farine\|s=;
lactéelj aw,ru,k
NESTLÉ
DE OORLOG.
Plaatselijk Nieuws.
Iii een groote gemeente in de pro
vincie Groningen «overleed" de vorige
week een vrouw. De dokters consta
teerden, dat de vrouw aan hartver
lamming was overleden. Nadat bet
lijk gekist was, verbeeldde de man
zich, dat zijn doodgewaande vrouw
hem riep; 't werd den man benauwd
om het hart, bij ging naar zijn bu
ren en stelde die er mede in keDnis.
o
overheid is n.l. gebleken, dat talrijke
gasfabrieken in groote steden, b.v. in
Berlijn en Keulen, dit jaar slechts 40
pCt. gascokes vergeleken bij nor
male tijden aan particulieren kun
nen afleveren, daar wegens het ge
brek aan petroleum het verbranden
van lichtgas zeer is toegenomen. In
de resteeiende 50 pCt., zal dus door
het particuliere kolenverbruik moeten
worden voorzien.
Daarbij komt, dat de arbeid in de
mijnen verminderd is, veel kolen naar
België gaan of voor bijzondere indu
strieën worden gebezigd en de gasfa
brieken slechts ruim een derde van
baar benoodigde hoeveelheid kolen
krijgen afgeleverd.
Aan de heeren is duidelijk gemaakt,
dat onder deze omstandigheden geen
sprake kan zijn van vermeerdering in
de aflevering naar Nederland.
Mond- en klnuwzecr.
In de Pruisische grensplaatsen in
den omtrek van Dinxperlo begint het
mond- en klauwzeer op kwaadaardige
wijze op te treden. Deze week werden
weer 12 nieuwe gevallen geconstateerd.
De burgemeester van Aalten heeft de
veehouders reeds verzocht de meeste
voorzichtigheid te betrachten bij bet
overschrijden der Pruisische grenzen.
Gemeente-cokes
De gemeenteraad van Zaandam be
sloot gedurende den winter cokes voor
de ingezetenen beschikbaar te stellen
tegen f 0.60 per H.L.
Hiervan zullen zoowel de gegoeden
als de on- en minvermogenden ge
bruik kunnen maken met dien ver
stande echter, dat ingeval de aanvra
gen grooter zijn dan de beschikbare
hoeveelheid aan de gasfabriek de per
sonen met de hoogere inkomens het
eerst van de lijst zullen worden ge
schrapt.
De kosten worden begroot op min
stens f 15.000 gedurende een half
jaar.
Post-, cheque- en girodienst I
De Ministers van Waterstaat en
van Financiën hebben het verslag be
antwoord der Tweede Kamerafdee-
lingen betreffende het wetsontwerp tot
aanvulling van de wet tot regeling der
brievenposterij met betrekking tot de
instelling van een post- chèque- en
girodienst.
Zij deelen o.a. mede, dat het in de
bedoeling ligt de hulppostkantoren,
voor zoover het met den werkkring
dier kantoren is overeen te brengen,
tusschenkomst te doen verleenen bij
de behandeling van de cheque- en giro
zaken der binnen den kring van hulp
postkantoren wonende belanghebben
den.
Duitsche luchtschepen boven ons
land.
Onze Regeering heeft naar aanlei
ding van het trekken van Duitsche
luchtschepen over Nederlandsch gebied,
een ernstig vertoog tot de Duitsche
regeering geiicht, daarbij tevens de
ver wachting uitsprekende, dat afdoende
maatregelen zullen worden genomen
om de herhaling van zoodanige ge
biedsschendingen te voorkomen.
Gaan onze bronzen munten naar
Duitschland?
Men schrijft uit Limburg aan het
nliandelsbladc
Sedert een paar weken is het op
vallend zoo weinig bronzen pasmunt er
circuleert. Toch zijn er ten tijde van de
onttrekking van Duitsche munten aan
de circulatie in Januari van dit jaar,
bonderden 10 guldens zak k en aan een ten
in omloop gebracht. En ook in de vol
gende maanden is steeds van rijkswege
gevolg gegeven aan aanvragen om pas
geld. Waar 't dan alles gebleven is?
Het gerucht gaat, dat ook bronzen
pasmunt tegenwoordig een gewild
handelsartikel is voor export naar
Duitschland.
