Plaatselijk Nieuws.
Gemengd Nieuws.
KENNISGEVINGEN^
ker stelde bierbij op deo voorgrond,
dat men Diet alleen instellingen in
het leven zou moeten roepen, waar
door op de wjjze van de Heilige
Alliantie bestaande toestanden zouden
kunnen wordeD gehandhaafd, maar
men zou de middelen moeten vinden
om telkens van tijd tot tijd de toe
standen te herzien en krachten van
vooruitgang vrij te maken, waar dit
noodzakelijk zal blijken.
Generaal Smuts eindigde aldus
vMillioenen mannen hebben hun leven
gegeven, en millioenen anderen zijn
bereid het te geven om een goeden
vrede te verkrijgen en wanneer in het
vredesverdrag na den oorlog de
wereldvrede zal worden gewaarborgd,
zal de oorlog niet tevergeefs zijn ge
streden en zal het vredesverdrag voor
de geheele menscbbeid in de toe
komst worden een imagna charta*.
Nadat de Aartsbisschop van Can
terbury het betoog van Generaal Smuts
bad ondersteund, besprak Lord Buck-
master in bet bijzonder bet punt, dat
Duitschland in dezen volkerenbond
zal moeten worden toegelaten. Indien
dit niet zou geschieden, zou de vol
kerenbond niets anders zijn dan een
Bondgenootschap tegen Duitschland.
Nadrukkelijk wees spreker op de zelf
opoffering, volharding en tucbt, welke
bet Duitscbe volk kenmerkt en welke
eigenschappen aan de bescherming en
de ontwikkeling der gebeele menscb
beid ten goede moet komen. Men
moet onderscheiden de Duitscbe lei
ders en bet Duitscbe volk.
Tenslotte sptak Lord Hugh Cecil
over de vaderlandsliefde en betoogde
dat men de meeniDg ingang moest
doen vindeD, dat er nog iets hoogers
bestaat dan loyaliteit tegenover bet
vaderland, nl. een verplichting tegen
over da belaDgen van de geheele
meoschbeid.
De Directeur van het Levens
middelenbureau is voor belanghebben
den eiken werkdag van iO—12 uur
aan het gebouw van den Keurings
dienst Appelmarkt No. 11 te spreken.
Aardappelen.
De Directie van het LevensmiddeleD-
bureau maakt bekeDd, dat vanaf Maan
dag 28 Mei 1917 op de bons voor
aardappelen van 5 K.G. zal worden
verstrekt 3 K.G.
Een ieder wordt verzocht vooral
geen mindere hoeveelheid dan 3 K.G.
op een bon in ontvangst te Demen.
Amersfoort 23 Mei 1917.
De Directie voornoemd
Dr. H. W. DE BOER.
K. KAAN Jz.
Burgemeester en Wethouders
der Gemeente Amersfoort maken be
kend, dat in de week van 28 Mei 1917
tot en met 3 Juni 1917 zal worden
verkrijgbaar gesteld op bons No. 18
rijst (ook op bon groene erwten)
bak- en braadvet
gort
zeep
aardappelen voor zoover voorradig
regeeringsvarkensvleescb
Zonder bon versche Zuiderzeebaring
a 2 cent per stuk, gedroogde a 2'/«
cent per stuk;
Zonder bon gezonten kluiven aan
den Keuringsdienst Appelmarkt voor
22 cent per K.G.
Zonder bon kalfsvleesch voor zoover
voorradig aan den Keuringsdienst
Appelmarkt voor 25 cent per pond.
Amersfoort 25 Mei 1917.
B. en W. voornoemd:
De Burgemeester
VAN RANDWIJCK.
De Secretaris
A. R. VEENTRA.
Het zevende leerjaar voor alle L. S.
Donderdagavond sprak de beer
Klaas de Vries, lid van den Gemeente
raad te Amsterdam,over bovengeuoemd
onderwerp in »De Arende. Behalve een
vrij talrijk publiek, bestaande uit bij
het onderwijs betrokkenen en enkele
belangstellenden, waren nog aanwezig
twee wethouders, verscheidene raads
leden en leden van de Commissie van
Toezicht op het Lager Onderwijs.
