„THE FIRST LADY OF AMERICA"
Strijd tusschen een eiland en de golven.
4
Mevr. Roosevelt en de Amerikaansche politiek
DE ZEE WINT HET VAN AMELAND.
m
Senatoren ontstemd
over haar optreden.
Amerika is een land van allerlei moge
lijkheden en het is misschien maar goed,
dat het ver weg ligt, waardoor de sprook
jesachtige sfeer. waarmede veel wat daar
gebeurt, wordt omhuld, bewaard blijft.
lyiet dat al zijn het lang niet altijd
sprookjes, deze voor onze begrippen on
mogelijke dingen.
Stelt u zich voor, dat de echtgenoote van
een Europeesch staatspresident voor de
radio een politieke redevoering houdt en
op deze wijze ingrijpt in de politieke con
stellatie van het presidentschap, dat boven
de partijen verheven is. Dat is in Europa
niet mogelijk!
In Amerika kan mevrouw Roosevelt het
echter wel doen, waaraan wij evenwel
moeten toevoegen, dat het prestige van
haar-zelf en haar man er onder hebben
geleden. Een groot aantal senatoren was
er zeer over gebelgd en heeft dit ook niet
onder stoelen of banken gestoken.
President Roosevelt heeft in een pers
conferentie verklaard, dat hij niet voor
nemens is een nieuwe poging aan te wen
den om de goedkeuring van het Congres
te verkrijgen tot toetreding van de Ver-
eenigde Staten tot het Internationale Hof
van Justitie te 's-Gravenhage. Behalve dat
deze mededeeling de gedachte aan een
eerste grootè nederlaag van Roosevelt se
dert zijn ambtsaanvaarding oproept, heeft
zij ook ontstemming gebracht onder de se
natoren, die van meening zijn, dat Roose
velt zich bij de politieke besluiten laat be
ïnvloeden door zijn echtgenoote. Men durft
zelfs te beweren, dat Roosevelts echtge
noote zich te veel met de politieke aange
legenheden van haar man bemoeit, met-
tegenstaande het feit, dat zij de „first Lady
of America" is.
Mevrouw Roosevelt stamt uit de hooge
Amerikaansche kringen; haar naam komt
voor in het z.g. „Social Register", het adres
boek der Amerikanen, waarin uitsluitend
de afstammelingen der eerste Nederland -
sche on-JSngelsche kolonisten zijn opge
noemd.,,00 10-jarigen leeftijd was zij reeds
wees 'en ha'ar oom, de vermaarde president
Theödö££* Roosevelt, nam haar onder zijn
bescffëfming. Op 15-jarigen leeftijd ging
zij naar "een Engelsche kostschool en keer-
oogenblik onder leden. In dien tjjd heeft
zij veel van haar krachten gevergd. In de
dagen, dat haar echtgenoot /Loor een vol
slagen lamheid werd overvallen, stond zij
dag en nacht aan zijn zijde en de zorgen
over hem liet zij slechts, noode aan vreem
den over. Eerst toen het grootste gevaar
was geweken, stelde zij eenige beroeps-
De steen des aanstoots: Mevr. Roosevelt houdt haar radiorede.
verpleegsters aan, die haar zware taak
overnamen.
Amerika heeft aan mevrouw Roosevelt
een groote steun, van haar gaat zooveel
wilskracht uit, dat vélen gaarne een voor
beeld aan haar nemen.
Zij is ook zuinig van aard, een eigen
schap overigens, welke men in dezen tijd
zeker kan gebrui
ken. Zij maakt b.
v. geen overdre
ven gebruik van
de regeerings-
auto, maar be
geeft zich vaak te
voet naar het
Witte Huis.
Haar bedienden
staf krimpte zij
twee jaar geleden
belangrijk in. Van
de 32 man perso
neel hield zij er
nog 23. Verder
werd in het Wit
te Huis een bezui
niging van 25
pet. op het totaal
der uitgaven inge
voerd.
Ook in de familiekring der Roo
sevelts leeft men niet weelderig, maar
bescheiden en eenvoudig, hetgeen zoowel
de wensch is van mevrouw Roosevelt
als van haar man.
Als hoofdredactirce van het door haar op
gerichte maandblad, behandelde mevrouw
Roosevelt meermalen het oorlogsprobleem
en de actie, welke de Amerikaansche vrou
wen dienen te voeren tot behoud van den
vrede, en voor de totstandkoming van een
coöperatieve wereld.
Tot vóór enkele jaren was mevrouw
Roosevelt een ijverig journaliste aan ge
noemd maandblad, maar sedert een aantal
maanden heeft zij hoor journalistieken ar
beid voorloopig moeten laten rusten en
trad zij als hoofdredactrice af, zulks in
verband met de vele plichten, welke de
hooge functie van haar man ook voor haar
medebrengt. Ook de democratische partij-
organen, waarin zij herhaaldelijk artike
len publiceerde, ontvangen tegenwoordig
slechts bij uitzondering bijdragen van
haar.
