Hoe moet men eten
om gelukkig te n.
EEN OUDE SCHEEPS
KOK VERTELT.
ZIJN WIJ SLAVEN VAN ONZE
GEWOONTEN?
ARME COMPONISTEN.
VAN ALLES WAT.
OF DURVEN WIJ GEEN NIEUWE
SPIJZEN PROBEEREN?
TWEE mogelijkheden bestaan er
voor de toekomstige voeding der
menschheid. Wetenschappelijk
toebereid en een te voren berekende do
sis voedsel tot zich te nemen. Of te eten,
waarin men zeil trek mocht hebben.
De eters zijn in twee klassen te ver-
'deelen. Zij, die voldoende verbeeldings
kracht bezitten alles te willen proeven.
Zij, die zoo bevooroordeeld zijn, dat ze
alleen-willen eten, wat ze reeds eerder
geproefd hebben en weten, dat ze sma
kelijk vinden. De eerste groep heeft schik
in eten en is altijd vroolijk gestemd, de
laatste groep eet eigenlijk alleen om in
leven te blijven en bekijkt het leven van
de treurige zijde.
Wie zich van alle klassieke gewoonten
vrij weet te maken, op het gebied van
eten geen vooroordeelen kent, voor hem
openen zich steeds nieuwe gastronomi
sche vergezichten.
Waarschijnlijk is de mensch begon
nen met een vegetarische levenswijze.
Later begon de mensch alles te eten, wat
er op aarde te eten viel. Daaraan maak
ten de Mozaïsche wetten een einde en
tot heden toe houden de Israëlieten en
Mohammedanen nog min of meer aan
die wetten vast. Maar de rest van de
menschheid kan nog steeds alles nutti
gen, waarin ze zin mocht hebben.
Toch heerscht bij het eten een onmis
kenbare traditie.
De ouderen onder ons zullen zich nog
best kunnen herinneren, dat het eten
van tomaten, bananen en Brusselsch lof
allerminst gebruikelijk was. En welke
Nederlander eet thans iederen dag Gra
pefruit, zooals de Amerikaan? De mees
ten weten zelfs niet, dat deze vrucht
onder den naam van pompelmoes ook in
Nederland te verkrijgen is. Ook het eten
van meloen was vroeger in Nederland
nog weinig gebruikelijk. Wie waagt het
meloen te eten i met peper? En toch is
dit veel smakelijker dan met suiker en
voorkomt ten overvloede de te groote
verkoeling, die anders met het eten van
meloen onvermijdelijk gepaard gaat.
De menschheid verslindt alles, wat
eetbaar is. Evengoed haaienvinnen, vo
gelnestjes en eieren van tien jaar oud.
zooals in China, of wel pudding van
motten en gesuikerde sprinkhanen, wat
men op de Philippijnen als een delica
tesse beschouwt.
Het zijn de Romeinen uit de dagen
van Rome's wereldheerschappij geweest,
die aan gastronomische geneugten groo
te aandacht hebben geschonken. Het is
Brillat-Savarin, de schitterende Fran-
sche schrijver, geweest, die de zin lan
ceerde: „Vertel mij, wat gij eet; en ik
zal U zeggen, wie gij zijt!" Volgens de
zen deskundigen schrijver, die zijn on
derwerp volkomen beheerschte, aten de
Romeinen alles, wat slechts eetbaar was:
kameelpooten, struisvogelhersenen, wil
de beerenkoppen, dat waren in die da
gen schotels voor de werkelijke fijnproe
vers.
Onder de vorsten der middeleeuwen was het de gewoonte hij Feestmaal
tijden bepaalde kleine vogels als lekkere hapjes te laten opdienen. De kop
van de kwartel en de tong van de nachtegaal golden toentertijd voor een
uitgezochte lekkernij. Bovenstaande prent is gemaakt naar aanleiding van
een feestmaaltijd door een vrouw van vorstelijken bloede gegeven. Men ziet
er duidelijk op hoe de pages de koppen van kleine vogels ronddienen.
Gleopatra had een voorliefde voor
parels, die zij liet smelten en dan met
een glas wijn opdronk. Bij de kroning
van James II tot Koning van Engeland,
werden 1445 verschillende schotels op
gediend, waaronder hanenkammen, her
tentongen, ganzen staarten en pas gebo
ren kleine haasjes.
Frankrijk is nu al eeuwen lang het
land, waar men aan de keuken de mees
te zorg besteedt. Ter gelegenheid van 'n
huwelijksdiner lanceerde Grimod de la
Beynière de volgende zinsnede: „Met
zoo'n saus zou ik mijn eigen vader kun
nen opeten!"
