Oorlogs herinneringen.
Plaatselijk Nieuws»
Het crimineele Haagsche geval.
De overweldiging van België.
Voor Huis en Tuin.
BEZICHTIGING FABRIEKEN
Fa. DE GRUIJTER, DEN BOSCH
Door genoemde firma werd aan begun
stigers uit Soest en Soestdijk een gratis auto-
*it gegeven voor bezichtiging der fabrieken
te Den Bosch, waarvoor eenige malen twee
groote autobussen van den heer Tensen dienst
deden.
Vertrek uit Soest 8 uur, aankomst Den
Bosch half elf.
Na aankomst werden allen ontvangen,
verwelkomd en onthaald op een heerlijke „de
Gruijters" kop koffie met de smakelijke „de
!Grijters" biscuit, in de groote koffiekamer
der nieuwe fabriek, welke fabriek in dit
.voorjaar in gebruik is genomen. Deze fabriek,
'staande op een eigen terrein, groot 4 H.A.,
ïieemt 1 H.A. in beslag als bebouwde op
pervlakte, is zoowel van binnen als buiten,
van zeer moderne uitvoering, bevindt zich aan
leen speciaal voor de fa. gegraven kanaal
en aangelegden spoorweg, waardoor een di
recte verbinding met de overzeesche gewes
ten, enz. is ontstaan.
Na de koffie werd met de rondgang aange
vangen en kwamen we in de fruithal, waarin
öe te verwerken voorraad en verschillende
reinigingsmachines zich bevinden; vervolgens
in de afdeeling jamfabricage met de reini-
gings., vul- en siroopmacchines, bessenpers
en de noodige machines voor de bewerking
van limonades, annanas, enz.
Toen kwamen we in de pakruimte, waar
in zich de pakmachines bevinden, aansluitende
tegen de groote voorraadkamer met de noo
dige vervoermachines en rolbanen, welke ka
mer weer in verbinding staat met de expedi
tie-ruimte.
Daarna naar de ruimten voor de bewer
king van vermicelli en macaroni met de noo
dige bewerkingsmachines en droogkamer.
Op de verdieping kwamen we aan
bij de fabricage van koekjes en biscuit;
hiervoor was een machine aanwezig van 78
M. lang, bestaande uit vaste onderdeelen,
welke onderdeelen een deel van de fabri
cage uitmaakte. Even verder bevindt zich de
pakkamer en opslagruimte.
Toen kwamen we in de maggi.afdeeling,
waarin opgesteld de machines, die van een
poedervorm de maggiblokjes fabriceeren;
ook daar bevindt zich een pakmachine.
Weer verder kwamen we in een volledig
laboratorium voor onderzoek, waar alles schei
kundig wordt onderzocht.
Zoo rondgaande bevonden we ons bij de
kantoren voor de afdeeling Bouwkunde en
weer verder in de werkplaats voor timmerlie
den en herstelplaats voor trasportfietsen, enz.
Doorgaande naar de ruimte voor de berei
ding van slaolie, waar weer verschillende ma
chines, o.a. flesschen waschmach. en afsluit-
mach. stonden; daarnaast de opslagplaats voor
flesschen, blikken, enz.
Daarna naar de machinekamer en naar den
kelder, waar zich bevonden: de opslagruimte,
koe'.inr'.chtingen, steriliseerketels, bessen. i;s-
machine, enz.
Na 2 uur rondgang werd ons een goed
rerzorgde lunch aangeboden in Motel Rade-
jnaker en van hieruit vertrok de stoet naar
de groote, een vijf verdiepingen hooge fabriek
'm de Orthenstraat; ook deze fabriek staat in
directe verbinding met het vaarwater.
Eerst zij vermeld, dat de rondgang door
deze fabriek vlug moest plaats hebben en
we daardoor ook eigenlijk de helft van het
bedrijf maar hebben kunnen zien, omreden
deze fabriek te groot is en we anders voor
sluitingstijd niet klaar waren.
Op den beganen grond bevonden zich de
expeditie-ruimten, ruimten voor bewerking van
boonen en erwten, wals- en zuiveringsma
chines en ook vooral een sorteermachine voor
de erwten, waardoor de erwten in gewicht
en grootte worden gesorteerd, hetgeen kort
geleden nog door handarbeid moest plaat:
hebben.
