NIEUWE Nieuws- en Advertentieblad yjtt voor de Provincie Utrecht. |p| FEUILLETON. No. li- Woensdag 19 Februari 1913. 42e jaargang VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG Ingezonden. BINNENLAND. DE VRIJ-JACHT. Amersfoortsche Courant. ABONNEMENTSPRIJS: Per 3 maanden met Zondagsblad 1.15; Franco per post door het geheele Rijk 1.25. Afzonderlijke Nummers 3 Cent. Ingezonden stukken in te zenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag. Uitgever G. J. SLOTHOUWER Bureau: Langestraat 17. Telephoonu OU. ADVERTENTIËN: Van 16 regels f 0.50; iedere regM meer 7'/, Cent. Advertentiën viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend. Groote letters en vignetten naar plaatsruimte. De vrouw in het Parlement. De vraag: «moet de viouw al of niel een plaats hebben in bet parle ment?», die vraag houdt velen, en vooral vele vrouwen, in verscheidene landen bezig. In tien of elf Staten van Amerika hebben de vrouwen liet kiesrecht leeds en hebben ze óók reeds hun schreden in 's lands ver- gadeizaal gezet, en eveneens hebben in Australië, in Nieuw-Zeeland en in Finland de vrouwen reeds bet recht van kiezen en vei kiezing in het par lement, triaar in de andere landen is men minder vooruitstrevend", daar mogen de vrouwen ei nog hun best voor doen, om het óók zoo ver te krijgen als hunne zusleren in die Staten van Amerika en die andere lauden. Pi of. dr. R. Broda van Parijs heeft dezer dagen voor de aldeeling Am sterdam van den Nederlandscheu Bond voor Vrouwenkiesrecht een lezing gehouden over: »De vrouwen in hel parlement». Hij zeide, dat invoering van bet vrouwenkiesrecht een eisch van gerechtigheid is, maar, dat. vóór dat dit een algeméén erkende Waar heid kan worden, het noodig zal zijn dat afdoend beantwoord is de vraag, of vrouwenkiesrecht een verbetering of een verslechtering zal brengen in de algemeene cultuur der volkeren. Bleek het vrouwenkiesrecht in dit opzicht een gevaar, dan lag hieiin een sreik argument ertegen. Leerde de praktijk echter, dat rnen met invoe ring van het vrouwenkiesrecht geen sprong in het duister deed, dan had1 de zaak overwonnen. Zóó sprak prot. I Broda Men moet het hierin met hem eens zijn. Nu is, zooals prof. Broda zeide, in een gansche reeks van cul- tuurstaten we hebben ze hierboven genoemd het vrouwenkiesrecht ingevoerd, en dus heeft er zich reeds een voldoende praktijk gevormd, zooals hij meent, om er leering uit trekken. Prof. Broda heeft een bezoek aan Finland gebracht, en zijne ervaringen, daar opgedaan, zijn, volgens hem, >oor Nederland van hel mééste belang, omdat hel Finsche volkskarakter in veel opzichten met het Hollandsche overeenstemt. Nu bezit de Finsche vtouw sinds 1906 hetalgemeeueactieve en passieve kiesrecht met evenredige vertegenwoordiging van de mindei- heden. Bij de eerste verkiezing onder de wet, die dezen toestand geschapen heeft, werden onm'iidellijk 17 vrouwen in hel parlement gekozen en bij de volgende veikiezing niet minder dan 23 vrouwen. Prof. Broda zeide, dat de Finsche vrouwen geen sterke belang stelling tootien voor partij-politieke viaagstukken, maar op sociale en sociaal-poluieke vraagstukken zou hun aandacht méér geconcentieerd zijn Door de slem.Tieii van de Finsche »pai lemeiits-vrouweti" zou reeds heel veel goeds tot stand gebracht zijn. Zoo noemde piof. Bioda de door de vrouwen vooigesielUe wet, waairioor het ei fi echt van de onwettige kinde ren vei beleid wordt, terwijl een andere wel een wijziging in het Wetboek van Strafrecht bracht, waardoor de kinderen beter tegen mishandeling be- schermd werden, en wéér een andere wet bracht betere