Hf IE UW
IÉT Nieuws- en Advertentieblad IjjP
voor de Provincie Utrecht.
No. 69.
Zaterdag 26 Augustus 1916.
45e jaargang
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG!
DE OORLOG.
BINNENLAND.
Amersfoortsche Courant.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 1.
Franco per post door het geheele Rijk f 1.15.
Afzonderlijke Nnmmers 5 Cent.
Ingezonden stukken in te zenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever G. J. SLOTHOUWER
Bureau: Langestraat 17. Telephoonn. 69.
AD VER1 ENTIËN:
Van 16 regels 0.60; iedere reg9l meer 10 Cent.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
Het initiatief.
De bekende Fransche generaal Zur-
linden schrijft in de «Gaulois*:
Om de geheele portéc te begrijpen
van de gebeurtenissen, waaraan wij
gaan deelnemen in het derde jaar van
onze krachtsinspanning, van onze force,
moet men zich herinneren,datde oorlog
vóór alles een strijd is van willen. Het
is door het initiatief der krijgsoperaties
te nemen, het initiatief van den veld
slag, zijn wil trachtende op te leggen
aan den tegenstander, dat men tot het
succes komt.
Vanaf het begin van den oorlog tot
aan de laatste tijden, heeft het initiatief
altijd toebehoord aan het hooge Duit-
sche oppercommando. Het heeft ons
zijn manoeuvres, zijn aanvallen, zijn
wijze van oorlogvoeren kunnen op
leggen, omdat zijn legors meer gereed
waren dan de onze, wat betreft het
effectief van gewapenden, geoefenden
en kaders, zooals ook wat aangaat
oorlogsmateriaal en fabrieken, bestemd
om dat materiaal gedurende de ope
raties te vervangen. Ook omdat de
positie van Duitschland lusschen de
geallieerden in 't Oosten en 't Westen
het in staat stelde om nut te trekken
van zijn bewonderenswaardig spoor
wegnet, om langs zijn binnenlandsche
lijnen te manoeuvreeren en de massa's
zijner troepen nu eens naar het eene
punt te brengen, dan weer naar het
andere, en éindelijk, omdat de Keizer-
Generalissimus volkomen vrij was om
naar zijn wil te beschikken over al de
krachten van Duitschland enOostenrijk,
en zelfs om ze naar nuttelooze slach
tingen te zenden.
Dank zij die voordeelen heeft het
Duitsche oppercommando kunnen
trachten onze eerste concentratie in
verwarring te brengen door ons van
't Noorden uit aan te vallen, door
België, door ons tot den slag van
Charleroi, toen tot dien aan de Marne
te dwingen, toen tot den loopgraven
oorlog, door zich achter de Aisne in te
graven. Het is dit commando, dat ver
volgens de talrijke veldslagen heeft
gewild, bestemd om den noordelijken
vleugel van onze legers lam te slaan.
Al die plannen, die ten doel hadden,
binnen enkele weken de eclatante over
winning van Duitschland te verzekeren,
en die gebaseerd waren op een ver
keerde appreciatie van onze legers, ten
gevolge der gebeurtenisson van 1870,
zijn gebroken op de merkwaardige,
energieke afweringen van ons opper
commando, op de koelbloedigheid, de
waakzaamheid, de promptheid van be
slissing van generaal Jolïre, op den blik
en de kracht van zijn luitenants, op
de dapperheid, het entrain, de wonder
baarlijke heldhaftigheid van onze sol
daten. Zij hebben geleid tot de glorie
van onze legers. Maar het is daarom
toch niet minder waar, dat wij ver
oordeeld waren om te pareereo, en dat
het initiatief voortdurend is geweest bij
het Duitsche oppercommando.
En hetzelfde is het geval geweest op
het Russische front, van het moment
af, waarop de Keizer, er zich toe be
palende om onze Fransch-Engelscbe
legers te surveilleeren, die verplicht
waren op kanonnen en munitie te
wachten, zich naar de Russen heeft
gekeerd, om Polen te overweldigen,
en vooral om het leger van onze groote
bondgenooten te verpletteren, te ver
nietigen. Maar ook daar zijn de ener
gieke aftochtmanoeuvres van den
grootvorst Nicolaas er in geslaagd het
Duitsche plan te verijdelen en om in
al zijn integriteit, den samenhang, de
bewonderenswaardige vastheid der
Russische legers te handhaven.