Vogelnestjes gelden in China als een
delicatesse. Voor een bepaalde soort
soep vormen de vogelnestjes het voor
naamste bestanddeel. Zij zijn dan ook
heel duur. Juist de glibberige substan
tie, waarmede de vogels de nestjes tegen
de rotsen bevestigengeeft aan die
nestjes de bepaalde, fijne smaakwga/fr
op de Chineezen zoo $ol zijfa r
Deze oude prent uit de vijftiende eeuw
laat duidelijk zien op welke wijze de
adel uit dien tijd zich aan eten en drin
ken te buiten ging, zonder daarbij mes
sen, vorken, of lepels te gebruiken.
Voor den aanvang van een feestmaal
tijd per persoon 144 oesters te eten, was
in het oude Frankrijk niets ongebruike
lijks. Fazant en kwartel zijn reeds eeu
wenlang in Frankrijk geliefde schotels.
Reeds Alexander Dumas, de beroemde
Fransche auteur, zong een loflied op
vogelnestjessoep.
Maar ingewortelde gewoonten en niet
te ontkomen vooroordeelen bepalen tot
den dag van heden nog voor millioenen
menschen wat ze al dan niet zullen eten
Men heeft nog iets tegen het vleesch van
den walvisch en dat van den ratelslang;
toch zijn beide uiterst smakelijk te noe
men. De Grieken en de Mohammedanen
verafschuwen schildpadden, maar el
ders beschouwt men schildpadsoep als
een lekkernij. Op Jamaica is men gek
op schildpad-eieren. En wie waagt zich
aan een krokodil-boutje?
In de Zuidelijke staten van Noord-
Amerika blijft de bevolking vastbonden
aan meelspijzen. In Zuid-Amerika eten
de inboorlingen graag slangen en slan
gen-eieren. Zoo er een conservatief land
is op het gebied van voedsel dan is het
zeker wel Engeland. Van kikkerbilletjes
jinoet de Engelschman niets hebben.
t Evenzeer heeft hij een afschuw van met-
geroosterd brood en noten opgevulde
muizen, en praat hem vooral niet over
geroosterde of gezouten sprinkhanen.
Toch zijn dit in andere deelen van de
wereld geliefkoosde hapjes.
Weet xl, wat er nöodig Is om een
nieuw soort voedsel In te voeren? Moed,
moed en nog eens moed! Geen lafaard
zou ooit de eerste oester hebben durven
opslurpen. De man,- die dat gedaan
heeft, was ongetwijfeld een moedig man.
Da AQQ,QQQ.QQQ Chineezen hebben
voorliefde voor ratten, die voor een gul
den per dozijn op de markt grif koopers
vinden. Schapenbouten hangen daar in
de slagerswinkels naast hondenbouten.
Vogelnestjes brengen hun gewicht in zil
ver op. De grootste markt voor vogel
nestjes is te Singapore. Vijftig vogel
nestjes gaan er in een pond en men be
taalt er graag tusschen de vijftig en zes
tig gulden per pond voor. Gezouten
aardwormen is een lekkernij in China.
Welke Europeaan zou zich er aan dur
ven wagen?
Rijke Chineezen onthalen hun gasten
met voorliefde op tongetjes van gevogel
te, of laten ongeboren kuikens en onge
boren eendjes opdisschen. Olifantspoot,
olifantsslurf, buffelbuit, kameelbult,
rendierenneus zijn fijne kostjes voor de
werkelijke gastronomen. Eieren van
eenige jaren oud weet niet een ieder te
waardeeren, maar de rijke Chineezen
beschouwen ze als een delicatesse.
Maar kaas, melk en boter, die iederen
Europeaan naar waarde weet te schat
ten, zijn in China, Japan en Korea in
het geheel geen begeerde spijzen. Daar
entegen weet men in Thibet wel weg met
boter, maar die eet men daar zoo sterk
en zoo zwaar gezouten, dat geen Neder
lander er iets voor zou gevoelen. In Ja
pan nuttigt men vooral veel groenten en
veel visch, bamboeloten, lotuswortels,
eetbaar zeewier zijn geliefkoosde scho
tels. Chrysanthemums eet men er, zoo
wel als sla, doch evenzeer zwaar met
suiker geconfijt.
Op het eiland Ceylon heeft men graag
apenvleesch op tafel. De Tartaren
daarentegen zijn dol op paar den vleesch,
wilde ezelsbout en paardenmelk.
In Indië at men reeds drie duizend
jaar geleden komkommers. In Europa
en Amerika is dit nog een betrekkelijk
nieuw voedsel. Uit Indië heeft Curry
(of Kerry, zooals men in Nederland ge
meenlijk schrijft) de wereld als een ge
wilde specerij veroverd. Maar met ste
kelvarken en rkinoseros is dit niet het
geval geweest.
