JOH. TAK
BOUW- EN WONINGBUREAU
Fotografie Atelier
BRANDSTOFFEN- en GRINTHANDEL
J. PILOT, Torenstraat 9, Tel. 172, SOEST
Het graf van Toet-Anck
Amon.
vJhuJCIeman Berghuis
KERKPAD fa - TELEF. Kantoor 180, Huis 186
Het verdrag met België
Geeft Uw te koop of te huur zijnde Woningen
en Bouwterreinen op aan onderstaand adres.
Assuranties, Hypotheken, Administratie van
Huizen enz. - - Billijke condities
BRAND
Door het stoken van een waschfor-
nuis ontstond Dinsdagvoormiddag een
begin van brand in een schuur, staande
achter het huis van van S. aan de
Nieuwstraat.
De vrijwillige brandweer,gealarmeerd
door de sirene, die zeer spoedig in
werking was gesteld, was onmiddellijk
naar de plaats van den brand getogen,
doch behoefde niet handelend op te
treden, aangezien het vuur reeds was
gebluscht door buren.
De schuur, welke van lichtontvlam
bare stof was opgetrokken, werd deerlijk
gehavend, terwijl het aangrenzende
woonhuis ook was aangetast door de
vlammen, daartoe geholpen door den
krachtigen wind.
Ook hier wisten de buren gelukkig
door tijdig ingrijpen erger te voorkomen,
zoodat de brand bleef beperkt tot de
schuur.
AANGEHOUDEN
De politie alhier hield een 2-tal per
sonen aan, gezeten in een auto, die
stonden gesignaleerd in het Algemeen
politieblad en wier aanhouding was
verzocht door den Burgemeester van
Oudenbosch.
Nadat langs telephonischen weg met
voornoemden burgemeester was ge
sproken, werd het 2-tal weder op vrije
voeten gesteld.
CONCERT
Het Bestuur der Ned. Herv. Zang-
vereeniging „Soli Deo Gloria" alhier
deelt ons mede, dat het in haar voor
nemen ligt om op Woensdag 24 Maart
a.s. een concert te geven in het Gebouw
„Religie en Kunst", Rembrandtlaan.
Als soliste zal optreden Mevrouw
Julia Röntgen, Sopraan, uit Baarn, ter
wijl de heer Johannes Röntgen de
begeleiding van de soliste en van het
koor op zich zal nemen. Mevrouw
Röntgen zal zingen: Elsa's Traumer-
zahlung uit „Lohengrin" van Richard
Wagner en Rusalka's Lied an den Mond,
uit „Rusalka" van Antonin Dvorak,
benevens liederen van Johannes Röntgen.
Het koor zal uitvoeren Zigeunerleben
van R. Schumann, De Wilgen van
Cornelus Dopper en liederen van J
S. Bach en van J. H. den Hertog.
Verdere bizonderheden zullen in ons
volgend verschijnend blad bij advertentie
^worden bekend
KERKDWARSSTRAAT 15
DAGELIJKS GEOPEND
BRUIDSPORTRETTEN
FAMILIEGROEPEN
EN VERGROOTINGEN
VEREENIGING „SOEST VOORUIT".
Wederom bestaat voor leden van
„Soest Vooruit" (minimum contributie
f 1gelegenheid zich op te geven
als verhuurder van appartementen of
pensionhouder. Bij voldoend aantal
opgaven zal een pensiongids worden
uitgegeven. Volledige opgaven worden
gaarne met spoed ingewacht bij het
bestuurslid J. H. J. du Saar, Postdirec
teur.
LEZING OVER TANNHaUSER.
A.s. Woensdag 17 Maart zal vanwege
het Nutsdepartement dezer gemeente
in het gebouw voor „Religie en Kunst"
optreden de heer A. Alt bekend toon
kunstenaar te Bolsward. Ieder die met
Nutswerk bekend is, zal weten dat de
Heer Alt een der meest bekende Nuts-
sprekers is. Zijn lezingen over bekende
opera's zijn volksvoordrachten ingericht
voor een publiek dat ondersteld wordt
weinig muzikale ontwikkelingen te heb
ben, hoewel de muzikaal meer ontwik
kelden ervan kunnen genieten. De te
behandelen opera in dit geval de
Tannhauser wordt geheel doorloopeo,
bronnen en strekking worden uiteenge
zet en bij de voornaamste muzikale
momenten wordt stil gestaan.
Men verwachte dus niet een opera-
eert met toelichting doch een causerie
waarbij lichtbeelden en muziek het
gesproken woord komen ondersteunen.