Als het waar is, moeten opkoopers
hier te lande voor f 14 aan centen
gaarne f 15 betalen.
Maximum-prijzen.
De Minister van Landbouw beeft
voor October 'n nieuwe lijst van
artikelen met de daarvoor aangenomen
maximumprijzen (voor groot-en klein
handel vastgesteld.
De Romeinsche correspondent
van «De Tijdn seint d.d. 30 Sept. aan
dat blad:
»Z. H. de paus heeft kardinaal Van
Rossum benoemd tot kardinaal groot
poenitentiarius, d. i. tot hoofd der
Sacra Poenitentiaria Apostolica, die
als eerste der drie pauselijke gerechts
hoven de dispensatiën en concessiën
betreffende gewetenszaken verleent en
algemeene uitspraken doet, welke als
gezaghebbend worden aangehaald in
de godgeleerde handboeken.
Hoe hoog de nieuwe waardigheid
is, bewijst het feit, dat de groot-
poenitencier ter zijde wordt gestaan
door een vicaris-generaal, vijf pre
laten der Apostolische Signatuur, een
secretaris, een substituut en nog een
gevolg van priesterlijke ambtenaren.
Kardinaal Van Rossum heeft reeds
de leiding der Apostolische Poeniten-
tiarie op zich genomen.
Tot de meest belangrijke functies
van den nieuwen hoogwaardigheids
bekleder behoort het geven van een
kruisje met gewijde asch op Aschdag
aan Z H. den paus bet verleenen
van aflaten en het biecht hooren op
dagen der Goede Week in de basilie
ken van St. Jan van Lateranen. Sint
Pieter en Sint Maria de Meerdere, het
overreiken van den gouden hamer
aan den H. Vader in het jubeljaar
bij de opening der Heilige Deur, bet
bijstaan van den paus in diens ster
vensuur, wanneer de groot-poeniten-
cler de gebeden der stervenden voor
bidt, enz."
Faillissementen in Nederland.
Volgens mededeeling van het Han
delsinformatiebureau van Van der
Graaf Co.'s Bureaux voor den Han
del zijn over de afgeloopen week,
eindigende 2 Oct., in Nederland uit
gesproken 27 faillissementen tegen 23
faillissementen in dezelfde week van
het vorige jaar.
Van 1 Januari tot en met boven-
genoemden datum 1047 faillissementen
tegenover 1229 over hetzelfde tijdperk
van het vorige jaar.
De lont in het kruit.
Het lijdt geen twijfel, of het Rus
sische ultimatum aan Bulgarije zal de
lont wezen in het Balkan-kruitvat.
Reeds na de verklaringen van den
Engelschen minister Grey was het
duidelijk geworden, dat de Entente-
mogendheden van Bulgarije niets meer
verwachtten. De teleurstelling over den
stap, dien Bulgarije op het punt staat
te doen, n.l. zich te scharen aan de zijde
der centrale mogendheden, Oosteniijk-
Hongarije en Duitschland, wordt in
Rusland to pijnlijker gevoeld, waar dit
land zich steeds heeft voorgesteld als
de voorvechter van de Slavische zaak
op den Balkan en het de Russen zijn
geweest, die de Bulgaren indertijd vrij
hebben helpen maken van het Turksche
juk. Doch het zijn ook de Russen ge
weest, die na den eersten Balkanoorlog
hebben toegestaan, dat Bulgarije door
Servië, Griekenland en Roemenië in
hot nauw werd gebracht en van duur
gekocht grondgebied beroofd.
In Engeland kan men het zich niet
begrijpen, wat Bulgarije naar den kant
der centrale mogendheden drijft, waar
het streven van Oostenrijk en ook van
Duitschland er toch steeds op gericht
is geweest dwars door den Balkan de
Middellandsche Zee en met name de nu
Grieksche haven Saloniki te bereiken,
en een krachtig Bulgarije hun daarbij
in den weg moet staan.