De heer Wesseling opende de ver
gadering. Na er op gewezen te hebben,
dat het een quaestie is, die niet is
verouderd, ook bier niet, van belang
voor autoriteiten, voor ouders, voor
bet onderwas, gaf hij het woord aan
den heer De Vries. Deze begon met
te zeggen, dat het hem eeD aangeoame
taak was over dit onderwerp te spreken.
Hij zegt dit niet voor den vorm. maar
er zijn van die dingen tusscben hemel
en aarde, die altijd urgent blijven. Het
geldt bier de vraag den leerplicht met
een jaar uit te breiden. Is een 7de
leerjaar wenschelijk, dan is dit een
onderdeel van de vraagwat is wen
schelijk voor de ontwikkeling van ons
volk? Is de beschikbare leertijd voor
onze volksschool te beschouwen als te
voldoen aan de te stellen eischen of
voldoet ze niet? De school voldoet niet.
We hebben toch voor enkele jaren
samengesteld een conceptwet tot rege
ling van het Lager Onderwijs. Er
moest komeD een nieuwe regeling in
verband met de tijden, er kwam de wet
op den leerplicht van Goeman Borgesius;
de ineeDSchakelingscommissie bracht
een zeer dik rapport uit, terwijl Volks
onderwijs maar een zeer dun boekje
schreef over de vraag: welke eischen
stelt het kind? Dat is de zaak, waar
het om gaat, in verband met de natuur
en de bestemming van het kind. Welke
leerstof moet er met een kind be
handeld worden?
De tegenwoordige richting streeft
er naar in een minimum van tijd veel
te leeren en men verwaarloost de
waarneming van het kinderleven zelf.
Prof. Jelgersma en Dr. Gunning er
kennen dit volmondig. Voor den
1 O-jarigen leeftijd zijn de hersenen
onvolwassen en niet geschikt onder
wijs te ontvangen, zooals bet maar al
te veel gegeven wordt. Rousseau zeide
betzelfde. Hoofdzaak is, dat het kind
frisch van geest blijft. De 16-jarigen
leeftijd is voor de joogens en meisjes
ook zeer belangrijk. Hieraan ook heeft
ons onderwijsstelsel niet de minste
aandacht geschonken. Aan dezen toe
stand dient een eind te komen. Aan
95 pCt. der kinderen van ons volk
wordt de noodige ontwikkeling slechts
mondjesmaat toegewezen, en wel vóór
den leeftijd, waarop bet eigenlijke
onderwijs eerst recht moest beginnen.
Een gezonde toestand is, dat de voor
bereidende school duurt van 4 tot 10
en daarna van 10 tot 16 jaar. Het
onderwijs io de avonduren is een
surrogaat voor het te vroeg ont
brekende dagonderwijs. Na de school
jaren is van het kennen en kunnen
niet al te veel overgebleven. De maat
schappelijke verhoudingen zijn de
grootste hinderpalen, doch het kind
mag er niet de dupe van zijn. Her
vorming is noodig. In het ineenschake-
lingsrapport neemt het Lager Onder
wijs een zeer kleine plaats in.
Volgens spreker moet van 4 tot 10
jaar de ontwikkeling van de zintuigen
op den voorgrond staan, van 10 tot 16
wordt bet zaakonderwijs gegeven, ook
onderwijs in talen en dan komt pas de
splitsingHoogere Burgerschool, Gym
nasium, Uitgebreid Lager Onderwijs.
Moet na dit alles nog wel gesproken
worden over een zevende leerjaar?
Het zou onpractisch zijn, dit niet te
doen, zoolang bet er niet is. Ook in
Amersfoort heeft zich die vraag voor
gedaan. In 1910 werd door spreker
met Ketelaar een voorstel bij den Raad
van Amsterdam aanhangig gemaakt.
Drie jaren gingen er mee heen, voor
het behandeld werd en het werd ver
worpen met 16 tegen 23.
Zoowel bij ouders als onderwijzers
doet zich de behoeft aan meer onder
wijs gevoelen. We kunnen er zeker
van zijn, dat de zeden de wetten steeds
vooruitloopen, ook in dit geval, de
ouders wenscben een 7-jarige school,
die in veel gemeenten reeds bestaat.
