NIEUWE
Nieuws- ei Advertentieblad
voor ie Provincie Utrecbt.
$afcmeifi£e
Oorlog.
rMo. 03.
Zaterdag 21 JNovember 1314.
43e jaargang
VERSCHIJNT WOENSDAG ER ZATERDAG.
PREMIE
BINNENLAND
BUITENLAND.
Plaatselijk Nieuws.
Amersfoortsche Courant
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden met Zondagsblad 1.15;
Franco per post door het geheele Rijk 1.25.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
Id gezonden stukken in te zenden uiterlijk Dinsdag en V rijdag.
Uitgever G. J. SLOTHOUWER
Bureau: Langestraat 17. Telephooun. 09.
ADVERTENTIËN:
Van 15 regels 0.50; iedere regel meer 10 Cent.
Gtroote letters en vignetten naar plaatsruimte.
Tot het plaatsen van Advertentiën iu dit blad inet uitzondering van de steden Amersfoort en Utrecht is uitsluitend gerechtigd het Centr. Nederi. Advertentiebureau te 's Gravenhage
voor de lezers van deze courant.
Dit nummer bevat uitsluitend foto's
betrekking hebbende op den Europee-
schen oorlog, door onze Correspon
denten genomen, als:
Gewonde Indische soldaten in Enge
land. De verwoestingen aan de
Belgisch-Fransche grens. Allerzie
len op het slagveld. Gewond Duitscb
soldaat wordt naar bet hospitaal te
Antwerpen vervoerd. Zwaargewond
soldaat door een verpleger van het
Roode Kruis na den slag weggevoerd.
Rustende soldaten. Eigenaardig
costuum der Polen, die aan de zijde
der Duitschers vechten. Een door
de Duitschers buitgemaakte auto.
De Duitsche soldateu hun kleederen
wasschend en bezig zich op te knap
pen. Giaf Ktupp, den uitvinder
van het 42 cM. kanon. Kameraad
schap in den oorlog. Verkoop van
couranten aan de Duitsche soldaten
aan de Nederlandsch-Duitsche grens.
EeD kindervriend. Het station
te Brugge ingericht tot hospitaal.
Duitsche en Belgische gewonden vóór
bet hospitaal. Een overzicht van
het Belgisch interneermgskamp.
De geïnterneerden aan bun toilet.
De geïnterneerden met kaarten hun
verveling verdrijvend. Oostenrijkers
in de loopgraven. Engelsche artil
lerie aan de Yser. De in Duitsch-
land wonende Engeischen worden in
het buiten «Rubleben" bij Berlijn ge
vangen gezet. Gewonde Indische
soldaten de laatste oorlogsberichten
lezend. Duitsche soldaten in hun
voor de regen beschermde verschan
sing. De gasfabriek te Oude Tonge,
waarvan de directeur, een Duitscher,
gearresteerd werd onder verdenking
van spionage.
Een terugblik op de Fransch-Duit-
sche oorlog van 1870'71
Veldpost No. 4 van de 4e divisie
Veldleger.
De geabonneerde
wonende
wenacht zich te abonneeren op het
weekblad „PAK ME MEE", tegen den
prjjs van 3'/» cents thuis bezorgd.
Brieven naar en uit België.
Een lid van bet steuncomité Breda,
geboren Hollander, zoo juist uit Ant
werpen teruggekeerd, vertelt ons van
zijn terugreis en aanhouding het vol
gende
«Tijdens mijn reis en mijn verblijf
in Antwerpen waren mij een viertal
brieven overhandigd om in Holland te
posten, en wel één voor Engeland, één
voor Hamburg, één voor Ginneken en
één voor Breda. Het waren gesloten
enveloppen, waarvan mij den inhoud
onbekend was.
Maandag 16 November ging ik om
1.5 uur van den Ijskelder per tram
naar Wuest-Wezel, alwaar ik zonder
eenige moeilijkheid met mijn pas door
kwam.