In 't begin van't jaar 1916 kon men
constateeren, dat, al waren zij voort
durend verplicht geweest om het initia
tief van den vijand te ondergaan, de
oppercommando's der geallieerden er
in geslaagd waren om het op al hun
fronten af te weren en tegelijkertijd,
dat hun situatie zich ruimschoots had
verbeterd.
De Russische legers, talrijker dan
ooit, merkwaardig goed gecomman
deerd, vol vuur en dapperheid, had
den reeds talrijke ravitailleeringen
in wapenen, in munitie en kanon
nen ontvangen. Op het Italiaansche
front was alles kalm gestemd, in af
wachting van het gunstige seizoen, om
het offensief te hernemen. Te Saloniki
wachtte men op het binnentreden in
de linie van de heldhaftige Servische
versterkingen.
Op het Fransche front was de voor
uitgang enorm. De bewonderenswaar
dige krachtsinspanningen van Groot-
Brittanië hadden hun vruchten ge
dragen: Talrijke Engelsche legers,
merkwaardig georganiseerd, gewapend,
gecommandeerd, door den dappersten
geest bezield, waren ons front komen
versterken en strekten zich thans uit
van af ons Franco-Belgische corps bij
Dixmunden tot aan de Somme.
Deze machtige versterking had ons
in staat gesteld om verscheidene van
onze élite-arméecorpsen aan het front
te onttrekken die, onder een hen
waardig commando, een van de aller
kostbaarste massa's vormde om mede
te manoeuvreeren.
Aan den anderen kant vloeiden onze
munitie, onze kanonnen, onze oorlogs
proviand van allerlei aard ons toe,
evenals die van onze onversaagde
bondgenooten, de Engelschen.
De ure was gekomen om er aan te
denken, den Duitschers het initiatief
te ontrukken, dat zij totnutoe hadden
kunnen behouden, en om in de lente
een algemeen offensief op alle punten
te beginnen, om te réaliseeren wat
onze President van den Ministerraad
zoo juist gedefmeerd heeft: eenheid
van actie op eenheid van front.
Onze vijanden hebben er de lucht
van gekregen en hebben niet geaar
zeld om onze bedoelingen te dwars-
boomen, door onmiddelijk het initiatief
te nemen tot een sensationeele operatie.
Vandaar de aanval op Verdun, voor
bereid met een luxe van artillerie en
van troepen zonder voorbeeld en die
desniettemin, na een begin van succes,
verijdeld is door den beslissenden geest
van generaal du Castelnau, de energie
van generaal Pétain en de sublieme
dapperheid, toewijding en heldhaftig
heid onzer soldaten.
De Duitschers, dit dient te worden
toegegeven, hebben moedig volgehou
den. Hun aanvallen hebben zich met
woede opgevolgd. Maar hun verliezen
zijn enorm geweest, zij hebben hun
beste reserves uitgeput. Zoodat op het
oogenblik, nu de geallieerden bun.
«eenheid van actie op eenheid van
front* verwezenlijken en op al de
operatietooneelen dapper vooruitdrin
gen, de Oostenrijkers-Duitschers geen
troepen genoeg meer hebben om met
behulp van hun binnenlandsche spoor-
wegltjuen, in massa's te reageeren, en
het initiatief te hernemen.
Het initiatief is definitief naar het
andere kamp overgegaan. Het is thans
aan hun om den stoot te pareeren.
Dat is bet, wat ons veroorlooft, niét
om overwinning te kraaien Lloyd
George beeft het zoo juist aan de
soldaten van Frankrijk geschreven:
«dappere mannen beroemen zich niet
van tevoren op het succes, dat zij
hopen* maar om, met algeheel
vertrouwen de groote gebeurtenissen
tegemoet te zien, die zich gedurende
het derde jaar, en stellig het laatste
jaar van den oorlog zullen ontwikkelen.
