Oe ontvoering van Koetepoff ontraadseld
Van schoenen en laarzen.
Geen monopolie van St. Nicolaas.
Een sluier van geheimzinnigheid omhult deze
sinistere gebeurtenis uit de wereld
van het politiek verraad.
Een ander schoenmaker, die bij het prik
ken en snijden filosofisch werd geïnspo-
reerd, was Jacob Böhme. Hij was buiten
gewoon weetgierig en wist in zijn vrijen
tijd een massa geleerdheid op te steken
Behalve dat wist hij die geleerdheid op een
breedvoerige manier te loozen en wél in
niet minder dan acht en twintig boek-
deelen, welke deze schoenenprik wist te
schrijven. En wat voor boeken! Schelling
en Hegel hebben hem later als hun voor-
looper erkend en vermits men het dan al
niet eens kan zijn met Schelling en Hegel,
kan men toch hun belangrijkheid niet ont
kennen, waarmee men dan tevens een
pluim op den hoed van Jacob Böhme
steekt.
Engeland kan ook al op een uitzonderlij
ken schoenmaker bogen, nl. George Fox.
Als we Carlyle kunnen gelooven, maakt
Fox een stel kleeren van leer en trok de
wijde wereld in. Behalve schoenen maken
deed hij bij den' volke kond van zijn fana
tieke theorieën en ^'el op zoodanig weze.
dat hij op een goeden dag werd gearresteerd
en gevar pen gezet. Hii toonde zich echter
onverbeterlijk en predikte na zijn invrij
heidstelling onvermoeid voort. Onder Ka-
rel TI werd hij opnieuw <*evan?en genomen
en opgesloten in een vervallen kasteel,
waar hij bijna werd doodgemarteld door
kou. regen en wind. Toen hij stierf was het
aantal zijner volgelingen zoo groot, dat zij
een se^te vormden cnder den naam Kwa
kers. Onder de Pausen waren twee schoen
makerszonen. De eerste was een Fransch-
man, Jaertues Pantaleon, de latere Paus
Urbanus IV. die op de helft van de 13de
eeuw regeerde. De tv eede Paus, ook een
schoenmak^rszoon, was Johannes Xxil, de
paus. die door voortdurende twisten met
den Duitschen Keizer. Lodewijk van Beie-
r°n, het pauselijk gezag veel deed verzwak
ken.
Tn Engeland en Denemarken is het ge
bruik zeer verbreid, om een bruidspaar bij
h»+ ter kerke gaan of bij de terugkomst
sebnor.fvn on ~ïist achterna te gooien.
Maar ook bij de Zigeiiners vindt men dit
gebruik terug. In Turkije gebeurt het even
eens en in sommige streken van Silezië
Over beroemde schoenmakers,
volksgebruiken en
eksteroogen.
de de middeleeuwen de beschaving in deze
Westersche landen zich meer en meer be
gon te ontwikkelen, was dit aan het schoei
sel merkbaar, en nimmer is het onderscheid
hierin zoo groot geweest als toentertijd. De
edel vrouw droeg rijk geborduurde en met
edelsteenen versierde schoenen. Zij waren
vervaardigd uit soepel leer en hadden een
verharde zool; in den winter waren zij
meermalen met bont gevoerd. De vrouwen
en dochters der voorname poorters droegen
weliswaar minder kostbare schoenen dan
de dames der edellieden, doch in sierlijk
heid van vorm en kwaliteit van leer deden
zij voor haar niet onder. De edellieden be
zaten gewoonlijk verschillende soorten
schoenen. Zij hadden schoenen, welke zij
alleen binnenshuis droegen; deze schoenen
waren minstens even kostbaar als die der
dames. Als zij op jacht gingen, droegen de
edelen een schoen met beenbekleeding,
welke over de geheele lengte, dus van de
voet tot onder de knie met een veter werd
dichtgeregen; ook werden er voor de jacht
wel schoenen gedragen, welke alleen den
voet bedekten. Deze schoenen werden met
kruiselings gebonden riemen over het been
vastgemaakt. De modellen van de schoe
nen ondergingen steeds groote veranderin
gen. In de 14e en 15e eeuw werden vooral
in Frankrijk door de mannen schoenen ge
dragen. welke van voren in een reusachtige
punt uitliepen. Gewoonlijk waren de schoe
nen een halve voet lang, terwijl door voor
aanstaande personen schoenen van een voet
lengte werden gedragen, vorstelijke perso
nen maakten er dikwijls twee voet van.