rechtsverhoudingen aan de gehuwde vrouw, enz. enz. Kortom, prof. Bioda meent, dat in het algemeen gezegd kan worden, dat in Finland door den invloed van de vrouwen wetten van humanilairen en socialen aard, met een sterken moree- len oudeigrond, gemaakt zijn. En zoo als in Finland, zoo is, volgens prof. Broda, óók in de Staten van Amerika en in Ausliahë en in Nieuw Zeeland een der méést waardevolle gevolgen van het vrouwenkiesrecht de opvoe dende kracht, welke er voor het volk in al zijn lagen ervan uitgaat. Prof. Broda hoopt dan ook, dat, in het be lang van het Nedei landsche volk, de Neder landsche kiesrechtstrijdsters zoo spoedig mogelijk hun ideaal verwezen lijkt zullen mogen zien. Wij laten, wat prof. Broda ter aan beveling van de invoering van het viouwenkiesri-clit gezegd heeft, geheel voor zijn verantwoording. Wij willen onze stem nóch vóór, nóch tegen in voering van vrouwenkiesrecht hier te lande verhe ffen. Dat ook in óns land de kiesrechtsvrouw steeds meer aanhan gers en aanhangsters vindt, moet eikend worden, en uit het steeds aan groeien van het getal van hen, die het vrouwenkiesrecht willen, blijkt duidelijk dat men meer en meer bet noodzakelijke van het vrouwenkies recht begint in te zien. Waar we echter voor willen waarschuwen, is dit. We hopen dat men hier in óm land met tot die middelen vervalle, welke de viouwen in Engeland goed genoeg achten, om er hel kiesrecht door te veikiijgen Men moge bewe- len, dat het doel de middelen heiligt, maar, het kiesrecht voor de vrouw moge nu nóg zoo noodzakelijk zijn, de middelen, die men in Engeland zoo menigmaal aebiuikt,om hel vrou wenkiesrecht te veikiijgen. zijn alles behalve aanbevelenswaardig. Onlangs nog blies een voorvechtster te Londen hare medestrijdsters in het oor, om het openbaar leven onmogelijk te maken, opdat de burgers naar de regeering zouden gaan en zeggen »Wij, burgers van het Vereenigd Koninkrijk, willen met lederen dag met gebioken ruiten zitten en geef daarom de vrouwen het kiesrecht maarwelke woorden zóó goed door een der dames verstaan werden, dat ze nog denzelfden dag probeerde in St. Stephans Hal met een grooten steen een kostbare schilderij te ver nielen. Mogen middelen als deze in de eeiste plaats streng afkeurenswaardig zijn, in de tweede plaats zullen ze door gebruikmaking van zulke mid delen, inplaats van anderen voor het doel te winnen, ze er nog verder vanaf brengen en hierdoor de invoering van het vrouwenkiesrecht vertragen. Dat men hier in óns land andere, béterer middelen gebiuike! Ewoud Ypsilon. Aan de Mannen burgers van Nederland Nu eindelijk de voorstellen der Re geering tot Grondswetsherziening, de Tweede Kamer hebben bereikt, is het waarlijk geen wonder dat wij tullen, nu ons door hen die regeeren een slag in 't aangezicht is gegeven. Alle vrouwen, van de hoog ;te tot do laagste, van de armste lot de lijkste, van de minst ontwikkelde tot de ge leerdste onder ons, zijn en blijven ver stoken van haar Burgerrechten 111 Wat kunnen wij hiertegen doen? wij recht- en machlloozen I Adiesseeren, betoogen en weer eens beloogen en adresseeren, maar daarmede zijn onze middelen uitgeput, willen wij niet van onwettige middelen gebruik maken! Maar Gij, kiezers van Nederland, Gil kunt ons helpen, Gij hebt de marbt in handen door Uw Slembiljet. Kunt Gij en moogt Gij nog langer dulden, dat Uwe Moeders, Echigenoo teo, Dochters en Zusters een plaats wordt aangewezen beneden iederen man, zelfs al doel hij niets, al kan hij niets, ja al leelt hij dikwijls van de verdiensten van vrouw en kinde ren, maar die, omdat hij als hoofd van het gezin erkend wordt, nu