5
Kwartet SEVCIK.
1.KIL01BUS
CHR.VAN ABKOUDE
M
i
Ingezonden.
Advertentiën.
2e Abonnementsconcert
J. A. GGVERS,
Schoenen naar maat.
Lamaison Bouwer Co.
Voor den inhoud dezer rubriek stelt de
redactie zich niet aansprakelijk.
Van ingezonden stukkenv geplaatst of niet
geplaatst, wordt de kopy niet aan den
inzender teruggegeven.
Amsterdam, 24 November 1913.
Mijnheer de Redacteur 1
Een viiendelijke band zond me Uw
blad «N. Amersf. Courant" van 15
dezer, waarin de heer Waghto per
«ingezonden'' eene beschouwing geeft
over mijne rede in Amicitia dd. 11
Nov jl. Drukke bezigheden weerhielden
mij eerder hieraan nrijne aandacht
te schenken.
Het spreekt vanzelf dat ik, Uwe
welwillendheid inroepend voor dit
wederwoord in uw orgaan, hiervan
geen misbruik wil maken door te
vervallen in het bieede betoog en
eene uitvoerige theologisch-filosofirche
polemiek te beginnen. Toch meen ik
de woorden van den heer W. niet
zonder wederwoord te mogen laten.
Dit de woorden van den heer W.
leid ik af. dat hij deel uitmaakte van
het voorbeeldige auditorium, waar ik
slechts twee personen miste, nam.
een piiester als vertegenwoodiger en
verdediger der pi iestei kaste en
de schrijver SN. over «Vrijdenkerij"
in de roomsche «Eembode" van 11
November j.l.
Hoe de heer W. komt tot zijne
ontboezeming over mijn «twijfel en
ongeloof' is me een raadsel, tenzij
ik deze moet toeschrijven aan mis
plaatste reactie op do inleiding. Daarin
toch wees ik alleen op de onhoud
baarheid der denkbevvijzen, welke
meestal gebezigd worden om het
«godsdienstig geloof" te verdedigen;
doch mijn «ongeloof", beter gezegd
«ander geloof" was niet aan de orde,
werd door mij zelfs met geen enkel
woord aangeroerd. Hoe dus de heer
W. tot zijne niet vleiende waardeering
komt, is alleen te verklaren doordat
hij nog zoodanig vastzit aan gods
dienstige begrippen en vooroordeelen,
welke hem parten spelen. Nog duide
lijker vind ik dat aangeteekend in
een ingezonden stuk van zijne hand
in »de Telegraaf" van 20 November jl.
(Eene beleediging voor Nedeilandsche
vrijdenkers) waar hij zegt
«Lezingen van atheïsten lijken mij
daarom verkeerd omdat daardoor bij
velen den steun, dien zij tevoren
meenden te hebben bij den Bestuurder
van het Heelal, in wiens wereldplan
orde en rechtvaardigheid is opge
nomen, wegneemt en daarmede die
intieme wereldbeschouwing valt, die
zooveel waaide geeft aan het inner
lijke leven."
Alles bijeen dus »atheïsten-vrees.«
die hem doet vermoeden dal bij ons
alles «doelloos rondzwalken» is. Athe-
istenvrees, die hem Kant legen de
lezing van de werken der groote
denkers als Nietzschekant, e. d.