Als een bewijs hoe verbitterd en
fel de vijanden tegenover eikaar staan,
een opmerking uit het Engelsche blad
«The Globe*. Naar aanleiding van de
woorden van Asquith betreffende de
terechtstelling van kapitein Fryat, dat
moord altijd moord blijft, wie hem ook
gepleegd heeft en dat in het onder
havige geval de eigenlijke moordenaar
en nog meer degenen die hem tot zijn
misdadig bedrijf hebben aangezet,
daar met bun eigen persoon voor zul
len moeten boeten, zegt het blad:
«Laat ons toch niet vergeten, dat wij
eens een koning hebben onthoofd
wegens rechtsovertreding, zullen we
dan aarzelen, een keizer wegens moord
op te hangen?"
In de Engelsche pers wordt er
de aandacht op gevestigd, dat graaf
Reventlow, de aarts-apostel van de
politiek van het trücksicbtlose schrik
bewind» er op aandringt, dat alle
Amerikanen en andere neutralen, die
voor de Entente vechten, bij eventueele
gevangenneming zonder vorm van
proces als franctireurs zullen worden
doodgeschoten.
«Het is in Duitschland bekend
schrijft graaf Reventlow dat Ameri
kanen hebben dienst genomen in het
Engelsche ,en Franschevlieger-corps,
in verscheidene Canadeesche regi
menten, in regimenten van het Fransche
leger; er vechten ook Zwitsersche
onderdanen in het Fransche leger
en allerlei andere neutralen, die de
wapenen tegen ons hebben opgevat.
Er is geen twijfel aan zegt deze
voorlichter van het Duitsche geweten
dat al deze neutralecombattanten
wettelijke franc-tireurs of zeeschuimers
zijnen als zoodanig behooren te worden
doodgeschoten. Laten we ben dan
doodschieten.
DeiRheinsche WestfalischeZeitung»
en andere pan-Germaansche bladen
steunen dezen eiscb.
De Duitsche kroonprins gewond?
Een Zwitschers officier, die van de
Duitsche grens kwam, verzekerde, dat
een Duitsch collega hem had verteld,
dat de kroonprins door bomscherven
aan het rechterbeen en het hoofd was
gekwetst en in een hospitaal verpleegd
werd.
Inlijving militielichting 1916.
In de hierna genoemde tijdvakken
zullen van de militielichting 1916 wor
den ingelijfd
1. In het tijdvak van 25 October
1916:
a. de dienstplichtigen toegewezen
aan het derde bataljon van een der
regimenten grenadiers en jagers of
van een der overige regimenten infan
terie, met uitzondering van hen die
in het bezit zijn van het in art. 70
der Militiewet bedoelde bewijs van
voorgeoefendheid.
Deze laatsten zullen twee maanden
later worden ingelijfd
b. de thans nog niet opgeroepen
dienstplichtigen, die zijn toegewezen
hetzij aan de regimenten veld-artille-
rie, hetzij aan het korps rijdende
artillerie;
2. in het tijdvak van 1620 Oct.,
de dienstplichtigen toegewezen aan de
regimenten vesting-artillerie en be
stemd voor bet laatst in te lijven ge
deelte;
3. in het tijdvak van 15 Nov. de
thans nog niet opgeroepen dienst
plichtigen toegewezen aan de regi
menten huzaren.
Alleen om zeer gewichtige redenen
waaronder in dit geval ook studie-
belangen kunnen worden gerekend
kan aan deze in te lijven dienstplich
tigen uits jel van eerste oefening worden
verleend, indien zij daartoe alsnog ten
spoedigste zelf hun verlangen bij (on
gezegeld) verzoekschrift aan den Mi
nister van Oorlog te kennen geven,
met overlegging van een deugdelijk
bewijsstuk omtrent het werkelijk be
staan van de reden der aanvrage.
In het verzoekschrift behoort te
worden vermeld de gemeente voor
welke de dienstplichtige is ingeschre
ven, alsmede het korps en het korps
onderdeel waaraan hij is toegewezen.