Ongelukkigerwijze had de stroom-
tram van Holland vertraging, waardoor
d6 te Wuest-Wezel aanwezige Duitsche
officier meer tijd had om verschillende
personen te visiteeren.
Zoo moest ik ook in de bekende
kamer komen, waar men mij vroeg of
ik soms brieven bad. De meegenomen
bescheiden werden geopend. De officier
verstond echter niet voldoende Fransen
en Engelsch om den inhoud te kunnen
beoordeelen. Hij wees mij echter op het
verbod om brieven naar of uit België
mee te nemen, geopende zoowel als
geslotene. Mij werd verboden naar
Holland door te reizen. Onder geleide
van een Duitsch soldaat moest ik per
tram terug tot aan den weg, die naar
Calmpthout leidt. Daar uitgestapt,
moesten wij 9.7 K.M.Ioopen, en werden
toen, circa 5 uur 's middags, over
geleverd aan den commandant te
Calmpthout.
Zoodra deze inzage genomen bad
van den begeleidenden brief van den
officier te Wuest-Wezel, alsmede van
de brieven, die aan mijn zorg waren
toevertrouwd, voegde hij mij toe:»Sie
sind arrestiert, urid ich muss Sie nach
Antwerpen führen lassen
In de eerste kwartieren was 't mij
niet mogelijk me mondeling daartegen
te verzetten, daar me zwijgen gelast
werd.
Er deden zich echter moeilijkheden
voor met transport, daar de machine
van den trein, die me naar Antwerpen
moest brengen,stuk was. Deze tijdwinst
gaf mij gelegenheid, nadat de Ober-
leutnant tot kalmte was gekomen, mijn
onschuld te bepleiten, waarin ik zeer
vriendelijk bijgestaan werd door twee
andere Duitsche militairen.
Een en ander had tengevolge, dat
ik omstreeks 8 uur in vrijheid werd
gesteld, legen belofte mijnerzijds, dat
ik in Nederland het verbod der Duit
schers om brieven, geopende, zoowel
als geslotene in of uit België te ver
voeren, zou verspreiden.
Toenik vrijgelaten werd, reed er geen
trein meer, wel zou er om 12 uur nog
één rijden, doch die werd afgelast.
Des anderen daags kon ik eerst in
den middag van Calmpthout naar Es-
schen vertrekken Handelsblad.
Nieuw-Staverden
Men schrijft uit Harderwijk aan
het «Hdbl.c
Een aan de oostzijde van don grint
weg HarderwijkUddelermeer nabij
het landgoed Staverden gelegen uit
gestrekt terrein van ongeveer 130 H.A.
dat grenst aan het door de Vereeni-
ging van Natuurmonumenten indertijd
aangekochte Leuvenumsche bosch, van
ouds bekend onder den naam van
't Veen, is herdoopt ais sNieuw-Sta-
verdencr.
Vroeger was het een niet af te zien
stuk woeste grond, waarop niets anders
groeide dan dopheide en harde gras
sprieten, wijl do tallooze stilstaande
waterplassen alle leven verstikten.
Nu is het anders geworden. De
heer H. Tb. 's Jacob, zoon van den
oud-burgemeester van Rotterdam, wo
nende op 't landgoed Staverden, is
begonnen het droog te leggen en
heeft het zoo laten bewerken, met
ploeg en schop, dat het in vrucht
bare akkers veranderd is. Dezen zomer
is een prachtige bouw haver geoogst
en het gras en klaver dat daaronder
was uitgezaaid, overdekt thans als een
groen tapijt het geheele landschap.
Dichtbij het «Nieje huusjea is een
complex gebouwen verrezen, dat in
de verte wel een klein dorp gelijkt.
Een der gebouwen als veestal inge
richt naar de eischen des tijds, geeft
plaats aan 40 koeien, een ander, des
noods nog meer ruimte biedend is
ingericht om paarden te stallen en
verschillende landbouwwerktuigen on
der te brengen. Vaikens en jong vee
worden in afzonderlijke stallen ge
borgen.