Ziedaar de type van den waren age-
loovige,» die ineengedoken in de ge
moedelijkheid zijner «intieme wereld
beschouwing,» niet begrijpen kan,
dat de gedachte niet geknot kan
worden, omdat de mensch van nature
wil twijfelen, wil zoeken, wil weten,
die niet begrijpen kan dat er in
de voldragen gedachte eene diepte
van innerlijk leven kan zijn, die uit
gaat boven zijne gemoedelijke ge-
loovigheid. Die hem doet neerzitten
bij de oude leugen «muridus vult
decipi de wereld wil bedrogen
worden.» Neen, waarde heer W.,
duizendmaal neende menschheid
wil niet bedrogen worden, doch de
menschheid wordt bedrogen. Bedro
gen door allen die zich in den naam
van God opwerpen en met macht
bekleeden, «ten einde in bedwang te
kunnen houden». Juist, in bedwang
houden, dwingen, ziedaar het wezen
van den godsdienst, zooals wij hem
kennen, ziedaar het doel der prie
sterkaste, dat ze nastreeft, door «zich
met meer macht te bekleeden, dan
de waarheid gedoogt». Een doel dat
ze niet nastreeft tot heil der mensch
heid, doch enkel en alleen tot in-
standboudingder eigen kaste. Daartoe
moet het volk in bedwang gehouden,
gebonden, geslaafd worden. Doch de
redelijke mensch wil dezen dwang
niet, de redelijke mensch behoeft niet
in bedwang gehouden te worden,
omdat hij alleen hel redelijke zal
Dastreven. Het redelijke in het ver
standsleven, het redelijke in het ge
moedsleven, het redelijke in de daad.
Dit redelijke is verfoeid, verwenscht,
vervloekt, alle eeuwen door, door de
priesterkaste van eiken godsdienst,
ook door die van den christelijken en
den roomschen. En hierin ligt de taak
van de Veieenigingen ter bevordering
der Vrije Gedachte, dat zij dezen dwang
op het denken, dezen pi iesterdwang
willen opheffen, opdat de menschheid,
zelf denkend, zelf zoekend naar wat
goed is en heilzaam voor allen, kome
tot die diepte van innerlijk leven,
welke Multatuli aanduidde met de
woordende hoogste roeping van den
mensch is Mensch te zijn."
U, mijnheer de redacteur, dankend
voor de toegestane ruimte.
HENDRIK SCHUTJES,
Red. Weekblad de Dageraad.
Dat men Friedrich Nietzsche's naam schrijft
als „Nitsche" is een zetfoutje; dat men mij
„gewezen R. K. priester" noemt, is een schrijf*
foutje. Op zulke dingen let ik niet; niet wie
het zegt, doch wat men zegt is de hoofdzaak.
Pensioen-Petitionnement.
Nu door de Pensioen-Vereeniging
van Burgerlijke Ambtenaren besloten
is tot het houden van een Petition
nement ouder alle Burgerlijke Amb
tenaren, onderwijzers en met deze
gelijkgestelden, ook die welke zijn
gepensionneerd, ten opzichte van hen
zelf en hunne weduwen en weezen,
is tot het slagen dezer actie een krach
tige medewerking noodig van allen.
We hebben reeds jaren een Pen
sioen vereeniging en deze beeft door
woord en geschrift getracht bij de
ambtenaren enz. 'het besef levendig
te houden, dat van henzelf de drang
tot vei betering moet uitgaan, wil iets
bereikt worden. Er is veel en velerlei
gearbeid, doch indien men nagaat wat
het resultaat is geweest van al dien
arbeid, dan is dat niet bijster bemoe
digend. Zeer zeker, er is wel iets ge
oogst wat de moeite loont. De rege
ling van tijdelijke en zijdeiingsche dien
sten, de verliooging der weduwen-
pensioenen eerst met 15°/«, later met
7V»0/o waren verbeteringen van groote
beteekenis, door de P.V. behaald, doch
nog tal van andere wenschen bleven
ondanks den steeds krachtiger wor
denden aandrang onverhoord. En toen
kwam de drang naar een algemeene
actie waarbij voor alle ambtenaren de
gelegenheid kan woiden geboden om
mee te helpen in den voi m van een
Petitionnement.
Het indienen van een petitionnement,
als massa-uiting van gelijk belang
hebbenden, die eenparig gevoelen de
wenschelijkheid van verbetering of
wijziging van een bestaanden toestand
en die dezelve in een zelfden vorm
en op een zelfde oogenblik willen uiten
is in de laatste jaren bij herhaling
toegepast.
We wijzen slechts op dat, gehouden
door ile S D A.P. ten opzichte van het
Algemeen Kiesrecht, op dat wat loo-
pi-nde is omtrent Plaatselijke Keuze
(Local Option) door de Ned. Verte
niging lot afschaffing van alcoholische
dranken, op die door sommige vak-
vereemgingen gehouden gezamelijk
met anderen of alleen voor loonsver-
hooging, dienst verbetering enz. en
die elk voor zich als welgeslaagd of
wel te slagen zijn te beschouwen.