De dienstplichtigen zullen echter
rekening moeten houden met de mo
gelijkheid, dat het uitstel wordt in
getrokken, zoodra de omstandigheden
daartoe aanleiding mochten geven.
(St.-Ct.)
Ambulancetreinen.
Woensdagmiddag heeft te Amster
dam in tegenwoordigheid van Z. K. H.
Prins Hendrik de aanbieding van am
bulancetreinen aan de Regeering plaats
gehad.
De voorzitter van het Nationaal
Comité tot aanbieding van Ambulance-
treinen aan Harer Majesteits Regeering,
de beer S. P. van Eeghen, hield een
rede, waarin hij naging, wat bet comité
heeft verricht om zijn taak met succes
bekroond te zien. Hij wees er op, dat
de treinen, wanneer ze nimmer zouden
worden gebruikt om oorlogsdiensten te
doen, toch een blijvende waarde zullen
behouden. Wanneer het oorlogsgevaar
izal zijn geweken, zullen de gewonden
wagens worden verdeeld over eenige
groote stations in verschillende deelen
van ons land en op uitnemende wijze
bij eventueele spoorwegongelukken of
andere rampen dienst kunnen doen.
Eveneens kan de trein zeer geschikt
worden gebruikt als noodhospitaal in
geval van besmettelijke ziekten in
kampementen of legerplaatsen of in
kleine gemeenten, waar geen zieken
huis is. Deze treinen zijn een geschenk
van arm en rijk, de kleinste gift, die
binnenkwam, was 10 cents, de grootste
f 12.000.
De Minister van Oorlog, de heer
Bosboom, aanvaardde de treinen na
mens de Regeering, er op wijzend, dat
ze zijn een geschenk uit het volk aan
bet volk.
Geen vee-uitvoer.
In een te Groningen gehouden ver
gadering van veehandelaren, deelde de
voorzitter mede, dat de Minister van
Landbouw op een met hem gehouden
conferentie heeft verklaard, dat van
uitvoer van vee geen sprake was en
dat deze ook niet te verwachten was,
evenmin als consenten daarvoor zullen
worden verstrekt.
Crcdietsduurbeperking I
Door de Nederl. Vereeniging van
IJzerhandelaren is het volgend voor
stel ingediend bij bet Bestuur van den
Middenstandsbond, ter behandeling in
de, in September te houden, alge-
meene vergadering
De algemeene vergadering noodigt
het Bondsbestuur uit, de invoering van
den maatregel vot beperking van het
crediet tot hoogstens 3 maanden, door
alle handelaren, krachtig te propa-
geeren en elke beweging tot invoering
dier beperking naar zijn vermogen te
steunen.
De 28e Algemeene Vergadering der
Ned. Heidemaatschappij zal dit jaar
gehouden worden te Alkmaar op 20
October a.s. in het gebouw *de Unie»
aldaar.
Na afloop der vergadering zal een
bezoek worden gebracht aan het land
goed «ter Couister van den Heer
Mr. B. van der Feen de Lille, terwijl
den volgenden dag 21 October een
excursie zal worden gemaakt naar de
bebosscbingen van de Staatsduioen
onder Schoorl en naar het landgoed
van den Heer J. van Reenen te Bergen.
Onze graanschepeu.
Het Haagsche Correspondentiebureau
meldt:
Inzake de graanquaestie, dat te
's Gravenhage bericht is ingekomen,
dat instructies gegeven zijn om de
graanschepen los te laten.
Duur en slecht fruit.
Decorrespondent van het Handelsblad
te Wijk-bij-Duuistede schrijft:
Een fruitjaar, zooals 1916 ons te
zien geeft hebben we Dimmer mee
gemaakt. In vergelijking met 1915
is het gewas bedroevend slecht, zoo
wel wat betreft qualiteit als quantiteit.
Appels van beslist superieure qualiteit
zijn bijna niet te vinden. En of ze
rijp of rauw zijn, men vraagt er niet
naar; de regel is tegenwoordig;