Aan het front bevindt zich de wo
ning voor den bedrijfsboer en even
terzijde twee dubbele woonhuizen voor
werkkrachten.
Met een motor wordt uit diepe
grondlagen welwater opgepompt om
mensch en dier van zuiver drinkwater
te voorzien.
Daarmede worden tevens verschil
lende machines in beweging gebracht,
die ook hel hunne bijdragen om van
het geheel een model bedrijf te maken.
Daaraan zijn geen kosten of moeite
gespaard.
Voor de omgeving mag «Nieuw-
Staverdena een groote aanwinst wor
den geacht.
Zooals te begrijpen is, kwamen er
bij den aanleg heel wat weiklieden
te pas en ook in de toekomst belooft
het voor velen werk en brood.
Jacht en Steuncomité'».
Door het hoofdbestuur der Kon.
Ned. Jachtvereeniging »Nimrod« werd
aan haar leden een circulaire gericht,
waarin het denkbeeld aan de hand
werd gedaan om de zuivere opbrengst
van het door hen verkochte wild en
schadelijk gedierte aan een der Steun-
comité's voor Nederland te schenken.
Van verscheidene jachtrechthebbende
werd een toestemmend antwoord ont
vangen, zoodat door de openstelling
van de jacht eene belangrijke bate
aan de steuncomité's ten goede zal
komen. Ook werd op voorstel van
het hoofdbestuur uit de kas der ver-
eeniging eene gift van duizend gulden
aan het Centraal Steuncomité go-
schonken. »N v. d. D.«
Schoten gevallen op de grens.
Omtrent het schieten op onze grens
wacht te Nieuweschans vernemen wij,
dat gebleken is dat dit geschied is
door Duitsche grenswachters.
Van Duitsche zijde zijn verontschul
digingen aangeboden onder verzeke
ring, dat het gebeurde te wijten was
aan een vergissing, daar men onze
grenswacht voor smokkelaars had
aangezien.
De zaak is nog in onderzoek.
Uit Aardenburg wordt dato 19
November gemeldOnder het Beier
sche officierskorps blijft ontevreden
heid heerschen. De Beiersche officie
ren beweren, dat zij door den keizer
worden opgeofferd en klagen, dat zij
altijd in de eerste vuurlinie worden
gezonden en dat van hun 300.000 man
troepen er niet meer dan ongeveer
110.000 over zijn.
Een afdeeling van de keizerlijke
garde, ter sterkte van 5000 man, is
van Wynghem naar Dixmuiden ge
dirigeerd.
Alle locomotieven en rijtuigen van
de buurtspoorwegen BruggeKnesse-
laere, Brugge-Aardenhurg en Brugge-
Ursel zijn door de Duitschers opge
vorderd en in de richting Thielt en
Roesselaere gezonden voor het ver
voer van hun tallooze gewonden, die
van de zijde van Yperen komen. Vol
gens het verhaal van een Duitsch
militairen aalmoezenier is het schouw
spel van de slachting en van de hoo-
pen lijken dien kant uit afschuwelijk
en schrikwekkend.
Iemand die uit Zeebrugge komt,
deelt mede, dat de oorlogsschepen der
bondgenooten eergisteren even over
2 uur in den namiddag de fabriek
hebben beschoten te Coke aan het
Zeekanaal van Brugge, welke fabriek
dienst doet als remise voor Duitsche
militaire treinen. Het schieten was
zoo juist geregeld, dat een trein van
vijf rijtuigen, die vol zaten met soldaten,
verwoest werd. De fabriek te Coke
is het eigendom van de Savay-maat-
scbappij.
Inlijving lichting 1915.
Op 15 December a.s. (voor de pro
vincie Drente op 16 December a.s.)
zullen worden ingelijfd de dienst
plichtigen der lichting van 1915, die
toegewezen zijn aan het eerste bataljon
van elk dor regimenten grenadiers,
jagers en infanterie, met uitzondering
evenwel van hen, van wie op grond
van het door hen genoten onderwijs
kan worden verwacht, dat zij de ge
schiktheid bezitten om in opleiding
te worden genomen voor den rang
van officier.
