NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad \j£
voor de Frovineie Utrecht. |3j
FEUILLETON.
No. 32.
Woensdag 23 April 1913.
42e jaargang
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG
Bescherming of Bevoorrechting?
BooDfje toil zijn loontje
Amersfoortsche Courant.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden met Zondagsblad 1.15;
Franco per post door bet gebeele Rijk 1.25.
Afzonderlijke Nnmmers 3 Cent.
Ingezonden stukken in te zenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever OJ. SLOTHOUWER
Bureau: Laugestraat 17. Telephoonn 00.
ADVERT ENTIËN:
Van 16 regels f 0.50; iedere reg9l meer Tl, Cent.
Ad vertentiën viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
ii.
Wat is de tegenwoordige tarief
politiek der protectionisten?
Het is niet de oude politiek van
steun, waaraan ik alle recht wil laten
wedervaren, doch bet is een geheel
nieuwe doctrine. Ik verzoek iedereen,
die belangstelt in de geschiedenis van
hooge protectionistische tarieven, om
de jongste programs der beschermings-
geztnde pai tijen te vergelijken met
de oude leer. Als men dat nagaat,
wordt men getroffen door een geheel
nieuw uitgangspunt. De nieuwe leer
van de proiectionisten is dat de in
komende rechten gelijk behooieti te
zijn aan het verschil in productiekos
ten in Amerika en andeie landen
plus een redelijke winst voor de
fabrikanten. Dat is het nieuwe deel
van de leer der protectie: „plus een rede
lijke winst". Zij waai borgt openlijk
voordeel aan hen die gunsten vragen
van den wetgever. Hel oude denkbeeld
van een beschermend tarief was om
de Amerikaansche industrie op de been
te helpen en om werk te verschaffen
aan den Amerikaanschen arbeid. Maar
de gunsten der protectie zijn zoo duur
zaam geworden dat de menscheu, zien
de dat zij niet bang behoefden te zijn
voor buitenlandsche concurentie, groo
te combinaties hebben gevormd. Deze
combinaties omvatten fabrieken van
allerlei soort: oude en nieuwe, fabrie
ken met verouderde inrichting en fa
brieken met de nieuwste machinerieën;
fabrieken met goed en met slecht be
heer; fabrieken die allang familiebezit
zijn geweest en langzamerhand achter
uit zijn gegaan en fabrieken met de
meest moderne uitvindingen. Zoodra
de combinatie tot stand is gebracht,
worden de minst productieve stop
gezet. Maar het kapitaal, dat daarin
was gestoken, moet dividend geven.
En de Regeering waarborgt dan winst
op kapitalen, gestoken in stopgezette
fabrieken. Zoodra die combinaties
zien dat de prjjzen dalen, krimpen
zij de arbeidsuren in, en bepeiken
de productie, en geven de arbeiders
gedaan. En met welk doel Om de
prjjzen hoog te bouden.
Er moge een tjjd zijn geweest dat
het tarief de prijzen niet verhoogde,
maat' die dagen zijn voorbij, het tarief
wordt nu misbruikt door de combi
naties op een manier die hun de
macht heeft om de prijzen te regelen.
Die dingen gebeuren maar niet bij
toeval Het is geen toeval dat de prijzen
hier sneller zijn gestegen dan in elk
ander land. De rivier die ons scheidt
vari Canada, verhindert ons om veel
goedkooper te kunnen leven, niette
genstaande ook Canada op zijn invoer
rechten heft.
Maat zij die niet begrijpen waarom
het gaat roepen uit: »ge wilt bet
land ruïneeren met uwen vrijhandel".
Wie sprak er van vrijen handel 7
Wie stelde er vrijhandel voor? Ge
kunt in Amerika geen vrijhandel
hebben, zoolang de regeering van
de Vereenigde Staten bij de tegen
woordige verdeeling van het belas
tinggebied tusschen de federale regee
ring en die der afzonderlijke Staten,
voor het grootste deel steunt op in
komende rechten. Ik zou wel eens
aan sommige personen willlen vragen
of onder het tegenwoordig tarief
verschillende posten, waar zij mee
te maken hebben, veel in de schat
kist brengen. Sommige van de tarief
posten zijn prohibitief, verhinderen
in de praktijk eiken invoer en de
schatkist krijgt er geen cent van.
