BUITENLAND.
Plaatselijk Nieuws.
sluiten tot korting op de jaarwedden
wordt vereischt, zal veel ten goede
kunnen uitwerken.
De minister van Financiën sprak
zich nog weder in dezen geest uit
bij de dankbetooging van den Nederl.
bond van gemeenteambtenaren. En
reeds nu zijn de eerste teekenen daar,
dat dit vertrouwen op een billijke
behandeling vermoedelijk niet be
schaamd zal worden. Dn gemeente
raden n.l van Maarssen en Maarsse-
veen besloten de inkoopsommen
wegens verstreken dienstjaren geheel
voor rekening der gemeente te nemen,
voor eigen pensioen 2 °'o en voor
weduwen- en weezenpensioen 5% op
do ambtenaren te doen bijdragen,
terwijl de raad van Maarsseveen reeds
jaarweddeverhooging in uitzicht stelde
ten einde de ambtenaren voor deze
kortingen schadeloos te stellen en
vertrouwd mag worden dat de ge
meenteraad van Maarssen dit goede
voorbeeld zal volgen.
1813.
Daartoe uitgenoodigd door de Com
missie van Plan-1913 te Groningen
heeft prof. dr. H. Brugmans, van Am
sterdam, in de Martinikerk te Gronin
gen eene gedachtenisrede over 1813
gehouden. Wij ontleenen daaraan het
volgende
Het jaar 1813 is niet een jaar ge
weest van geweldige beroeringen. Van
een'e zware worsteling, een alvernie-
lende springvloed, is geen sprake, zelf
heeft er bij de verdrijving van de
Franschen nauwelijks bloed gevloeid.
Toch scheen de bevrijding aan de men-
scben van die dagen een wonder toe,
dat behoeft geen verbazing te wekken.
Nu echter zien wij de verhoudingen
juister en scherper; nu ook hebben
uitnemende studiën doen zien, dat de
veelgesmade tijd der inlijving minder
donker was dan men te dier tijde wel
meende. De tierceering en de cons
criptie, hoe gehaat .ook, hebben Wil
lem 1 een staatsbankroet en een im
populaire roilitiewet bespaard. Vele
misbruiken zijn door Napoleon opge
ruimd; en Lodewijk Napoleon heeft
Napoleon heeft als koning voor Wil
lem I den weg gebaand.
Bij het noemen van het jaar 1813
denken wij in de eerste plaats aan
Hogendorp. Hij was een van de
weinigen, die plannen beraamden om
tol de verlossing te geraken, de mees
ten lieten het erbij, die te wenschen.
Maar er was meer. De verdrijving der
Franschen was niet voldoende; juist
daarna kwam het moeilijkstehet in
richten van den herboren Nederland-
schen staat. m. a. w. het maken van
een grondwet. Dit beeft hij, man van
groote begaafdheid als hij was, en
met zijn helderen kijk op de dingen
meesterlijk volbracht. Hogendorp was
niet een theoreticus hij was iemand,
die concreet dacht.
Dit blijkt ook uit zijn grondwet;
men kan er prinselijke tradities en
pairioti-cho beginselen in te vinden;
allerlei is er, dat aan de oudeJRepu-
bliek herinnert; maar ook met de
instellingen der Franschen heeft hij
zijn voordeel gedaan. En zijne wel is
het, die riu nog, zij het dan ook ver
anderd en uitgebreid, de grondwet
vari Nederland is.
Naast Hogendorp is zeker de Prins
van Oranje de man, die het meest
op den voorgrond treedt. De waar
deering van zijn optreden in 1813
mag niet beïnvloed worden door de
herinnering aan zijn latere regeering.
Hij heeft zijn land tijdens zijn balling
schap nooit vergeten. Hij wenschte
natuurlijk herstel der onafhankelijk
heid; maar, evenals Hogendorp, zag
hij weldra in dat herstel der Repu
bliek onmogelijk was; als stadhouder,
als Willem VI, wenschte men hem
niet terug. Dat wist hij.
