D. F- VOIGT G. J. SMIT - (ONS SOEKENHUIS) A. BENNING's VERKOOPHUIS Voordeelige aanbieding. Soester Vertellingen B REINTJES Woningbureau Autoverhuur-inrichting 2j) Jaargang No, 85. Qecontrol^erde oplage 2800 exemplaren. V&zending per post. iaiéidag 8 September 1923 SOESTER, IWfiBWD Gratis Christelijk Weekblad voor Soestdijk, Soest, Soesterberg en omgeving. Redactie-Adres: C. F. W» RIETVELD - Talmalaan 28 Ingezonden stukken en Vragen voor diverse rubrieken tot Woensdagavond 6 uur. Uitgave en druk: Van Weedestraat 15 - Soestdijk Advertentiën van 1-5 regels f0.75. Iedere regel meer f0.15. Bij contract groote korting. Advertenties tot Vrijdagmorgen bij den Uitgever. Baarn - Filiaal Soest Vorken en Lepels vanaf 77, cent. Theeserviezen met 12 fraaie kopjes slechts f 7.90. Theetafels slechts f 8.50. Verder alle huishoudelijke artikelen. Gebruikt onze voordeelige Huishoudzeep dubbel stuk slechts 20 cent. Aanbevelend, A. BENNING. UIT DE RAADSZAAL. De nieuwe raad. Belang stelling. Cherchez ed fe- nume. Mis is weer over. 9 en 2 en 2. 6 en 6 is 1 te min. 7 en 6. Veel bedankjes. Gevaarlijke overwegen. Tot later- Daarover, dat er wat bijzonders te doen was, zullen alle aanwezigen in de Raadszaal het wel eens geweest zijn. Het voor het publiek gereserveer de gedeelte van de Raadszaal was meer dan bezet. Belangstellenden uit verschillende kringen der bevolking onzer Gemeente waren in groot ge tal aanwezig. De Burgemeester Mr. Dr. J. A. A. H. de Beaufort opende te 4 uur de vergadering. Alle leden waren aan wezig. Secretaris de heer J. G. A. Batenburg. Wij meenen, dat een groot deel der belangstelling moet worden toe geschreven aan de installatie van ons eerste vrouwelijke raadslid Mevrouw L. H. Droste-geb. Wilmans, van Tjvie wij hopep, dat een invloed ten ggnsjed^r verhoudingen in den Raad mjig uitgaan, lp een kort wQord heette de Voor zitter de leden welkom, de hoop uit «prekende^jxlaL-iu-de2c nexiode. nuttig wéék "zal worden verricht ten Dehoé- ve onzer Gemeente. Na het afleggen van den eed of belofte worden de raadsleden door den Voorzitter geïnstalleerd, waar mede het eerste punt van de agen da afgehandeld is. Het tweede deel der agendade verkiezing van Wet- houders had zeker mede de belang stelling van vele aanwezigen, wij bemerkten tenminste, dat er velen stemopnemers onder het publiek wa ren. Het officiëele stembureau bestond uit Mevrouw Droste en de heer Heijnings. Op aanwijzing van den Burge meester wordt overeenkomstig het reglement van orde, over beide va catures afzonderlijk gestemd. Allereerst ter voorziening in de vacature yap den heer P. v. d. Breemer. De eerste steipmipg moest worden geannuleerd, door een misverstand, waardoor de uitslag niet juist kon worden vastgesteld. Bij hernieuwde stemming werden uitgebracht op den heer de Koning 9, op den heer Endendijk 2 en op den heer van den Berg 2 stemmen. De heer de Koning verklaart, daar toe door den Voorzitter aangezocht, de benoeming aan te nemen en spreekt zijn dank uit voor het in hem gestelde vertrouwen. Bij de verkiezing in de vacature van den heer A. Endendijk worden bij eerste stemming uitgebracht: op den heer van den Berg 6 stemmen, door T. PLUIM. In 1851 begon de Predikant van Soest, nl. ds. J. J. Bos, in het huis van het Hoofd der school te Soester berg, gedurende de wintermaanden ca techisatie te houden, en wel voor jon gens en meisjes, die meer dan een uur gaans van de kerk te Soest woonden. Met goedvinden van den Kerkeraad van Zeist werden ook leerlingen uit die gemeente toegelaten. (Zoo men weet ligt