In het voorjaar van 1933 kwam het boek
gereed, waaraan mevrouw Roosevelt se
dert enkele maanden bezig was te schrij
ven. De titel van het boek luidt „It's up
to the women" en handelt over de heden-
daagsche Amerikaansche vrouw, haar po
sitie in het land en wat zij praktisch kan
doen om in de wereld betere toestanden te
Op bezoek bij de negers
van St. Croix.
doen ontstaan. Het werk van mevrouw
Roosevelt genoot al dadelijk zeer veel be
langstelling, niet alleen in de Vereen igde
Staten, maar ook daarbuiten.
H. P.
Tengevolge van de herhaalde stormen,
is op Ameland het Badpaviljoen een groot
stuk van de duinen afgeslagen, waardoor
het gebouwtje moet worden afgebroken.
Het paviljoen dreigde reeds lang bij den
eersten hoogen vloed in te storten, zoodat
het onverantwoordelijk zou zijn het huis
nog langer in gebruik te houden.
Opnieuw zal het eiland hierdoor een
The first Lady of Ame rica in den familiekring.
de als een volwassen meisje naar New
York terug.
Toen zij 20 jaar oud was, trad zij in het
huwelijk met Franklin D. Roosevelt, uit
welk huwelijk een vijftal kinderen wer
den geboren, n.1. één dochter en vier zoons.
Mevrouw Roosevelt heeft in de ruim 30
jaren van haar huwelijk bewezen niet al-
leerv een goede echtgenoote, maar ook een
voorbeeldige moeder te zijn. Zij heeft haar
man altijd met raad en daad terzijde ge
staan; zij hielp hem in zijn zaken, hetgeen
evenwel geenszins afbreuk deed aan het
haar toevertrouwde gezin. In Amerika zegt
men lachend, dat het echtpaar Roosevelt
op slechts één punt met elkaar verschillen:
mevrouw Roosevelt behoort tot de „dro
gen", terwijl haar man een „natte" is, wan
neer het gaat om de probihitiekwestie.
Ondanks de hooge post, welke mevrouw
Roosevelt als echtgenoote" van den Aiferi-
kaahsêhen president bekleedt, is zij altijd
eenvoudig en bescheiden gebleven. Zij is
een echte pacifiste en een sociaal-denken
de vrouw. Veel van haar tijd en geld be
steedt zij aan sociale aangelegenheden en
van vele maatschappelijke instellingen is
zij lid of beschermvrouwe.
Daar mevrouw Roósevelt bekend staat
als een uitstekende paedagoge, komen
jaarlijks honderden moeders haar gewaar-
deerden raad vragen, en nimmer zullen zij
vertrekken, zonder dat mevrouw Roose
velt haar belangstelling voor heur zaken
heeft getoond.
Mevrouw Roosevelt is een energiek
werkster. Toen zij in 1928 actief deelnam
aan de verkiezingscampagne, heeft zij we
ken achtereen 16 tot 18 uren per etmaal
gewerkt, zonder dat haar goede humeur
en haar vroolijk karakter er ook maar één
stukje van haar schoonheid moeten verlie
zen. In de laatste tientallen jaren vooral
hebben de duinen op Ameland geweldig af
genomen. Rijkswaterstaat heeft zich natuur
lijk van een en ander op de hoogte gesteld,
opdat maatregelen kunnen worden getrof
fen, dat dit waddeneiland
niet geheel in de golven zal
verdwijnen, hetgeen meer
malen werd gevreesd.
De zorgen omtrent het
eiland dateeren reeds uit
1870, toen men begon met
het leggen van een dam,
welke Ameland met Fries
land verbond. De dam liep
in de richting van Buren
naar Holwerd en kostte bij
na een millioen gulden.
Twee jaar lang heeft men
moeten besteden alvorens
deze dam gereed was. De
plaats van'den dam was wel
juist gekozen, omdat hij was
gelegd-daar, waar de vloed-
stroomen van Ameland's
Oost- en Westkust bij het
binnendringen der Wadden
elkaar ontmoeten. Hier had
eenige stroomkentering
plaats, hetwelk de aanslib
bing ten zeerste bevorderde.
Helaas werd de dam reeds
in den winter van 1882
1883 door een zwaren storm
stukgeslagen, zoodat de con
cessionaris genoodzaakt was
de regeering mede te doelen,
dat men financieel niet meer
in staat was de noodige
herstellingen te laten aan
brengen. Er werd besloten,
dat de Staat de kosten voor herstel zou
dragen en de werkzaamheden op zich zou
nemen, maar dit voornemen werd nooit
ten uitvoer gebracht.
Toen rees het plan het Amelander Wad
droog te leggen; wanneer een tweetal zee
dijken zouden wc?$k*& gelegd, dan zou men
ruim 20.000 H.A. vruchtbaar land verkrij
gen, maar ook dit plan moest, wegens de
financieele zórgen van het land, voorloo
pig op zijde worden
En zoo zien de Ahi_ _._rs nun geliefd
eiland steeds meer afbrokkelen, totdat,
wanneer niet spoedig ingrijpende maatre
gelen worden genomen, het eiland over
enkele tientallen jaren alleen nog ge
noemd wordt in onze aardrijkskundige
geschiedenis, als zijnde een eiland, dat
vroeger wel een belangrijke rol heeft ge
speeld in de geschiedenis der Hollandsche
adellijke geslachten, maar de verwoesting
der eeuwen niet heeft kunnen weerstaan.