Toch dacht hij niet aan een roep
stem uit Nederland, ook niet toen, na
den tocht naar Rusland, de kentering
kwam. Hij begaf zich toen naar Lon
den, om daar met de regeering de
bevrijding van Nederland te beramen.
Zijn plan was, aan het hoofd van
vretmde troepen van Duitschland uit
ons land binnen te rukken. Doch wat
do Prins niet verwachtte gebeurde.
Nederland begon zelf den opstand
tegen Frankrijk, en riep Oranje terug.
Weer was het Hogendorp, aan wien
dit goeddeels was te danken. Wel
was tijdens de inlijving de oranje
kleur het symbool geweest van alle
verzet, maar een oranjeomwenteling
werd niet gedacht, men vreesde daarvan
herstel der oude Republiekook
kende men den Prins eigenlijk niet.
Daarom ook ging 15 November de
opstand te Amsterdam niet verder.
Doch twee dagen later begon men
in Den Haag, en, dank zij Hogendorp,
met goed gevolg. Van Limburg Stirum
proclameerde zich tot gouverneur van
den Prins. Toen was het, dat Hogen
dorp zijn beroemde proclamatie uit
gaf Feitelijk was hiermee het alge
meen bestuur door Hogendorp aan
vaard. Officieel gebeurde dit pas op
21 November, en wel door Hogen
dorp en Van der Duyn.
Te recht stond in de proclamatie
van 22 November: »Het oogenblik is
geboren, waarop wij ons nationaal
bestaan hernemen.Van het hoogste
gewicht was het, dat dit geschiedde
in naam van den Prins van Oranje.
Natuurlijk gaf de Prins aan Hogen-
dorp's oproep gehoorhij stak dadelijk
naar Schevemn^gen over, waar hij met
gejubel werd begroet. Doch welken
omvang zijn macht zou hebben, was
daarmede niet beslist. Kemper was
het, die openlijk uitsprak, wat Hogen
dorp nog in 't midden had gelaten
hij zeide den 30en November: «Het
is geen Willem VI, het is Willem I,
die als souverein vorst optreedt». En
de Prius nam de aangeboden sou-
vereiniteit aan den 2e December 1813
aanvaardde hij op het Raadhuis van
Amsterdam het hoogste gezag onder
den waarborg van een constitutie.
Zoo was de grondslag gelegd tot den
nieuwen staat, dien wij, hetzij dan
ook verbeterd en veranderd, nog be
zitten.
Dat is bet, wat 1813 ons volk heeft
gebracht.
Nadat bet dameskoor Preciosa onder
leiding van den heer A. J. Boers een
lied had gezongen, vervolgde de hoog
leeraar zijn rede. Hij ging na, wat
thans nog, na 100 jaren, aan onze
verlossing te danken hebben.
In zijn proclamatie zegt Hogendorp;
Alle partijschap heeft opgehouden.
Het is waar. Sedert 1801 was de
groote strijd tusschen Patriotten en
Prinsgezinden feitelijk geëindigd: het
gemeenschappelijk gevaar veieenigde
alle gematigden; de partijen vonden
elkaar in gemeenschappelijken arbeid.
Want het vaderland werd bedreigd.
De vaderlandsliefde, die in de 18e
eeuw was verflauwd, vlamde hooger
op. De liefde werd aangewakkerd
van den kansel, van het tooneel, en
door dichters, als Helmets en vooral
Bilderdijk, die in zijn gloeiende ver
zen verkondigde, dat «Holland, uit
zijn stof herrezen, zal opnieuw ons
Holland wezena. Dat heeft de dichter
juist gezien. De handel en de nijver
heid zijn opnieuw opgebloeid, hooger
dar. ooit te voren, zelfs hooger dan
den tijd der grootste welvaart. Wel
heeft de oorlog met België ons ge
schaad, wel heeft Willem I veel van
het door hem tot stand gebrachte
moeten afbreken, wel was onze volks
geest nog lang met een zekere lauw
heid en matheid behept, maar de
krachtige geest heeft gezegevierd.