Soesterberg gedeeltelijk on der Soest, gedeeltelijk onder Zeist; de R. K. kerk staat juist op de grens, maar nog onder Soest.) Al spoedig bleek het getal leerlingen zoo groot te worden, dat er aan het stichten van een zelfstandige Herv. Gemeente van Soesterberg gedacht werd. Ds. Bos en de heer K. Th. Moesveld, hoofd der school, namen in 1855 het getal Protestanten op en dit bleek 400 te bedragen, waarvan 2/3 onder de gemeente Zeist. Zij stelden zich nu in verbinding met den heeren Mr. P. M. de la Court, eigenaar van „Zandbergen" en Mr. J. I. D. Nepveu, eigenaar van Deynselburg", met wie zij zich vereenigden tot een Commissie op den heer Foeken 6 stemmen en 1 blanco. Een tweede vrije stemming is der halve noodig. Hierbij worden uitgebrachi- op den heer v. d. Berg 7 en op den heer Foeken 6 stemmen. Gekozen de heer van den Berg. Ook de heer v. d. Berg neemt zijn benoeming aan, waarmede het Col lege van B. en W. volledig is, De Burgemeester wenscht beide heeren geluk met hunne benoeming en hoopt op een aangename samen werking gedurende den korten tijd, dat zijn ZEA, nog in functie zal zijn. Tot de heeren van den Breemer en Endendijk richt Spr. hierna eenige hartelijke woorden van afscheid, hen dankende voor de velerlei arbeid in het belang van de gemeente verricht. De heer Endendijk sprekende na mens de afgetreden wethouders her innert aan de aangename samenwer king in het college van B. en W. Steeds is getracht eensgezind de za ken bij den Raad aanhangig te maken en slechts zelden was er zooveel ver schil van inzicht, dat een voorstel bij meerderheid van stemmen moest wor den voorgedragen. Den Burgemeester dankende voor de prettige behandeling van zaken brengt Spr. in het bijzonder hulde aan de werkzaamheid en den grooten steun ondervonden van den Secretaris den heer Batenburg, alsmede van ver schillende andere ambtenaren ter Se-r cretarie Den wensch uitsprekende, dat het nieuwe VajJ ïeg e'^e 1 yoedsVöor Soêsf mag tot stand brengen, leggen beide heeren hun functie neer en nemen de nieuw gekozen wethouders hunne plaatsen in. De agenda is hiermede afgehandeld. Nog een zaak, reeds in de vorige vergadering van den Raad besproken, komt nog in behandeling. Aan den heer Endendijk is opge dragen de onderhandeling over den aankoop van een stukje grond op den hoek van den Kolonie weg, ter verbetering van het uitzicht over den spoorweg. De eigenaresse is bereid 60 M2 af te staan tegen f 2.50 per M2, en onder voorwaarde dat afrastering en be planting weer in orde zal worden gemaakt. De heer de Koning vraagt hier over het woord, zich verontschuldi gende reeds dadelijk het woord te yoeren. Spr, acht den prijs te hoog en meent, dat een oplossing kan gevon den worden aan de hand van de verordening. De verordening zegt dat heggen als ter plaatse niet hooger mogen zijn, dan 1.50 M. Wordt hieraan de hand gehouden dan kan dit geld bespaard worden. De heer Endendijk wijst er op dat het stuk grond i.q. meer dan 1.50 M boven den spoorweg ligt en dus be snoeiing van het houtgewas geen ver betering brengt. Hoewel de heer de Koning hierop niet heeft gelet, handhaaft ZEA. toch zijn bezwaar. De heer Endendijk wijst nogmaals om de schichting van een eigen ge meente voor te bereiden, en wel op de vergadering van 6 Sept. 1855. In deze vergadering besloot men de nieuwe gemeente den naam van Soesterberg te geven en het oordeel over de plannen in te winnen van de Kerkeraden van Soest en Zeist. De eerste gemeente. Soest, maakte niet het minste bezwaar, maar de Ker keraad van Zeist had bedenking