Deze lange schoenen maakten een zeer
zonderlingen indruk. In de vijftiende eeuw
ondergingen de schoenen wederom een ge
heele verandering. Innlaats van lang en
smal werden de schoenen nu kort en breed.
Door hun dikwiils abnormale breedte waren
deze schoenen zeer plomp, hoewel zij voor
de voeten beter waren dan de smalle punt
schoenen. waarin de voeten gekneld zaten.
Daartegenover stond, dat de damesschoe
nen uit den tijd zeer klein waren, zoodat
zij er zich nauwelijks op konden voortbe
wegen Kreupelheid was hiervan dikwijls
het gevol-?. terwijl de voeten bezaaid wa
ren met likdoorns. In de 16e eeuw kwamen
de hooee hakken in de mode. welke onder
r.n/toT,r">- "ttt - - ^a_
mes ">n wandel
stok konden looner,. :?n tijd van Lode
wijk XV daeteekent het model, dat thans
nog als molière bekend is. Tegenwoordig
worden de damesschoenen in groote ver
scheidenheid en van allerlei materiaal xer-
vaardied en nimmer is er in den loop der
tijden zoo veel aandacht geschonken aan
passende voo+bodokking als thans.
De edele kunst van het schoenen maken
heeft beroemde mannen onder haar beoefe
naars geteld. Het merkwaardige is, dat de
meeste schoenmakers van eenige beteekenis
ook op het terrein van staatkunde, letteren
en wetenschap een niet onbelangrijke rol
speelden. De naam van Hans Sachs brengt
ons bij de meesterzangers. Hans Sachs werd
in 1494 te Neurenberg geboren als zoon van
een kleermaker. In zijn jeugd was hij rei
zend handwerkgezel, doch vestigde zich la
ter in zijn geboortestad als baas. Hij had de
Latijnsche school bezocht en was daar in
kennis gekomen met de gedichten en liede
ren der beroemde meesterzangers. Hij sloeg
toen zelf hevig aan het dichten en hield
dit zijn heele leven lang vol met succes.
Over alle mogelijke onderwerpen liet Hans
Sachs zijn dicht-ader vloeien, zoodat gees
telijk en wereldlijke liederen, zoowel als
drama's en legenden uit zijn brein ontspro
ten. Hij was bovendien een zeer belang
stellend aanhanger van Luther, aan wien
hij zijn dichterlij.-e gaven wijdde. In 1576
blies hij de laatste adem uit.
gooit men de bruid een oude slof na. De
zelfden ritus vinden we ook terug in het
oude Griekenland. In het nationaal mu
seum te Athene bevindt zich een antieke
vaas, waarop een bruidstoet staat afge
beeld. Een oude man gooit juist het bruids
paar een schoen toe, terwijl een andere
schoen reeds op den grond ligt.
Onder de oude offergaven, welke men in
grafsteden heeft teruggevonden, kwamen
dikwijls schoenen voor, bijv. in de Griek-
sche sarcophagen, in oude Russische gra
ven en bij de Germanen, die er een apar-
ten schoen op na hielden voor deze gele
genheid, den „doodenschoen". In het mu
seum te Berlijn vindt men een grafmonu
ment van van Perseus en Andromeda, waar
Andromeda werd afgebeeld met haar doo-
dengraven; waarbij bevinden zich ook een
paar schoenen. De schoen in het volksge
loof moet dus bewerken, dat kwade invloe
den werden teruggehouden. Er wordt dus
afwerende kracht aan toegekend.
Schoenwerpen om de toekomst te leeren
kennen is over heel Europa verbreid. In
streken van Oostenrijk en Mecklenburg
gooien jongens en meisjes op Oudejaars- en
Kerstavond een schoen over hun hoofd.
Waar de punt heen wijst, uit die richting
zal de toekomstige verloofde komen. In
Oost-Pruisen, het Ertsgebergte en Bohe-
men, gooien de jongelui een schoen in een
appel- of pereboom. Blijft die dadelijk han
gen, dan zal de persoon, die geworpen
heeft, nog hetzelfde jaar trouwen. Zooveel
keer hij misgooit, zooveel jaar moet hij
wachten.
Schoenen en eksteroogen zijn twee onaf
scheidelijke vrienden. Wie meent, dat te
genwoordig slechts nog goede, den men-
schelijken voet werkelijk passende schoe
nen gedragen worden, vergist zich deerlijk.