Zoo kwamen we in de afdeelingen cacao
bewerking, waarvoor verschillende machine:
aanwezig waren, o.a. walsmach., zuiverings-
mach., borstel- en breekmach., deeg-
kneedmach. en stoffilters en een machinale
glansinrichting voor de hagelslag.
Op de eerste verdieping kwamen we in
de expeditieruimte voor thee; ook daar be
vonden zich de diverse machines, als breek
mach., mengmach., enz.; men kon duidelijk
het mengen en voorzuiveren zien; ook het
inpakken der thee geschied machinaal.
Toen kwamen we in de koffie.afdeelingen,
betgeen ook zeer veel bekijks opleverde, zoo
als het branden, sorteeren, zuiveren, enz.,
hetgeen machinaal plaats vindt.
Omhoog naar de tweede verdieping kwa
men we in een groote mengruimte, waar
alles door elevators naar de verschillende be-
.werkingsmachines wordt gevoerd.
Op de derde verdieping bevindt zich de
entrept, een sterk afgesloten ruimte, waarin
de waren stonden opgestapeld, noodig voor
rijkscontrole.
Een verdieping hooger bevonden we on?
in het proeflokaal, waar een monster uit
verschillende groote partijen wordt gekeurd
en de verpakkingen, enz. worden gecontro-
leerd.
Verder kwamen we bij de afweegmachines
van gemengde koffie, machines voor zuivering
van zaden, meel, enz., koffie-waschmach. en
verschillende silo's.
Op de vijfde verdieping bevindt zich de
drukkerij, waar alle zakken, reclame's, enz-
.worden gedrukt; een. duidelijk overzicht kre
gen we van de bewerking in verschillend
kleurendruk. Weer verder kwamen we aan
bij de papiersnijmachines, een machine voor
het maken van zakken, letterz etter ij en het
geen wat bij de drukkerij behoorde.
Ook werd bezocht de afdeeling voor be
reiding van aardappelmeel, pel- en sorteer
machine voor de rijst, waardoor de rijst ge
sorteerd kan worden tot soorten toe; de
afdeeling voor het maken van ontwerpen voor
reclame's; vormmachines voor chocolade-ree
pen, napolitains en andere lekkernijen en de
verschillende machines voor verpakking daar
van. Ook bevinden zich in het gebouw de
noodige graansilo's met een totaal.inhoud van
5.000.000 pond en waarvan enkele met een
inhoud van 200.000 pond; de noodige silo's
voor mais, elk met een inhoud van 160.000
pond.
De fabriek is geheel voorzien van een
electrische stofzuig-installatie, waarmede de
stof uit de werkplaatsen wordt opgezogen en
afgevoerd naar een centrale plaats.
Wat betreft de brandveiligheid, ook dit
is schitterend in orde. In alle vertrekken be
vinden zich even onder de zoldering brand
leidingen, verdeeld in groepen en elke groep
voorzien van een andere verfkleur; deze lei
dingen zijn weer voorzien van pl.m. 5500
z.g. brandmannetjes of smeltdoppen, welke bij
doorsmeliing of oververhitting 'n automatisch
sproeiïng der leidingen doet veroorzaken; de-
fa. beschikt over een eigen brandweer, welke
verdeeld is in afdeelingen, welke afdeelingen
in geval van brand ieder voor zich zorg moet
dragen hoor de vooraf aan hun toegewezen
vertrekken of groep van een bepaalde kleur
voorzien; hierdoor kan een eventueele brand
ordelijk en zeer spoedig worden bestreden.
Bovendien bevindt zich in het gebouw tus-
schen de verschillende groepen een brand
deur.
Het personeel der beide fabrieken bestaat
uit pl.m. 750 personen, waarvan 250 in de
nieuwe en 500 in de groote fabriek, het kan
toorpersoneel en Directie niet medegerekend.
Het personeel is van bedrijfskleeding voor.
zien van blauwe stof, de bedrijfsleiders van
witte stof, zoodat men in alle afdeelingen
de leider" direct kan vinden. Voor het per
soneel is een ruime en keurig uitgevoerd
schaftlokaal aanwezig, tevens voorzien van
alle veiligheidsmaatregelen, zooals voornoemd
Ook voor de avonden is zorg geiragen, dat
alle meisjes nuttig en leerzaam bezig kun
nen blijven door het organiseeren van kook-
en naaicursussen.