Wanneer ge een ingevoerd artikel
koopt, betaalt, ge een deel van den
prijs aan de federale regeering in den
vorm van bet inkomende recht. Maar,
als regel, is hetgeen ge koopt niet
ingevoerd, doch een product van onze
eigen industrie, en de prijs die de
fabrikant weet te maken, is meestal
gelijk of hooger dan de prijs van
het buitenlandscb aitikel plus het
invoerrecht. Maar wie krijgt in dat
geval de belasting? De regeering?
Wel neen, in geen geval. De fabri
kant gaat er mee strijken. De fabri
kant, die beweert dat hij niet zoo
goedkoop kan leveren als zijn buiten
landsche collega, en dat daarom alle
goede Amerikaansche burgers van
hem behooren te koopen en hem
een belasting moeten betalen voor
elk aitikel in ruil voordat voorrecht
Misschien behoort het zoo. Het oor
spronkelijk denkbeeld was dat wij
toen hij als jong fabiikantje pas be
gon en een beetje steun noodig had,
van hem behoorden te koopen zelfs
al moesten wij een beetje meer beta
len, totdat hij in staat was zich zelf
te rédden. Maar nu beweert hij dat
wrj hem nog moeten begunstigen met
pi ijzen, 15 tot 120 percent hooger
dan die van den buitenlandscben
fabrikant; en dat wij dat moeten doen
ook al is bij de kinderschoenen al
lang ontgroeid en oen zes voet lange
en gebaarde kerel geworden, en wel
omdat de productiekosten hier zoo
veel hooger zouden zijn. Ik zie niet
in waarom. De Amerikaansche arbei
ders waren van ouds in staat zoo
veel meer en beter werk te leveren
dan de buitenlander, dat zijn hoogere
loonen daar ruim door werden ver
goed.
Natuurlijk, als het van zelf spreekt
dat wij iedereen begunstigen, die maar
de een of andere zaak opzet waar
bet land niet geschikt voor is,
en dat wij hem voor elk artikel, dat
hij produceert, een voorsprong ver
schaffen groot genoeg om aan de
uit een of andere natuurlijke omstan
digheid voortvloeiende productie be
zwaren tegemoet te komen, wel
wel, dan kunnen wij inderdaad onze
takken van nijverheid glorieus ver
meerderen maar dan brengen wij
ons zei ven tot den bedelstaf. Van dat
standpunt uitgaande, zullen wij in
Connecticut of in Michigan tal van
broeikassen oprichten waarin duizen
den gelukkige arbeiders met een flink
loon bananen kunnen kweeken
die verkocht worden tegen een kwartje
per stuk. Nu zou de een of andere
dwaas schuchter mogen beweren dat
bananen veel meer tot zegen zouden
zijn als zij van Jamaica komen tegen
drie voor een cent; maar welke goed
patriot zou ook maar een oogenblik
willen luisteren naar de critiek van
een persoon zonder eenig benul van
de »scboonheid en de glorie van de
groote Amerikaansche bananen-indu
strie», zonder zich ook maar eenigs-
zins rekenschap te geven van de
trotsche beteekenis van het feit dat
de oude vlag wappert over de «grootste
bananen-kassen ter wereld«!
Maar dat is de zaak van één kant
bekeken. Wat ik tracht U duidelijk
te maken is, dat het »beschermend«
tarief is geworden tot eon middel
om den groei te bevorderen van bij
zondere takken van nijverheid ten
koste van het economisch productie
vermogen van de rest van het land.
Wat het volk nu wil, is inderdaad
een zeer practische zaak: het stelt
voor om die speciale bevoorrechting
uit te roeien en die gunsten uit het
tarief te schrappen.
Het stelt voor geen enkel verbor
gen bijzonder voorrecht in de lijsten
der inkomende rechten te laten dat
maar kan worden uitgevoerd zonder
nadeel te brengen aan het gezonde
en groeikrachtige deel der nijveiheid,
dat wij allen gaarne willen bevorde
ren.