Het is een onafwijsbare eisch van
onzen tijd, en geldt niet alleen voor
de gewone school, maar ook voor die,
welke voorbereidt voor middelbaar
onderwijs. Men denke niet gering
ever de verdeeling der leerstof over
7 jaar. Thans wordt veel meer huis
werk gegeven dan wel bestaanbaar
is, en deze plaag voor het kind en
voor de ouders zou daardoor zeer
beperkt worden. Veel directeuren van
H. B. S. en rectoren van Gymnasia
zij er vóór en andere er tegen.
Na al bet aangevoerde komt spreker
met volle overtuiging op voor de
verdeeling van de leerstof over 7 jaar.
De heer Wesseling dankte spr. voor
zijn voorlichting en vroeg, wie bet
woord verlangde.
De heer Lubertie zeide het leerplan
is overladen en heeft minstens 7 jaar
noodig. Het is een klasse eisch, want
de meeste kinderen komen niet op
H. B. S. of Gymn. doch moeten na
de schooljaren werken.
De heer De Vries was het volkomen
met hem eens en toonde aan, ook
hierop te hebben gewezen.
De heer Spelberg wenschte in
lichtingen over het voorbereidend
onderwijs. Spreker zeide dat de ge
wone vakken dan ook worden onder
wezen.
De heer v. d. Knoop stelde voor
in een motie de noodzakelijkheid
van een 7e leerjaar vast te leggen.
De voorzitter wilde hiermee wachten,
als er nl. animo is krijgen we over
dit onderwerp nog een debat avond,
waar ook de heer De Vries zal tegen
woordig zijn.
Hierna werd de vergaderiug ge
sloten.
Kamer van Koophandel en Fabrieken.
Onder voorzitting van den heer J.
Ger. Kleber vergaderde Vrijdagavond
de Kamer van Koophandel ten Stad-
huize. Na opening leest de secretaris
de notulen van 20 Februari 1917,
welke werden goedgekeurd.
De heereo Hamers en Dros zijn
afwezig met kennisgeving.
Ingekomen, behalve de gewone
periodieken, jaarverslagen, enz.
I. Een statistiek der spoorwegen
over 1915. Ter lezing bij den secretaris.
II. Een verslag van de Kamer van
Arbeid. Ter lezing bij den secretaris.
III. Een schrijven van den heer
Melchior, alhier, over de slechte
telefoonverbinding met Deo Haag. De
beer Van Haselen beaamt alles. Het
wachten duurt soms verbazend lang.
Amersfoort en Ede verkeeren in on
gunstige conditie, docb dit is een
gevolg van de tijdsomstandigheden.
Besloten wordt er den minister mee
in kennis te stellen.
Besproken wordt de voorgenomen
exportcentrale van de Kamer te
Haarlem.
Na behandeling van het adres van
de Maatschappij van Nijverheid wordt
besloten dit te steunen.
Aanhangig is nog een adres van de
Kamer te Eindhoven over cheque- en
giroverkeer. De minister meent, dat de
invoering voorloopig niet wenschelijk
is, de mogelijkheid is niet uitgesloten,
doch de aandrang moet van het publiek
uitgaan. Het adres wordt gesteund.
De heer Van Vollenhoven brengt bet
vaarwater de Eem ter sprake. Dit is
zeer slecht. Het zou goed zijn, als de
Gemeente er wat meer aandacht aan
wijdde, vooral ook met 't oog op de
reclame voor fabrieken. Er wordt
besloten een adres aan den Raad te
richten.
Mej. D. W. van Wandelen alhier,
slaagde dezer dagen te Rotterdam
voor het Diploma Ziekenverpleging
van den Nederl. Bond voor Zieken
verpleging.
De heeren Houtzaager en Heine-
man zien zich door schaarschte aan
brandstoffen genoodzaakt bun scbroef-
stoom- en Motorbootdienst op Amster
dam tot 3 maal 's weeks te beperken.
De heer A. P. H. J. van Weezei
Errens is benoemd tot lid der com
missie, beiast met bet examineeren van
ben, die een akte van bekwaamheid
verlangen voor het handteekenen.