Wij raden ieder aan deze interessante
lezing te gaan hooren en zich tijdij
van plaatskaarten te voorzien.
NIEUWE ZAAK.
Wij brachten dezer dagen een bezoek
aan de nieuwe drogisterij „De Vijzel"
aan het begin van de Molenstr. alhier,
en kwamen tot de overtuiging, dat ook
deze zaak er zijn mag. Het geheel ziet
er aardig uit.
De ondernemer onze beste wenschen.
TANDHEELKUNDIGE HULP.
Wij verwijzen naar een advertentie
in dit blad van de Tandartsen Hirdes
en Rozendaal, waarbij wordt bekend
gemaakt, dat aan inwoners, leden van
een ziekenfonds, tegen vermindert tarief
tandheelkundige hulp kan worden ver
leend.
ONBESTELBARE STUKKEN.
Onbestelbare stukken terugontvangen
te Soest in de 2de helft der maand
Februari 1926.
1. Raad van Arbeid, Amersfoort
2.
3. S. H. Wolffers Amsterdam
4. A. Jurgers Fabrieken Oss
LOOP DER BEVOLKING IN 1925.
Op Januari 1925 telde Soest 11191
inwoners, t.w. 5581 mannen en 5610
vrouwen. Dit aantal vermeerderde door
geboorte met 154 j. en 123
totaal 277. Door vestiging met 739
mannen en 935 vrouwen, totaal 1674,
dus een totale vermeerdering van 1951.
Zij verminderde door overlijden met
60 mannen en 49 vrouwen, totaal 109
en door vertrek met 592 mannen en
683 vrouwen, totaal 1275; een totale
vermindering alzoo van 1384.
Bijgevolg vermeerderde het aantal
inwoners van 1951 1387 is 567, zoodat
Soest op 31 December 1925 11191 plus
567 is 11758 inwoners telde.
Hierbij waren 5822 mannen en 5936
vrouwen.
Dit jaar zal onze gemeente dus zeer
zeker 12000 zielen tellen.
WAARSCHUWING
De C. v. P. te Gouda, geeft een ieder,
alvorens in relatie te treden met G. van
den Berg, koopman, wonende te Alphen
a./d. Rijn, Willemstraat 33, in overweging,
ten zijne bureele inlichtingen in te winnen.
GEVONDEN VOORWERPEN
Op werkdagen, des voorm. tusschen
9 12 uur, zijn op het Politiebureau
inlichtingen te bekomen vj.n de navol
gende voorwerpen
Een wandelstok, een Engelsche rijwiel
sleutel, een zilveren rozenkrans, een ring
met sleutels, een hondenketting, een
knijpmes, drie nieuwe zakdoekjes, een
zilveren potloodhouder, een pakje inh.
kleedingstukken en een slagersmes met
nikkelen hef.
ORDE VAN DE STER IN HET OOSTEN
Mejuffrouw M. Roodhuysen, uit Am
sterdam, hield Woensdagavond 10 Mei
j.I., in het Gebouw „Religie en Kunst",
eene voordracht over „De Heraut van
den komenden tijd".
Spreekster begon met te wijzen op
de groei van ons innerlijk zelf bewust
levenwij evolutioneeren.
Het woord van Christus„Wees vol
maakt, gelijk uw Vader in den Hemel
volmaakt is", is geen ijdele klank, door
de reïncarnatie kan dit woord verwezen
lijkt worden.
De Boedha en Christus waren zulke
volmaakte wezens, door God als Heraut
onder ons menschen gezonden.
Zooals Johannes den Dooper de komst
van Christus voorspelde, zoo zijn er
den Heraut van
verwachten.
Zijne roeping zal zijn, broederschap
te prediken waaraan de wereld zoo'n
groote behoefte heeft, getuige de Volken
bond en de poging tot eenheid van
alle godsdiensten.
Deze pogingen zullen echter onvol
maakt blijven, zoolang God ons niet
opnieuw Zijne Heraut zendt, die de macht
bezit tot krachtsuitstraling zooals Christus
die bezat.
Evenals Christus in het volmaakt reine
lichaam van Jezus een voertuig gevonden
heeft, om op aarde rond te gaan, zoo
zal ook de komende Heraut een volmaakt
rein lichaam bewonen, om de broeder
schap te prediken, in plaats van de in
2000 jaren tot karikatuur geworden gods
diensten.
Zoo'n rein lichaam meent men te zien,
in een jeugdige Oosterling J. Krishna-
murti.
