De beer legde zijn notities terzijde
en antwoordde:
«Dienst!*
«Deze uitlating stelde hem buiten
de categorie der gewone reizigers. De
conducteur nam hem nu nauwkeurig
op en veranderde van houding als
een paard dat onverwachts de sporen
voelt. Er was een gehoorzame angst
kreet in zijn keel en de wijze waarop
hij salueerend ruggelings den coupé
vei liet had iets van een buiteling.
Een oogenblik later confereerde de
conducteur met zijn ambtgenooten
naar aanleiding van hem die niet
anders deed dan notities maken.
Het scheen wel, dat de machinist
en de stoker er iets van hadden op
gevangen, want in plaats van de
gebruikelijke tien minuten in Zwolle
te verlummelen was de trein on
middellijk weer op weg en had voor
Amersfoort al een kwartier ingehaald.
De heer met de vage oogen noteerde
het.
In Utrecht bad de trein weer vijf
minuten ingehaald.
De heer met de vage oogen noteerde
het.
Tusschen Gouda en Utrecht kreeg
de oude locomotief anno 1865 van
Beyer en Peacock uit Manchester
emphyseem van het harde stoken.
De meneer met de vage oogen no
teerde het.
En in Den Haag kwam de trein om
5.45, dus vijf minuten te vroeg aan.
Ach mocht hij altijd medegaan met
den middagsneltrein uit Leeuwarden
deze heer met de ridderorde in het
knoopsgat en met zijn correcten, zwar
ten cut-away aan I
(r>N. CU)
Een merkwaardige examinandus.
Dezer dagen werd in een der pro
vincieplaatsen een examen afgenomen
voor toelating tot een school, waar o.m.
ook de zuivelbereiding geleerd wordt.
Hoe een examinator soms vragen kan
stellen, kan blijken uit het volgende:
