voor lOURElfiCH SLAVERNIJ IN HET LAND DER VRIJHEID. Opstand tegen de slavenhandelaars in Liberia. Een mensch van de eeisle kwaliteit kost zestig gulden. Het groteske feit, dat in onzen tijd van beschaving, van de rechten van den mensch, en niet in het minst van nationale zelfbeschikking, er nog steeds groote landen en gebieden zijn, waarin een meer of minder verborgen gehouden handel in slaven wordt ge dreven, is de laatste maanden her haaldelijk ter sprake gekomen, De berichten over het slavenbedrijf en den slavenhandel in Abessinië en gedeelten van Arabië, in Siërra Leone en in het gebied der goudkusten, zijn genoegzaam bekend. Maar al deze schilderingen worden in de schaduw gesteld door een officieel bericht van den Volkenbond, dat thans door den onderzoeker en expert van Afrika, Dr. Cuthbert Christy uitgegeven werd, en dat voor geen tegenspraak vatbaar materiaal over de ongelooflijk treurige toestanden in den zwarten vrijstaat Liberia inhoudt. Het moet wel een helsche ironie schijnen, dat een staat, die tegenwoor dig meer dan 2 millioen rech- telooze negers en een paar duizend door privileges uit verkoren stambroeders om vat, juist met den naam Liberia aan de wereldge schiedenis deelneemt. De geestdriftige 'N.-Amerikaan- sche slavenbevrijders van de vorige eeuw, die ter wille van hun ideeën een jarenlan- gen verbitterden burgeroor log moesten voeren, hadden ten tijde der stichting van den Vrij- en Negerstaat, in 1847, van zijn latere ontwik keling, waarlijk niets kunnen vermoeden. Maar de fout begon reeds destijds, toen deze niets vermoedende vrienden der menschheid - goede menschen in de ver schrikkelijke beteekenis van 't woord", zooals Lord Ba- conspield deze soort eenmaal noemde een paar duizend half- of zeer onvolkomen ontwikkelde en beschaafde Amerikaansche negers en halfbloeden uit de Zuidelijke Staten van de Unie vrij kochten of stalen, of hen bij het vluchten hielpen, om hun bescherme lingen daarna in hun vaderland Afrika terug te planten. Waren deze blanke vrienden der menschheid niet zoo door hun ideeën verblind geweest, dan zouden zij spoedig hebben bemerkt, dat deze Amerikaansche negers slechts hun tweede vaderland in Ame rika verloren hadden, zonder dat zij daarvoor hun oude Afrika teruggewon nen hadden. Zij waren eraan ontgroeid, zij waren met een andere cultuur en andere levensomstandigheden in aan raking gekomen, zij waren voor hun oorspronkelijke leven in de natuur evenzeer bedorven als voor de be schaving. Sindsdien en in den loop der laatste decennia in steeds sterkere mate heerscht in Liberia de toestand, dat een in verhouding kleine groep van half-ontwikkelde negers uit Amerika, de West-Indische eilanden of andere Europeesche koloniën een ongebrei delde politieke en economische tyran- nie over twee millioen negers van de oorspronkelijke oerbevolking uitoefent. Slechts de immigranten hebben het kiesrecht en alle andere politieke rechten, slechts deze lieden, die eigen lijk vreemdelingen zijn, kunnen be ambten, gendarmen, rechters en sol daten van dezen merkwaardigen vrij staat worden. Het is duidelijk, dat de stammen der oerbevolking van het begin af een steeds groeiende vijandschap tegen de nieuwe onderdrukkers en bevrijde in dringers aan den dag hebben gelegd, en er zijn weinig jaren zonder oorlog en opstand voorbijgegaan. Doch tot nu toe werden alle pogin gen tot opstand met ongehoorde gru welen onderdrukt. Eenige duizenden modern uitgeruste gendarmes en sol daten staan tegenover de inlandsche stammen en, zooals gezegd, konden tot nu toe de opstandigen door het gewei dige verschil in bewapening in toom worden gehouden. Voor het grootste gedeelte werden voor deze bewape ning de millioenen