Vermoedelijk zal Bulgarije in zijn
antwoord aan Rusland wel tijd trach
ten te winnen. Reeds Zaterdag heeft
het tegenover Grey's rede staande
gehouden, dat er zich geen Duitsche
militairen in het land bevinden. Mo
gelijk is de mobilisatie nog niet ge
heel voltooid. Maar het eind van 't
liedje zal wel wezen, dat Bulgarije
de zijde der centrale kiest. De Duit
sche gezant in Constantinopel, Von
Wangenheim, die wegens ziekte met
verlof is geweest, is door Bulgarije
op zijn post teruggekeerd en met
opmerkelijke hoffelijkheid door koning
Ferdinand bejegend. Volgens de
«Tempsï zou de hertog van Mecklen
burg, die in Sofia geweest is, de
laatste aarzelingen van Bulgarije heb
ben overwonnen en de belofte hebben
verkregen, dat dit land op 15 October
tegen Servië naar het zwaard zou
grijpen.
Aan Bulgarije zou beloofd zijn Ma
cedonië, Oud-Servië en Albanië met
een uitgang naar de Adriatiscbe Zee.
Als de beslissing gevallen is, zal
Rusland wel zijn best doen Bulgarije
mores te leeren. Het heet, dat Rus
sische oorlogsschepen in de Zwarte
Zee reeds de Bulgaarsche havens in
het oog houden en dat een landing
te Warna op het program staat,
waarvoor te Odessa en Sebastopol
reeds maatregelen worden getiolfen.
Maar volgens een berichtgever van
de #Matin« zal Duitschland de Bul
gaarsche kust beschermen met vier
duikbooten, die reeds bij Warna ge
zien zijn.
Een andere bedreiging voor Bul
garije vormt het besluit der Entente-
mogendheden om troepen te landen
te Saloniki. Indien koning Ferdinand,
zegt de «Figaroa, zijn voornemen
handhaaft en de Servische grens over
schrijdt, zal hij Engelsche en Fransche
soldaten tegenover zich hebben. Vol
gens de ïFrankf. Zeitungn zou de
Engelsche generaal Ian Hamilton met
zijn staf in Saloniki zijn aangekomen,
waar zich ook een deel van den staf
van het Fransche Dardanellen leger
zou bevinden.
Maar Saloniki is Griek-ch, zal men
zeggen. De vraag is echter, of Grieken
land nog langer tot de neutrale staten
gerekend kan worden. Reeds heeft
Venizelos gezegd, dat Griekenland zich
>n geval van nood de verplichtingen
zou herinneren, voortspruitend uit het
verdrag met Servië.
Maar bovendien, welke weg staal
er anders voor Griekenland open-
Geen land ligt zoo open voor aan
vallen van de zijde der Engelsch?
Fransche vloot als Griekenland; de
toevoer van levensmiddelen kan al heel
gemakkelijk worden afgesneden. We!
is koning Konstantijn volstrekt niet
anti-Duitsch, doch de vraag is, of bij
tegen den stroom zal kunnen oproeien.
Venizelos zou er voor wezen een hulp
korps van 100 000 man ter beschikking
van Servië te stellen.
Het heet voorts, dat de Entente
Griekenland 15 millioen gulden opzijn
inobdisatiekosten heeft voorgeschoten.
Blijft nog over de houding van
Roemenië. Nog steeds weet men niet,
wat men aan dit land heeft. De »Coi-
riere della Seian zegt, dat Roemenië
zijn neutraliteit eerst zal laten varen,
als Duitschland, Oostenrijken Bulgarije
Servië gemeenschappelijk mochten aan
vallen. De Senaat zou voor een in
grijpen aan de zijde der Entente zijn.
In ieder geval blijft Roemenië ten
aanzien van den doorvoer van oorlogs
materiaal voor Turkije neutraal. Het
heeft weer vier duikbooten tegen
gehouden, die uit Duitschland in stuk
ken naar Turkije werden gezonden.
De «Daily Mai!« schat de sterkte van
het Bulgaarsche leger op 300.000 man
het is in het bezit van Fransche en
Duitsche artdlerie; het Grieksche leger
schat het blad op 500.000 man met
Fransche kanonnenhet Roemeensche
leger op 700.000 man met Krupp-
geschut, en het nieuw georganiseerde
Servische leger op meer dan 300 000
Deontvangsten van het Plaatselijk
Comité over September bedroegen;
Vrijwillige bijdragen. f201513
Subs. Kon. Nat. St. Com. f 474 36
Verkoop oranjestrikjes. f 25 60
Totaal f2515.09
Sinds Augustus 1914 is thans ont
vangen f50323 I01/».