Door de Amerikaansche statistiek wordt
bewezen, dat van de 58.706 mannen, die
nauwkeurig onderzocht werden, 41.852 te
nauwe schoenen droegen. Deze lieden had
den natuurlijk ergerlijk veel last van ek
steroogen, maar dat was tenslotte aan hun
ijdelheid te wijten. Overigens kunnen we
ons ten aanzien van deze materie ermee
troosten, dat de ergste uitwassen van vroe
gere tijden voor eens en voor al zjjn ver
dwenen. In de 11e eeuw droeg men in Eu
ropa zulke kleine schoenen, dat de geeste
lijken op den kansel daartegen predikten;
later werden de laarzen zoo lang, dat de
dragers ervan in de kerk niet meer konden
die van het groene veld.
knielen om te bidden. De schoenen waren
door banden met de knieën verbonden, zoo
dat men nauwelijk kon loopen. De eerste,
die op deze gedachte kwam was 'n Norm.
edelman, die het evenwel uitsluitend deed
om zijn abnormale voeten te verbergen. De
Engelsche Koning Edward IV maakte een
eind aan de spitse schoenen, doordat hij
eiken schoenmaker, die de neuzen der
schoenen meer dan 5 cm. lang maakte, met
straf bedreigde. Hendrik VIII leed aan ge
zwollen voeten; om dit te verbergen, liet
hjj de schoenen zoo lomp mogelijk maken.
Zyn voorbeeld vond navolging; tegen het
eind der middeleeuwen hadden de schoe
nen in Venetië bijzonder hooge hakken.
Zij moesten de vrouwen verhinderen op
de straat te wandelen en met elkaar een
gesprek te voeren. H. P. B.
Zoo zijn er schoenen en
schoenen
Wanneer en waar men het eerst schoenen
gedragen heeft, is niet bekend; reeds in de
oudheid bestond'de voetbekleeding. De eer
ste schoenen waren een min of meer pri
mitieve bedekking der voeten en dienden
hoofdzakelijk om de voeten te beschermen
tegen ruwe oppervlakten, steenen en door
nen. De oudste vormen van voetbekleeding
vinden wij reeds afgebeeld op de beeld
houwerken der oude volken. De schoe
nen of eigenlijk sandalen der oude Egyp-
tenaren getuigen van de hooge mate van
beschaving, welke dit volk reeds voor drie
duizend jaar had bereikt. De Egyptische
sandalen waren vervaardigd van biezen en
leder en dikwijls met zeer fraai borduur
werk versierd. De Grieksche sandalen le
ken veel op die der Egyptenaren, daar ook
bij deze schoenen het bovengedeelte van
den voet onbedekt bleef. De Grieksche san-
dellen voor hun scheeisel aan de Grieken;
Egyptische door de vele wijzen, waarop de
sandalen aan den voet konden worden be
vestigd. De Romeinen ontleenden de mo
dellen voor hun schoeisel aan de Krieken;
zij verstonden echter de kunst een groote
variatie in hun sch< enen te brengen. Zoo
hadden de Romeinen bijv. schoenen voor de
verschillende standen der bevolking. Er
waren schoenen, die uitsluitend bestemd
waren voor de edellieden en de patriciërs;
dat waren de „purperen" sandalen, welke
door de gewone burgers niet mochten wor
den gedragen. De Romeinen waren ook de
eersten, die hun voeten in een soort laar
zen staken, terwijl de soldaten een eenvou
dige sandaal, „caliga" genaamd, droegen.
Naarmate de Romeinen aan beschaving
wonnen, werd ook hun
schoeisel sierlijker.
Door den grooten in
vloed, welke de Ro
meinen op West-Euro
pa hadden, brachten
zij overal hun bescha
ving en daarmede hun
schoeisel, ook in onze
"treken. Dit bewijst
wel de opgravingen,
welke in verschillen
de terpen in Friesland
zijn gedaan, o.a. te
Ferwerd en te Hal-
lum, waarbij sandaal-
vormige schoenen
werden gevonden. Ook
in de Drentsche ve
nen werden schoenen
gevonden, welke naar
all waarschijnlijkheid
behoord hebben aan
een Saksische stam,
welke omstreeks het
begin der Christelijke
jaartelling het Ooste
lijk deel van ons land
heeft bewoond. Deze
schoenen en die, welke
in-Friesland zijn ge
zonden, vertoonen veel
overeenkomst met
elkaar. Beide zijn uit
een stuk leder ver
vaardigd en worden
op den voet met een
riem of veter dichtge
regen. Toen geduren-
een uitgestrekte vlakte en is het hard ge
noeg om het met 'n behoorlijke snelheid te
berijden. Bij Chaos is het echter een na
deel; een auto zakt hier gauw weg in het
drijfzand, hetgeen ons met onzen wagen
overkwam.
