r
SLAVENLEVEN IN LIBERIA.
H WÊïMÈÊÊimmiMM
m v ith
0
Hoe een regeering haar onderdanen verkoopt.
P®\-- Li?,'/-- :J
WW
W :v V'£,
BLOEMENGEUR EN DE KLOK.
Bij verschillende bloemen heeft men
hem kt, dat zij op verschillende uren
van rivn dag andere geuren uitzenden.
Zoo is b.v. de wonderbloem parabilis
overdag bijna reukloos, terwijl zij des
nachts toch doordringend geurt, een
verschijnsel, dat men ook bij de tabaks
bloesem waarnemen kan. Ook bij ver-
sche viooltjes heeft men opgemerkt,
dat zij op zekere tijdstippen van den
dag meer of minder sterk ruiken, In
een overdadig licht en vochtig klimaat
geuren alle bloesems veel fijner en
sterker dan de bloemen, die in een
warme, maar tegelijkertijd droge lucht
moeten groeien.
f j
LEVENSDUUR DER MENSCHEN.
De gemiddelde levensduur van een
mensch was voor drie eeuwen tien jaar
geringer dan nu. De Nieuw-Zeelanders
schijnen tegenwoordig de taaiste we
reldbewoners te zijn. Zij houden het
over het algemeen zeventig jaar uit, na
hen volgen de Denen, de Engelschen,
de Duitschers, de Nederlanders, de
Amerikanen. Hun levensduur wisselt
tusschen de 50 en 60 jaar. Van 1000
Europeanen worden er slechts 6 ouder
dan 80 jaar, In Indië en Egypte heb
ben de menschen alle reden tot kla
gen, daar de gemiddelde levensduur
slechts 30 jaar bedraagt.
CCVRAMTEN IN DE VER. STATEN.
Het totaal aantal van de ochtend- en
avondbladen, die dagelijks in alle Sta
ten van Noord-Amerika verschijnen
bedraagt per week meer dan 40 nul-
Hoen, Zondags worden er 28 millioen
exemplaren verkocht. Ontspannings
lectuur en maandbladen verschijnen
maandelijks in een oplage van 120 mil-
lioen exemplaren, hetgeen neerkomt
op een tijdschrift per hoofd. Meer dan
20 ontspannings- en vaktijdschriften
hebben een oplage van meer dan een
w
HÖN4
Toen in 1847 de neg er republiek Li-
berië werd gesticht als een toevluchts-:
oord voor de bevrijde negerslaven, die
uit Amerika naar Afrika terugkeerden,
was de voornaamste leus van de moe-;
dige pioniers., die met behulp van slechts
enkele blanken dezen staat opbouwden,:
,,Geen slavernij". Hun afstammelingen
zijn echter langzamerhand weer ónder
men eveneens uit het binnenland. Doch
de Americo-Liberianen hebben een
groote minachting voor werk, speciaal
voor handenarbeid. Zij zitten ih schom
melstoelen op hun veranda's, bréngen
elkaar bezoeken en leven voor hun ge
noegen. Huil levenswijze is zeer een
voudig, zelfs armoedig volgens onze be
grippen, doch vergeleken met de andére
millioen. De jaarlijksche inko nsten
die men door de uitgave van couranten
«n tijdschriften ontvang: beifag :a
meer dan 1.5 hilUoei dollar. In de
A merikaansrhe couranten-industrie
waren in 1929 133.797 personen werk
zaam met een jaarlijks inkomen van
249.995.591 dollar. In 1914 werd aan
abonnementsgelden 99.5 millio in, aan
advertenties 184 millioen doilar ont
vangen. In 1929 bedroegen deze cijfers
resp. 272.6 millioen en 791.5 millioen
dollar. Er bestaan in de Ver. Staten
60 oouranten-concerns, die meer dan
300 van de 1949 couranten uitge/en,
De geïllustreerde New-York Daily
News staat met een dagelijkscUs op
lage van 1.25 millioen aan de spits van
alle In Amerika verschijnende dag
bladen. Daarop volgt de Chicago Tri
den invloed gekomen van de meer pri
mitieve opvattingen hunner omgeving
en waar zij de regeerende kaste, de
aristocratie van het land vormden, had
den zij ook de macht om te doen, wat
hun eigenbelang meebracht, n.1. het
houden en verhandelen van slaven. In
het begin van dit jaar is er vanwege den
Volkenbond een onderzoek naar deze
aangelegenheid ingesteld; de resultaten
zijn pas bekend geworden en zijn niet
hartverheffend, doch verwonderden nie
mand, die met de toestanden op dé
'Westkunst van Afrika bekend is.