Onze kunst staat op een zeer hoog
peil; veel zal spr. hiervan niet zeg
gen, maar de namen van Groningers
als Jozef Israëls en H. W. Mesdag
mogen hier toch wel worden genoemd.
Alles wijst op het bestaan eener bloei
ende beschaving op schier elk gebied.
Natuurlijk is het hoogste nog niet
bereikt, maar de toekomst mogen wij
gerust tegemoet zien want voor een
volk is de wetenschap dat bet hoogste
is bereikt, nadeelig. Spr. eindigde
met een eeresaluut aan onze drie
kleur, het symbool onzer onafhanke
lijkheid en vrijheid.
liet vredesverdrag geteekeud.
Onder den donder van het geschut
en 't gelui der klokken is Maandag
ochtend om halfelf, in de slotzitting
van de vredesconferentie te Boekarest,
het vredesverdrag geteekend.
Nadat de zitting om kwart over tienen
geopend was geworden, las de secre
taris Pissoski den ambtelijken tekst van
het vredesverdrag voor, zooals het door
de secretarissen van de betiokken
mogendheden door vergelijking was
vastgesteld. Het verdrag werd in alpha-
betische volgorde geteekend en alleen
de chefs van de missies voegden er hun
zegel aan toe. Salvo's van de forten te
Boekarest kondigden dat oogenblik,
waarin onherroepelijk vrede werd ge
sloten, aan. Om elf uur gaf Venizelos,
die ondanks een ongesteldheid toch de
slotzitting had willen bijwonen, uit
naam der conferentie, uitdrukking
jegens minister president Majorescu aan
de eenparige dankbaarheid voor zijn
onpartijdigheid, zijn tact, en de wijze
raadgevingen, die hij de vertegen
woordigingen in de afzonderlijke be
raadslagingen bad verstrekt. Venizelos
voegde er aan toe, dat de naam Majo
rescu met groote dankbaarheid en
hoogachting door alle volken zal worden
uitgesproken, wien het verdrag van
Boekarest eindelijk den vrede bracht.
De leden der conferentie stonden van
hun zetels op en applaudiseerden.
Majorescu zeide ontroerd dank, doch
schoof de verdienste van zich af op de
delegaties, die door hun verzoenlijken
geest recht kregen op de dankbaarheid
der volkeren. Do conferentie, die 17
Juli begon, kon daardoor reeds 10
Augustus beëindigd worden. Wij kun
nen scheiden in het bewustzijn, zoo
ging hij voort, al het mogelijke gedaan
te hebben, om de belangen van de door
ons vertegenwoordigde staten te be
hartigen en met het gevoel, dat de
tusschen ons gedurende onzen gemeen
schappelijken arbeid ontstane persoon
lijke betrekkingen voorlooper mogen
zijn van de goede betrekkingen tusschen
onze staten.
Majorescu's rede werd door allen
toegejuicht.
De zitting werd daarop gesloten.
De koning van Roemenië verleende
den heeren ridderorden. De Bulgaarsche
delegatie drukte daarbij den wensch
uit, dat eerst onderscheidingen verleend
zouden worden na hel herstel van de
diplomatieke betrekkingen en het begin
van een hai lelijke verstandhouding
lusschen Roemenië en Bulgarije.
Des middags werd in de kathedraal
te Boekarest een Te Deum gehouden,
dat bijgewoond werd door koning Carol,
de koningin (Carmen Sylva), de prin
sessen Maria en Elisabeth, de vertegen
woordigers der Balkanstaten op de
vredesconferentie, de Roemeensche
ministers en andere hoogwaardigheids
bekleders.
Minister president Majorescu en zijn
vrouw gaven des avonds in het mini
sterie van buitenlandsche zaken een
galamaaltijd ter eere van de vertegen
woordigers der Balkanstaten Ook de
Roemeensche ministers en hun vrouwen
waren genoodigd.
Met de demobilisatie der Balkan-
legers zal onverwijld begonnen worden.