Zijn lichaam zal, volgens de Orde
van de ster in het Oosten, het voertuig
zijn, waardoor de komende Heraut de
Broederschap op aarde zal brengen.
Met het dagelijksch gebed der leden
van de Orde, dat Spreekster de aan
wezigen verzocht staande aan te hooren,
besloot Mej. Roodhuysen hare voordracht.
De avond werd opgeluisterd door
het uitmuntend orgelspel van den Heer
Luycke, uit Soest,
J. S.
VERGADERING
In het Hotel „De Gouden Ploeg"
alhier, werd j.I. Woensdag een buiten
gewone ledenvergadering gehouden
voor de drie plaatselijke Middenstands
organisaties, alhier, uitgeschreven door
de Middenstands Vereeniging „Soest".
De Voorzitter van laatstgenoemde Ver
eeniging, de Heer A. J. Heins, presi
deerde deze vergadering heette de talrijk
aanwezigen hartelijk welkom en in het
bijzonder den beiden sprekers van dezen
avond n.ml. de H.H. Mr. Joh. Scheurer,
Secretaris der Kamer van Koophand#
te Amersfoort en A. H. Martens, Direc
teur der N.V. Middenstandsbank, aldaar.
De eerste spreker, de Heer Scheurer,
het woord verkrijgende, zette op duide
lijke en zakelijke manier ontstaan, doel
en werkwijze der Kamers van Koop
handel in Nederland en het Handels
register uiteen. Vooral deed spreker
uitkomen, dat beide instellingen vrije
zelfstandige lichamen zijn geheel onaf
hankelijk van de regeering en dat voor
noemde instituten dan ook door de
betrokkene in deze den Nederlandschen
Handeldrijvenden Industrieelen Midden
stand financieel in stand moeten worden
gehoudenmet klem en nadruk wees
spreker verder op het n.v.verplichte
aangifte voor het handelsregister als
mede vermelding verandering van zaken
terwijl op fraudeleuze aangiften zware
geldboeten worden toegepast. De Heer
A. H. Martens, de tweede spreker be
sprak hierna de credietverleening door
den handeldrijvenden middenstand aan
hare cliëntcle. Duidelijk deed spreker
uitkomen dat, wanneer de middenstand
zeiven van de een of andere instelling
gelden noodig heeft voor haar bedrijf,
geëischt wordt, voldoende zekerheids
stelling, terwijl de neringdoende heel
dikwijls zijn goederen levert aan ieder,
welke zich in een gemeente heeft ge
vestigd of als nieuwe inwoner zijn
intrek neemt, zonder eenig nader on
derzoek in te stellen. Vooral, als deze
laatste zich weet voor te doen als een
mensch van z.g. standing is men geheel
gerust en beweert met trotsch „ik heb
wederom een nieuwen afnemer aan mijn
winkelzaak. De tijd echter is in veel
gevallen wel eens anders. In den be
ginne gaat alles goedlangzamerhand
wordt het levering op een- of drie
maanden, daarna steeds uitstel van
betaling en tot slot „het geleverde wordt
of kan niet meer betaald worden". De
leveranties moeten eindigen en de win
kelier heeft in zijn boeken wederom
een zeer debieuzen post en de cliënt
zoekt een ander terrein voor zijn in-
koopen.
Gewoonlijk blijft het niet bij één
geval, gevolg, de winkelier komt zelf
in moeilijkheden, wissels kunnen niet
meer op tijd worden voldaan, menig
maal volgt faillissement en dan blijkt
meermalen, dat de betrokken leverancier
in zijn eebiteurenboek een bedrag heeft
staan aan onbetaalde vorderingen hooger L
veel hooger dan zijn werkelijke schuld
toegang voor ieder kosteloos zal zijn. 1 gewoon kunstenaarschap van den ver-
Op Dinsdagavond hoopt de Chr.| vaardiger. De oogc-fWii émail gemaakt.
Zangvereeniging „Soli Deo Gloria" tegen
8 uur een paar coupletten te zingen.
Véél is er reeds in voorafgaande dagen
aan belangstelling en daadkrachtige me
dewerking voor den Bazaar tot uiting
gekomen en gelegenheid tot inzending
van giften en voorwerpen blijft nog
bestaan. Maar wat wordt nu gewacht...?
Een belangstellend publiek
met goede kooplust bezield!
Zij het in groot getal, ieder is hartelijk
welkom
Het gaat hier toch om een mooi doel
te bevorderende bouw van een kerk
waarin Gods woord tot velen zal komen
Is dit geen aantrekkelijk oogwerk dat
op medewerking mag rekenen van alle
mede-christenen
Laat dus ieder zijn taak niet voor
bijzien, maar van harte mede helpen
aan dit werk dat een zegen voor de
geheele Gemeente kan afwerpen.