het kie:-b>ijei zal cilangen. Het moet tocli ook U met verbazing en verontwaar diging vervullen, dat eene regeering thans, nu wij na bijna 20 jaren van rustig, kalm en waardig wei ken, onze Vereemging met hare 15000 leden, welk getal dagelijks wordt vergroot, hebben zien worden tot eene organi satie, grooter dan eeiiige politieke partij in ons land, nog durft aan komen met voorstellen tot Grondwets herziening waarbij de vrouw geheel en al wordt uitgesloten. Is dat zoo, dan zal ons beroep op U niet te vergeefs zijn, dan zult Gij ons helpen, dan zijt Gij dat moreel veplicht! Er leeft een kraehlige strooming, vóór Vrouwenkiesiecht onder ons volk, die men niet meer kan voor bijzien, maar waarmede rekening valt te houden. Onder alle politieke partijen van welke richting ook, vindt men groo te voorstanders; de Regeering mag dus niet stiaffeloos met voeten treden wat leeft in 't volk bij mannen zoo wel als bij vrouwen. Nog maareenige maanden scheiden ons van de groote verkiezingen; toont dan Uwe verontwaardiging over de voorstellen van deze Regeering, die Uwe naaste betrekkingen, Uwe Moe ders, Vrouwen, Dochters en Zusters durft beleedigen en laat ons te zamen sliijden, opdat het onmogelijk worde, dat dit Ministerie gehandhaafd blijft! Kiezers aan U de macht, dus aan U ook de verantwoordelijkheid Het Hoofdbestuur der Vereeniging v. Viouwenkiesrecht. De Staatscommissie voor de legerbezuiniging heeft haar rappoit omtrent de voeding der troepen vast gesteld. Slot Loevestein Te 'sGravenhage is opgericht de Vereeniging «Slot Loevestein», met liet doel tiet inwendige van het Slot zooveel mogelyk in zijn ouden toe stand teiug te brengen en te stof- feeien De Minister van Oorlog heeft reeds, onder bepaalde voorwaarden, vergun ning verleend tot de restauratie en tot upeustelliug van het Slot voor bet publiek. Vrijzinnige Tehuizen I In een te Arnhem gehouden ver gadering is besloten lot oplichting eener afdeeling van de Vereeniging voor Vrijzinnige Tehuizen, aanvan kelijk met 50 leden. Deze vereeniging bedoelt de ver- i) Een heldere en toch frissche namid dag had mij tot een kleine voetwande ling door het wonderbaar schiereiland Hönshgut, de zuidoostelijke punt van Rügen naar buiten gelokt. Mijn wan delstaf russte dezen zomer in het groene visschersdorp Sellen, waar ik de baden nam en schreef en waar ik na de heete Berlijnscke stofbaden frisch en vroolijk verademde. Ik stond op de hoogte van den lang- werpigen bakenberg, die ongeveer in het midden van het heuvelachtig schier eiland ver boven alle andere hoogten uitsteekt. Met verrukte oogen zag ik om mij heen. Diep beneden lag in de rondte het lieve, prettige Mönchgut met zijne vele diepe zeeinhammen, hier Inwieken geheeten, met zijne smalle landtongen en steile voorgebergten in den vollen zonneglans en ver zeer ver in het verschiet de donkerblauwe, glinsterende eindelooze zee! Onwillekeurig moest ik, bij dit won derlijk gescheurde stukje land aan een roemrijk vaandel uit den slag van Leip zig denken, dat door honderd kogels verscheurd en waaraan de eeuwig hon gerige tanden van den tijd een halve eeuw lang vratig geknaagd hebben, nog heden in den blinkenden zonneschijn in de lucht wappert, hier is het door boord, daar woest verscheurd en iets verder hangt een lapje nog slechts aan een enkelen draad, als moest het er ieder oogenblik afvallen. Welke geweldigen aardschuddingen behooren er toe, dit nauwelijks drie uren lange schiereiland te verscheuren en hoevele duizenden jaren behoefde de zee, deze scheuren met hare woeden de golven verder door te knagenHet was inderdaad een frisch vroolijk