Op de Philippijnen eet men gedroogde
sprinkhanen, evenals men in Nederland
een reep chocolade nuttigt. Men bakt
ginds die sprinkhanen in cake, evenals
men er in Engeland krenten, rozijnen,
sucade en kersen in verwerkt.
De inboorlingen van Australië, die
ver in het onherbergzame binnenland
leven, eten met veel smaak alle mogelij
ke soorten insecten, evenals natuurlijk
kangeroe, opossum, ratten en wilde ho
ning. Voor herstellende zieken is een
gewild kostje gebakken zeeslakken.
Daarentegen zijn de bewoners van de
Hawaiï-eilanden weer dol op gegiste
In Japan houdt men er van een chry
santemum-sla te eten. Als dit ook eens
hier te lande gewoonte werd, zou men
voor de rijkere menschen misschien
spoedig rozen-sla, viooltjes-sla, of or
chideeën-sla zien opdienenterwijl de
minder gefortuneerden zich zouden te
vreden stellen met Madeliefjes-sla, of
boterbloempjes-sla.
plantenwortels. Men dient die op als
pap, soms ook samen met gedroogde
visch.
Noord-Amerika is het gebied, weer
kikkerbilletjes opgeld doen c
letten en gazelle-biefstuk, geserveerd
met paddestoelen, zijn er zeer in trek.
Ook kameelvleesch wordt er in kooge
mate gewaardeerd.
Dichter bij huis komende, weet i., a
misschien niet, dat men op de Hebrie-
den, de eilanden bij Schotland, zich de
maag vult met haaien- en honden-
vleesch. Te St. Kilda, op de Hebridon,
eet men vaak octopus, een monsterlijk
zeedier, dat tot 100 kilogram kan wegen
De Lappen, in het Noorden van Noor
wegen, Zweden en Rusland, waardee
ren daarentegen meer rendiervleesch en
brood, dat van boomschors is gemaakt.
Walvischtraan vervangt daar de thee
en de koffie.
Het in Nederland gebruikelijke menu,
bestaande uit vleesch met groenten en
aardappelen, kan men dus nog op een
oneindig aantal wijzen veranderen, nis
men er slechts den moed toe hepft. de
onbekende spijzen ook te nuttigen!
HET GEHEIM VAN DE
MARIE CéLESTE."
Zestig jaar lang hebben zeelieden en
criminologen zich bezig gehouden met
het schijnbaar onoplosbare raadsel van
de „Marie Céleste", een schip, dat in
1872 geheel onbeschadigd, doch tevens
volkomen onbemand door 'n Engelsch
scheepskapitein voor de Spaansche kust
werd aangetroffen en geborgen. Thans
is het raadsel echter opgelost, dank zij
de scherpzinnigheid van den auteur
Lawrence J. Keating. Het is heelemaal
niet zoo ingewikkeld als de uitgebreide
literatuur, die over dit geval ontstaan
is, zou doen vermoeden. Wat deskundi
gen en geleerden niet konden ontraadse
len, kwam een buitenstaander te weten,
doordat hij bij zijn onderzoek niet uit
ging van het geheimzinnige schip, doch
van den kapitein, die het heeft gebor
gen. Zijn nyethode was de juiste. Eü van
'n nu tachtigjarigen man - de scheeps
kok Pembarton, de eenige, die er thans
nog in leven is van de bemanning van
de „Marie Géleste" heeft hij het re
laas der gebeurtenissen vernomen,
Hoe het gegaan is.
Aan boord van de „Marie Céleste"
liet de geest alles te wenschen over. De
kapitein was buitengewoon onpopulair;
conflicten waren aan de orde van den
dag. Deze onverkwikkelijke toestand be
reikte het toppunt, toen in November
1872 bij een storm eerst de kapiteins
vrouw en toen de kapitein zelf over
boord werden geslagen. Er ontstond
toen vrijwel anarchie aan boord. De
stuurman en de meeste leden der be
manning waren voortdurend dronken.
En toen het schip bij de A'zoven kwam
en de stuurman niet wist, hoe hij het
voorgevallene tegenover de autoriteiten
aan den wal en tegenover zijn reederij
zou verantwoorden, maakte hij zich des
nachts met eenige matrozen uit de voe
ten. Slechts de scheepskok Pemberton
en drie matrozen bleven aan boord.
Door dit viertal bestuurd, kruiste de
„Marie Céleste" nu op zee heen en
weer, totdat zij voor de Spaansche kust
het Éngelsche schip „Dei Gratias" ont
moette. De kapitein van dit schip zou
een groot voordeel behalen, wanneer hij
een onbemand schip kon bergen; de
gras echter, uiet
mand. Dit wetende, beloofde hij Pem
berton en diens kameraden een aandeel
in het bergingsloon, wanneer zij zich stil
hielden en uit de voeten maakten. Hier
mee gingen zij accoord. In alle stilte
werden zij te Gibraltar aan land gezet;
zü kregen hun geld en zwegen - uit
den aard der zaak. Thans zijn allen, die
bij het geval betrokken waren, overle
den, met uitzondering van den nu 80-
jarigen scheepskok der „Marie Céleste",
die thans het geheim van zijn schip
heeft prijsgegeven.
