HET POSTWEZEN IN VROEGER DAGEN.
EX-KEIZER WILHELM.
1859 - 27 JANUARI - 1934
worden herdacht. De zoons van den ex-] deze dagen speelde ook de figuur van
Von Bulow hi belangrijke rol, mede door
zijn uitgifte van een officieel démenti, het
welk hij genoodzaakt was te publiceerèn,
daar een ieder wel begreep, dat deze man
niet onkundig was van den waren inhoud
van het belangrijk gesprek tusschen den
dien dag bijeenkomen in „Huize j keizer en den journalist,
om Wi'helm hun gelukwenschen Bekend was ook de vriendschap, welke
keizer met hunne echtgenooten en klein
kinderen, de vorsten en prinsen van
Ho' enzollern, Albrecht en Würtemberg,
de landgravin van Hessen, zuster van den
ex-keizer en de generaal-veklmaarschalk
Von Mackensen, al deze hooge lieden zul
len
Door
aan Je bieden. Ofschoon vele deputatiesWilhelm zocht met Nicolaas II, den eens
u t Duitschland een verzoek richtten om zoo machtigen Russischen Czaar. Wilhelm
ook hun opwachting bij den ex-keizer ti
maken, werden deze verzoeken afgeslaa-
gen, daar de gereesheeren van meening
z."n, dat een drukke ontvangdag voor den
grijzen ex-keizer te vermoeiend zau wor
de-1.. De specie e godsdienstoefening,
welke in het huis zal worden gehouden
ter gelegenheid van den 75en verjaar-
hoopte, er nog ééns in te slagen het Rus
sisch Rijk met het zijne inéén te doen
vloeien. De keizer nam den Czaar daar
om meermalen in vertrouwen en vroeg
zijn raad. Na beëindiging van den Rus-
sisch-Japanschen oorlog,, die zooveel dui
zenden menschenlëvens had gekost, be
woog Wilhelm den Czaar tot de bijeen
dag, zal worden geleid door pastor Lud- roeping van de Doema en in 1908 -sloot
wig' STme'ler u f Keulen. hij op eigen gelegenheid een tractaat met
Omtrent het veelbewogen leven van den Nicolaas II, n.1. het bekende Verdrag van
ex-keizer Wilhelm geven wij hieronderBjörki. Na de vertoogen van Von Bulow,
een overzicht van de belangrijkste ge-die in dien tijd een groote macht op de
beu.tenissen, welke hierin plaats vonden.' Duitsche regeering wist uit te oefenen,
Wi'helm II, zoon van F veder ik III, werd
geboren te Berlijn in 1859. Hij was de
oudste van het gezin en liet zich reeds
cp jeugdigen leeftijd kennen als een
knaap met groote vastberadenheid en
sterke wilskracht. Voor -zijn geestelijke
vorming stelde men vooraanstaande leer
meesters aan. Te zamen met de jongere
kinderen ontving hij Fransche les van Ma
zag de keizer zicli evenwel weer genood
zaakt het Verdrag, ongedaan te maken.
