NIEUWE Nieuws- en Advertentieblad voor do Provincie Utrecht. FEUILLETON. No. 87. Woensdag 30 October 1912. 41e jaargang. VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG BINNENLAND. BUITENLAND. Amor met den Korporaalslok. Amersfoortsche Courant. ABONNEMENTSPRIJS: Per 3 maanden met Zondagsblad 1.15; Franco per post door het geheele Rgk 1.25. Afzonderlijke Nummers 3 Cent. Ingezonden stukken in te zenden uiterlijk Dinsdag en Vrij dag. Uitgever G. J. SLOTHOUWER Bureau: Laugestraat 77. Telephoonn. 69 AD VERTENTIËN: Van 1regels 0.50; iedere regel meer 7'/> Cent. Advertentiën viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend. Groote letters en vignetten naar plaatsruimte. Vrijzinnige samenwerking in 1913. Door de hoofdbesturen van de drie vrijzinnige partijen is aan de aange sloten kiesvereenigingen een stuk ge zonden over de mogelijkheid van samenwerking bij de aanstaande ver kiezingen. Voorshands ontleenen wij daaraan het volgende De samenwerking van de drie vrij zinnige partijen zal berusten op den navolgenden grondslag: Algemeen kiesrecht voor mannen moet worden ingevoerd, zonder dat aan die hervorming als voorwaarde wordt verbonden het nemen van maat regelen tot verzwakking van den volks invloed, dien men door het algemeen kiesrecht tot volle ontwikkeling wil brengen. De gelegenheid moet worden geo pend, aan de vrouw hot kiesrecht te verleerien. zonder dat daarbij eischen van maatschappelijken welstand mogen worden gesteld, De beletselen tegen verkiesbaarheid der vrouw moeten worden weggenomen. Evenredige vertegenwoordiging moei worden ingevoerd. De verhouding tusschen Kroon en Volle, zooals die in onze Grondwet is geregeld, moet worden bestendigd. Onverzwakt moet ook als waar borg voor de deugdelijkheid van bet geheele volksonderwijs de openbare school worden gehandhaafd, waar ieders godsdienstige gevoelens worden geëerbiedigd. Herziening van bet schoolwezen en verbetering van de opleiding en de positie der onder wijzers, teneinde het volksonderwijs op hooger peil te brengen, is drin gende eisch. Verandering in onze vrijhandels politiek moet worden afgewezen. In de behoeften ontstaan door ouderdom moet voorzien worden door uitkeeringen uit de Staatskas, onver schillig of de behoeftigen al dan niet tot de loonarbeiders behooren. Ver zekering van uitkeeringen boven het minimum, dat aan behoeftigen wordt verstrekt, dient van Staatswege be vorderd en geldelijk gesteund te worden. Noodzakelijk is eene algemeene voorziening op het gebied van de geneeskundige en geldelijke hulp bij ziekte en invaliditeit van on- en min vermogenden. Hiervoor zal eene wet telijke regeling van de ziekenfondsen on ziekenkasseu en van den daarbij van Staatswege te verleenen steun hel uit gangspunt moeten zijn. Tot het verkrijgen van de voor sociale hervormingen benoodigde mid delen zal, voorzoover die niet gevon den worden uit bijdragen van belang hebbenden en uit bestaande inkomsten van den Staat, niet mogen worden ternggedeinst voor verhooging van directe heffingen. Wij noodigen u uit, uwe goedkeu ring te hechten aan bet voorstel van de hoofdbesturen der diie viijzinnige partijen, om, op den grondslag van voorgaand stuk, bij de verkiezingen van 1913 samen te werken. Medische raadpleging voor het huwelijk. Zeer zoudt u ons Comité verplichten door de aandacht te vestigen op «Een boek voor het christelijk gezio«, dat dezer dagen is verschenen onder den naam van »Het Huwelijkte beweikt naar den 7den druk van Dr G. Boeckb's Ehefragen door