HET BAZAAR-COMITÉ.
N.B. 't Adres voor bezorging van voor
werpen is nog steedsMevrouw Bever-
senSiemons, Huize Beversteyn. Voor
giftenMevrouw Brans-Wijtman, Pastorie
Kerkstraat 2.
- In de nummers van 19 en 26 Januari
1924 van dit blad schreef ik een opstel
.over de Egyptische Koningsgraven. Ik
gaf een algemeene beschouwing, om
paarna te komen tot de nieuwe „groote
•ontdekking", n.I. die van het graf van
n op jeugdigen leeftijd overleden
«voning Toet-Anck-Amon.
aan z.jn crediteuren De geachte spreker f Ten aanzien van de tot op dat oogen-
staaft dit laatste met eenige sprekendeAjj^ gedane vondsten, haalde ik toen
voorbeelden. «v - - - -
Tenslotte komt spreker tot de navol
gende conclusieen niets zoude hem
aangenamer zijn, wanneer deze onge
wijzigd door den georganiseerden Soes-
ter Middenstand werden aangenomen
en daadwerkelijk toegepast
1. Langs organisatorischen weg worde
besloten, geen langer crediet meer te
verleenen dan één maand voorop zij
aan, wat ik in een voordracht van Prof.
iObbink, die pas uit Egypte was terug
gekeerd, had vernomen, hetgeen ik met
de volgende woorden weergaf
„Tot nu toe heeft deze ontdekking
ons nog niets nieuws gebracht. Ondanks
de overvulling der ontsloten kamers
heeft men nog geen voorwerpen gevon
den, die niet reeds in een der musea
aanwezig waren. Mocht echter in de
gesteld, steeds te trachten a contant. laatste kamer hel jichaam ¥an den Koning
in den winkel te verkoopen,
2. Steeds stipt op tijd te incasseeren
en bij iedere aflevering van goederen
een nota bij te voegen, waarop vermeld
over dit bedrag zal men zoo vrij zijn'
op den le der volgende maand per
soonlijk of per kassier te beschikken.
3. Den verkoop van artikelen met
cadeaux te weren en dit te beschouwen
als zijnde ommoreel en den middenstand
onwaardig.
Tenslotte wenscht de geachte spreker
de Heer Martens, dat iedere handel
drijvende middenstander steeds indach
tig zal zijn aan en zal handelen naar
het navolgende
Weest Middenstander steed een held,
Verkoopt op kort crediet,
Zorgt tijdig voor het incasseeren van
Uw ge!
- Nog beter is 't, verkoop a córïl
Dan loopt Uw wagen niet vast in
het zand.
Gebruik werd gemaakt door eenige
aanwezigen van de gelegenheid tot het
stellen van vragen, welke tot volle vol
doening door beide sprekers werden
beantwoord.
Een algemeen applaus bewees vol
doende, na afloop van iederen spreek
beurt den beiden sprekers, dat de
aanwezige middenstanders een hoogst
nuttigen en aangenamen avond hadden
doorgebracht.
De heer P. Hesp, Voorzitter der R.
K. Middenstands-Vereeniging te Soest,
dankte op welgemeende en hartelijke
wijze den beide H.H. sprekers voor
hun zoo glashelder en zeer leerzaam
betoog en de Middenstandsvereeniging
„Soest" voor de minzame wijze, waarop
zij dezen gecombineerden middenstands
avond heeft uitgeschreven en verzorgd.
Met een hartelijk woord van dank
aan de aanwezigen voor hunne opkomst
en een bijzonder woord van erkenning
aan beide sprekers besloot de Voor
zitter, de Heer A. J. Heins deze zoo
bij uitstek welgeslaagde vergadering.
Ingezonden
Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.
SêLSKIP FRIJSLaU.
In aansluiting van ons bericht in dit
blad van verleden week, worden alle
Friezen te Soest, zoo ook die te Baarn,
beleefd verzocht, om op 18 Maart 1926
des namiddags ten 8 uur ter vergadering
te komen, in de vergaderzaal (ingang
voorkant) van het Hotel „Eemland" aan
de Van Weedestraat te Soest, om de
oprichting van bovengenoemd gezel
schap nader te bespreken.
Trouwe opkomst zeer gewenscht.
Het voorloopig comité.
BAZAAR VOOR EEN TWEEDE NED.