De Amersfoortsche Muziekver-
eeniging vHarmonie", geeft heden
avond te half acht een concert in de
Gemeentelijke Muziektent op het
plantsoen.
Het navolgend Programma zal
worden uitgevoerd
1. Marsch. Brandweermarsch. S. P. van Leeuwen.
2. Ouverture. La Petite Du-
chesseF. Ricelue.
3. Wals Armida Kr. Ursin.
i. Fantaisie Maritana Jos. Kesiels.
5. Marsch Spearmit v. Turine.
PAUZE.
6. Marsch Le Chef de Corps. v. Burij.
7. Ouverture Louisia. Pr. Francois.
8. Fantaisie Belle Bergère. Pr. Francois.
9. Ouverture La Ruche Augte. Tact
10. Marsch Salut au Drapeau. J. de Wolf.
N.B. De nummers 4 en 7 zullen ge
maakt worden op het Nationaal
muziekconcours te Rotterdam op 27
Mei a.s. No. 4 als eigen gekozen No. 7
als verplicht nummer.
In de bioscoop »de Arend* wordt
op bet oogenblik de prachtfilm »Ni
het Bal* (After te Ball) vertoond
zie achterstaande advertentie.
Het door Ch. K. Harris gecompo
neerde lied werd eenige jaren geleden
over geheel de wereld gezongen. Het
aangrijpende verhaal wordt nu door de
filmbeelden op meesterlijke wgze aan
gevuld, zoodat de toeschouwers het
drama als bet ware meeleven.
Aanvoer van kolen.
De Minister zond een circulaire aan
de Burgemeesters, waarin gewezen
wordt op den zéér geringen aanvoer
van steenkolen en waarbij opnieuw
wordt aangedrongen op het betrachten
van de grootst mogelijke zuinigheid
met gas en electriciteit.
Voetbal.
Hel Quick-terrein op Birkhoven is
voor morgen weder aangewezen voor
een promotie-wedstrijd oostelijke 2de
klasse. A. G. O. V. V. uit Apeldoorn
zal er spelen tegen Wageningen.
Serie-Voetbal wedstrijden om den
Seheepvaartbeker te Amsterdam.
In de hoofdstad beeft zich een
commissie gevormd, welke zich voor
stelt, jaarlijks in bet Stadion nationale
serie-voetbalwedstrijden te organisee-
Ten. De commissie bestaat uit deHH.
Tb. M. Roest van Limburg (Voor
zitter), P. E. Tegelberg (Onder-Voor
zitter), J. Ph Geerlings (Penning,
meester), L. F. Verwoerd.S. Coldewey
en A. Drilling (leden), terwijl het
secretariaat wordt waargenomen door
Leo Lauer, Leidsche Kade 71, Amster
dam.
De wedstrijden zullen dit jaar dd.
26 Augustus, 2 en 9 September plaats
vinden. Als hoofdprijs werd door de
S.M.Nederland, de Kon. Ned. Stoomv.
Mij., de Kon. Holl. Lloyd, de Holl.
Stoomboot Mij., de Kon. Paket Mij.
en de Java-China-Japan-lijn een gou
den beker beschikbaar gesteld, welke
den naam draagt van ïScheepvaart-
beker*.
Dit kostbaar voorwerp wordt het
eigendom van die vereenigiDg, welke
den beker driemaal achtereen of vijf
maal in het gebeel wint. De serie-
wedstrijden zijn open voor alle eerste-
klasse clubs, de kampioenen der tweede
klasse en de winster van den Ned.
Voetbalbeker.
Een gedeelte der netto-ontvangsten
zal door de commissie besteed worden
voor een nader aan te wjjzen lief
dadig doel.
Een nieuwe kapitein van Köpeniek.