Naar uit Belgrado wordt gemeld, is
de stad daar versierd en bevlagd en
veikeert de bevolking in feeststemming
wegens het gelukkig einde van den
oorlog.
De autoriteiten en het parlement
van den Amerikaanschen staat Illinois
hebben voldaan aan de wenschen der
vrouwen in zake de toekenning aan
de vrouwen van stemrecht. Dezer dagen
zijn de eerste gemeenteraadsverkiezin
gen onder de nieuwe wet gehouden
en is gebleken, dat slechts tien pro
cent van de volgens de wet kiesge
rechtigde vrouwen zich de moeite go-
geven hebben, van haar stemrecht
gebruik te maken. De leidsters der
vrouwenbeweging zijn zeer onder den
indruk van dat resultaat, zij hopen
echter, dat in de toekomst misschien
verandering zal komen.
Bij de jongste gemeenteraadsver
kiezingen te Geneva, waarbij het in
hoofdzaak ging om de oprichting van
een openbaren kindertuin van gemeen
tewege, verschenen zelfs van de 600
leden der vrouwenvereenigingen er
slechts 180 aan de stembus. In de
allereerste plaats is het feit verras
send. dat juist die vrouwen wegblijven,
welke vroeger het luidst om het stem
recht riepen.
Alle pogingen, om de dames tot
het vervullen van haar stemplicht over
te halen, werden beantwoord met
uitvluchten. Somrningen waren van
meening, dat men alleen in elegant
wandelcostuum 's middags naar de
stembus kon gaan en anderen lieten
zich zelf door automobielen der kies
verenigingen niet verleiden, te gaan
stemmen, omdat naar zij beweeiden
zij haar huishouden zelf geen half
uur in den steek konden laten.
Eenige dagen geleden is het hoofd
van de politie te Elizabetpol, Bonni-
kot, op straat vermoord. De Russische
bladen deelen daaromtrent de vol
gende bijzonderheden mee. Bonnikof
had zich 's avonds om 11 uur van
zijn kantoor naar huis begeven, ver
gezeld van een politie-agent, en kwam
juist langs het stadspark toen een
aantal schoten op hem afgevuurd
werd door de spijlen van bet parkhek.
Bonnikof werd in den arm, de borst
en in het achterhoofd getroffen, hij
stortte tegen den grond en stierf eenige
uren later, zonder zijn bewustzijn her
kregen te hebben. De agenten, die
zich op straat bevonden, bliezen alarm
en gaven vuur in de richting van waar
de scholen gekomen waren. Onder
het publiek dat zich op straat en in
de lanen van het park bevond ont
stond een wilde paniek. Detache
menten politie en gendarmerie om
singelden het park, waarna de agenten
alle lanen en paden met flambouwen
afzochten. Vijf personen werden ge
arresteerd één hunner toen hij over
het hek trachtte te klimmen. In ver
band met dezen moord is ook de
vroegere chef van den opsporingsdienst,
die door Bonnikof wegens wangedrag
ontslagen was, gearresteerd.
Het weer in het buitenland is de
laatste dagen iet of wat beter. Boven
Zuid-Beieren hangt eeri heldere hemel,
terwijl er een frissche bries waait.
In Boheme, Opper-Oostenrijk en Zuid-
Tirol is het weer in het algemeen beter
en de temperatuur een beetje warmer.
De tooneelzaal der sociëteit Vereeni-
ging was j.l. Maandag flink gevuld
Mr. van Traa, die de bijeenkomst
opende met een woord van welkom,
zag in die talrijke opkomst een bewijs
van belangstelling te meer in de op
handen feesten en sprak de hoop uit
dat velen zich zouden aanmelden tot
deelname aan den optocht, daar toch
allen door eendrachtige samenwerking
van allen iets moois was tot s(and
te brengen. Hij gaf daarna het woord
aan den heer F. Wesseling. die na
eene korte heldere en eenvoudige uit
eenzetting van wal het herkrijgen onzer
onafhankelijkheid in 1813 voor ons
volk beteekenl een schema gaf van den
optocht, zooals het comité zich voor
stelt die te doen houden. De stoet zal
bestaan uit vier groepen. Alles wat
zal worden voorgesteld heeft betrekking
op Amersfoort, dal door zijne ligging
ui het centrum van het land bij schier
alle groote gebeurtenissen mede een
rol heeft gespeeld.