Een groote rol speelde Wilelm in 1911
door aan de regeering op te dragen te
onderhandelen met Frankrijk bij het uit
breken van de verscherping in cle Ma-
rokkaansche kwestie. In de periode tus
schen den dood van Frans Ferdinand eu
't uitbreken van den Wereldoorlog, heeft
demoiselle Darcourt. Toen Wilhelm 7 jaar j Wilhelm zich te veel laten leiden door
oud was, werd hij toevertrouwd aan d
zorgen van een gouverneur, prof. Hinspe-
ter, een strengen, ernstigen, harden wer
ker, die Wilhelm's dagtaak zoo wist in
te deelen, dat er geen minuut van ver
loren ging. Cp 21-jarigen leeftijd trad
Wilhelm in liet huwelijk met Koningin Vic
toria. Het jonge echtpaar vestigde zich
in het Stadspaleis te Postdam* later ver
huisden ze naar het z.g. Marmeren Pa
leis, alwaar in 1882 hun eerste kind wérd
geboren. Cp 29-jarigen leeftijd volgde
Wilhelm II zijn vader op als keizer van 't
Duitsche Rijk en als koning van
sen op. Groot waren de feesten, wc..;,1
in 1888 met deze kroning-, gepaard gin
gen. Geheel vervuld van de hoogheid van
zijn waardigheid wilde de jonge Wilhelm
ook zelf de leiding der regeering in han
den hebben, hetgeen hem spoedig in con
zijn woede over den moord op den aarts-
hertog. Hierbij ging hij verder dan in het
belang van Duitschland noodig was. Hij
bekommerde zich weinig om de wijze,
waarop Oostenrijk-Hongarije zijn gang
ging tegenover Servië. Voor Duitschland
was liet ook geen voordeelige bemoeiing,
welke de keizer aan den dag legde in
in den aanvang van den oorlog. Menig
een beschuldigde hem van eigendunkelijk
heid en hoogmoed. De legerleiding, die
aanvanke'ijk in hoofdzaak door hem werd
geleid en die zich ook verongelijkt zag
Prui-1 door Wilhelm's weigering van vlootge-
bruik, keerde de rollen niet lang daarna
om en toen de Wereldoorlog goed twee
jaar aan den gang was, was Wilhelm's
macht in Duitschland alreeds zoo veel ge
slonken, dat hij nog nauwelijks meer in
vloed had op de Duitsche regeering. Men
flict bracht m2t den grooten staatsman beschuldigde hem 'van aanwakkering en
Bisma. ck, die toen reeds twee jaar na de bespoediging van den Wereldoorlog en
troonsbestijging van Wilhelm genoodzaakt. Wilson, de machtige president der Ver
wan af te treden. Bismarck, die in zijn j eenigde Staten, eischte Wilhelm's aftre
binnen- en buitenlandsche politiek steeds den als keizer van Duitschland; daarna
een voorzichtige koers had gevolgd, zag kon men eerst met de vredesonderhan
zijn „methode" door den jongen vorst ge
nese rd. Implusief als Wilhelm was, volg
de hij nimmer een bepaalde politieke rich
ting. Ve'a ouderen zullen zich ongetwijfeld
wel herinneren, hoe Wilhelm te werk ging
bij den Transvaalschen Boerenoorlog,
Wanneer wij een terugblik werpen op
den ontwikkelingsgang van ons postwezen,
dan blijkt, dat die ongeveer gelijken tred
heeft gehouden met den maatschappelïjken
en staatkundigen vooruitgang der volken.
In den ouden tijd zien wij het postwezen
ingericht ten behoeve der heerschers en
ten koste van het volk, d. w. z- dat eerst
genoemden zich het recht hadden voor
behouden brieven door koeriers en boden
te verzenden. Evenals de vorsten en bis
schoppen hadden ook de groote steden
reizende boden in hun dienst. Aan deze
boden was u'tsluitend opgedragen van
stadswege boodschappen te doen en brie
ven over te brengen. Deed iemand bood
schappen of haalde hij brieven zonder
brieven aan z.g. reizende koopmansboden!
op. Naarmate deze werkkring in belang
rijkheid toendm, trokken de stedelijke re-j
gëeringen -de benoemingen van zoodanige
boden aan zich en stelden hen onder eed
en tegen borgtocht in dienst. De tocht
van zulk een bode werd eerst een reis,
later beurt of weekbeurt en eindelijk rit
of postrit genoemd. Sommige van deze
boden wisten zich op te werken tot post
meesters, die zelf niet meer reisden, doch
den dienst door postillons lieten verrich
ten en elkander gesloten pakketten toe
zonden. Het oorspronkelijke bodenwezen
ging gaandeweg over in een soort van
postwezen, dat evenwel verre van georga
niseerd was. In groote steden trof men
dragen. Met de komst van Prins Wil
lem IV werden de voorbereidingen ge
maakt -om alle stedelijke posterijen aan
het land over te dragen. Hiermede was
men een goede schrede op den weg der
vooruitgang gevorderd, doch door de vele
oorlogen en beroeringen zou het nog vijf
tig jaar duren, alvorens van een geregel-
den postdienst sprake kon zijn.
Onze posterijen ontleenen hunne betee-
kenis voornamelijk door de Engelsche
tr^ns:-to-porrespondentie, een voorrecht,
dat door de Belgische Omwenteling in
1830 groötendeels voor ons verloren ging.