Aan het einde van de groote wandeling
kwamen we weer gezellig in het aantrekke
lijk schaftlokaal bijeen en wprd ons een
frissche dronk van ,,de Gruijters" limonade
en een kleine traktatie aangeboden en ont
vingen nog een hartelijk afscheidswoordje
van de Directie.
Gezamenlijk werd nog een bezoek ge
bracht aan de Bossche Kathedraal, waarna
onze club werd ontbonden, om weer te half
acht ter plaatse aanwezig te zijn voor het
vertrek.
Vroolijk en voldaan gingen we toen allen
huiswaarts, zonder twijfel, dat deze dag bij
ons nog lang in een blijde herinnering zal
blijven.
(Wegens plaatsgebrek eerst heden opgeno
men.)
ONS VVEEKPRAATJE.
Beleediging van het rechtsgevoelen
Het had nog erger kunnen zijn
Hoe men de zaak ook belicht ziet: het
geval van den gewezen Haagschen Hoofd
commissaris van Politie heeft zeer onaange
name kanten voor het publieke rechtgevoe-
len. We herinneren aan de volgende feiten.
Toen onze Nederlandsche gezant te Brus
sel was overleden, zou zich bij bedoelden
H.C. een dame hebben vervoegd, die haar
voornemen bekend maakte om van de we
duwe van den gezant een uitkeering van
2 ton te vragen ten behoeve van den zoon
dezer dame. De H.C., vreezende, dat de
bedoelde weduwe door kennisname van door
haar ongeweten omstandigheden, zeer ge
schokt zou worden, stelde zich met 'n broer
van den overleden gezant in verbinding, wel
ke broer de bemideling van den H.C. ver
kreeg 'om den financieelcn eisch van de,
aan de familie overigens onbekende dame.
te régelen. Dc H.C. wist dien eisch tot 40.000
gulden te reduceeren en de familie betaalde
het geld, later nog eens ruim 7000 gld.,
alles door tusschenkomst van den H.C.
Intusschen kreeg de familie argmaan. Uit
niets bieek haar, dat de overledene de eischen-
de dame ooit had gekend en zelfs de iden
titeit van deze, noch haar voegere of tegen
woordige verblijfplaats, konden worden vast
gesteld of achterhaald.
Toen onderhandelingen met den H.C. tot
geen resultaat, wat het teruggeven der gel
den betreft, konden leiden, verbonden beide
partijen zich om de uitspraak te aanvaarden
van een Eereraad, welke uit drie hoogst
achtenswaardige politieke figuren werd samen
gesteld.
Intusschen had de Minister van Justitie van
een en ander kennis gekregen; hij verhin
derde, dat de H.C., hangende het onderzoek,
zijn functie bleef uitoefenen. De betrokkene
vroeg en verkreeg, eerst ziekenverlof, later
eervol ontslag met pensioen. De Minister van
Justitie deed méér. Hij liet de zittingen van
den Eereraad bijwonen door twee hooge
justitioneele ambtenaren en deze boden op
hun beurt een door do dame, die voor haar
zoon was opgekomen, onderteekende cn aan
den H.C. overgedragen kwitantie ter onder
zoek aan den meest ervaren Nederlandschen
politioneelen schrift, en scheikundige ter on
derzoek aan. Die blijkt te hebben geconclu
deerd, dat de H.C. de handteekening van de
bedoelde dame heeft geplaatst.
Zóó is de voorstelling van zaken, van één
der partijen verkregen. Het schijnt, dat alle
genoemde feiten vaststaan, maar nog werd
niet bekend gemaakt, hoe de verdediging
luidt van den H.C. ,Wèl weten we, dat
deze zich beroept op de mogelijkheid, dat
hij zelf slachtoffer zou zijn geworden van
tcen geraffineerde oplichterstruc der dame, die
zich tot hem heeft gewend.
Er wordt ons nu in de groote pers ver
zekerd:
.ie. Dat nog geen schuldvraag definitief
is opgelost.
2e. Dat men vertrouwen kan hebben
onze justitie, omdat de noodige maatregelen
voor een grondig onderzoek zijn genomen,
blijkende uit het bijwonen door twee justi
tioneele vertegenwoordigers van de zittingen
van den Eereraad en het gehouden schrift
onderzoek van de kwitantie.