Waar nu de Pensioen-Vereeniging
reeds in 1907 aan de Regeering 22 meer
of minder urgente wenschen betref
fende de Pensioenwetten toezund als
uitslag van een serieus onderzoek
onder de ambtenaren uit alle dienst
vakken, is hoegenaamd geen wijziging
verkregen. En waar uit den aard der
zaak de Pensioen-Vereeniging als cen
traal lichaam in deze de aangewezene
is, omdat zij bij voortduring de pen
sioen belangen dier duizeride ambte
naren onder de oogen heeft te zien.
en te trachten de naar voren gebrachte
wenschen ingewilligd te krijgen bij
de bevoegde autoriteiten, daar ligt in
opgesloten, dat eeri algemeene actie
onder haar leiding moet worden ge
steld om te kunnen slagen. Ging n.l.
elko organisatie van ambtenaren voor
haar categorie, los van de overige
belanghebbenden arbeiden, dan ware
een verwarring in een korte spanne
tijd te verwachten en fiasco zou daar
van noodwendig bet gevolg zijn.
Alleen een gemeenschappelijk en
daadwei kelijk optreden onder een cen
trale leiding zal deze dringende amb
tenaarszaak moeten doen slagen.
Het is aangenaam te kunnen ver
klaren, dat reeds op 60 plaatsen vele
ambtenaren uit verschillende takken
van dienst, zoowel hoog als lager ge
plaatsten, zich tot een Comité hebben
gevormd en de taak in den vorm van
hiding der plaatselijke actie met ijver
zullen ten uitvoer brengen. En dat
kan ook niet anders bij de weten
schap, dat nog zooveel wijzigingen in
de pensioenwetten noodzakelijk zijn.
Het bijeenbrengen van handteeke-
ningen onder hetpetitionnement-adres,
welk een twintig tal wenscbon naar
voi en brengt, eischt evenwel handen
vol werk. Welnu waar wy tot de
verschillende Hoofdbesturon en Redac
ties der Vak- en andere bladen het
dringend verzoek richtten, bij voort
during deze zaak, die ook de hunne
is, krachtig te steunen door woord
en geschrift, daar vragen we van alle,
zoowel mannelijke als vrouwelijke
ambtenaren, die belang hebben bij
een degelijke Pensioenwelg6ving hun
persoonlijke medewerking in deze. De
zaak der pensionneering is niet alleen
voor de ouden van dagen, en even
min van urgent belang van zekere
categorie. Ze geldt voor reder ambte
naar gehuwd of ongehuwd, oud of
jong, hoog of lager bezoldigd, omdat
bepalingen in de wetten voorkomen
die elk oogenblik van den dag op hen
of hunne vrouwen en kinderen van
toepassing kunnen zijn.
De kans van slagen is alleen dan
zeker, indien niet hier en daar, maar
over geheel ons land een luid klin
kende stem wordt gehoord, als uiting
van een gevoel 't welk reeds lango
jaieu de gemoederen heeft beheerscht.
Laat één machtige stem uitduizendn
en duizende monden klinken, dan kan
het niet anders of ze zal weerklank
vinden ter plaatse waai de macht be
rust om onze wenschen in te willigen.
Het recht van petitie is de ambte
naren, onderwijzers e.a. geschonken,
maakt er gebruik van iD deze, om
uw eigen toekomst en die uwer wedu
wen en weezen te vellichten. Nu de
hand mede aan den ploeg, zaai mede
om ten slotte de oogst te maaien,
want alle traagheid in deze is plicht
verzaken.
De Commissie uit de Pensioen-Ver
eeniging en de Plaatselijke Comité's
verstrekken alle inlichtingen die men
wenscht w.o. afschriften enz. van het
betrekkelijk adres.
De Commissie voor hel Petitionnement
W. P. ZEILMAKER.
P. CHIVAT.
H. TE KOLSTÉ,
Centraat leider,
te Utrecht.