De eerste groep zal voorstellen de
doortocht van Napoleon op zijn reis
van Amsterdam naar het Loo, tot een
bezoek aan keizerin Maria Louise.
De keizer was daarbij van een groot
gevolg vergezeld, zoodat deze groep
een schitterend schouwspel zal ople
veren.
De tweede gioep zal eene episode
uit het jaar 1812 te zien geven toen
hier te lande werd opgericht de «garde
d'honneuic, bestaande uit jongelui
van voornamen huize, die Napoleon
daardoor aan zijn persoon verbond
doch ze tevens als een soort gijzelaars
beschouwde.
De derde groep zal voorstellen het
bezoek aan Amersfoort door 300
Franscbe soldaten die onder bevel
van generaal Talba eenige dagen te
voren in Woerden een groot bloed
bad hadden aangericht.
Dat Amersfoort niet een dergelijk
lot trof is voornamelijk te danken
aan het diplomatiek optreden van den
heer Snouckaert van Schouwburg,
die de troep mat een zoet lijntje,
onder voorgeven dat ze aan een te
Utrecht te houden wapenschouwing
moest deelnemen, wist weg te krijgen,
toen weinige oogenbhkken daarna de
Kozakkeu door de Kampoort de stad
bmnnenreden. Deze groep van woest
uitziende soldaten versierd en omhan
gen met wat zij te Woerden hadden
geroofd, benevens de ruwe gestalten
der Kozakken op hunne kleine paardjes,
beloofd een zeer fantastische aanblik
te zullen opleveren.
De vierde groep eindelijk zal voor
stellen het bezoek aan onze stad in
1816 door koning Willem I, en den
kroonprins met hunne gemalinnen.
Ten slotte een praalwagen waarop
het bekende Haagsche driemanschap
Gijsbert Karei van Hogendorp, Leopold
van Limburg Stirum en F. van der
Duyn van Maasdam, omgeven door
andere personen die in de dagen der
omwenteling op de voorgrond traden
wellicht zullen iu elke groep nog
praalwagens worden aangebracht.
De optocht, waarvoor zich reeds
een groot aantal personen hebben
aangemeld zal een 200 tal personen
bevatten. De kosten van de costumes
loopen van f2. f25. In hoofd
zaak dienen deze door de deelnemers
zelve te worden bekostigd diend de
kas slechts in enkele gevallen daarin
tegemoet kan komen.
Ook de ruiters zullen, zooveel mo
gelijk zelf voor een paard moeten
zorgen, daar van rijkswege slechts een
klein getal paarden worden verstrekt.
Nadat door enkele personen nog in
lichtingen waren gevraagd, gaven
zich al dadelijk tot deelname op: de
Ruiterclub, de plaatselijke afdeeling
van Patrimonium (met 20 personen)
en die van den Christel. Werkmans
bond.
Voorts werd medegedeeld dat het
voornemen bestaat op den dag van
den optocht des avonds een lichtstoet
te doen houden. Hieraan kan een
ieder, nagenoeg zonder kosten, deel
nemen.) Wanneer alle plaatselijke ver-
eenigingen met hunne banieren voorop,
elk lid voorzien van een aan een
stok hangende lampion of een fakkel,
besluiten deel te nemen kan een der
gelijke lichtstoet een fraai feestnum
mer worden.
Zij die wenschen deel te nemen
aan optocht of lichtstoet kunnen zich
daatoe alsnog aanmelden, doch liefst
eenigzins spoedig bij een der com
missieleden.
Lichtstoet of Fakkeloptocht.
Het plan bestaat om bij voldoende
deelname op den dag van den optocht,
Dinsdag 9 September, des avonds van
891/» uur een lichtstoet te doen
rondgaan.