Beide punten erkennende, merken we op/
dat we niet twijfelen aan het uiteindelijke
rechtdoen, maar constateeren we toch,
dat het justitioneele vóór.onderzoek op zeer
ongebruikelijke wijze wordt geleid.
Zou de H.C. zich hebben schuldig ge
maakt aan het feit, waarvan sommigen hem
verdenken, dan zou hij een veel grooter en
gemééner misdadiger zijn, dan de boef, die
een brandkast^ kraakt voor 47.000 gulden;
niet alleen, omdat de boef een boef is en
de verdachte in de zaak, waarom het thans
gaat, een Hoofdcommissaris van Politie, maar
óók en vooral om de manier, waarop in
het Haagsche geval het geld zou zijn ver
kregen.
Toch zal men er geen genoegen mee ne
men, dat de zaak van een inbreker middels
een Eereraad, waarbij een paar justitioneele
ambtenaren „toehoorders" zijn, in vóór-on
derzoek wordt geleid.
Een inbreker zal op mindere aanwijzingen
in vóórarrest worden gezet.
Een „mindere" ambtenaar krijgt, zoolang
hij onder zware verdenking van fraude staat,
geen „eervol" ontslag met pensioeh. Terecht
besluit men dan we zouden er prijzens
waardige voorbeelden van kunnen noemen
om eerst het rcêultaat van het justitioneele
j onderzoek af te wachten. Plerinneren we daar
toe slechts aan recente justitioneele zaken,
gemeente-ambtenaren betreffende van Bergen
op Zoom en Huizen, waarbij een beslissing
omtrent het aangevraagde eervolle ontslag
werd aangehouden, tot de uitspraak van het
gerecht zou zijn gevallen.
Nochtans willen we om dat alles niet sug-
gereeren, dat de geschetste ongebruikelijke
wijze van het voeren van justitioneel vóór-
onderzoek, een onjuiste wijze is; we matigen
ons daaromtrent geen beslist oordeel aan.
Zeker moet in een aangelegenheid, als de
onderhavige de grootste omzichtigheid worden
betracht, want waar de verdenking van een
zeer ernstig misdrijf op een hoog geplaat
sten politiefunctionaris rust, geldt in dubbele
mate, de waarschuwing „Eer is Teer". En
dubbel zwaar zou men hem straks ook zijn
misdaad kunnen aanrekenen, als zijn schuld
zou worden vastgesteld.
Het is ondenkbaar, dat in ons land, waar
we zooveel controleerende organen kennen,
een misdaad als zulke, waarvan de Haagsche
H.C. wordt verdacht, ongestraft zou kun
nen blijven. Bij ons staan er veel te veel
menschen met wantrouwende blikken rond
de doofpot geschaard, dan dat men er on
gemerkt de dossiers van een belangwekkende
affaire in zou kunnen doen verdwijnen. We
kunnen hier vrij onze meening uiten; onze
pers is ongebreideld.
Dit moet voor de redactie van „Volk en
Vaderland", welke deze zaak voor 't eerst
te berde bracht, een verheugenis zijn. Nu
kon „V. en V." 'n publicatie doen, welke op
zichzelf reeds geschikt zou zijn om door
het waarschuwen van het publieke geweten
alle duistere doofpot-voornemens tegen te
gaan, zoo die inderdaad mochten hebben be
staan.
De omzwervingen van een oud-oorlogscorresp.ondent.
Het leed der gewonden.
WERKZAAMHEDEN VOOR JUNI.
De Duitschers, die sinds 1870 geen oorlog
meer hadden gevoerd, hadden zich in de
eerste maanden van den wereldoorlog nog
niet geheel los betoond van de ouderwetsche
romantiek van vroegeren volkerenstrijd. Ik
heb heel wat regimenten België zien binnen
trekken met wapperende regimentvaandels en
op het slagveld van Rotselair bij Leuven
heb ik inderdaad nog het lichaam van
vaandeldrager gezien, die het restant van een
vlag 't was niet bepaald een regiments-
vaan in zijn doode knuisten geklemd hield.