De bevolking van Liberië telt bijna
anderhalf millioen zielen, doch hieron
der bevinden zich slechts 20.000 Ame-
rico-Liberianen (afstammelingen van be
vrijde Amerikaansche slaven). Zij wo
nen grootendeels in de hoofdstad Mon
rovia, de eenige nederzetting van be-
teekenis en de voornaamste havenplaats.
Zelfs Monrovia is echter nog een zeer
primitief dorp met bochtige, door gras
overwoekerde straten, die zich buiten de
stad versmallen tot boschpaden door het
oerwoud. De straatverlichting is zeer
primitief en schittert soms maandenlang
door afwezigheid; de putten zijn ondiep
en geven in den drogen tijd van het jaar
onvoldoende water. Herhaaldelijk moet
dc haven wegens gele koorts besmet
verklaard worden. Ook de hygiëne laat
alles te wenschen over. De huizen waren
ojispronkelijk niet slecht, doch zijn in
den loop der jaren vervallen en worden
blijkbaar in het geheel niet onderhouden.
Ér tusschëndoöt' staan armelijke hutten
en de tuinen zijn moot, doch verwilderd.
Hei geheel markt echter een schilder'
achtigen indruk met de zee aan de eene
en het oerwoud aan de andere zijde.
Men zkr dadelijk, dat er in Monrovia
weinig gewerkt wc.v lt. Kleine reparaties
bijv. warden eenvoud^ achterwege ge-
'atit. En wat er nog werkt, zijn haven-
a^beid^G van dc Kroe-stam of blanW
handelaars met hun negerbedi* nden
dit zijn echter negers uit het binnenland
of van andere, soms zeer afgelegen stre
ken, De huisbedienden der blanken ko-
bewoners van het land leven zij in weel
de. Hoe kunnen zij die betrekkelijke
weelde verwerven, als zij niet werken
slechts een gedeelte bekleedt een
functie in dienst van de regeering en
ook geen kapitaal bezitten Het ant
woord ligt voor de hand. Hun kapitaal,
hun bezit wordt gevormd door slaven.
Deze werken voor hen.
De slaven zijn meer endeels kinderen,
die de stammen in het binnenland afstaan
met toestemming der ouders. Zij worden
weggegeven in ruil voor een of andere
gunst, dan wel in de hoop, dat zij in
Monrovia zullen leeren lezen en schrij
ven. Soms is het doel ook. geld te leenen;
er worden kinderen verpand door de
OüderS en stamleden door de stamhoof
den, terwijl personen, die schulden heb
ben, ook weieens zichzelf verpanden,
Het geleende geld wordt praktisch nooit
terugbetaald, zoodat men in den grond
dér zaak met eëri koop te doen heeft.
Ér doen zich hierbij echter ernstige mis
standen voor. Menig stamhoofd heeft
langs slinksche wegen een familie tot
armoede gebracht in de hoop, dat zij
zich in haar geheel bij hem als slaven
zou aanbieden deze slaven zijn niet
slechts onbetaalde werkkrachten, doch
tevens trouwere aanhangers dan de on
afhankelijke stamleden. Als er een groot
werk te doen is in Monrovia, laat men
uit het binnenland een aantal mannen
komen, die geheel zonder betaling moe
ten werken, doch daarna weer in vrij
heid worden gestéld.' Zij' worden dus
slechts tijdelijk'gevangen genomen, bijv
door de soldaten van hel kleine Libe-
riaansche legertje. Soms wordt voor hei
werk een gering bedrag betaald aan het
DE ILLUSfRATIES
op de. te pagina zijn naar ocignceele (eekeningen
wn. den bekenden Amerik^anjchen kunstenaar
B aldrld g e vervaardigd. V/ij geven de vol
gende weert links-bovent slavenhandelaar uit de
binnenlandendaaronder: zwarte weckslaaf uit
Liberia: midden: negerjongen uit Monrovia
rechts-bovem schoone Liberiaansche.
(Nadruk geheet of gedeeltelijk verbodenfi.
betrokken stamhoofd, soms geeft deze
echter ook toestemming om van de werk
kracht zijner onderdanen gebruik te ma
ken, enkel uit vrees voor vervolging van
de zijde der Americo-Liberianen.