Wij moesten toen de hulp van sleepers
inroepen en zij hadden vier zware paarden
noodig om onzen wagen weer vrij te ma
ken. Uit bovengenoemde feiten blijkt dui
delijk, dat er in het getuigenis van de on
bekende dame eenige lacunes voorkomen,
welke zij alleen kan ophelderen. Zij heeft
de auto's in volle snelheid zien aankomen,
daarna zag zij eenige personen uit de
auto's komen, van wie er een 'n pak droeg,
zij zeide te kunnen zien, dat zich in dat
pak een man bevond, die door het water
naar de motorboot wordt gebracht. Het is
dus duidelijk, dat deze dame zich moest be
vinden op 'n plaats, dicht bij de stopplaats
van de auto's. Waar was deze? op de hoog
te? Maar dan moesten de mannen naar het
strand afdalen langs
de aarde, welke bij
eiken stap weggleed.
Boven zeiden wij
reeds, dat het niet
geheel onmogelijk was
maar in ieder geval
uiterst moeilijk, ja
zelfs gevaarlijk, ter-
wiil hei geruimen tijd
m beslag ne
men. Als de dame
zioh op het strand be
vond, dan is het toch
van belang te weten,
waar vandaan de
auto's kwamen. Zü
konden alleen langs
het strand komen en
zouden dus in Villiers
of Houlgate het strand
moeten zijn opgere
den, en dan zouden zij toch, ondanks het
feit, dat het winter was en vrij laat, moe
ten zijn opgemerkt door wandelaars, die
zich dit feit zeker zouden herinnerd heb
ben, toen zij van de ontvoering lazen. Wat
de motorboot aangaat, hiermede kan men
tot zeer dicht aan het strand naderen en
tegen dit deel van haar geuigenis kan men
geen bezwaren opperen. De getuigenverkla
ring van den vriend, die de dame vergezel
de, is pas kort geleden gepubliceerd en
spreekt de getuigenverklaring van de da
me eenigszins tegen, yoornamelijk wat be
treft de plaats van de ontscheping. Op de
eerste moet men trachten de getuigenver
klaringen van de dame en haar vriend in
overeenstemming met elkaar te brengen,
want volgens de dame kwamen de aute's
in razenden vaart aanrijden terwijl zij
volgens haar vriend juist langzaam reden
in verband met den slechten toestand van
den weg. Bovenstaande geeft onze conclu
sies weer uit onze eigen onderzoekingen,
welke conclusies trouwens g;deeld wor
den door verschillende inwoners en autori
teiten van deze streken. Toen wij terug
keerden, werden wij door den vloed ver
rast, en moesten wij in pikdonker en ge
deeltelijk door de golven onzen weg terug
vinden en onzen wagen, welke voor drie
kwart in de golven was verdwenen, in den
steek laten.
Haagsch Persbureau.
EEN RUSSISCH EMIGRANT VER
STREKT NIEUWE GEGEVENS.
Het raadsel van Generaal Koetepoffs
ontvoering is plotseling weer in de belang
stelling van het op sensatie beluste publiek
komen te staan door de mededeelingen, wel
ke de Russische revolutionnaire emigrant,
Boertzef over deze geheimzinnige verdwij
ning in een dagblad-artikel heeft gedaan.
Zooals men zich zal herinneren, ver
dween Generaal Koetepoff 26 Januari 1930
onder geheimzinnige omstandigheden uit
Parijs, om nooit meer iets van zich te doen
hooren.
Naar Boertzef in zijn artikel mededeelt,
lag het inderdaad in de bedoeling, Koete
poff naar Rusland te ontvoeren, doch de
Generaal stierf, alvorens het plan kon wor
den verwezenlijkt. De Gepoe had generaal
Koetepoff uitgenoodigd, aldus Boertzef, als
getuige op te treden in een proces tegen on
trouwe officieren.
