NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
voor de Provincie Utrecht.
PROCLAMATIE DER REGEERING.
No. 69.
Zaterdag 16 November 1918.
47e jaargang.
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG.
REGEERINGSPROCLAMATIE.
Plaatselijk Nieuws.
Amersfoortsche Courant.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 8 maanden 1.
Franco per post door het geheele Rijk 1.15.
Afzonderlijke Nummers 5 Cent.
ingezonden stnkkenin te zenden uiterlijk Vrijdag.
Tijdelijk slechts Zaterdags.
Uitgever G. J. SLOTHOUWER
Bureau: Langestraat 17. Telephoonn. A9.
ADVER1ENTIËN:
Van 16 regels 0.90; iedere regel meer 15 Cent.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
Door de Regeering is uitgevaardigd een door alle ministers
onderteekende Proclamatie van den volgenden inhoud:
In deze, meer dan ooit moeite volle tijden, ziet de Regeering
zich genoopt een dringend beroep te doen op de medewerking
en den steun van alle medeburgers.
De oorlog behoort tot het verledene, maar hersteld is nog
allerminst de ontwrichting van het economische leven.
Alleen met inspanning van alle krachten kan het tijdperk,
waarvoor wij -thans staan, voorbijgaan zonder de meest ernstige
rampen met zich te brengen. Mochten onlusten oï erger den
richtigen gang van zaken belemmeren, dan moet het ergste
worden gevreesd. Het voorbeeld van Rusland is een onmis
kenbaar baken.
Last tot demobilisatie voor zooveel zulks slechts eenigszins
mogelijk is, werd reeds gegeven. Zorg is gedragen, dat de
gewezen soldaten niet broodeloos zullen zijn.
De militaire voorraden worden ter beschikking van de
burgers gesteld. Daardoor zullen tal van lichtlooze gezinnen
in bet bezit van petroleum worden gesteld.
Vijfhonderdduizend paar militaire schoenen komen ter be
schikking. Goedkooper onder- en bovenkleederen worden dezer
dagen op groote schaal verstrekt.
Het broodrantsoen wordt over eenige dagen van 200 tot
280 gram verhoogd. Qualiteit en voedingswaarde zullen ver
beteren. Vet en koloniale waren worden uit Indië spoedig verwacht.
In ruime mate zal afslachten van paarden en schapen ten
behoeve van devleeschvoorziening plaats vinden.
De handelsvloot is op het punt van uit te varen.
Een voorloopige schikking met de geallieerden waarborgt
ons de spoedige levering o.a. van 50.000 ton tarwe, 2000 ton
cacao, 6000 ton petroleum, 1000 ton benzine, 1700 ton soda
en zeep, 3000 ton looistoffen, 4000 ton katoen, 1000 ton wol.
Uit Amerika kunnen bovendien 40.000 ton graan, uit
Engeland wollen katoenen garens en goederen worden aangevoerd.
Alle schikkingen met het buitenland worden op losse
schroeven gezet als het wettig gezag wordt aangetast.
Moge het gezond verstand van de overgroote meerderheid
onze bevolking en vooral de minder bedeelden bewaren voor
de naamlooze ellende welke haar deel zal zijn als de geregelde
gang van zaken wordt verstoord.
Volk van Nederland! Gij hebt uwe positie zelf in handen!
Tegenover de aankondiging, dat een minderheid naar de macht
zal grijpen, heeft de Regeering besloten in het belang van de
rechten en vrijheden van het gansche volk het gezag en de orde
te handhaven.
TROUW.
Uit de Batavieren kozen de Ro-
meinsche keizers zich hun lijfwacht,
wetende, dat zij dan wel bewaakt
zouden zijn. En er moesten heel
wat vexatiën voorafgaan, eer ge
tracht werd den band te verbreken,
eer de slechts van een kant
gehandhaafde trouw werd opge
zegd.
Er is reden om de vraag te
stellen, of deze karaktertrek in den
loop der eeuwen is bewaard ge
bleven. Vreemde volken hebben
zich met het onze vermengd, vee!