A. Dupont, Genees heer-Directeur van bet idioten gesticht »Lozenoord« te Ermelo. Met bet oog op het doel dat ons Comité tracht te beieiken, zou het van groot belang zijn dat dit werk in handen kwam van ieder waarvoor het is geschreven, dat zijn: «Gehuwden en Verloofden«. De enkele passages, die wij uit dat werk hieronder doen volgen, mogen een denkbeeld geven aan des schrijvers ernst, Godsdienstzin, en menschen- liefde, welke bet geheele boek door- adelt. Zoo lezen wij daarin (op bi. V): «Daar ons nu liet welzijn van het gezin aan het hart gaat, zoo hebben wij het ondernomen eenige lijnen van natuurlijk, zedelijke echtelijke-levpn aan te geven.(BL. VI) «Mijn bij zondere werkkring deed mij herhaalde lijk in aanraking komen met kinderen, die leden tengevolge van vei keerde keuze, van verkeerde handelwijze, van ziekten eri zonden der ouders. Meerdere kennis op dit gebied kome ook in ons land.« (op bl. 10) «Niet alleen onze kinderen moeten voor onze ver keerdheden en zonden mede boeten, maar ook vaak nog hun kinderen en kleinkinderen, gelijk ons de Bijbel leert. De kinderopvoedingisalzooeen pijnlijk- ernstige en verantwoordelijke zaak, zoowel met het oog op onze kinderen en hun nakomelingen, als ook op het groote geheelden Staat. (bl. 43) de alwetende en alwijze God zal geen verloving, geen huwelijk kunnen goed keuren bij welke tot standkoming veistandsoverwegingen en eeuwen lange ervaringen met voeten getreden zijn geworden. In den loop der tijden hebben wij menschen, en in 't bijzonder wij artsen, uit de vaak zoo treurige gevolgen van huwelijken tusschen dragers van bepaalde ziekte, ons een schat van ervaringen kunnen ver zamelen, die ods het recht geeft, huwelijkscandidaten, die een of ander lijden hobben, voor het trouwen te waarschuwen of het hun zelf direct te verbieden, om hem voor een mis lukt leven te bewaren, voor grooter lijden en om een, misschien nog ge zonden man of vrouw voor ziek worden door besmetting te beschermen. Vaak weliswaar, voor zoover het geen geslachtsziekten geldt, is het aan doovemans deur geklopt en moeten wij toezien, boe jonge lieden met open oogen den weg betreden van gewis onheil Als stomme toeschouwers worden wij dan getuige van smartelijke voorvallen, welke hadden kunnen worden voorkomen. Immer weder zullen wij onze stem vei heffen moeten, tot zich in de breede lagen des volks de erkentenis baan breekt, dat voor het huwelijk een volwassen en volkomen gezond lichaam nog veel meer noodzakelijk is, dan uitwendige schoonheid, stand of geld. (bl. 55) Vele jonge meisjes, met name uit de lagere klasse, zouden voor ernstig ongeluk in den echt zijn bewaard gebleven, als zij voor het huwelijk er opmerkzaam gemaakt waren geworden, dat het van het grootste gewicht is, zich over den gezondheidstoestand van den bruide gom te vergewissen. Men kan tot dat doel een geneeskundig attest ver langen (bl. 57) Heeft een verloofde of haar familie grond tol het vermoeden, dat de bruidegom vroeger een geslachts ziekte heeft doorgemaakt, zoo stelle men zich niet tevreden met de bloote verzekering, dat alies genezen is, maar men verlange het getuigenis van een specialiteit Als ons uit het hart gegrepen is hetgene wij op bladzijde 44 lezen n.l dat zijn (des schrijvers) waar schuwingen «eerst dan overbodig zullen worden als eenmaal de tijd gekomen is, dat zich elke huwelijks- candidaat jongeman of jongedochter, voor de gewichtige schreden in den echtelijken stand door een vei trouw den consciëntieuze» arts laat onder zoeken