Alleen om zeer gewichtige redenen
waaronder in dezen studiebelangen
kunnen worden gerekend kan aan
de in te lijven dienstplichtigen uitstel
van eerste oefeningen worden ver
leend, indien zij daartoe alsnog ten
spoedigste zelf hun verlangen bij (on
gezegeld) verzoekschrift aan den
Minister van Oorlog te kennen geven,
met overlegging van een deugdelijk
bewijsstuk omtrent het werkelijk be
staan van de reden der aanvrage.
De dienstplichtigen zullen echter reke
ning moeten houden, met de mogelijk
heid, dat het uitstel wordt ingetrokken,
zoodra de omstandigheden daartoe
aanleiding mochten geven.
Straatnamen.
Burgemeester en Wethouders schre
ven dato 17 November aan den Raad
Wij hebben de eer U hierbij aan
te bieden een concept besluit tot aan
vulling van de alphabetische straten-
lijst dezer gemeente.
Voor de straten bij de woningen
gebouwd door de vereeniging «Volks
huisvesting II« meenen wij, dat in
aanmerking komen de namen van drie
Oud-burgemeesters, te weten
O. Scheltus van Leusden (Burge
meester 1812—1837); W. van Assen-
raad (Burgemeester 1838—1848); en
A. D. Methorst (Burgemeester 1849
1852).
Voor de straat bij de woningen van
de vereeniging «St. Bonifaciust meenen
wij, dat in aanmerking komt de naam
van Abraham van Bemmel, in de
geschiedenis onzer stad bekend door
de aanbieding in 1760 van zijne be
schrijving van Amersfoort.
Bij de werkzaamheden voor da
nieuwe huisnummering is gebleken,
dat een goede nummering van den
Lageweg niet mogeiyk is zonder dien
weg weer te splitsen in Laaglandsche-
weg en Lageweg, waarom wij U voor
stellen den Laaglandscheweg in zijn
oude richting in de stratenliist op te
nemen.
Door de N.V. «Tooneelvereeni-
gïng", Directie Herman Heyermans,
zal Zondag 22 November a.s. tot ope-
□ing van hel winter seizoen in de
Sociëteit «Amicitia" alhier, een voor
stelling worden gegeven van «Buiten
beentje", blijspel in 3 bedrijven van
Fischer en Jarno. Hierin treedt als
gast in de hoofdrol op de bekende
Vlaamsche acteur Hubert Laroche,
van den Koninklijken Vlaamschen
Schouwburg te Antwerpen, die door
den oorlog naar Holland is uitge
weken.
De overige rollen worden vervuld
door de beeren: G. van Cauwenberg,
eveneens van den Koninklijken Vlaam
schen Schouwburg en onder dezelfde
omstandigheden in Holland vertoevend,
Ed. de Blauw, Cor Smits en de dames:
Pine Beider, Henriette van Kuyk, Mhth.
KiehL en Marianna van Gelder.
«Buitenbeentje" wordt gevolgd door
«Een Heerenhuis te koop", monoloog
van Herman Heyermans, voor te dra
gen door Hubert Laroche. Voor deze
buitengewone voorstelling gelden, zoo
als uit de reclame blijkt, de populaire
prijzen van 11.le rang, zoowel voor
leden als niet-leden van de Sociëteit
en f0.60 voor de 2e rang.
Gedeputeerde Staten van Utrecht
stellen aan de Provinciale Staten voor
om aan elk der te Amersfoort, Hoog
land en Stoutenburg door het Utr.
Landbouw Genootschap te doen hou
den landbouwcurssen een subsidie te
verleenen van f 45.
J.l. Dinsdagmiddag werd in de
Infanteriekazerne namens de Belgische
gezant aan den luitenant Le Clerq
het ridderkruis van de Leopoldsorde
uitgereikt, hem door koning Albert
toegekend omdat bij de eerste was,
die het binnenvallen der Duitsche
troepen in België rapporteerde.