HERV. KERK TE SOEST IN HOTEL
„ÉEMLAND" (GROOTE ZAAL)
Het Bazaar-Comité deeit aan leden
der Gemeente en Belangstellenden mede,
dat de Bazaar zal gehouden worden op
Dinsdag 16 Maart en Woensdag
17 Maart a.s.
De opening zal plaats hebben met
een woord van Ds. Brans op Dinsdag
middag (16 Maart) om twee uur. Alleen
op dien Dinsdagmiddag zal van 2 tol
5 uur een toegangsprijs van f 0.25 aan
bezoekers worden gevraagd,terwijl DinS'
dagavond van 7 tot 10 uur, gelijk
op volgenden Woensdag van 10 tot 12
uur voorm., van 2 tot 5 uur namid. en
van 7 ys tot de sluiting om 10 uur, de
aanwezig zijn en mocht deze mummie
in het bezit zijn van de oorspronkelijk
daarbij meegegeven sieraden, dan zal
het voor de eerste maal zijn, dat men
een Koningsmummie op die wijze terug
vindt en zou daarmee deze vondst alsnog
tot ietsmerkwaardigsgestempeld worden"
Toen ik dat schreef, verwachtte men
reeds in de eerstvolgende weken de
beantwoording van deze vraag, doch
door moeilijkheden met de Egypt. re
geering, kon het werk van Howard
Carter geen voortgang hebben. Die
moeilijkheden zijn ten slotte opgelost
geworden en het werk kon eindelijk
hervat worden, doch daar men wegens
de groote hitte slechts enkele maan
den van het jaar in deze rotsgraven kan
werken, duurde het tot vóór enkele weken
eer ons alle geheimenissen werden ont-
llendt i.j'JSwuAnC..5
2 jaar geleden fraaie, soms gekleurde,
voorstellingen van „de buitenzijde" van
de grafkamer.
Zoo heb ik hier nog voor mij een
afbeelding van den toegang tot de eigen
lijke grafkamer, die gesloten was door
een gesneden houten deur, geheel ver
guld en ingelegd met blauw email, welke
afsluiting een schitterenden indruk moet
hebben gemaakt. Ter weerszijden ston
den een tweetal wachters, beelden ge
sneden uit met bitumen behandeld hout,
hetwejk daardoor nagenoeg zwart van
kleur was, De kleederen £h de emble
men, die de wachters droegen, waren
geheel verguld. Ook hier was de kleur-
werking zwart en goud verrassend.
Thans is die grafkamer geopend en
inderdaad vond men er den sarkophaagl
Ik ontleen thans aan de „Illustration"
van 6 Febr. '26 de beschrijving van
hetgeen men in de grafkamer aantrof.
De buitenste kist zoo ik dit woord
gebruiken mag was. van zandsteen
en bevatte een houten sarkophaag, ver
sierd met opgelegd goud, ingelegd met
glas en met gekleurde steenen.
In deze houten kist bevond zich een
tweede van hetzelfde materiaal en op
overeenkomstige wijze versierd, doch
nu reeds bewerkt als menschelijk lichaam
en aldus voorstellende den dooden
Koning, liggende met over elkaar ge
kruiste benedenarmen, de handen vast
houdende den Konjngsstaf en den geesel,
als teekenen van de Koninklijke waar
digheid. Deze laatste kist paste zoo
nauw in de vorige, dat ze slechts met
heel veel moeite, door middel van takels
en onder de kist geschoven steunijzers,
uit gelicht kon worden. Door de
grootste voorzorgen in acht te nemen
slaagde ook dit werk en nu kon men
tot opening ook van dit houten omhulsel
overgaan. Groot was de verbazing toen
men hierin weder, een volgend, dus nu
een vierde, omhulsel vond en wel dit
maal een van zuiver goud!
Volgens de Illustration konden 6 man
deze kist nauwlijks optillen, die alleen
aan goud een waarde vertegenwoordigt
van 40 of 50 duizend pond sterling,
dus ongeveer een half millioen gulden.
Ik neem verder de volgende beschrij
ving uit dit blad over:
Dit gouden omhulsel heeft volmaakte
gelijkenis met de mummie en gelijkt
sprekend op den Koning. De vorst is
getooid met het hoofddeksel, zoo bekend
van de Sphin?c. Op het voorhoofd ziet
men den sperwer en de heilige slang.
De armen zijn gekruist .en dé hapden
omvatten ook hier weer staf en geesel,
Op de borst is een groote sperwer af
gebeeld met uitgespreide vleugels, terwijl
de hals met sierraden is omhangen. Ook
overigens is het gouden omhulsel, dat
is ingelegd met turquois-blauw émail,
fraai versierd, o.m. met gevleugelde
mensehenfiguren en met hyrogliefische
opschriften.