gebruikt van bui tenlandsche, voornamelijk Amerikaan sche leeningen (afgezien van de som men, die bij de verschillende ambte naren, van de hoogste regeerings ambtenaren tot de laagste gendarme bleven „hangen"). Want ofschoon het land een voor zijn verhoudingen fan tastisch hooge staatsschuld op zich heeft geladen, is voor de ontwikkeling van Liberia niet het minste geschied. In de hoofdstad Monrovia heeft men wel een paar scholen opgericht, maar dat is dan ook alles wat men voor de volksontwikkeling van het geheele land heeft gedaan. Reeds ongeveer 20 jaar geleden gin gen door de internationale politieke kringen geruchten, dat in Liberia de verhoudingen niet zoo paradijsachtig en vrijheidsgezind waren, als men eigenlijk zou moeten verwachten Slaventransport in Liberia. Deze beschuldigingen werden door de officieele autoriteiten instanties tegen gesproken, maar zij konden des ondanks niet tot zwijgen worden ge bracht. Enkele jaren geleden kwamen de toestanden in Liberia en de slaven handel naar Abessinië en Arabie, die een groote vlucht genomen hebben, voor het forum van den Volkenbond. Weer verklaarde de eerbiedwaardige gedelegeerde van Liberia, dat deze beweringen uit de lucht waren gegre pen en weer geschiedde van de zijde van den Volkenbond niets, ofschoon een aantal neutrale waarnemers de juistheid van de beschuldigingen be vestigden. Het Christy-rapport beves tigt nu niet alleen punt voor punt de aanklachten, maar het gaat zelfs in vele opzichten nog veel verder dan de tot nu toe bekende aanklachten. Dr. Christy stelt vast, dat het bezit van slaven op katoen-, rubber- en andere plantages, de slavenhandel te land en ter zee en dwangarbeid voor particu liere personen of ondernemingen, aan de orde van den dag zijn. Vijf Engelsche ponden bedraagt de prijs voor een man van de eerste kwa liteit. Dat is de inkoopsprijs in Liberia, waar men de „waren" in het binnen land te zamen vangt. Wanneer deze door vele tusschenhandelaars en be middelaars eindelijk in het Oosten ter bestemming zijn gekomen, is natuur lijk de prijs tot het 10- en 20-vouc?ige Dr. Christy stelde verder tallooze gevallen van corruptie, omkooping, misbruik van ambtelijke macht, be drog enz, vast, die voor de beambten en hoogwaardigheidsbekleeders van Liberia zeer bezwarend schijnen. In dit rapport wordt dringend voor de waarschijnlijke gevolgen van deze ontzettende toestanden gewaarschuwd. En wordt speciaal op gewezen, dat eenige handige wapensmokkelaars zich dezen toestand ten nutte hebben gemaakt om hun funest bedrijf uit te oefenen. Zij begonnen de opstandige stammen van Kroe, in het hartje van het land, van moderne geweren te voorzien en eischten betaling met an tieke kunstvoorwerpen van ivoor en koper, en als zij geluk hadden, met een beetje goud uit de geheim gehou den schatkamers der Kroe-stammen, Of het na deze verboden wapen handel steeds zoo zal blijven, dat de inlanders weerloos tegenover de straf expedities der regeering staan? ,Het geheele Kroe-gebied zal spoe dig verwoest zijn, want de oorlog breidt zich naar alle zijden uit. Nie mand weet hoeveel menschen bij de verbranding en plundering van het groote dorp Sahis zijn omgekomen, maar duizenden zijn dakloos en ster ven in de bosschen van honger „De visschers van Nifoe zagen na den terugkeer van de vischvangst hun stad in brand; zij konden niet landen en moesten langs de kust naar Mon rovia koers zetten, een afstand van meer dan 300 K.M. Onder het Kroe- volk der hoofdstad heerscht groote verbittering en weeklagen over het lot hunner broeders...." „In het gevecht met de Teampoe- lieden vielen meer dan 100 dooden en 1000 gewonden, mannen, vrouwen en kinderen aan hun zijde; bij ons