De heer G. H J. Nieuwenhuijs,
volontair ten politiebureau alhier, is
benoemd tot adjunct-inspecteur bij de
politie te Utrecht.
De heer K. M. Enter, commies
ten bureele der Wagenwerkplaats van
de H. IJ. S M verwierf de acte Boek
houden van de Nederlandsche vereeni-
ging tot bevordering der handels
wetenschappen.
Tot predikant bij de Christelijk
Gereformeerde Kerk bier is beroepen
Ds. J. W. Polman, te Hoogeveen.
In de Bioscoop aan de Langestraat
gaat, te beginnen met aanstaanden
Vrijdag, als nieuw weekprogrammaeen
kunstfilm, getiteld Richard Wagrier en
in beeld brengend het leven van den
grooten toondichter.
Het orkest zal fragmenten uit de
bekendste zijner compositiën ten ge-
hoore brengen.
Religieus Socialistisch Verbond.
Gisteravond werd een propaganda-
avond in ide Arendu gehouden, waar-
optrad »Enka«. Na opening door den
voorzitter hield spreekster een schoone
gloedvolle rede, waarin ze een schil
dering geeft van den tegenwoordigen
toestand der menschheid, die wel ver
geleken wordt bij een schip in nood.
Verder beantwoordt ze de vraagHoe
is het met de Internationale gesteld?
Rota Luxemburg zegt; Nooit is ei
een partij geweest, die zoo'n politieke
factor was die in rook is opgegaan.
Volgens spreekster is het niet zoo
erg. En weer machtig zou ze schitteren,
als de godsdienst er mee werd in
verband gebracht. De Religieus Soc.
bijeenkomsten kunnen de leemten
wegnemen in de kennis en ontwikke
ling der arbeiders op het gebied van
den godsdienst. Verder betoogt ze,
dat het karakter van de kerk mor-
monnistisch geworden is en dat het
Religieus Soc invloed kan uitoefenen
op den materialistische!) geest van de
moderne vakvereenigingen. Met een
opwekking zich aan te sluiten, sloot
spreekster baar rede.
Van de gelegenheid tot debat maak
ten een tweetal heeren gebruik.
De Koninklijke Vereeniging «Het
Nederlandsch Tooneel" gaf gisteravond
een voorstelling in Amicitia voor oen
volle zaal. Opgevoerd werd »Een fail
lissement", tooneelstuk van Bjornson
Bjonsterne.
De groothandelaar Tjalde raakt
steeds dieper en dieper in schulden
en wordt door advocaat Berend ge
dwongen tot een faillissement aan
vrage. Louis Bouwmeester als Berend
en Jan C. de Vos als Tjalde waren
meesterlijk, hun spel was aangrijpend.
Allen voelden wat Tjalde had gele
den. En dit kwam nog sterker uit
door het mooie spel van de overigen
van het gezelschap, waarvan we noe
men de dames HoltropVan Gelder,
Emma Morel, Rika Hopper en de hee
ren Reule en Van der Veer.
Ter kaasmarkt van Maandag 4
Oct. j.l. werden aangevoerd 54 wagens,
waarop -14000 K.G. kaas.
De prijs liep voor gewone kaas van
56 tot 60 cent, voor kaas onder Rijks
controle van 59 tot GO'/i cent.
Aan de alhier op 5 October
gehouden veemarkt waren aangevoerd
8 stuks.
Prijzen golden voor guste koeien
f175.a f200.voor kalfkoeien
f 280.— a f 290.—, voor pinken f 60.
a f 100.—.
Overzicht omtrent het vervoer en de op
brengst der Amersfoortsche Tramwegmaatschappij
gedurende de maand September 1914 en 1915.
1914 1915 Meer.
Aantal passagiers 6201 8423 2222
Vervoeropbrengst /307.85 416.05 /TOS.20
Dagkilometeropbr. 5.70 7-70 2.
Totale opbrengst 322.85 433.87 111.02
Dagkilometeropbr. 5.97 8.03 2.06
Een schijndoode 1
De N. Veend. Cl. schrijft:
Terwijl ze samen naar huis gingen
kwam bij bet openen der deur
de dood gewaande vrouw hen tege
moet!
De nu gehaalde dokter constateerde,
dat de vrouw een flauwte had ge
had.
RECLAME.