om in die gemeente een tweede predikants plaats in te stellen, hoezeer hij ook de stichting zou toejuichen. De commissie nam nu voorloopig een afwachtende houding aan, maar daar de Kerkeraad van Zeist niets meer deed, meende de Commissie niet langer te kunnen wachten, en verzond zij in Febr. 1856 aan de ingezetenen haar eerste circulaire, waarin zij om geldelijken steun verzocht. De toege zegde bedragen gaven aanleiding, dat aan den heer S. A. van Lunteren, architect te Utrecht, opgedragen werd een bouwplan te ontwerpen van een kerkgebouw met predikantswoning. Op 7 Oct. 1856 vroeg men de ko ninklijke goedkeuring op de plannen tot stichting eener zelfstandige Herv. gemeente, en verzocht men voor haar een Predikant met bezoldiging uit 's Rijkskas. op den gevaarlijken toestand, maar stelt, gelet op het bezwaar van Wet houder de Koning, voor de zaak aan te houden. De verantwoording is nu bij het nieuwe College. De heer Foeken is ook voor uit stel, maar acht het argument van den heer Endendijk niet juist. De verantwoordelijkheid ligt niet bij B. en W. maar bij de Spoorweg- Maatschappijen en den Nederland- schen Wetgever. Niet onjuist. Een argument zoo oud als de overwegen zelf. Een andere vraag is echter of het Gemeentebestuur tegenover de inwoners geen voorzorgen heeft te nemen. De wetten veranderen, daar toe heeft zij nu evenmin geen be voegdheid. De steeds met korter tusschenruimte voorkomende doodeüjke ongevallen zijn met geen vijgenblaadje dicht te dekken. De voordracht wordt aangehouden tot den volgenden Raadszitting. De vergadering wordt hierna door den Voorzitter gesloten, Drogist - Opticien Maakt Foto's voor alle doeleinden, Rijks-depót voor post- en rentezegels Burg. Grothestr. 28 - Soestdijk Unie Collecte. Dit jaar staat in het teeken van gedenken, in de eerste plaats, het 25 jarig jubileum van onze geliefde Koningin, maar ook is het 45 jaar geleden, dat in ons vaderland, het volk, dat de weg wist, naar den trom der genade, opgeroepen werd om hen smeekingen en gebeden, neer te leggen voor het aangezicht Gods, of het Hem dep Almachtigen Gods des verhonds moge behagen, het pnhejl af te wenden, waarmede het christenvolk in Nederland bedreigd werd in de sanctioneering van Kap- peyne's wet op het lager onderwijs. De ouderen onder ons, die dien strijd medegemaakt hebben, zullen die emoties niet licht vergeten. Er werd gedankt, voor de 300 scholen met den Bijbel, die er de laatste 30 a 40 jaren gesticht waren. Die 300 scholen stonden daar als monumenten van hartelijke toewijding en onbezweken trouw, als getuigen van de onwankelbare ontfermingen Gods Hoe had de vijand zijn best ge daan om die scholen tegen te houden. Voor 1848 moest men het nederig vragen of men een school mocht stichten; als men het waagde, moest men 'soms maanden op antwoord wachten en dan was dat antwoord nooit vlot, maar niet zelden weiger achtig. Menschen van onder 45 jaar, gij weet niet wat uw vaders en groot vaders, ook uw moeders en groot moeders, hebben moeten uitstaan om den School met den Bijbel. Dr-t alles werd den Heere geklaagd, en vlij moedig lijk werd het Hem ge zegd, hoe tyranniek de overheden waren, aan wie men toch om der consciëntie wil, onderworpen wilde blijven. En. wat waren die mannen des on- geloofs in die dagen overmoedig. Kap- peyne durfde de partij Van den le venden God vergelijken met de doode vlieg, die de zalf des apothekers stin kende maakt, en hij waagde als mi nister de uitdrukking, dat de minder heden maar onderdrukt moesten worden. Toen ging er één bede op door