Nog waren de verrassingen niet ien
einde. Toen n.I. ook dit omhulsel werd
geopend, vond men op gelaat ,en borst
een masker liggen, eveneens geheel van
goud gemaakt en wel gedreven in de
volmaakte trekken van de mummie en
van andere van den Koning bestaande
beelden, hetgeen dus wijst op een buiten
geven er een bijzondere uitdrukking aan.
Slechts met moeite kon men dit masker
en ook de omwindselen vrj£ het lichaam
verwijderen, daar een en ander was
vastgekleefd door hars, die bij de mum-
mie-behandeling was gebezigd.
Het gezicht, de handen en de voeten
moeten goed bewaard zijn gebleven,
doch overigens heeft het lichaam veel
geleden door deze hars. De hals was
gesierd met kettingen uit gouden schakels,
terwijl op de borst een adelaar met
gespreide vleugels als hanger dienst
deed. Een prachtige gordel, waarin twee
dolken staken, was mede van goud, ja
zelfs de lemmetten dezer wapens waren
van dit metaal. Vingers en armen ver
dwenen onder de sieraden, terwijl te
midden der omwindselen nog amuletten
van verschillende soort werden aange
troffen.
Men ziet uit deze beschrijving, dat
ten slotte dan toch werkelijk nieuwig
heden zijn verkregen en dat deze vondst
in belangrijkheid inderdaad de vroegere
verre overschaduwt.
De gelijkenis, die men hier heeft
gevonden tusschen de bekende beelden
van Toet-Anck-Amon, de afbeeldingen
op de sarkophagen en die van het ge
noemde gouden masker wijzen er met
veel waarschijnlijkheid op, dat ook de
afbeeldingen op andere sarkophagen
geleken moeten hebben op de afgestor
venen, iets waaraan men tot nu toe wel
gedacht had, doch waarvoor men toch
de bewijzen nog miste.
Uit het onderzoek van de mummie
is verder gebleken, dat Toet-Anck-Amon
zeker niet ouder is geworden dan 18
jaar, zooals men trouwens reeds meende
te weten. Een doodsoorzaak heeft men
niet meer kunnen vaststellenalleen is
gebleken dat deze Koning een zwak
beendergestel moet gehad hebben.
Nog is het onderzoek van dit graf
niet geheel ten einde. Er moeten nog
twee zijvertrekken, waarin vele kunst
voorwerpen aanwezig zijn, worden ont
ruimd en nagezocht, zoodat nieuwe ver
rassende vondsten niet geheel zijn uit
gesloten.
W. H. C. DOORMAN.
I.
Geschiedenis en ontstaan.
Onze verhouding tot België men
denke slechts aan de scheiding in 1839
is altijd van kieschen aard geweest.
Dat onze Zuidelijke naburen in den
wereldoorlog werden getroffen door een
noodlot, waaraan Nederland ontkwam,
moest de stemming in België jegens
Nederland wel tijdelijk bederven. Wij
kregen na de overwinning der Entente
met een nabuur te doen, die de (ver
meende) gunst van het oogenblik ten
volle tot zijn particulier voordeel trachtte
te gebruiken. Nederland gaf echter in
het begin van 1919 ondubbelzinnig te
kennen, dat het elke overweging van
gebiedsafstand uitgesloten achtte, en de
fVn nr* - -
dan een herziening der tractaten van
1839 noodzakelijk te verklaren, waarbij
een commissie zou hebben te onderzoeken
of de Belgische wenschen alleen te
bevredigen waren door overdracht van
grondgebied dan even goed op andere
wijze.
Het gevaar, dat Minister van Karne-
beek had af te wenden, was dus nog
ernstig genoeg; hij trad het echter on
verschrokken tegemoet. Om erger te
keeren, legde hij een zöö groote tege
moetkoming aan den dag inzake Schelde-
beheer en Belgische uitwegen, dat hij
in Juni 1919 in de Kamer kon verklaren,
dat de bedreiging, die uji het naburige
land was opgekomen, |er zijde \yas
gesteld. Ongetwijfeld zonden dan ook
in 1920 door België en Nederland in
gemeen overleg gevonden formules aan
de Geallieerde Mogendheden zijn aan
geboden had niet België te elfder
ure door het op de spits drijven van
het Wielingen-geschil (in 1919 met geen
woord aangeduid) die aanbieding ver
hinderd.