De verschillende vereenigingen hier
ter stede, als vakvereenigingen, gym
nastiek vereenigingen, voetbal vereeni
gingen, zangvereenigingen enz enz,
worden uitgenoodigd daaraan deel te
nemen met hunne vaandels en banieren.
Ook bestaat er gelegenheid om in
dien lichtstoet uit te komen, voor
firma's die daartoe hun verlangen te
kennen geven, met versierde en ver
lichte wagens en allegorische voor
stellingen naar genoegen der feest
commissie.
Aanmeldingen worden ingewacht
vóór 20 Augustus; inlichtingen zijn
te bevragen bij de leden van het
sub-comité bestaande uit de heeren:
S. Kraan, Zuidsingel 56; D. Meester,
Kampstraat 11M. R. N. Oosterveen,
Langestraat 46; D. van Schooneveld,
Bloklandstraat 3; C. van Zwol, Muur
buizen 121.
In eene op 10 Augustus te
Amsterdam gehouden bijeenkomst van
dansonderwijzers is besloten tot op
richting van het «College van Nederl.
Dansonderwijzers<r. In het bestuur werd
o.a. gekozen onze stadgenoot de heer
P. A. Klaassen.
Het eerstkomende congres als gevolg
van die vergadeiing zal op 7 Septem
ber alhier gehouden worden.
De nieuwe gids van het plaatse
lijk telefoonnet is verschenen. Zij geeft
nu 284 aansluitingen aan.
In verband met de nieuwe regeling
der brandweer worden de geabon-
neerden op elke pagina van dezen
gids er aan herinnerd om bij brand
No. 200 (het telephoonbureau) op te
bellen.
Aan den heer J. M. J. Burgerhoff
Mulder, ontvanger der gemeente Hoeve
laken, is bij Koninklijk Besluit toe
stemming verleend om tot 1 Mei 1914
alhier te blijven wonen.
Mejuffrouw J. P. C. van Schaick
Avelingh verwierf de Middelbare akte
A, Engelsche taal.
De beer A. M. Gaasbeek is be
noemd lot leeraar in Oude talen aan
het Gymnasium te Zwolle.
Hedenavond om zes uur, zal de
zwemvereeniging «Neptunuso: in de
zweminrichting een zwemwedstrijd
houden uitsluitend voor haar leden,
gevolgd door een polo-wedstrijd.
Zondagmiddag bad in de zwem
inrichting alhier de ontmoeting plaats
tusschen A. Z. en P. C. en R. Z. C. uit
Rotterdam. Het ging om de laatste
plaats dus beide clubs zetten er alles
op om niet no. laatst te worden.
Vandaar dan zeker ook, dat zoovele
overtredingen werden begaan en
scheidsrechter De Brune herhaaldelijk
strafworpen teekende. Voor de Amers-
foorters was de wedstrijd niet fortuin
lijk. Kees Beem werd uitstekend gedekt
en dan is de kracht der A. Z. P. C.
vrijwel gebroken. Niettemin werd er
ditmaal door onze stadgenooten, wat
samenspel betreft stukken beter ge
speeld, dan vorige malen. Maar het
mocht niet baten, R. Z. C. bad bij
rust de leiding met 20.
Spoedig na het hervatten zat no. 3,
maar daarna werd Beem wat losgelaten,
met bet voor de Rotterdammers nood
lottige gevolg, dat de doelman tweemaal
gepasseerd werd. De hoop van velen,
dat de Amersfoorters het nog op zouden
halen werd niet verwezenlijkt. Integen
deel, R. Z. C. wist nog eenmaal te
scoren, zoodat de gasten met 42
wonnen.
De Hollandsche dameszwemclub, die
eeD propagandawedstrijd zou houden,
had bijtijds afgeseind, zoodat voor een
tweeden polowedstrijd was gezorgd
tusschen Neptunus en G. Z. C. welke
door de laatste club met 40 ge
wonnen werd. Amersf. Dagbl.