De wederzijdsche haat tusschen de
Americo-Liberianen en de oorspronke
lijke bewoners heeft bestaan zoolang als
de republiek zelf bestaat. De Kroe-stam,
die thans in een achterbuurt aan de
grens van Monrovia bij de kust woont,
is altijd berucht geweest om zijn slaven
handel. Hij trachtte de juist vrijgelaten
slaven opnieuw gevangen te nemen en
te verhandelen. Door dezen stam en
door verscheidene andere stammen zijn
soms geheele nederzettingen van Ame
rico-Liberianen uitgeroeid. Nu Zijn de
rollen omgekeerd en overheerschen de
Americo-Liberianen. Dit demonstreeren
zij o.a. door te eischen, dat iedereen voor
hen uit den weg gaat, Zij laten boven
dien voor zich werken ook door de
vrouwen, die zij uit het binnenland laten
komen en door de kinderen dezer vrou
wen, die dus de slaven zijn van hun eigen
vader. Deze vrouwen zijn bovendien ge
routineerd landbouwsters en hier heb
ben wij reeds den overgang naar het
werken van slaven op de plantages. Dit
is iets zeer gewoons op de plantages
rondom Monrovia; er wordt soms, een
geheele stam gevangen genomen en tot
slaaf gemaakt en wederom wordt hierbij
dikwijls hulp verleend door het Li
beriaansche leger.
En tenslotte het ergste: deze slaven
dienen niet slechts voor eigen gebruik,
doch worden zelfs verhandeld en ver
scheept naar elders gelegen plantages,
bijv. naar de cacaotuinen op Fernando
Po of een andere ongezonde streek, die
door de slaapziekte jaar op jaar wordt
ontvolkt. Bij dezèii buitenlandschen sla
venhandel neemt men welisw;aar de voor
zorg om te verklaren, dat de negers na
een bepaalden tijd vrij zijn on^ terug te
keeren naar hun land. doch slechts zeer
weinigen beleven dit; de meesten zijn
voor dien tijd gestorven. De niet onbe
langrijke baten worden gedeeld door
den slavenhandelaar en de autoriteiten,
die door de beschikbaarstelling van het
leger de gevangenneming der slaven mo
gelijk hebben gemaakt. En zoo herhaalt
zich wederom de oude schande van
Afrika
MACHINALE SLAAPREGELÏNG.
Early to bed and early tó rise, make
a man healthy and wealthy and wise;
vroeg naar bed en vroeg opstaan,
maken een mensch gezond, welvarend
en wijs, leerde ons een Engelsch
schoolrijmpje. Maar wie heeft niet dik
wijls met een nijdig gebaar de wekker
afgezet als deze hem in den vroegen
morgenstond wakker maakte? En rus
tig verder ging slapen. Het nut van
ruwe leven terugroepen. Maar reeds
deze uitvinding is dus niét onbegrensd,
Ook door andere menschen laat men
zich niét graag uit den slaap in het
in 1851 kon men op een greo'é ten
toonstelling in Londen een apparaat
bezichtigen, dat met deze menschelijke
zwakheid rekening hield. Het was een
bed met een :Sare alarmmrich-
ting, dat op eik g. cht tijdstip den
slaper tezamen met de matras in een
wijden boog over boord slingerde. Als
bij een aardbeving schudde de rust
stede en stiet de last van zich af. Doch
deze uitvinding is niet ingeburgerd
omdat er verstokte slapers waren, die
onder de puinhopen van hun bed op
den grond door bleven slapen. Nu zijn
er fantasten bezig een machine te con-
strueeren, die de menschen machinaal
in slaap brengt. Voor vele menschen
is dit echter niet noodig, die vallen
reeds in slaap als men ze een kamer
verslag voorzet.
OOK VOGELS „SPREKEN"
VERSCHILLENDE TALEN.
Niet alleen spreken de menschen in
de landen, waar zij zich ophouden an
dere talen, maar ook de vogels schij
nen volgens de jongste onderzoekin
gen hun eigen dialecten te zingen. Zoo
kwam vast te staan na een nauwkeu
rige vergelijking, dat tusschen het ge
zang van een Zuid- en Middel-Euro-
peesche boomkruiper een duidelijk
hoorbaar verschil was. Dergelijke ver
schillen werden opgemerkt in het ge
zang van de West-Afrikaansche en
Europeesche kuifleeuwerik, alsook bij
de Alpen- en de in.de Westelijke vlak
ke landen levende veldmeezen. Andere
„talen" dan die van hun Europeesche
rasgenooten werden waargenomen bij
den boschvink uit Mauritius en den
groenvink uit Tunis.
Ook geelvinken en wilde kanaries in
de verschillende landen zingen anders-
klinkende dialecten.
'j
:"j
In de hoofdstad de>r Neg&ztepubliek ziet men de meest uiteenloopende cosiuutns.