In het afbreken der onderhandelingen
door België kon worden berust; wij
hadden aan België zeer weinig te vragen
en Belgijë zeer veel aan ons. Het was
Minister van Karnèbeek zelf, die toen
zeide, dat Nederland, hetwelk de her
ziening der tractaten van 1839 niet ge
zocht heeft, de Belgische verklaring (van
afbreken der onderhandelingen) rustig
naast zich kon neerleggen.
Totdat plotseling op 28 April 1925
aari de Statèn-Generaal een wetsontwerp
werd aangeboden tot goedkeuring van
een verdrag, op 3 April tevoren gesloten
tusschen de Ministers van Buitenlandsche
Zaken van Nederland en België, ter
herziening van dat van 1839.
Er dient helder licht op te gaan over
de vraag, hoe het mogelijk is, dat een
tractaat, alleen als uitvloeisel van den
geest van Versailles te begrijpen, doch
waarvan België de totstandkoming in
1920 zelf verhinderd heeft; een tractaat,
dat de levensbelangen van Nederland
aantast en ons lasten oplegt, die niet
binnen redelijke grenzen zijn beperkt,
ons desniettemin ter ratificatie wordt
voorgelegd op een oogenblik, dat Europa
leert ademen ie de sfeer van Locarno.
Moet men besluiten, dat Minister van
Karnebeek door zijn verklaring jn 1919
zich meer gebonden rekent dan eenig
Nederlandsch staatsman het thans zou
wenschen te zijn Immers dit tractaat
levert voor Nederland politieke, econo
mische en financieele bezwaren op,
welke niet noodzakelijk verbonden be
hoeven te zijn aan de tegemoetkomingen,
welke ook wij ten opzichte van België
zouden willen betoonen. Het bedreigt
de goede verstandhouding met België
eerder dan dat het die zou bevorderen.
Eer het te laat is, opene de natie de
oogen voor wat haar boven het hoofd
hangt I
naar ons beste Weten vóór een behoor
lijke betonning en bebakening van de
vaargeulen, voorzoover zij op ons grond
gebied liggen. Dit is niet zoo gemakkelijk
als het lijktin de Westerschelde met
haar geweldige oppervlakten overstroom
de verdronken landen, bevinden zich
betrekkelijk smalle kronkelende vaargeu
len door de getij-beweging en storm
vloeden worden millioenen kubieke
meters zand verplaatst, met het gevolg,
dat ook de vaargeulen zich verleggen.
Nimmer sedert 1839 is aan België ge
weigerd om ten behoeve van den scheep
vaartweg van Antwerpen naar zee de
baggerwerken te verrichten, die onze
naburen wenschelijk achtten. Op hun
eigen kostendie vaargeulen strekken
ten behoeve van Antwerpen, niet van;
onze havens.
Het nieuwe verdrag gaat echter verder:
wij zullen de onderhouds werken zelf
uitvoeren en die betalen op den koop
toe. Nederland zal zich dus verantwoor
delijk stellen voor het in goeden staat
houden van een uiterst onbetrouwbaar
vaarwater, dat al zeer weinig geschikt
is om den toegangsweg te vormen tot
een haven van den rang van Antwerpen.
De groote Engelsche en Amerikaansche
wereldhavens zullen in de naaste toe
komst vaardiepten van 130 d.M. bieden;
Antwerpen zal uiteraard niet achter
willen blijven. De Belgen zullen dus
op onze Schelde een nauwlettend toe
zicht uitoefenenwat hen betreft kan
de baggermolen nooit genoeg draaien,
te meer waar de kosten voor hen toch
geen rol spelen. Zelfs de voor het be
houd van de Zeeuwsche landen van
het grootste gewicht zijnde waterstaats
werken, o.a. dienende om de dikwijls
sterke diepe stroomen van onze dijken
af te houden, zullen op last van België
eenvoudig kunnen worden opgeruimd.
Verzet Nederland zich tegen de eischen
van België, dan wordt de schuld van
het eerste het beste scheepsongeval dat
plaats vindt, geschoven op het onwillige
Nederland. Aanvaarden wij alles of bijna
alles wat België van ons verlangt, dan
zal het ons èn schatten gelds kosten
èn ons tot zondebok maken van de
grilligheid der Zeeuwsch^ stroomen.
Maar ook ten aanzien van andere
bepalingen inzake de Schelde geldt
België krijgt en Nederland geeft zonder
er iets voor in de plaats te ontvangen.