Sommige menschen praten alsof
de tarief-hervormers, de Democraten,
geen deel uitmaken van Amerika. Ik,
ontmoette onlangs een dame, die metl
trotsch verzekerde: «Wel, ik ben een
Demoncrate sinds men hen met hon-l
den vervolgd heeft.a En als men
sommige menscben boort, zou men
werkelijk gaan meenen dat Democra
ten buiten de wet staan en geen
deel hebben in bet maatschappelijk
leven der Vereenigde Staten. Toch
vormen zij ongeveer de helft van de
kiezers; zij zijn in allerlei onderne
mingen, groote en kioine werkzaam;
er is geen beroep waarin men ze
niet vindt; en zooals een krant te
Philadelphia onlangs geestig opmerkte,
men kan geen economische moord
doen zonder economischer) zelfmoord.
Meent gij daarom dat de helft van
de bevolking der Vereenigde Staten
van plan is de grondslagen van ons
economisch leven te vernietigen door
eenvoudig amok te maken tegen de
verschillende tariefsoorten I Sommige
daarvan zijn zóó gemeen dat, als men
bet deed, er geen nadeel uit voort
zou komen. Maar dat is niet ons pro
gram, en ieder die dat beweert, be
grijpt er niets van.
Het eenige wat ik tegen mijn re-
publikeinsche medeburgers heb, is dat
zij bet hebben toegestaan zoo tal van
jaren te worden onderdrukt. Denkt
eens aan de bewering dat bet pro
tectionistisch tarief in het belang van
den werkman is, en vergelijk daarmee
de feiten die onlangs bekend zijn ge
worden in Lawrence, Mass, waar de
slechtste tariefposten worden gebruikt
om de arbeiders loonen te betalen
waarvan zij niet kunnen leven.
De brutaliteit en de onbscbaamd-
beid van die bewering is treffend, en
dat nog wel tegenover het feit dat
de werklieden in de onbeschermde
bedrijven beter betaald worden dan
in de beschermde!
De staalrecbten, durf ik zeggen,
zijn wel voldoende voor de fabrikan
ten, maar brengen zij ook voordeel aan
hen die het staal vervaardigen met
hun éigen vermoeide handen? Weet
ge niet dat er fabrieken zijn waar de
arbeiders zeven dagen in de week
twaalf uren per dag moeien werken,
en dat zij in de 565 droevige dagen
van het jaar nog niet genoeg verdie
nen om de einden aan elkaar te krij
gen? En dit is nog wel een van de
reuzen in onze nijverheid, een van de
ondernemingen die op groote schaal
op dit stelsel heeft gedreven?
Ah, het geheele bedrog valt ineen,
en men begint te begrijpen dal kleine
groepjes personen macht uitoefenen
over de heerschende partij eti daar-
A. S. II. BOOMS.
10)
Na den ontvangst van zoo'n brief
was onze Overste altijd nog zachter
en milder, vroolijker, toegevender en
toeschietelijker gestemd dan anders,
en zij die dan om de eene of andere
reden verdient hadden om streng ge
straft te worden, kwamen er in zoo'n
geval altijd erg genadig af, dank zij
den kalmeerenden invloed van Non's
onschuldig lief gebabbel.
Langzaam, als wilde hij nog langer
genieten van de spanning, sneed hij
de bovenzijde der enveloppe open, stak
er voorzichtig de vingers in, haalde
den brief er zorgvol uit eD keek met
alle aandacht in de geopende enve
loppe of er ook nog iets in achter
gebleven was; eerst toen nam hij de
photographie uit den brief waarin zij
gewikkeld was en legde daarna èn
enveloppe èn brief met een air van
liefkozing voorzichtig op zijn knie,
om eerst de foto met aandacht te be
kijken.