Wat de uniform, gecombineerd met
een brutale houding in Duitschland
nog altijd uitwerkt, heeft het op
treden van een twintigjarig jong-
menscb in een aantal Duitsche garni
zoenssteden weer eens duidelijk aan
getoond. Het jongemenscb, Spahn ge
naamd, ondernam in gezelschap van
een vroolijke Berlijnsche jongedame,
een snoepreisje door Middel-Duitsch-
land voornamelijk door Saksen, Spahn,
die een kweekeling van het Duische
Pro Juventute is en leerling bij een
smid, had zich een kapiteinsuniform
aangeschaft en gaf zich uit voor
aanvoerder van een compagnie mijp-
werpers. Met behulp van valsche
stempels bad hij de noodige papieren
vervaardigd. Gesierd met een reeks
lintjes, vertoonde hij zich in de
kazernes, teekende verlofpassen en
bewijzen voor vrij vervoer af, inspec
teerde de wacht en leidde met zijn
schoone vriendin een genoeglijk leven
in de hotels der garnizoensstadjes,
totdat hg eindelijk ontmaskerd werd
en gearresteerd.
De rechtbank te Kassei, veroor
deelde den navolger van deo kapitein
Van Köpenick, tol zes maanden ge
vangenisstraf.
De Burgemeester der Gemeente
Amersfoort maakt bekend, dat door
hem bet volgend schrijven is ont
vangen
De Rijkscommissie van toezicht op
de beschikbaarstelling en den uitvoer
van kaas maakt hiermede bekend, dat
het is verboden rechtstreeks of zijde
lings handel in kaas te drijven met
de navolgende personen of firma's:
Wed. Esveld, Lavendelstraat Amers
foort;
Joban v. Esveld Kerkstraat 2, Amers
foort
De exporteur ol grossier, die kaas
aan een der op bovenstaande lijst
voorkomende personen verkoopt of
kaas van bem koopt, hem behulpzaam
is bij den aankoop of verkoop of bg
pogingen tot uitvoer, stelt zich bloot
aan schrapping van de lijst van in
geschreven exporteurs of grossiers en
verbeurdverklaring van zijn waarborg
som.
Het is verboden rechtstreeks of
zijdelings kaas te koopen of te ver
handelen, vervaardigd of gemarkt
door of namens
A. v. 't Net, Amersfoort.
Hiermede vervallen alle voorgaande
lijsten.
Amersfoort, 23 Mei 1917.
De Burgemeester voornoemd,
VAN RANDWIJCK.
De Burgemeester der Gemeente
Amersfoort maakt bekend, dat de
Minister van Landbouw, Nijverheid en
Handel, Gezien artikel 8, 3de lid, der
Distributiewet 1916;
beefft goedgevonden
vast te stellen voor Regeerings Java-
en Siamiijst (alle andere soorten dan
voorioop Rangoon en'of Basseini ijst)
eeo aaximum-grootbandelprijs van
f45 per 100 K.G., een maximum-
tusschenhandelprijs van f 46 per. 100
K.G. en een maximum-kleinhandel-
prijs van 28 cent per K. G.
Met den verkoop dezer lijst bij
winkeliers aanwezig kan door dezen
worden doorgegaan, mits alleen op
bons, welke bons elke week apart aan
het Levensmiddelenbureau moeten
worden ingediend.
Amersfoort, 24 Mei 1917.
De Burgemeester voornoemd,
VAN RANDWIJCK.
BURGERLIJKE STANDEN.
Amersfoort.
Van 17 tot en met 24 Mei 1917.
Geboren: Maria, d. van Willem
Frederik van de Kolk en Lamberta
Maria Lambrechts. Aotonia Gerrit-
dina, d. van Gerrit Noordergraaf en
Teuntje de Man. Johanna Hendrika,
d. van Hendrik Pampus en Johanna
Mertz. Elis&batb, d. van Jan Frans
Broers en Francisca Victoria van
Craen. Clara Amelia, d. van Jhr.
Lodewijk Peter Anthonij van den
Brandeler en Jkvr. Josine Imilie den
Beer Portugael. Petronella Gerar-
dina Hermina, d. van Gérrardus Jo
annes Henricus Gelsing en Catharina
Francisca Johanna Lomans. Frede-
rika, d. van Willem van Binnendijk
en Frederika Janssen. Maria Martha
en Trijntje Sietske, dochters van Hen
drik Ritsma en Anna Maria Brouwer.