Tengevolge van de omwenteling van 1795
werden de Posterijen in 1799 nationaal
verklaard, zoodat alle daaruit voortvloei-
toen hij Engeland te hulp kwam, nadat
hij eerst een telegram van gelukweiischeu
had gezonden aan den Boerenleider, Paul
Kruger, na het afweren van de Janieson
raki. Door dezen onprincipieelen daad
haalde Wilhelm den haat en achterdocht
van vele buitenlanders en ook Duitschers
op zich.
Wilhelm mond niet bepaald bekend als
een goed redenaar en organisotor. Zijn
redevoeringen waren vaak onhandig en
schiepen hierdoor een onrustige sfeer on
der het volk, die den keizer niet begreep
en meermalen wekte dit een wantrouwen
de verhouding tusschen hem en zijn on
derdanen. Dit kwam ook scherp tot uiting
in het beruchte interview met een ver-
delingen een aanvang maken. Wilhelm
was evenwel allerminst van plan Duitsch
land te verlaten en afstand te doen van
zijn keizerlijke rechten, doch de regeering
noodzaakte hem op het laatst deze stap
te doen. Het was dan ook lang geen
vrijwillig heengaan van den ex-keizer, zoo
als velen denken. Thans is het dan al
weer 16 jaar geleden, dat ex-keizer Wil
helm zich uit Duitschland begaf om via
Spa, liet hoofdkwartier, de Nederlandsche
grenzen over te trekken. Deze vlucht is
in den loop der jaren vaak becritiseerd,
vooral door de politieke tegenstanders van
het oude regime,
Begin 1919 nam ex-keizer Wilhelm zijn
intrek in het bekende kasteel te Doorn,
hetwelk hij kort te voren had aangekocht.
Benige maaanden na zijn vestiging te
Doorn, kwamen ettelijke treinwagons
kostbare meubelen in het oude kasteel aan.
Hoewel ex.kelzer Wilhelm door zijn vlucht
en outtrooniug yeel van zijn rijkdom en
Het postwezen van thans. Een kijkje in de pakketpost-afdeeling op een kantoor in een der
groote steden van ons land,
daartoe dooi* liet gerecht te zijn aange-'
sfeld, zoo werd hij zWaar beboet en bo
vendien nog van zijn poortersrecht ont
slagen. De tachtigjarige oorlog had een
nadeeligen invloed op het binnenlandsch
postverkeer, dat dan ook niet tot verdere
ontwikkeling kon komen. Bij besluit van
de Staten werd in 1632 Abraham Dellé
als postmeester aangesteld ten dienste der
algemeene landsregeering. Het voornaamste
van -diens taak bestond evenwel meer in
liet verschaffen van postpaarden en rij
tuigen, dan in het eigenlijk beheeren van
de post. In 1648 werden drie zulke post
meesters aangesteld met het oog op de
drukke briefwisseling met cle vredesonder
handelingen te Munster.
De eerste postboden in ons land wa
ren feitelijk de monniken, omdat deze in
vroeger idagen de eenige waren, die zon
der gewapend geleide konden reizen- Toen
de handel zich uitbreidde, droegen voor
name kooplieden de overbrenging hunner
o. a. de volgende kantoren; liet Binnen-
landsche, dat de post naar Den Haag,
Delft en Rotterdam dagelijks in een twee
rittendienst verzorgde; het Brabantsche en
Bredasche kantoor; voorts nog het Ant-
■werpsche, Engelsche, Hambufgscbe, Keul-
sche.en Tesselsche kantoor. Daarnaast
trof men in de stad nog een twintigtal
boden aan.
Het moge ongelooflijk klinken, feit is
het, dat ouder degenen, die zich met het
verzenden van de post belastten, verschil
lende bevonden, die de kunst van lezen
niet verstonden. Gevolg daarvan was, dat
de brieven soms drie dagen later aankwa
men dan behoorde, eti de' klachten van
de kooplieden waren dan ook menigvuldig.
Gebrek aan eenheid maakte het postwezen
in die dagen tot een waren chaos, welke
eerst gedeeltelijk zou worden opgeheven,
toen de verschillende particuliere en stede
lijke posterijen in Holland en West-Fries
land aan de Regeering werden overge-
ende voordeeleu ten bate der schatkist
kwamen. Tot 1803 bleef evenwel de fei
telijk ouden toestand behouden. Onder
koning Lodewijk werd de reorganisatie
van ons postwezen met kracht voortgezet.