waren er één doode en twee gewonden." Deze zinnen zijn brokstukken uit berichten, die Dr. Christy als authen tiek heeft opgenomen in zijn rapport. Intusschen is bekend geworden, dat de terreur, die in Liberia woedt, nog verscherpt is. Er worden strafexpedi ties gezonden naar die stammen, die voor de Volkenbondscommissie een getuigenis aflegden. Op grond hiervan werd door Genève een nieuw onder zoek geëischt en intusschen geschiedt er niemendal. Een nieuw rapport zal verschijnen, dat de vroegere rappor ten slechts zal bevestigen, zoo niet overtreffen. En wat zal er daarna ge schieden? Het is te hopen, dat men nu eindelijk ertoe besluit iets te on dernemen vóór in Liberia een vuur opvlamt, dat zich naar alle waar schijnlijkheid niet alleen tot dit land zal beperken, maar zich over het ge heele zwarte contingent zal uitbrei den. Een Amerikaansche Slavenmarkt. (Naar ven teehening uit de vorige gedeelte dezer lieden onbegrijpelijke, duivelsche dingen zijn en dat het don kerste bijgeloof zich hier uitstekend thuisvoelt, Karpatho-Rusland, land van heksen, geesten en spookfantasiën. Dezer da gen is het slechts aan het ingrijpen van een politiepatrouille te danken geweest, dat het dorp Novoselice niet het schouwtooneel is geworden van een echte Middeleeuwsche heksen verbranding. Een oude vrouw, die door haar mede-dorpsbewoners ervan verdacht werd, de kinderen van haar buurman behekst te hebben, was door de dorpsbevolking ter dood ver oordeeld. De brandstapel stond reeds klaar, de bevolking wachtte slechts IS DAT NOG EUROPA? Geloof aan heksen in de 20ste eeuw. Karpnlho-Rusland, het rijk van ellende en bijgeloof. Van tijd tot tijd weten de couranten vreemde dingen uit 't Oostelijke deel van Tsjecho-Slowakije te berichten. Het zijn mededeelingen, die eerder in de Middeleeuwen thuishooren, in den lang vervlogen oertijd met heksen, spoken, geesten en dergelijk bijgeloof, dan in de verlichte 20ste eeuw. In dit gebied van den Tsjechischen staat dat van de aangrenzende landen Hon garije en Polen tengevolge van de slui ting der grenzen is afgesneden en door het eigen land buitengewoon stiefmoe derlijk bedeeld wordt, is het intellect zóó dun gezaaid, dat het geen verwon- derling baart, als in breede lagen van het volk met ijzeren consequentie wordt vastgehouden aan datgene, wat het leven van hun voorouders inhoud heeft gegeven. Naast de weinige eischen, die zij aan het leven stellen, hebben zij het geloof a?n geheime m—' - 1 -1J »_e volkeren van de Westerscne cultuur er slechts weinige vinden, die onder zulke slechte om standigheden om hun bestaan strijden als 't greotste gedeelte der Karpatho- Russen. Wel vindt men in de hoofd stad van Karpatho-Rusland, Uzhorod, moderne bouwwerken en een zinde lijkheid, die men juist in dezen uit hoek van Tsjecho-Slowakije niet zou hebben verwacht, maar in de dorpen en nederzettingen treft men zooveel ellende aan, dat zij niet te dragen zou zijn, indien de Karpatho-Russen niet aan een ongelooflijke stompheid zijn overgeleverd, die hen hun noodlot als iets vanzelfsprekends laat dragen. Men heeft hen, toen na de vredesver dragen het Karpatho-Russische land onder Tsjechische heerschappij werJ Wie zoo'n vervallen „Boerderij" zijn eigendom kan noemen, mag nog gelukkig heeten. den nacht af om de „heks" uit haar hut te halen. Het gelukte de politie patrouille wel de excecutie te verhin deren, doch uitstel beteekent hier nog geen afstel, want het duistere bijgeloof dezer menschen is evenmin door ba jonetten als door 't geschreven woord uit te roeien, omdat de meesten van hen lezen noch schrijven kunnen. Hier zij ook nog een voorval vermeld, dat eerst dezer dagen bekend is geworden en geschiedde in de