pano rama, dat zich voor mij uitbreiddehoe gaarne zie ik deze bonte afwisseling van bosch en land en wateren voor. alles de onafzienbare eindelooze zee I Het land prijkte nog met den kleinen rijksten bruidsopschik der lente. Op de heuvelen en de vlakten wisselden jonge, lichtgroene zomerspruiten met den gouden, geurigen bloesem van weel derige raapvelden, donkergroene gol vende winterhalmen met de smalle strepen der nieuw geploegde velden af. Op de lage gronden bloeiden grasvel den, door glinsterende sloten als zilve ren linten doorstrengeld. Een iets flau were schakeering gaven de weiden met de witbonte koeien en huppelende schapen. Heerlijke boschjes van jonge beuken en meiboomen bekroonden som mige heuvels en strekten zich tot aan zee nit. Het groen is op Rügen even zoo frisch, sappig en groen, als diep in het land. Koele winden waaien bestendig uit zee er over en verfrissehen de aarde en de bladeren en het gras met een fijn, vochtig zeestof. Nu en dan, wan neer de zee zich snel verwarmt, stijgen dikke dampen uit het water op en strij ken als een dichte waternevel over het eiland heen, drenken den bodem en voeden hem met hun zoutgehalte. Welke een contrast vormde bij deze zachte kleuren het witte smalle strand langs de blauwe Oostzee, zooals het daar in het zonnelicht flikkerdeHet kleine eiland Oie, dat slechts door vier boeren, den bewaker van den lichttoren en eenige loodsen bewoond, ginder twee mijlen ver in zee, zag er uit al3 een hand, die op het water licht en haar met een gouden vingerhoed opgeschik- ten wijsvinger hoog in de lncht verheft. De wijsvinger is in de lichttoren en de vingerhoed zijn reuzige lantaarns wier schijven in de zon schitteren. Verder in zee zag ik als donkerblauwe strepen de eilanden Ruden en Usedom en de Pommersche kusten met de omhoog rijzende neveltorens van Greifswald en Wolgast. In het westen schitterde het helder uit het donker bo9chgroen op. Het zijn de witte huizen van het fraaie Putbus I Hoe frisch en vroolijk lachten de rijke wouden van Granitz in hun nieuw lentegewaad, boven welke de wapperende vlag op den toren van het vorstelijk jachtslot hoog uitkomt. Als een kostbare parel, ter huldiging der schoonheid van het woudgebergte aan zijn voeten gelegd, glinstert het Velle- nermeer, van de zee slechts door een smallen boschstrook gescheiden. Hoe bekend en lief groetten mij de kleine witte huisjes, die aan den oever van het meer, deels in het bosch ver scholen waren twee stille zomers had ik daar aan het meer immers reeds in groene, vreedzame eenzaamheid ge dicht, gebeden en gedroomd I Een weinig recht wenkte in de verte de hooge blauwe oevers van het schoon e eiland Jasmund over de ruime wiek heen, glinsterde door eenige krijtrotsen, de voorloopers der koning van Ruger "Stubbenkammer//1 En rondom onder mij lagen in den zonneglans, stille dorpen, waarover nu en dan een rookwolkje vloog. Uit de dorpskerk aan mijne voeten ruischten somwijlen orgeltoonen tot mij op dat zeer verlokkend klonk. «De twaalf dorpen van Mönchgut worden door 1400 goede, eerlijke, een voudige menschen bewoond, die zich van de buitenwereld schier geheel af sluiten en zich in hun werkzaam en stil leven zonder hartstochten, volko men gelukkig gevoelen. Hun hoofdbe zigheid is in de de visch- en haring vangst, voor wier bloei alle Zondagen in de twee kleine kerken van het schier eiland gebeden wordt. Daarbij zijn zij landbouwers en veefokkers. Velen zijn ook loodsen. De Mönchguters huwen slechts onder elkander. (Wordt vervolgd.)

Historische kranten - Archief Eemland

Nieuwe Amersfoortsche Courant | 1913 | | pagina 1