Van de oudste geschiedenis van dit aan
trekkelijke eiland is niet met zekerheid
bekend. De meening der oude Friesche
Kroniekschrijvers, dat Ameland gelijk was
aan Foseteland, wordt door den geschied
schrijver van Richthof en niet gedeeld. In
1397 onderwierp Ameland zich aan den
graaf van Holland; deze gaf het eiland in
leen aan Arent van Egmond, heer van
IJselstein. Lang is Ameland evenwel niet
in leen geweest. Reeds in 1399 maakten de
eiland-bewoners zich vrij en vormden een
afzonderlijke grietenij. Het bestuur van
Ameland werd toen waargenomen door
hovelyng A. Ryts Jelmena, wiens af
stammelingen op het laatst der 15e eeuw
den naam van Cammingha aannamen en
tot een der aanzienlijkste Friesche ge
slachten behoorden. In het begin dra: 16e
eeuw maakte het geslacht Egmond opnieuw
aanspraak op Ameland. De Amelanders
verzetten zich hiertegen; zij beschouwden
zich als een vrij, afzonderlijk volk en
- ir
Mevrouw Roosevelt proeft de soep voor de schoolkinderen in Columbia.
wenschten niet onder het gezag van een
Hollandsch geslacht te staan.
Verschillende processen vloeiden uit deze
kwestie voort, doch geen enkele kan tot
een oplossing worden gebracht. De Cam-
mingha's beschouwden zich niet als on-
derhoorig aan den Spaanschen koning,
maar gingen van de meening uit, dat zij
rechtstreeks onder het gezag van het Rijk
stonden. In 1569 deden de Watergeuzen een
inval op het eiland en hielden er geduren
de twee jaar vreeselijk huis. De Cam
mingha's wisten toen van Philips II een
verklaring te krijgen, dat zij als neutrale
partij werden erkend. Met de Staten-Ge-
neraal kwam het eiland echter in moeilijk
heden door den zeeroof, welke hier door
de Duinkerkerskapers werd uitgeoefend.
De Amelanders hadden aan deze zeeroo-
V>'
Het badpaviljoen op Ame land,
is afgebroken.
vers een verblijf op het eiland toegestaan.
Een Pommersch edelman, Zumpt, be
proefde met steun van Foppe van Aitzema
door den keizer beleend te worden met
Ameland, waarbij naar het schijnt het
voornemen bestond, het eiland aan Spanje
te verkoopen. De Keizer beproefde in het
jaar 1634 met geweld zijn voornemen ten
uitvoer te brengen, doch door de waak
zaamheid der Friesche Staten mislukte
deze aanslag op de vrijheid en onafhanke
lijkheid van Ameland. Na het uitsterven
van het geslacht Cammingha kwam Ame
land in den loop van de 17e eeuw in het
bezit der familie thoe Schwarzenberg en
Hohenlansberg, die de heerlijkheid in 1703
aan den Frieschen Stadhouder Johan Wil
lem Friso verkochten. In 1795, toen de
Franschen in ons land kwamen, werd het
eiland in beslag genomen en voor goed bij
den Nederlandschen Staat gevoegd. Het
eiland Ameland, door de Wadden van het
vasteland (Friesland) gescheiden, werd in
de 17e eeuw in twee deelen verbrokkeld;
zooals de zeeklei in de Schenk, het oude
zeegat tusschen de twee deelen nog te zien
geeft. Het eiland heeft een oppervlakte van
ruim 5700 H.A. en heeft een lengte van on
geveer 4 Y% uur gaans. Het eiland heeft aan
de Noordzijde een rij tamelijk hooge dui
nen; de bodem bestaat over het algemeen
uit diluviaal en alluviaal zand en stukken
kleigrond met goede weilanden; enkele
stukken, de z.g. terpen en mieden (wei
den), zijn tegen gewone vloeden met ring-
dijkjes omgeven, terwijl men op de schor-
gronden goede klei (grie) vindt. Hoe klein
het grondgebied van Ameland ook moge
zijn, toch vindt men op het eiland nog een
viertal dorpen, n.L Holllim, Ballum, Nes
en Buren. Ten Noord-Westen van Hollura
moet in vroeger jaren nog een dorp Sier
of het Sier hebben gelegen, dat een haven
ten behoeve der toenmalige visschersbe-
volkiing bezat. Het verdwijnen van Sier
wordt gedeeltelijk met den watervloed van
1723 in verbinding gebracht. Ook aan het
Oosteinde van Ameland bevond zich eer
tijds een dorp, dat Oerd werd genoemd.
Ook hier leefden de bewoners grootendeels
van de vischvangst. Door herhaalde over-
stroomingen en zand verschuivingen is ook
van dit dorp niets meer dan den naam
overgebleven.
H. P.