heel het land, terwijl het Christen volk zich met kracht bewoog tot een daad die groote gevolgen, heeft gehad. Binnen weinige weken was heel Neder'and georganiseerd tot een volks- petitionement, dat binnen een dag of vijf, door meer dan 300.000 vol wassen Nederlanders geteekend was, en waarin aan Z. M. Willem III niet ande s gevraagd werd, dan dat Hij onder de wet van Kappeyne zijne handtekening niet zetten zou. Het was <aan Z. M. duidelijk gemaakt wat men iwilde n.1. een School met den Bijbei voor ieder, die haar begeerde, Plan nieuw te bouwen R. K. Kerk te Soestdijk (N. Mariënburgb). Naar aanleiding van dit adres ver gaderde op 24 Febr. 1857 in het Huis ter Heide het Classicale Bestuur van Amersfoort met alle partijen, die bij de nieuwe gemeente belang hadden, om de kerkelijke grenzen vast te stel len. Kort daarop, 15 Juni, deelde de Minister aan de Commissie mede, dat aan haar verzoek, zooals het was in gezonden, geen gevolg kon worden gegeven; wel was de Minister be reid een voordracht te doen om de helft van het predikants-traktement uit 's Rijks schatkist bij te dragen. Dit was een teleurstelling voor de Commissiedoch zij vertwijfelde niet en in de vaste hoop, dat de weder helft van 't traktement door de nieuwe gemeente zou worden verstrekt, ging zij over tot het bouwen van Kerk en Pastorie. Op 15 April 1858 had de aanbesteding plaatsaan Cornelis van Es, timmerman uit Maartensdijk werd de bouw opgedragen voor f 13.945. De eerste steen werd gelegd op 17 Juni 1858, door Pieter Hendrik de la Court, het driejarig zoontje van Mr. de la Court, die al de benoodigde grond voor kerk, pastorie en tuin had geschonken. Wel was het ge noemde bedrag nog niet geheel bijeen, doch nu er met den bouw begonnen was, kwamen er steeds nieuwe gif ten in, terwijl ook de Synode op 8 Juli 1859 een bijdrage van f 3800 toezegde uit het Fonds voor Nood lijdende kerken. En bij Kon. Besluit van 20 Oct. van 1859 werd Soester berg als een zelfstandige kerkelijke gemeente erkend en f 400.s' jaars als toelage voor 't predikants-trakte ment verleend. De gemeente zou, vol gens besluit van 't Provinciale Kerk bestuur, behooren tot de Classis en den Ring Amersfoort. Op 14 Dec. 1859 had ten overstaan van gemachtigden uit het Classicale Bestuur de eerste verkiezing van ker- keraadsleden plaats bij vrije stemming van de manslidmaten. Tot ouderlin gen werden benoemd. Mr. Pieter Marie de la Court, L. Th. Moesveld en P. Schreuder; tot Diaken Mr. Jan Ignatius Daniël Nepveu, J. C. Meischke en J. Dorrestein. De kerk werd ingewijd op 29 Jan. 1860 waar bij voorging Ds. J. Bos met een rede over Lucas 17: 21b „Het Koninkrijk Gods is binnen u lieden", Reeds bij den aanvang werd de nieu we kerkeraad bevestigd. Verschillen de geschenken voor de eeredienst had de jonge gemeente reeds mogen ontvangen, o.a. een lamp en een folio- Bijbel voor de preekstoel, allerlei geraad voor het H. Avondmaal, en en dat dit door Kappeyne's wet on- ogelijk werd gemaakt. De onmiddellijke vrucht van die actie voor het volkspetitionement, werd naar het wijs beleid van onze voormannen vastgelegd in de linie een school met den Bijbel, die or ganisatie werd bestendigd, niet om nog eens weer te petitioneeren, maar om jaarlijks te toonen „wij zijn er nog" en dat te doen hooren door een klinkend offer, zaaiend, het goede woord, en verzamelen de offeranden des danks. Ziedaar het werk der Unie. Nu zijn wij 45 jaren verder. De liberale vijand had in de wet van '78 getriumfeerd. Paleizen van scholen worden gebouwd. School gelden afgeschaft, de salarissen der onderwijzers werden verbeterd, let wel, uitsluitend voor het openbaar onderwijs. Wat is er toen door ons Chris tenvolk geofferd. Elke school, die ge bouwd werd, moest tot den laatsten halven cent, uit particuliere beurs betaald worden. 