eigens en oorspronkelijks is daar
door verloren gegaan. Denkbeelden
en opvattingen van elders werden
door ons overgenomen en hebben
hun invloed doen gelden op de
zedelijke ontwikkeling der Neder
landers. Het zou dus niet te ver
wonderen zijn, indien wij ook in
dit opzicht een verandering hadden
ondergaan, die waarschijnlijk niet
als een verbetering zou zijn aan
te merken. Over het algemeen
moet men thans, als er sprake is
van nationale deugden, een weinig
voorzichtig zijn. Wat waar is ge
weest in den tijd, toen ieder volk
zijn eigen weg ging, afgescheiden
van andere, is het nu niet meer,
daar vermeerderde gemeenschap
de verschillen gedeeltelijk heeft uit-
gewischt. Als er nog sprake kan
zijn van min of meer scherp ge-
teekende kenmerken van zedelijken
aard, dan zal hun bestaan wel af
hangen van hetgeen bij de meerder
heid van een volk is waar te nemen
en komt ten slotte het aankweeken
dier deugden neder op den moree-
len toestand der individuen. Een
natie kan dan alleen trouw ge
noemd worden, als van elk millioen
harer burgers en burgeressen 'vele
honderd duizenden als zoodanig
bekend staan
Laten wij eens zien, waarin
bestaat die trouw en hoe openbaart
zij zich?
In het algemeen genomen, is zij
een band. Die haar aanvaardt en
handhaaft, is niet geheel vrij meer
in zijn bewegingen en vandaar dat
zeer dikwijls een plechtige ver
klaring, een eed gevraagd wordt
als waarborg. Eigenlijk moest dat
niet alzoo behoeven te zijn. Wan
neer iemand in den rang van officier
in het leger optreedt, weet hij, dat
Koningin en vaderland onder alle
omstandigheden op zijn diensten
rekenen; weet hij, dat, zoolang hij
de uniform draagt, het vaandel
van zijn regiment het symbool is
van de hoogste toewijding, die zelfs,
zoo noodig, voor het verlies van
het leven niet terugdeinst, en
ook zonder nadere verklaring, in
welken vorm ook, zal dit bewust
zijn wel altijd bij hem leven. Maar,
vele van onze instellingen zijn
in het aanzijn geroepen als een
steun voor zwakken, en zoolang
die nog worden aangetroffen,
schijnt haar behoud gewenscht.
Die band kan vrijwillig aanvaard,
maar kan ook door dwang aan
gelegd worden. Er zijn voorbeelden
geweest van trouwe slaven, die in
het uur des gevaars hun meester,
ofschoon deze weieens hard voor
hen was, niet verlieten, en weiger
den van de gelegenheid, om zich
in vrijheid te stellen, gebruik te
maken. Onze hedendaagsche zeden
beletten ons deze soort van trouw
op haar juiste waarde te schatten;
er is iets in, dat aan de gehecht
heid van een huisdier doet denken,
waarbij ook de macht der ge
woonte een woord mede spreekt.
Geheel iets anders is het, waar
we nog in dezen tijd men zegt
zeldzamer wordende gevaren
ontmoet van langdurige en door
niets te verbreken trouw van
dienstbodendaar zijn beweeg
redenen in het spel, die eerbied
afdwingen, omdat zij gegrond is
op de vervulling van wederzijd-
sche verplichtingen.
Zoo is het inderdaad overal,
waar het woord ttrouw" de be
trekking tusschen twee menschen
aangeeft. Er is dan van beide kan
ten een gehechtheid, die afscheiding
en uiteengaan belet. Een eigenaar
digheid in onze taal is, dat het
aangaan eener huwelijksverbinte
nis ïtrouwen" heet. Op de een
voudigste manier wordt daarmede
te kennen gegeven, wat de echte
lieden voor elkander behooren te
zijnhoe niets en niemand den
band der vereeniging kan ver
breken hoe zij zich aan elkander
behooren te wijden geheel en al,
zoodat beider leven, beider denken
en gevoelen ineensmelt.
Trouw is geen eigenschap van
vluchtige naturen; zij draagt in
tegendeel het karakter van den
ernst vooral in de opvatting van
de levenstaak.
De plaats, die wij in de maat
schappij innemen, legt plichten op,
groote en kleine, zoowel deze als
gene moeten behartigd worden, en
wie er sh cbts een van verwaar
loost, blijft beneden zijn roeping.
Amersfoort, 14 November 1918.
De wapenstilstand is er, en zij be-
teekent schier vrede, want er is geen
zweem van waarschijnlijkheid dat de
oorlog hervat zou worden.
De vreugde, die uitbundig zou ge
weest zijn, wordt thans zeer getemperd
wjjl een klein deel der bevolking de
orde wil verstoreD. Zij zoeken daartoe
vat te krijgen op de massa. Daar nu,
een nationale stemming, de revolutie
onmogelijk maakt, is de bedoeling
dezes: een ieder op te wekken om te
vlaggen en oranje te dragen. Wanneer
ieder die tegen revolutie is, deze lijdelijk
aanziet, zou een klein groepje de toe
stand op z'n kop kunDen zetten.