Karpatho-Russi sche gemeente Hummene. Daar werd een arbeider gearresteerd, die zich met de bezwering van ziekten van varkens bezighield. Hij kreeg er van de boeren van 't dorp zijner inwoning geld voor, als hij des nachts volkomen naakt een ronde over het kerkhof maakte en tenslotte rond het graf liep van den laatsten ter aarde bestelden inwoner. DE VERDEDIGING VAN RECHTEN door Sir Norman Angel 1. (Engelsch parlementslid en bekend schrijver). De nationale defensie heeft niet slechts betrekking op de verdediging van het grondgebied van een land, doch ook op de bescherming van alle rechten, die het bezit. Volgens het oude, ordelooze, feitelijk anarchis tische stelsel beteekende dit, dat ieder land het recht had om zelf te beoor- deelen, wleke rechten het had, Doch waar leidt zooiets toe? Engeland ver langde een grootere vloot en Frankrijk een grooter leger dan Duitschland onder het motief, dat zij dat noodig hadden voor bun verdediging. Zij vroe gen het recht om, als er ooit een con flict ontstond, zooveel sterker te zijn dan de andere partij, dat zij feitelijk in dat conflict de beslissing in handen zouden hebben. Een der parijten in het conflictzou in zoo'n geval dus tevens optreden als rechter. En toch is het onder het oude systeem, om de con currentie tusschen de landen te voe ren, de gewone gang van zaken ge weest, dat een land voor zichzelf der gelijke of /andere rechten opeischte, die het de andere partij weigerde, De eenige uitweg is natuurlijk, dat geen der partijen in een conflict de beoor deeling van dat conflict op zich mag nemen. Dit komt toe aan een derde partij en als er ooit van geweld van wapenen sprake kan zijn, dan moet de wapenmacht in handen zijn van den rechter en niet van de beide tegen standers in het conflict. Slechts met moeite kon een politiepatrouille de voltrekking van het vonnis over een „heks" verhinderen. gesteld, de vrijheid beloofd. Doch wat de goede Oekrainers en Zigeuners zich daarvan ook voorgesteld mogen hebben, alles is bij het oude gebleven. Ket staatsgezag bekommert zich in zooverre om hen waar het de prompte betaling van belastingen betreft en van het werk der bevrijding, die hun bij de omwenteling beloofd was, is hier nog weinig te bemerken. Elders zijn de dieren beter en „huiselijker" ondergebracht dan in het Karpatho- Russische land het meerendeel der menschen. Uit kistenhout saamgeflans- te hutten met een vloer van leem, met daken, waardoor de regen vrijelijk kan neerdruipen, afgedankte en versleten goederenwagens, waarin meerdere families zonder eenige afscheiding dooreen wonen, kampementen onder den blooten hemel, ziedaar de woon plaatsen van duizenden Karpatho- Russen, die vanzelfsprekend broei nesten van ziekten en epidemieën zijn en de haard van een onbeschrijfelijk verval van zeden en moraal. Men moet de halfvolwassen jongens en meisjes uit deze ellendige neder zettingen, slechts met gescheurde hemden bekleed, hebben gezien; men moet een blik in de hutten van deze menschen hebben geworpen, op de legerssteden, welke dikwijls wieg, bruids-, ziek-, doods- en kraambed tegelijk zijn, om een duidelijk begrip van deze toestanden te krijgen. Men moet een regendag temidden van deze plaatsen van menschelijken nood heb ben doorgebracht, de plassen in de hutten gezien hebben en de verzame lingen van door den regen uit de eigen ondichte „woningen" gevluchte menschen, die onder het met bord papier bedekte dak van een gelukki gere schuilen, om zich er niet meer over te verwonderen, dat onder deze toestanden in dit land de nieuwe tijd zijn intrede niet kon houden, dat radio* en vliegtuig voor het grootste

Historische kranten - Archief Eemland

Soester Courant | 1932 | | pagina 8