1 Januari 1880 waren er al 340 Chr. Scholen, een jaar later 350, nog een jaar later 365, en in 1888, dus tien jaar na de wet Kappeyne, 480. In 1889 kwam de politieke omme zwaai. Het min. Mackaij trad op, natuurlijk met school-wet-wijziging in zijn program. In '89 en '90 is er gedankt en moed gegrepen; de Unie collecte werd van een protest een dank-collecte. Van 1890 tot 1905 van de wet Mackaij tot de wet Kuyper is er hard gewerkt. In die 15 jaren zijn er ruim 260 Chr. Scholen bijgekomen. Als iemands wegen den Heere be- hage, zoo zal Hij ook zijn vijanden met hem bevredigen, Dit woord der H. Schrift heeft God aan ons be waarheid. Hij maakte reeds voor het optreden van het ministerie Mackay, dat er enkelen onzer tegenstanders overtuigd werden voor ons recht in den school strijd. Door een toenadering zijn de laatste jaren gekenmerkt, die uitgeloopen zijn op de grondwetsherziening Cort v. d. Linden, waardoot.de recht*gelijk heidvan beide, het openbaar en bij zonder onderwijs is vastgemaakt. Ee thans hebben wij de nieuwe schoolwet de Visser, waarin ons vol komen financieele gelijkstelling met de openbare sehool wordt verzekerd. Het is nu uit met die hatelijke schoolgeld-concürrentiede openbare school, kan geen goedkooper onder wijs leveren dan de bijzondere. Wie nu meent, dat het ideaal met de schoolwet de Visser bereikt is, gaat nu natuurlijk rusten, blij dat hij er is. Zoo iemand zegt ook waartoe dient nog de Unie-collecte. Maar wien het ideaal nog wenkt, wordt zich bewust van de groote roeping, die nog rust op het Nederl. christenvolk en gaat gevoelen, dat wij dat ideaal niet zullen bereiken zonder strijd of groote financieele offers. Voor wat ons geestelijke eigen is, wenschen wij geen geld van de over heid. Daarom, wie nog gelooft in het ideaal, organiseert de Unie-collecte, offere in die collecte en pare aan dat offer dank en bede. Onzen dank willen wij brengen in de eerste plaats aan onzen God, die dezen strijd met zijn zegen kroont maar ook door de nagedachtenis te eeren van zoovelen die in den strijd van de school als helden hebben ge streden, de nagedachtenis van Groen en Elout, van Mackay en Kuyper, van Van Velzen en Brummelkamp, Ger ritsen en v. Lummel, Teringa en Derksen, door eere en hulde te bren gen aan de mannen, die God heeft willen gebruiken, om ons nader tot de vrijheid te brengen, de minister den H. Doop, 16 Bijbels voor de kerkeraadsbanken, enz. Op 30 Juli 1863 hield de Stichtingscommissie haar laatste vergaderingde uitgaven hadden f35003,53 bedragen en de inkomsten f34981,44, aldus een na- deelig saldo van f 22,09, inderdaad een heerlijk succes voor den volg- ijverigen Ds Bos. Zooals men weet, is de kerk vlak tegenover het Huis Zandbergen ge- bouv> d. onder de gemeente Zeist, Het torentje heeft een klok van 5V2 d.M. doorsnede. Die klok bezit een bijzonder historische waarde, zij is afkomstig van de voormalige Utrecht- sche poort te Amsterdam en heeft tot opschrift. „Laudate, Pueri, Domi- numLaudate Nomen Domini Anno Domini 1659" (d.i Kinderen, looft den Heerlooft den naam des Heeren. Ook staten er op de namen der beide Xmsterdamsche burgemees ters van dat jaar, nl. Nicolaas Tulp en Cornelis Witse, benevens het wapen van Amsterdam, Naamlijst van Predikanten. 