en den dan verkregen raad, ook als die hen pijnlijk mocht zijn, opvolgt. Van dien tijd af zullen minder huwelijken vooi komen, in kommer, zorg en treurigheid zich afspelend». Moge dit boek zijn weg vinden, en het nut stichten dat wij er van hopen. In den jaro 1912. Men schiijft ons: Niet ver van Utrecht ligt het vreed zame dorpje K. Onlangs echter werden de bewoners uit die rust gewekt door een voorstel, dat de gemoederen in heftige beroering bracht, Bij de vroede vaderen was n.l. niets meer of minder ter tafel gebracht, dan het aan schaffen van een telefoon I Een storm van verontwaardiging ging op uit den raad en keerde zich voornamelijk tegen den burgemeester, den ontwerper van het snoode plan. Wel komen uit het naburige B. jaar lijks, volgens ambtelijke opgave, 250 telegrammen, waarvoor thans aan bodeloon f 125 wordt betaald en zou de brievengaarder, wien de burge meester met het bedienen der telefoon wilde belasten, jaarlijks met f50 ge honoreerd worden, doch op het oogen- blik zou toch een bedrag ineens van f60 uit de gemeentekas, moeten wor den getrokken voor het bouwen van een telefooncel. Wie een telegram wil vei zenden aldus redeneerde men moet er het bodeloon maar voor over hebben, en bovendien zij, die de meeste tele grammen verzenden, zouden het meeste voordeel hebben bij een tele foon, terwijl de anderen er toch niet van zouden profiteeren. Het voorstel heeft dan ook in den raad geen meerderheid gevonden. «Er zijn op het dorp twee stoom- fietsen« waren de woorden van een der raadsleden. Maar die twee fietsen zijn niet van hem, en ook niet van de gemeente. Tegen de bandieten. Zooals bekend is, beijvert de Parij- scbe politie zich in het bezit te komen van verdedigins- en aanvalswapenen om eventueele navolgers van Bonnot en consorten zonder verlies van menscbenlevens levend te kunnen vangen. De noodige schilden zijn daartoe reeds beproefd en aangeschaft. Ook zijn proefnemingen gedaan met bom men, gevuld met stoffen, die bij ont ploffing bedwelmende gassen versprei den, zoodat de aangevallenen hierdoor tijdelijk buiten gevecht worden ge steld en kunnen worden gevangen ge nomen. Men was echter nog niet gewapend (5) De vrouwelijke kolonel ging hierop de handen op den rug, zwijgend voor den fraaien grenadier heen en weder. Vervolgens op eenigen afstand van hem stilhoudend, vroeg mevrouw von Mellin «Zijt ge waarlijk zulk een domkop Iwan Nahimoff, of is het eerder trots en eigenzinnigheid bij u De adonis gaf geen geluid. «Nu, antwoordt toch, kunt ge het niet onthouden, dat ge de patroon moet afbijten?» »Neen,« zei de rekruut. «Waarom niet? Waarom onthoudt ge het, dat ge den laadstok in den loop moet stooten?// «Omdat ik den laadstok in mijn hand heb, maar de patroon niet,» antwoordde de grenadier, «en bovendien niet weet hoe een patroon er uit ziet.» «Er is logica in hetgeen gij zegt,// zei mevrouw von Mellin. Vervolgens riep zij den ouden korpo raal en beval haar een scherpen pa troon te brengen. Met de patroon in de hand voerde zij nu nog eens de tempo's uit en gaf ze vervolgens aan Iwan. «Zult ge het nu uitvoeren?» »Ja.« «Welaan. Geef acht op het kom- mando I Het ging voortreffelijk. «Zeer goed, nog eens.» Weder liep de zaak behoorlijk af. «Ha, ik zie, ge zijt een zoon der na tuur,» riep mevrouw von Mellin. «Voor u deugt het abstracte niet, gij moet zien, hooren of voelen, wat ge aan moet vatten: Kunt gij lezen?// «Neen.0 «Zoudt gij het willen leeren?// vroeg zij. «O, gaarneantwoordde de schoone grenadier. «Wacht, wij willen dadelijk een proef nemen.