Afgezanten van de Gepoe hadden hem uit
Parijs een brief geschreven, waarin werd
medegedeeld, dat twee officieren van den
Russischen Generalen Staf hem wenschten
te spreken; zij stelden voor dat de gene
raal alleen naar een bepaalde plaats zou
komen en niemand hiervan iets zou zeg
gen. Aangezien het niet de eerste maal was,
dat iets dergelijks plaats vond, ging de ge
neraal op het verzoek in, per auto begaf
hij zich naar de afgesproken plaats, waar
de officieren in zijn wagen stapten en hem
vervolgens verdoofden. De dosis van het
verdoovingsmiddel was evenwel te sterk
en Koetepoff overleed aan een hartverlam
ming.
De daders hebben daarop het lijk naar
de Sovjet-legatie overgebracht, waar men
het gaarne weer kwijt wilde, teneinde niet
in moeilijkheden te geraken. Anderzijds
moesten de officieren een bewijs voor het
slagen van hun missie mee naar Moskou
brengen. Derhalve lieten zij zich door een
diplomatieken koerier met een uitvoerig
venslag naar Rusland vergezellen. Het
stoffelijk overschot werd in een koffer van
den koerier als bewijs meegezonden.
Wat er van dit alles waar is, kan men
momenteele natuurlijk niet controleeren. De
Parijsohe politie houdt zich, zij het in stilte,
nog steeds met dit geval bezig, maar het is
de vraag, of zij het ooit zal kunnen oplos
sen. Lang niet alles, wat de politie hierom
trent voor en na is te weten gekomen,
wordt aan de groote klok gehangen, maar
er toch voldoende uit de onthullingen van
Boertzef, te reconstrueeren.
Men kent verschillende étappes van de
uitvoering, welke begon in de Rue Oudinot,
en gezien werd door den getuige Steinmetz,
en welke eindigde te Chaos, tusschen Vil
liers en Houtgate, waar volgens een onbe
kende dame de generaal werd ingescheept
in een motorboot. Deze twee getuigen zijn
het meest belangrijk. De andere getuigen
duidden den koers aan van de twee auto's
van de ontvoerders, welke auto's zijn ge
rapporteerd te Evreux, Rivière-Thibouville,
Point-l'Evêque, Bonneville en Croix d'Hou-
lant. De vier eerste getuigen deelden slechts
twee interessante feiten mede; op de eer
ste plaats de overeenstemming van de uren,
waarop de auto's zijn voorbijgegaan en
vervolgens het feit van aanwezigheid van
een agent in uniform, waardoor juist de
aandacht van de getuige is getrokken. Niet
alle getuigen hebben den rooden auto ge
zien. Er was trouwens in het geheel geen
Het huis, van waaruit Koetepoff in een auto
vertrok, om nooit terug te keeren.
reden om bijzondere aandacht te schen
ken aan een rooden auto, daar zij immers
nog niet op de hoogte waren van de ontvoe
ring. Evenmin was er dus reden om aan
te nemen, dat deze auto en een zilvergrijze
limousine bij elkaar behoorden. De eerste
getuige heeft een vrij juist beeld gegeven
van de ontvoering, welke dan ook is gere
construeerd. De laatste getuige, de onbe
kende dame, die de ontvoering heeft bijge
woond, en hiervan een uitvoerig verslag
heeft gegeven, verdient vooral onze belang
stelling, omdat haar getuigenis van zeer
by zond ere waarde is, doch overigens zeer
verschillend wordt gewaardeerd. Wij heb
ben een nauwkeurig onderzoek ingesteld
naar de plaatsen, door de onbekende dame
(haar naam is op het oogenblik echter aan
de politie bekend) aangeduid. Bij dit on
derzoek hebben wjj drie punten kunnen
vastleggen. Op de eerste plaats is het ab
soluut onmogelijk om met een auto te ko
men op de,plek „la Chaos"; er is geen weg
en geen enkele automobiel zou hier naar
het strand kunnen afdalen. Ten tweede is
het heel moeilijk om hier te voet naar be
neden te gaan, zelfs voor een persoon, die
geen last heeft te dragen, hoewel men niet
met absolute zekerheid kan zeggen, dat
deze mogelijkheid is uitgesloten. Daaren
tegen is het heel gemakkelijk om te Chaos
te komen vanuit Villiers of Hougate, en wel
langs het strand. Bij eb vormt het strand