VOGELVOEDERING.
Nu de najaarstrek der kleine zang
vogels voorbij is en er wcêr tallooze
achterblijvers zijn die, bij hot inval
len van den vorst, èf verhongeren óf
gevangen worden en dus grootendeels
doelloos verloren gaan, is het de lijd
om van de wintervoedering der vogels
en van het broedsel, hetwelk in het
voorjaar daardoor verwacht kan wor
den, te spreken.
Ten einde tal van insectenetende
vogels te bedeelen, zooals meezen,
boomkruipers enz. is het wenschelljk
eene kokosnoot, waarvan de punten
zijn afgezaagd, zoodat er iets overblijft
als eene kleine damesmof, of note-
doppen gevuld met dobbelsteenijl s
spek of met een mengsel van reuzel
en gestampt hennepzaad, of afgekloven
botjes, aan welke nog vezelijes vleesch
vastzitten zóó te hangen, dal dezelve
voor musschen niet bereikbaar zijn,
dan door er aari te gaan hangen.
Neemt men nu boekbindersgaren
.an goede en dus dunne kwaliteit dan
kan geene musch aan het voeder gaan
hangen, want daarvoor is zij niet be
hendig genoeg. Voor meerlen, lijsters
en dergelijke insectenetende vogels,
welke huii voedsel op den grond zoe
ken, kan men meelwormen, univer-
seelvoeder en dergelijk aas strooien.
Bij gebreke van dien steke men eeneD
rotten appel of eene rotte peer,
desnoods eenen halfgekookten aard
appel met een houtje op don grond
vast, liefst bij een boom of tegen
eene haag. Wij zouden ongaarne den
indruk vestigen, alsof wij den musscben
niets gunnen. Zij mogen geiust meê
pikken, maar zij mogen niet schrokkig
alles verslinden, hetgeen voor mooiere
en nuttiger vogels (schei pbekjes) wordt
klaargezet.
Wie vogels in den winter wil voe
deren, moet zijne spulletjes gereed
hebben vóórdat de vorst invalt. En
hij ontdoe zich van het waandenk
beeld, als zou het mogelijk zijn, vogels
van diverse pluimage aan éérie en
dezelfde tafel te nooden. Dat kan niet.
Men moet dekken apart voor zaad-
etende en apart voor insectenetende
vogels-
Eerstgenoerndeu zoeken hun voedsel
in boomen en struiken en laatstge-
melden, welke ook hun kost op den
grond ophalen. Maar wie het aller
eerst geholpen dienen te worden, dat
zijn de «scherpbekjes."
Het bestuur der afdeeling «Gooi
en Eernland van de Nederlandsche
Vereenigiug tot bescherming van diereD
hoopt, dat velen zich het onderwerp
zullen aantrekken en daarmede een
algemeen belang dat der vogelbe
scherming zullen helpen bevor
deren.
De 2de Secretaris van gemelde
afdeeling
J. A. SANDBERG.
BURGERLIJKE STANDEN
Amersfoort.
van 14 tot 20 November 1913.
Geboren: Gerardus, z. van tierardus
van Eeden en Gerarda de Ruiter.
Geertruida Hendrika, d. van Simon
Schagen en Rebecca Helena de Lange.
Hendiika Cornelia Alijda, d. van
Gerrit Kapteijn en Alijda Bakker.
Johanna Roelofina, d. van Wessel van
Ijken en Lubbertje Nieboer. Johanna
Maria, d. van Antonius Bliekendaal
eu Alberta van den Heuvel. Willem,
z. van Willem Franciscus Velthuijsen
en Grietje Roemer. Goosen, z. van
Teunis de Kruijfl en Helena Geurtje
van de Pol.
Ondertrouwd: J. J. de Koeijer en
Louisa Wilhelmina Smit,
Getrouwd: Cornelis Maiinus Jo
hannes van Hamersveld en Anna van
Bekkum. Jan Lubhersen en Geertje
van de Klok. Ludovicus Martinus
van Opstal en Magdalena Cornelia
Meger. Willem KerkholT en Alijda
Korles.