1. dr. F. L. Rutgers Azn., geb. 26 Nov. 1836, cand. tot den H. dienst in Nd, Holland in 1859; pred. te Soesterberg 24 Juni 1860; te Ei bergen 1865; te Brummen 1867; Cort v. d. Linden en de Visser, door met dankbare hulde te noemen de namen van hen die de strijd, gestreden hebben en van hen, die zich aangor den, tot den strijd die ons nog wacht. F. Assurantiekantoor Ingezonden stukken. (Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.) Soest, 26 Augustus 1923. Geachte Heer Redacteur. Naar aanleiding uwer bespreking in het laatste nummer van uw Blad betreffende de diverse overwegen alhier, ben ik ten zeerste met u eens, dat daarin dringend verbetering noo dig is. Of nu echter het door U voor gestelde, namelijk „afsluitboomen" doelmatig en afdoende is, betwijfel ik ten zeerste. Ten eerste één bedie ning van meerdere overwegen op min of meer groote afstanden is absoluut niet goed uitvoerbaar, 't Zij dat dit te vroeg geschiedt en daar door onnoodig oponthoud geeft of, bij donker en mistig weer, altijd ge vaarlijk is, waardoor dan ook op andere plaatsen ongevallen zijn voor gekomen en zooals bijv. te Voort- huisen, vanaf het Station, steeds een man vrij moet wezen, om naar de boomen van den overweg te loopen. Ten tweede, bij het toenemende snelle verkeer en helaas nog lang niet geruisloos loopen van vele auto's, om maar niet te spreken van de zeer hinderlijke „Knalpotmaniakken" bij auto en motorrijders, de tegenwoor dige „Katte"belletjes bij die overwe gen toch niet of zeer weinig gehoord worden, ook niet bij een weinig wind. Eveneens Uw voorstel een overweg- of over >vegen-wachter welke des noods er eén ander beroep bij uit oefend. Dit nu is toch absoluut on uitvoerbaar om van een juiste oplet tendheid steeds verzekerd te wezen. Is er nu niet een goede oplossing te vinden in electrische seinen bij de tegenwoordige hooge electrotechnic Bijvoorbeelt flinke goed zichtbare en 's avond ruim verlichte lantaarn's, duidelijk rood en groen waarbij een flink hoorbare electrische bel, welke, 't zij van uit de stations van vertrek of aankomst en gekoppeld aan het verdere seinwezen, bediend worden of veilige contacten voor trein en rails, welke tijdig waarschuwen en die laatste bij gepasseerd zijn der treinen automatisch uitschakeld. Dit toch M. de R. acht ik een practische, doelmati ger, daarbij voordeeligste oplossing, waarbij wij verschoont blijven van de groote sta in de weg der afsluitboomen en ter voorkoming der ontsiering van een plaats als hier plus snellere ver- keers oplossing. Dit nu is niet mijn gedachte voor 't oogenblik, maar heb daar reeds meer deren malen over gedacht. Niet alleen hier, maar over het geheele land zie ik, als dagelijks reizende de vele groo- Café „DU PASSAGE" Birktstraat 17 - Telefoon 176 Heinekens Bieren en Wijnen Likeuren, Oude Snik enz. A. v. d. LINDEN te Vlissingen 1874; te'sHertogen- bosch 1877; te Amsterdam 1878. op 15 Nov. 1879 den Dienst neer gelegd, daar hij in 1880 optrad als Hooleeraar aan de Vrije Uni- versteit te Amsterdam. 2. J, G. Knottnerus, 11 Juni 1865 tot 1868. 3. A. D. J. Scholte, 11 Ap. 1869 tot 1872. 4. N. A. Kuiperi, 2 Juni 1872 tot 1879. 5. F. A. Franssen, 10 Juni 1881 tot 1885. 6. G. v. Kempen, 11 Juli 1886 tot 1889. 7. G Verrijn Stuart 15 Sept. 1889 1893. 8. L. van Rhijn Jr., 30 Sept. 1894 1898. 9. C. A. van den Akker, 23 April 1899 tot 1901. 10. Jacobus Anthonie Radix, geb. 16 Juli 1878; Cand, i.d. H. Dienst in Overijsel in 1901pred. te Soes terberg sedert 12 Jan. 1902.

Historische kranten - Archief Eemland

Soester Courant | 1923 | | pagina 1