0 XkB In het
(KINDCRR1EEL)
In lêdér*
Apotheek of
drogisterij
voorhanden
hot boste
voed Inga mlddél
voor Kinderen
gebouwen, welke nu de abdij vormden, waren er niet dan
enkele houten gebouwtjes, welke te zamen het nonnenklooster
uitmaakten. Dit klooster was echter door de Friezen verwoest
en graaf Diederik II had een nieuw klooster uit steen doen
optrekken, dat hij aan de monniken die de regels van St. Bene-
dictus volgden, ter bewoning had gegeven. Hij had den abt
Wonobold het bestuur over het klooster opgedragen. De graaf
begreep terecht, dat nu het klooster niet zoo gemakkelijk een
prooi der strijdlustige Friezen zou worden. Anselmus herinnerde
zich het houten klooster nog zeer goed. Het geleek natuurlijk
niets op de reusachtige steenen gehouwen welke thans daar
voor zijn oogen oprezen. Iets was echter weinig veranderd en
dat was de heerlijke kloostertuin. Daar lag hij voor hem, geheel
omgeven door manshooge planken met een opening door welke
een man slechts gebukt binnen kon gaan. Wat wisten de non
netjes vroeger heerlijke gewassen uit den tuin te halen. Groeiden
daar niet in rijken overvloed erwten, boonen, salade, kool, aard
beien, en in een hoek was daar niet een afgeschoten gedeelte
dat hem steeds het meest had aangetrokken en waar in rijken
overvloed rozen en lelies groeiden. Zulke bloemen zou Anselmus
straks in fraaie vazen op de tafel van den abt Wonobold zien
prijken.
De zon begon met steeds grooter kracht haar stralen te
schieten en het witte duinzand schitterde in dien zonnegloed.
Anselmus begon last van de warmte te krijgen en veegde zich
de zweetdruppels van het voorhoofd, terwijl hij zijn muildier
een druk met de knieën gaf ten einde het tot meer spoed aan
te sporen. Daar stond het dier voor de groote abdijpoort stil en
en een paar knechten die voor het ruwe werk aangewezen waren,
kwamen toesnellen om onder teekenen van grooten eerbied den
geestelijke te helpen afstijgen en het muildier naar den stal te
brengen. Met vlugge schreden stapte Anselmus de poort binnen
en liep het voorplein over naar de groote eetzaal waar hij zeker
wist den abt op dezen tijd van den dag te zullen aantreffen.
Werkelijk zat dan ook de abt aan een afzonderlijke tafel op
een hoogen fraai gebeeldhouwden zetel.
Wonobold zat in diep gepeins en merkte den binnentredende
niet op eer deze voor hem stond.
„Eerwaarde abt," zei Anselmus.
„Ha, Anselmus, terug reeds," was het antwoord. „Neem plaats,"
klonk het verder van des abts lippen, terwijl hij Anselmus op
een zetel wees welke bij de groote tafel stond waaraan de
monniken gewoon waren het middagmaal te gebruiken.
Anselmus deed een paar schreden naar den stoel en schoof
dezen in de nabijheid van Wonobold.
„Niet te laat gekomen vroeg de abt terwijl levendige be
langstelling op zijn fijn besneden gelaat te lezen stond.
„U bedoelt of ik nog tijdig genoeg kwam om hulp te bieden P"
„Ja," hernam Wonobold. „Waren er nog in leven?"
„Slechts een. Ik weet niet of er meer mannen op dat broze
vaartuig waren. Er is er slechts één aan land gespoeld en blijk
baar is hij door de golven met zulk een kracht tegen de brok
stukken van de kogge aangeworpen, dat hij hevig gekneusd en
bewusteloos was toen hij op het strand opgenomen werd," ant
woordde Anselmus.
„Jong of oud?" vroeg de abt weder.
„Jong, ongeveer vijf en twintig jaar."
„Kunt gij nagaan of hij tot dezen landaard behoort en of hij
van eenigen stand is?"
„Ja hij is van deze landen en hij is van zeer hoogen
stand."
De abt die de laatste vraag zonder veel uitdrukking van stem
als terloops had gedaan, keek plotseling Anselmus scherp aan.
„Van hoogen stand?" vroeg hij haastig. „Kondt gij dat aan
zijn kleeding zien of hadt gij eenig ander teeken?"
„Och," hervatte broeder Anselmus langzaam, terwijl hij zijn