Het was Non's portret! en
tevreden glimlachende beschouwde hij
langen tijd dat lieve, geestige, zuiver
ovaalvormige gezichtje waarop 'n
zachten innemeDden glimlach zweefde
en omgeven was door 'n krans van
donkere golvende haren, terwijl 'n
paar groote gazelle-oogen hem stree-
lend aanblikten. Het was een betoo-
verend lief geheel, en met echt vader
lijken trotsch bekeek hij die beeltenis,
die hem 't kind als levend voor den
geest tooverde; dat was zijn N on,
zijn kind dat hem zoo liefkozend
"Pa'tje" of "Vadertje" kon noemen,
dat hij het geluk had gehad te red
den van armoede, misschien van moree-
len ondergang, dat hem, hoewel vreemd
zijnde, als kind nader was gekomen
door hare bekoorlijkheid, lieftalligheid
en gehechtheid dan ooit 'n ander moge
lijk was geweest, en dat hij ook voor
taan van ganscher harte zou blijven
steunen als 'n vader, om haar de ge
vaarlijke klippen des levens te doen
mijden en haar veilig in behouden
haven te voeren.
Eerst zette hij 't portretje op een
ezeltje in zijn onmiddellijke nabijheid,
zoodat het was alsof zij voor hem stond
en tot hem uit den brief zou spreken,
en toen vouwde hij den brief open die
voor hem altijd was als 'n kostelijke
gave, want daaruit sprak de ziel van
dat kind dat hem zoo innig en duur
zaam aan zich gehecht had, hem, de
cynicus, de spotter, die niemand nog
voor goed had kunnen binden.
Langzaam en aandachtig las hij
luid doch met gedempte stem de
woorden, zoodat hij tegelijk waarnam
met oogen en ooren en zoo genoot
van de taal die zij in de volheid haars
harten had neergeschreven met die
karakteristieke zachte hand die sprak
van zelfvertrouwen en toch ook van
behoefte en verlangen naar liefde,
steun en genegenheid.
Zijne verwachting omtrent den
inbond werd niet bedrogen.
Reeds den aanhef riep 'n vaderlij
ken glimlach van tevredenheid en
opgeruimdheid te voorschijn, terwijl
zijne oogen schitterden en heel zijn
aanzijn straalde van genot en ook
eenigzins van spotlustige pret, want
naar meisjes- en damesgewoonte, ont
brak ook nu aan het hoofd van den
brief zoowel den naam der plaats als
den datum.
Mijn eigen liefknus oudje!
Snoezig vadertje van 'n onderwijzeres
Zoete opa van mijn mooie pop Alber-
tientje I
Wel, mijn lief oud vadertje, is u
nou niet trotschUw kind, uw
eigen N o n is geslaagd en heeft hare
acte als hulponderwijzeres in haar
eigen handen, die gestoken zijn
in katoenen handschoenenHoe
vindt u dat, zoo'n toiletartikel, katoe
nen handschoenen voor 'n jonge
dame? Nou zou u zeker uw onder
wijzeresje wel eens flink willen knuf
felen tot belooning, en ik zou 't
ook wel graag willen hebben, al prikt
uw baard ook nog zoo, maar dat
kan nou eenmaal niet door den afstand
en daarom moet 't dan maar alleen
per brief; ten overvloede zend
ik u mijn portret er bij, dat mij dan
maar vervangen moet; bij depose heb
ik er op gerekend, en er bij gedacht
dat u mij flink pakte en zei »je bent
mijn Non!" want als u goed kijkt
ziet u dat ik 'n beetje lach van de
pret, omdat dat goeie ouwe papa'tje
zoo erg blij is met zijn eigen onder
wijzeresje I
Liefkoozend teeder richtte hij zijn
blik op het voor hem staande por
tretje en liet die er even op rusten;
daarna vervolgde hij zijn lectuur, blij
en tevreden glimlachende.
Zeg vadertje I weet u wel dat
mij dat portret nog ƒ3 per dozijn kost,
die ik uit mijn ongelukkige arme
spaarpot moest nemendat ding
is nu heelemaal leegl U zult er
zeker wel weer wat in willen doen
niet waar pappie van uw kindje?.,,
want 't portret is speciaal voor u ge
maakt, met 'n speciaal daarvoor ge
trokken gezicht! mooi, hé?
Nou ik toch over finantiën spreek,
'n diplomatiek gewichtig woord
niet waar? maar ik ben nu ook onder
wijzeres! Enfin! nou ik toch
over geld spreek, moet ik u eens heel
erg knusjes in vertrouwen wat ver
tellen, iets waarvan u erg zult
opkijken! Ik heb zorgen I
geldzorgen I en daar is uwe zus
ter Louise, tante wil ik niet zeg-