Door op de hier aangegeven wijze
vreedzaam te demonstreeren kan men
zich uitspreken ten gunste der goede
verstandhouding tusschen Neêrland en
Oranje, ter bestendiging van welvaart
en bespoediging van terugkeer der
normale toestand.
Toen onze Burgemeester het
telegrafisch bericht van den Minister
van Oorlog, dat de Regeering besloten
had tot geleidelijke demobilisatie van
lichting en jaarklasse 1916 en oudere
op nadere aan te geven dagen, Maandag
op tal van plaatsen in de stad liet be
kend maken door middel van groote
aanplakbiljetten, ging er een zucht van
verlichting op bij 't publiek. Ondanks
den regen was 't den gabeelen dag
druk op de hoofdpunten der stad. De
Vlaamsch sprekende Belgen vertaalden
de bulletins, hier eu daar opgehangen,
voor hunne Fransch sprekende lands
lieden. Luidruchtig vertelden zij 't
nieuws verder en bespraken zij de ge
beurtenissen van 't oogenblik.
Dat de soldaten bij groepjes al zin
gende uiting gaven aan bun vreugde
over 't aanstaand vertrek uit den dienst
behoeft wel niet betoogd.
Donderdagmorgen is te dezer
stede in een der barakken van de
Infanteriekazerne een vergadering ge
houden van de manschappen van de
le en 2e compagnie le Regiment,
detachement Amersfoort. Na ampele
bespreking is met algemeene stemmen
de volgende motie aangenomen:
x>Wij, mannen van de le en 2e
tcompagnie 3e Bataljon le Regiment,
ïdetachement Amersfoort, de zoo-
tgenaamde muiters, wij verklaren, dat
t wij zullen optreden tegen ieder, die
tin dezen erristigen tijd de wettelijke
torde verstoort en dat wij in dat geval
tonvoorwaardelijkde bevelen van onzen
ikapitein zullen opvolgen. Deze ver-
tklaring wordt afgelegd door alle man-
tscbappen zonder onderscheid van
«politieke richting.
Namens onze kameraden,
Milicien K. MULDER.
R. KLAP.
H. LUTJEBOER.
H. HUISMAN.
Majoor J. H. G. Vermeer van de
Militaire Administratie is bestemd tot
controleur over de Inwendige Admini
stratie der Korpsen, ressorteerende
onder het 4e Bureau.
Procesverbaal is opgemaakt tegen
2 personen, wegens 't houden van een
mestverzameling en tegen een koop
man om 't houden van een lompen
pakhuis.
Aangehouden werd een meisje,
dat te Arnhem de ouderlijke woning
had verlaten met medename van f 160.
Als slachtoffer der gevreesde
Spaansche ziekte is te Arnhem over
leden op 31-jarigen leeftijd onze vroe
gere stadgenoot de heer Dr. W. (1.
A. van Os, geneesheer-directeur van
't ziekenhuis aldaar. De overledene is
een zoon van den heer A. G. van Os,
leeraar aan de R. fl. B. S. alhier.
Het Handelsblad ontving uit Arnhem
't volgende bericht.
tDoor het overlijden van dr. W.
H. A. van Os, geneesheer-directeur van
het gemeente-ziekenhuis alhier, is
groote ontroering gewekt en diepe
verslagen heid beerscht in het gemeen te-
ziekenhuis.
Dr. Van Os is gevallen als slacht
offer van de Spaansche griep, terwijl
zijn vrouw zwaar ziek ter neerlag en
ook zijn beide kinderen door de ver
raderlijke ziekte waren aangetast. De
overleden geoeesbeer-directeur was een
sympathiek man en consciëntieus ge
neesheer. De autoriteiten waardeerden
zijn jeugdigen ijver en opofferende
toewijding; het verplegend personeel
verliest in hem een chef, die alles
deed om de positie van dat personeel
zoo goed en aangenaam mogelijk te
maken.a
Hoewel de lessen aan de R. H.
B. S. de openbare lagere scholen en
de M. U. L. O. Maandag weer een
aanvang hebben genomen, zullen de
lessen aan de Handelsschool nog niet
hervat worden met 't oog op 't gevaar
voor besmetting.
Voorloopig blijft deze onderwijs
inrichting tot 18 Nov. gesloten. De
bevolking der scholen laat echter nog
al wat te wenscben over, bewijs dat
de griep nog niet geheerggwe"keo is.
De helft der leerlingeD is gemiddeld
nog afwezig. Het absentisme wisselt
van 40 pCt. tot 60 pCt.