Onze Nederlandsche haven Terneuzen
heeft de Belgische spoorwegen noodig
voor haar ontwikkeling; toen in 1914
de gunst van de uitzonderingstarieven
werd ingetrokken, werd aan Terneuzen
een zware slag toegebracht. Maar in het
verdrag, waarin aan de Belgische havens
een haast niet te overziene rij y$n
economische voordeelen wordt toegezegd
te onzen koste, was blijkbaar geen plaats
om Terneuzen terug te bezorgen wat
het gedurende veertig jaren heeft bezeten.
Daarenboven yindt in het tractaat een
nieuwe, eveneens geheel onredelijke
bevoordeeling van België plaats, doordat
het de bepaling bevat, dat de loodsgelden
voor de reis vanuit volle zee tot Ant
werpen en omgekeerd, niet meer mogen
bedragen dan die, welke
voor de reis vanuit volle zee tot Roffer-
4?£L„e,L omgekeerd. Maar deze loods
gelden mogen wei lager ziju i wu* uc^
bepaling teekent den geest, waarin het
geheele verdrag is opgesteld,
Is het wonder, dat het nieuwe verdrag
het rechtsgevoel van het Nederlandsche
volk niet bevredigt, maar beleedigt?
De Schelde.
Wat de Schelde betreft, was de leiden
de gedachte, die bij dein 1839gelroffén
regeling heeft voorgezeten, dat aan "de
vaart van A^|.erpen naar zee geen
onnoodige hindernis mocht worden in
den weg gelegd. Wij zorgen dan ook
DE MENSCH IN DE NATUUR.
De mensch, heer der Schepping volgens
het oude bijbelverhaal, heeft van die hem
geschonken macht op vaak wel heel
droevige wijze gebruik gemaakt. En tot
inonzedagen,waaringemoedsbeschaving
toch het deel van steeds meerderen wordt
en \yaarin wij toch heen zijn over cje
dwajing dat de mensch de natuur er]
haar schepselen gebruiken en misbruiken,
schenden en kwellen mag, waar het hem
belieft, zelfs nu, juist nu nog, is de houding
van den mensch in de natuur allertreurigst
in menig opzicht,
De natuur, die met haar wijde velden
en paarse heiden, haar ruischendebos-
schen en blinkende meren, met al haar
matelooze schoonheid van water, lucht
en wind en de duizenderlei schepselen
op de aarde ons een bron kan zijn van
zoo menigvuldig genot en van verheffing
van geest en hart. Hoe velen zijn er die,
zooals het lijkt, jn die natuur met hqn
houding verlegen zijn, die met luisteren
kunnen met aandachtig oor of zien met
ontvankelijk oog en in sprakelooze aan
dacht verzonken staan menigmaal over
zooveel kostelijke wonderen onder God's
hemelen.
- £ij barsten f]it en a|s wij beseffen
hoe zoovelen dagelijks gedwongen zijn
te gaan in den tredmolen van een een?
tonig leven binnen de muren van een
stoffige stacf eg hoe zij zich nu vrij en
ongebonden voelen en daaraan uiting
willen geven op wellicht ruwe manier,
dan kan ons oordeel ook alweer niet al
te hard zijn zij barsten uit in een
luidruchtig gejoel, zoodat de schuwe
vogel, als ontzet over zooveel wankklan-
ken, zijn zuivere zang gaan staken, zij
rukken uit wat er voor moois aan bloem
en plant op hun weg zich toont, om het
straks verlept en leelijk, weer weg te
werpen, zij zijn door heel hun onbehou
wen gedrag en hun natuurschennende
aanwezigheid een wanklank in de schoon
heid van het landschap en een ergenis
voor den natuurvriend, die rustig genieten
en stille bekoring had gezocht.
Wat de dierenwereld en in 't bizonder
wat die kostelijke schepselen, de vogels
hebben te lijden van zclke uitgaande
menschen, die kwamen om „van de na
tuur te genieten", is eigenlijk gezegd,
schrikbarend waf uit eigen ervaring van
verte|d; v^n uitgpljaajde en verstóordë
nesten, van door ruw geweld verjaagde
vogels die hun broedsel in den steek
lieten, van geplaagde en meegenomen
jongen, van onbewust vertreden nesten.
Een dergelijke handelwijze past geheel
bij het algemeene gedrag van zoo menig
mensch in de natuur. Het hoort bij het
strooien met papier en sigarettendoozen,
dat overa) mooie plekjes ontsiert, bij het
gejoel eq ff noodeloos bloemengepluk,
bij heel cjie onharmonische houdiilg'
midden van de rijkdommen der schepping.
Nog erger dan de oudere maakt het
de jongere mensch. Geen bloem is voor