// Mevrouw von Mellin haalde een boekje uit den zak van haar groen fluweelen overrok en be gon, de hand op den schouder van den soldaat leggend, hem de letters te wij zen en te verklaren. «Maar dit zijn geen Russische letters 1" zei Iwan. «Hoe weet ge dat?» «Ik heb meermalen de groote kerk boeken gezien bij onzen ouden kerk zanger. «Ja-, het is waar, het zijn Latijnsche letters.» «En de woorden versta ik ook niet.» zei de grenadier, «het is niet onze taal.» «Inderdaad,// gaf mevrouw von Mel lin ten antwoord; «het is Fransch het boek heet Candide, en de man die het geschreven heeft, Voltaire, is het grootste vernuft van onzen tijd en wordt door keizers en koningen als huns ge lijke geacht.// «Ik zou dat boek gaarne lezen," zei Iwan, «ja. ik zou alles willen lezen, alles leeren en vernemen wat was en is en de toekomstige dingen; ik zou de oude krouijken willen kennen en weten hoe het in vreemde landen is, in Frankrijk en bij de Turken.» «Nu, uw wensch zal vervuld worden,// zei mevrouw von Mellin glimlachend, «gij behaagt mij, gij behaagt mij zeer goed, ik zal u laten onderwijzen, ja, ik zelve, zal mij met uwe beschaving belasten.» «God zal er u voor loonen,» riep de grenadier, terwijl hij zich naar de ge woonte der Russische boeren voor zijn overste neerwierp en den zoom van haar helder vrouwenkleed kuste«al de heiligen zullen u beschermen, schoon moedertje, en zal ik ook Fransch leeren «Ja, ook Fransch!//lachte mevrouw von Mellin. IV. Een jaar en meer was sedert den morgen op het excercitievold van het regiment Tobolsk verstreken, en Iwan Nahimoff was, dank zij de door de be ginselen van Rousseau bestuurde zor gen van zijn schoon moedertje de ko lonel, dank zij zijnen leermeesters en nog meer de verbazende Russische leer zaamheid van een onwetenden boer, een half wilden lijfeigene, een beschaafd en fijn gemanierd man geworden, wel is waar niet in den geest van den te- genwoordigen tijd, maar bij wist van de wereld, hare lotsrollen en instel lingen, van geschiedenis, aardrijkskun de, natuurlijke historie en literatuur ongeveer evenveel, als Catharina'shove- lingen, hij gedroeg zich met de welge- gemanierdheid en bevalligheid eens edelmans van Lodewijk XV, en wat de hoofdzaak was, hij sprak het Fransch beter dan de meeste Russen van dien tijd, en las Fransch, waartoe het minste getal zijner beschaafde landgenooten in staat was. Maar voor alles was hij een goed ge- excerceerd soldaat, niet alleen vergat hij niet meer de patroon af te bijten, hij had het in de lading tempo's tot een snelheid gebracht, zoo als die slechts bij de beste oude grenadiers van Fre- derik den Groote gevonden werd, en werd voor den besten «driller// van jonge soldaten gehouden. Lang reeds versierden de onderscheidiDgsteekens 1 van sergeant zijn uniformrok, maar hij streefde naar hooger. Het was een tijd toen gemeene soldaten door hunne dap- 1 perheid tegenover den vijand, door hunne talenten of de gunst van schoone vrouwen, tot de hoogste militaire waar digheden stegen, de tijd der OrlofFs en Potemkins. "ok Iwan Nahioioffdroom de van gouden epauletten en het breede lint van het St. Joriskruis. Iedere mi nuut, welke hem de dienst des k-izer» vrijliet, besteedde hij ouverinoeid ertoe zich in militaire dingen te bekwamen met een Pruisischen deserteur, den zoon van een dorpsgeestelijke, bestudeerde hij de taktiek der Grieken en Romeinen

Historische kranten - Archief Eemland

Nieuwe Amersfoortsche Courant | 1912 | | pagina 1