Tijdens de gevechten aan den IJser vond
ik in de duinen van de Belgische kust, niet
ver ten zuiden van Mariakerke, een groote
Duitsche vlag geplant op een top en ik
vernam, dat deze een der beide uitersten
aanduidde van het front, dat zich op dat
moment afleekende van dè Zwitersche grens
tot de Vlaamsche kust.
Van het Duitsche commando, dat zich in
Ostende genesteld had, had ik de schrifte
lijke toestemming bekomen, dat ik me op
eigen risico in de richting van het front bij
Nieuwpoort zou mogen begeven en daar de
operaties zou mogen volgen, voor zoover de
plaatselijke bevelvoeringen daartegen geen be
zwaar zouden maken. Van 'dat verlof heb ik
een dankbaar gebruik gemaakt en aan den
IJser heb ik dan ook ongetwijfeld de ge
vaarlijkste momenten uit den tijd van mijn
oorlogservaringen beleefd.
De slag aan den IJser is het bloedigste
gevecht geweest uit den bewegingsoorlog van
de eerste oorlogsmaanden; hij ontwikkelde
zich trouwens tot den loopgravenstrijd, waar
in de oorlog voor vier lange jaren vastliep.
Ostende zat vol met gewonden. Nadat deze
ongeiukkigen in veldlazaretten en in nood
hospitalen waren behandeld, werden ze on
dergebracht in enkele groote gebouwen eo
in de café's van deze badplaats. Deze café's
waren voor het normale verkeer gesloten;
elke stoel was door een gewonde bezet, die
er zijn pijnen zat uit te kreunen. Er was
geen sprake van, dat de duizenden gewonden
op normale wijze konden worden verpleegd
daan, of ik zag' dep gloed in 's mans
oogen wild opflikkeren. Hij greep, het gè«
weer, dat naast hem lag ens terwijijl ik
snel het duin afloop, valt er een schot.
Hevig geschokt blijf ik staan, veiHg, buiteq
het bereik van den ongelukkige. Dat schot
was ongetwijfeld op, mij afgevuurd. En terwijl
ik zoo sta, klinkt fiog eert schot. Zou da
arme kerel daarmee een einde hebben ge
steld aan eigen lichamelijk lijden? Ik weet
het niet*' en durf ook niet meer teruggaan
om te zien; ik ben toch machteloos. Ik
spoedde me voort om hulp te zoeken voor
spoedde me voort om hul pte zoeken voor,
den krankzinnigePas een uur later kort
ik aan eenige Roode Kruis.soldaten mijn be
vindingen rapporteeren.
Daór, vanaf de duinen ten Zuiden vart
Mariakerke heb ik de oorlogsmachine, welkq
menschen ontzielt en ledematen verscheurt,
in vol bedrijf gezien.
Ach neen, het is niet zóó verschrikkelijk
als ge U voorstelt, geachte lezer. De oor
log is niet „200 écht" en zoo dramatisch!
als ge hem kent van de film, in de bios
coop.
Wanneer men enkele honderden meters
achter, de mee^t vooruitgeschoven troepen opj
een goede uitkijkpost staat, dan kan mert
kon men althans in den tijd, toen de|
oorlog nog niet in betonnen loopgravenstel-
sels verankerd lag met betrekkelijk wei
nig persoonlijk gevaar den gevoerden strijd
gadeslaan. Er wordt niet speciaal een kanon
°P je gericht en ook de „vijandelijke" in
fanterie heeft te veel met serieuzer gevaar
te stellen, dan dat ze eert kogel aan den
verren eenzamen mensch zou verschieten.
Het eenige reëele maar minieme gevaar, dat
je bedreigt, is dat van een verdwaalden
kogel; afgevuurd door een soldaat, die het
vizier van zijn geweer verkeerd heeft ge
steld.
Men moet zich een front ook niet voor
stellen als een terrein, waar de soldaten
over en weer, heel den dag door en eiken
dag opnieuw, hun kogels liggen te ver'
en daar het spoorwegverkeer aan de kust fen. Een uitkijkpost mag, door nu en dm
natuurlijk was gestaakt door de Belgische
maatschappij en door de Duitschers wegens
de nabijheid van het front nog niet kon
worden heringericht, was er gedurende den
slag aan den IJser, welke tien dagen duurde,
ook geen mogelijkheid van opzending naar
het vaderland,
Toen ik me op weg naar Mariakerke be
gaf, kwam ik overal de stakkerds tegen, die
op eigen gelegenheid loopende met hun
niet of nauwelijks verbonden kwetsuren
Ostende moesten trachten te bereiken. De
stemming onder deze menschen was slecht.