SCHLAGERS SPOEDIG VERBREID,
maar even snel vergeten.
De radio is voor de componisten van
populaire muziek in vele opzichten fu
nest geworden. In den „goeden ouden
tijd" waren er componisten die met één
liedje wereldnaam maakten en kapita
len verdienden. Bing Crosby, de popu
laire Paramountzanger-filmacteur, die
thans in Hollywood werkt, geeft de vol
gende verklaring van de verandering,
die de radio in de carrière van een groot
aantal componisten gebracht heeft.
„Vroeger, voor de populariseering
van de radio", verklaart Bing, die zelf
niet minder dan vier en zeventig liedjes
populair heeft helpen maken, „duurde
het acht maanden voor een song alle
uithoeken der Vereenigde Staten bereikt
had, en eerst later werd het lied over de
heele wereld populair. Gedurende al
dien tijd werden er groote aantallen
gramofoonplaten verkocht, en piano
muziek werd in geweldige oplagen ge
drukt. Songs als „Yes, we have no bana-
na's", „Whispering" en „Dinah", zijn
voorbeelden, die nog met tientallen an
dere titels vermeerderd zouden kunnen
worden. Maanden achtereen zong ieder
een deze liedjes, en de componisten wer
den rijk en beroemd.
„Tegenwoordig schrijft een compo
nist een lied, een uitgever laat het over
alle zenders van het land spelen, on
middellijk worden de gramofoonplaten
gemaakt, en binnen een week is het een
oud deuntje, dat snel door een ander
vervangen moet worden,
y,Een componist van populaire mu
ziek moet tegenwoordig een groot aan
tal songs afleveren om evenveel te ver
dienen als met ééa goede Qudey,wetiche
In de kleine stad Tenimo in de Ver
eenigde Staten was op zekeren dag geen
baar geld meer voorhanden. De blanke
stadsbesturdei'en verloren echter den
moed niet, maar besloten zich voorloo-
pig met houten munten te helpen. Een
schrijnwerker moest deze munten ma
ken, die onder de inwoners van de stad
verdeeld werden. Er wordt beweerd, dat
de situatie hiermee gered was. Daar 't
gemeentebestuur de waarde van dit
houten geld gegarandeerd had, zijn er
ook geen moeilijkheden gerezen.
Dikwijls hoort men van sprinkhanen-
zwermen, die zoo dicht zijn, dat zij de
zon verduisteren, maar ook vlinders
kunnen in dergelijke hoeveelheden op
treden. De Russische onderzoeker San-
ko bericht, dat hij een streek heeft be
zocht, die vroeger door muskieten werd
geteisterd en thans volkomen bevrijd
was van deze gevaarlijke insecten, om
dat er geweldige zwermen vlinders vlo
gen, die de muskieten op een afstand
hielden. De vlinders waren in een der
gelijke hoeveelheid aanwezig, dat zij des
avonds in dikke lagen op den grónd la
gen.
Een nieuwe bijenzwerm ontstaat als
een bijenkoningin, begeleid door een
zwerm werkbijen den korf verlaat.
Waar de koningin zich neerlaat, zet
ten zich ook de begeleidende werkbijen
neer, zoodat een groote klomp ontstaat.
Eigent de plek zich niet als woonplaats
voor de bijen, dan worden er bijen uit
gestuurd, die tot taak hebben een pas
sende plaats op te zoeken. Zoodra deze
gevonden is, begeeft de geheele zwerm
zich daarheen. Óp deze manier kan het
gebeuren, dat een zwerm bijen zich hij
wijze van tusschenlanding op de merk
waardigste plaatsen neerlaat, bijv. aan
een lantaarnpaal of dakgoot.
Eén haring per dag is voldoende om
den menschen alle eiwit te leveren, die
het lichaam noodig heeft.
Konijntjes kunnen gevaarlijk zijn. In
Lille heeft een konijntje, dat plotseling
wild werd, tien kippen en drie eendpn
gedood; bovendien beet het een man en
zijn vrouw, drie kinderen, een hond on
twee katten.
Kokend water van een roode kleur
heeft men in een geheimzinnig meer in
een diepe ravijn in de Zuid-Amerikaan-
sche Andes gevonden. Dieren en plan
ten zijn er niet in de nabijheid van dit
meer, dat men voor een krater van een
jhalfgedoofden yulkaan houdt.