Na de inlijving van ons land door Napo
leon werd ons postwezen geheel op Fran-
schen leest geschoeid, aan 't hoofd waar
van een algemeene postmeester kwam te
staan, bijgestaan door een secretaris-gene
raal en twee districts-inspecteurs- Na de
vestiging van het Vereenigd Koninkrijk
trad voor ons land een tijdperk van na
genoeg algeheelen stilstand in. Tot 1850
hield men zicli bezig met de reorganisatie
van het Hoofdbestuur, waarna de postwet
van 1850, ontwerp van Minister Van den
Bosse, herzien in 1S53, ons een stap nader
heeft gebracht tot het uniform porto, dat
reeds sedert 1840 in Engeland, was toe
gepast.
De ex-keizer brengt een bezoek aan Zandvoort Wij zien hem hier in gezelschap
van den Duitschen generaal D-ommers, achter hem prinses Hermine in gezelschap
van des keizers lijfarts Dr. Plasman.
hët huwelijk trad, tusschen de majestieus
versierde tuinen en bloemhoven, waarin de
fraaiste en zeldzaamste bloemen worden
gekweekt. Verder bevindt zich nop op het
kasteel Hen.riëtte, de Idochter van Prin
ses Hermine, die, bijgestaaan door eenige
bekwame Duitsche leeraressen, haar stu
dies in „Huize Doorn" voortzet.
Het slot van den ex-keizer bevat vele
der, 't welk door den ex-keizer zou worden
gebruikt, wanneer hij een godsdienstoefe
ning leidt. De dagtaak van den ex-keizer
bestaat hoofdzakelijk uit houthakken, een
geliefde bezigheid van hem, de behande
ling van -de uitvoerige post met den dienst-
doenden „hofmaarschalk", lezen, studeeren,
en het regelen van kwesties van financi-
eelen aard.
landgoederen heeft moeten afstaan,
wordt hij thans nóg beschouwd als een
der rijkste ex-monarchen van Europa.
Men beweert, dat hij voor ruim 25 mil-
lioen gulden aan vaste goederen heeft.
Bovendien zegt men, dat hij. vóór zijn
vlucht naar Nederland twee millioen pond
sterling in veiligheid wist te stellen.
Drie en vijftig verhuiswagens waren noo
dig om de keizerlijke kostbaarheden en
antiquiteiten naar Doorn over te bren
gen. Voor duizenden guldens vertegen
woordigden alleen reeds zijn tafelzilver,
terwijl hij van de Duitsche regeering
750.0Ü0 pd.st- kreeg uitbetaald, zulks als
„vergoeding" voor de door den staat ge
annexeerde bezittingen.
In den loop van zijn verblijf in Neder
land deed de ex-keizer niet veel van zich
spreken. Stil en eenzaam woont hij met
zijn echtgenoote, Prinses Hermine, met
wie hij een jaar na het overlijden van
zijn eerste echtgenoote Augusta (1921) in
kostbaar ingerichte vertrekken; het is fei
telijk eerder een museum van antiquitei-
den als een woning. Vele oude goud-
omlijste portretten en foto's, sommigen
levensgroot, bevinden zicli aan de rijk be-
kleede muren. In de vestibule staat 't kathe-
Ex-keizer Wilhelm keert terug van een autotoeht
Morgen, 27 Januari, zal de Duitsche
tx-kei/er Wilhelm in „Huize Doorn" zijn
?5en verjaardag herdenken. In verband
niet het feit, dat de oude ex.monarch den
laatsten tijd rheumatisch is, hoewel de
aandoeningen niet van ernstigen aard zijn,
tal deze verjaardag op eenvoudige wijze
tegenwoordiger van de „Daily Telegraph"
in November 1908, waarbij de keizer zich
uitliet over hfet „gele gevaar". Dit inter
view, hetwelk vrijwel in alle groote- bui
tenlandsche bladen werd overgenomen,
wekte sensatie, zoowel in de hooge krin
gen der politiek als onder het volk. In