Johan Marie Gerard, z. van Bernard
Gerard Frans Molle en Johanna
Frommé. Nienke Eeke, d. van
Gerrit Wolders en Dieuwke Mechelse.
Johan, z. van Albertus Langras en
Adriana Staal. Engelina, d. van
Dirk Versteeg en Gerritje ter Maten.
Barend, z. van Roelof van den
Burg en Heintje Berkloo. Wilhel-
mina Paulina, d. van Jacobus Barbie
en Jacoba Veenendaal. Josephina
Hendrika, d. van Jacques Désiré Wery
en Clasina Lablans. Hendrik Wil
lem, z. van Diik van den Brink en
Wilbelmina Plante. Lambertus, z.
van Egbertus Veltbuisen en Aaltje de
KruijlT. Willem Albert, z. van Jan
Meijer en Frederika Gustina Liethof.
Ondertrouwd: Egbert Meijer en
Paulina Antonia van de Klashorst.
Barend van de Geest en Leontine
Minner. Andié René Verhoeven en
Hendrika Maria Lablans.
Gehuwd: Jan Willem Langedorflen
Hendrika Gerritdina Teunissen.
Anthonius Gerbardus Keizer en Cor
nelia Maria Berg. Willem Wijnand
Bouw en Theodora Johanna Janssen.
Hetidrikus Johannes Willemse en
Anna Alberta Hendrika Janssen
Jan Willem Oldenhof en Johanna
Wiertz.Ernst Sigmond Reeders en
Johanna Augusta de Hondt. Hen
drik Hoefakker en Aleida Zwart.
Willem Ouweikerk en Cornelia Ber
nards Mater.
Overleden: Een als levenloos aan
gegeven kind. Pelei van den HoofT,
68 jr.. echtgenoot van Pieternella
Doesburg; Gerritje ten Hoven, 4 mnd.
Bartje van Doom, 80 jr., weduwe
van Jacobus van Valkengoed.
Wouterus Johannes Vitskie, 43 jr.,
echtgenoot van Geerlruida Wijnands.
Hendrikus Schut, 32 jr., ongehuwd.
Een als levenloos aangegeven kind.
Willem van Esveld, 75 jr.. echt
genoot van Elbarta Hendrika Kilian.
Constant Julius Van Krunckels-
leven, 2 jr. Jan Vetkamp, 78 jr.,
weduwnaar van Gijsje Mandersloot.
Hendrika Wels, 8 weken.
Leuaden.
Van 18—25 Mei 1917.
OndertrouwdCornelis van de Munt
en Jannetje Duusbergen. Hendrikus
van Hamersveld en Antje Schoonder-
beek.
GehuwdHendrikus van Leijenhorst
en Geurtje van de Munt.
Stoutenburg.
Van 18-25 Mei 1917.
Gehuwd: Gerardus Schouten en
Heiltje Smit.
Overleden: Wilhelmus Franciscus
Bosman, 18 maanden.
MARKTBERICHT.
AMERSFOORT, 25 Mei 1917.
Tarwe f 0.Rogge f 0.Boekweit f 0.—
appelen fO.OO k f00.— Peren f a f Klei-
Aardapp. fO.OO k f 0.zandaardapp. ƒ0.00 k f 0.00
Hoendereieren f9.00 4 f9.20 p. 100 at. Bruine
eieren f9 20 a f9.40 per 100 st. Boter f175
k f2 25 per kilo. Eendeneieren f 00.00 k f 00.00
Zoetera. kaas f 0.—. it f O.per 00 kilo
Kippen f.2.25 a f 3.50 Kuikens fO.OO a f 0.00 Piep
kuikens fl.00 k f 1.75 Ganzen to. a f0.—Eenden
f0 00 k fO.OO p. st. Jonge fO.OO a fO.OO. Bazen
f 0.00 a f 0.00 Wilde konijnen f 0.00 k f 0.00
Tamme fl.20 k f2 50 Duiten f0.60a f0.80 paar
Magere varkens f20, i f 30.—. Varkens export
f 0.a f 0 Zeugen f 30.k f 100.— Biggen
f6.k f 18.—Schrammen f0.afO.Vetta
kotien f 000.— k f 000,— Guste koeien f 000.—