Overleden: Dirk Bartering, 58 jr.,
wed. van Anna Jantina de Graaff
Antje van Batreveld,7 mnd.
Alida Margaretha van Barreveld 62 j.
echtg. van Gijsbort van Essen. Mari-
nus de Man, 30 jr. ongeh. Jan
de Sain, 75 jr., ongeh.
Leusden.
14 21 Nov. 1913.
Gehuwd Johannes van Dijkhuizen
en Janna Janlina Leenshof. Dirk van
de Hoef en Geurtje van den Hengel
Woudenberg.
Geboren Gerrit, zoon van Hendrik
Spelt en Elizabeth van Galen;
Hendrik, zoon van Jan Willem Ilöstor
en Gerritje van den Bioek. Gerrit, z.
van Hendrik van den Broek en Wil-
lempje VeenendaalGrietje, dochter
van Aalije van DomselaarWulfert,
zoon van Wulfert de Gieef en Ger
ritje Pater.
Gehuwd: Willem van Kolfschoten
en Hasina van Burken.
Overleden: Gerritje van den Broek,
68 jaren; Johan Cornelis Helms,2j.
RECLAME.
koiut WOENSDAG 3 DEO.
IN „AMICITIA"!!
Concert-Directie Stoker en Reddiniins, Hilreram.
„AMICITIA". AMERSFOORT.
Vrijdag 28 November, 8 anr:
te geven door het
EJ4TREE f2.—
Aboiinc's kunnen meerdere
kaakten bekomen a f 1.25.
Kaartverkoop in VALlKHOFF's
Boekhandel. Piaatsbesprekiog op
den dag van het concert (half
één bij loting) in Amicitia".
Ook de hardnekkigste hoest is niet
tegen de beproefde Wybert-Tabletten
bestand, staat in ceQ der talrijke
getuigenissen over dit uitstekende
middel te lezen. Hij die voor ver
koudheid vatbaar is, veel te spreken
heeft, zijn. keel moet ontzien, late
ze niet ongebruikt, maar neemt ze
regel'o^tig, waarbij hij steeds op
nieuw hun wrfrisschende en wel
dadige werking ondervindt. De doos
kost in alle Apotheken en Dro
gisterijen fl 0,60. Dépot te Amers
foort A. van de Weg
Bekroningen.
Breda 1870j Utrecht 1010.
VOORHEEN W. UTENS,
LaDgestraat 119.
Eersteklass» Rejraratie-Inrichting.'CJJ
^Specialiteit jji n Rijlaarzen.
Reisartikelen en Regenjassen,
CHOpR3TBAAT^2 UTRECHT. maf-wa
Koitegraclit 22
belasten zich mei
aan- e 11 verkoop
van E f f e c 1 enWis
sels eir'Coii|ioii8,
sluiten prolongate-
Safê-uui>lrt,fn g
rJ£oopt afwisselend volgendo soorton pudding:
Cacao pudding Non Pareilper bus 20 ets.
per pakjo 20 cta.
20 ets.
20 ota.
15 cta.
12»/- cta.
IÓ ota.
10 cta.
10 da.
A. J. P.'s TRIUMF-füJDDIN'Gper pakje 5 cis.
A. J. P.'s KERSTPDDTRNg, met nie«.wa-»BWnties cn amaudelen, 10
Inzenders van 50 namen onzer verschillende soorten
pudding, geknipt uit de bovenzijde der pakjes, ontvangen gratis
en franco eene aardige verrassing. Met duidelijke naam cn adres
te zenden aan A. J. POLAK, Puddingfabriek, GRONINGEN.
N.B. Voor 5 ets. puddingen zijn 100 uitgeknipte namen noodig.
Favorite puddlno
Aristocraat pudding
American Vruchtenpudding
Amandeltjes pudding
Moscovliche pudding
Yspuddlng
Elerpuddlng.
Excellente pudding
Oorado puddlno, by groot liter pak10 cta.
.Vanillesaus per pakje 6 ota.
Vanillesuiker In blikken dooajee
5 cta.