Ze waren zeer ontevreden over de hard
nekkigheid, waarmee keer op keer de hope-
looze aanvallen in het geïnundeerde terrein
Averien gelast.
Verscheidene dezer menschen heb ik kun
nen helpen door ze hun wonden te verbin
den met het verband, dat ze me gaven, of
door uit de verlaten woningen, welke hier
en daar stonden, Avat drinken voor ze te
halen. Ook bracht ik er een, die uitgeput
van pijn en bloedverlies was neergevallen,
zulk 'n Avoning binnen.
Hopeloos gevoelde zich de arme kerel, dien
ik met zware beenwonden op een duintop
even voorbij Mariakerke vond. Hij achtte
zich als verloren, totdathij mijn per1
soon zag naderen. Hij vertelde z'n leed en
smeekte me om hem naar een ambulance
Het voorjaar is koud en guur geweest, J te voeren, als het niet anders kón, dan
waarom de meeste planten, in haar ontwik- voorloopig maar naar een of andere woning.
.«tfing) achter zich, welke zich straks echter
dubbel zoo snel zal vervolgen. Men moet
nu allereerst nagaan, welke werkzaamheden
er tengevolge van de ongunstige vveersge-
steldheid zijn achtergebleven en dien ach
terstand) moeten we spoedig inhalen.
De maand Juni vraagt alle aandacht voo;
de onkruidbestiijding. Door het onkruid nu
krachtig tegen te gaan, bespaart men zich
veel narigheid, omdat men aldus de ver
menigvuldiging door uitstoeling of uitzaaiing
verhindert. Straks hebben we bovendien
weer andere zorgen. In deze maand vraagt
ook de insectenplaag onze aandacht.
In den siertuin.
Maar nu de grasveldjes en grasranden op
orde door ze keurig af te steken en het
gras te maaien, dat laatste echter nog
niet, als er bolletjes, als crocussen, sneeuw
klokjes e.d. in hebben gebloeid, in welk ge
val we het loof eerst laten afsterven. Gras
kan bij droog weef nog Avorden bestrooid
met il/2' ons chili per rierkante meter.
In deze maand kunnen we Coniferen en
andere naaldgewassen nog met succes ver
planten; bij droog weer houden we dan den
grond onder en den onderkant van de strui
ken goed vochtig.
In den vollen grond kunnen verschillende
éénjarige bloemplanten worden gezaaid. In
den bak gezaaide bloemplanten brengen we
omstreeks Pinksteren naar buiten.
Dahalia's kunnen nog worden uitgeplant,
70—100 cM. vaneen en op zonnige stand
plaats. Zet de stokken voor' aanbinden er
direct bij, opdat men iater de knollen niet
behoeft te beschadigen.
Knol-begonia's kunnen buiten worden uit
gezet; alle perkplanten kunnen nu trouwens
ter bestemder plaatse worden gebracht
Ik kon het helaas niet. Ik had in die buurt
geen hui? gezien. Maar de man wilde naar
geen rede luisteren en hij bleef aandringen,
dat ik hem helpen zou. Ik beloofde en be
zwoer hem, dat ik de eerste de beste am
bulance zou waarschuwen en dat ik zou
zorgen, dat hij werd weggehaald. Met een
aanmaning om zoolang moed te houden, ver
wijderde ik me dan. Maar nauwelijks had
ik, half achteruitgaande, een paar passen ge-
een kogel teverschieten, al eens toonea,
dat hij op z'n. qui yive is> in ^et algemeen
Avordt het kruit bewaard, totdat de aan
val wordt ingezet. Dón wordt een hevig
geweervuur geopend op de voortkruipende
tirailleurslinies en al9 deze een bepaald
punt in het terrein hebben bereikt, men
gen zich ratelende mitrailleurs in het moord-
koor. Zelfs de dooden en gewonden, die
„vallen", leveren gee» schrikbeeld op, een
voudig omdat men ze niet ziet val
len. Een aanval wordt kruipende en schui
vende ingezet; de getroffene blijft liggen,
maar ook de overlevenden bftjven op onregel
matige wijze dan eens stukje voortgz.zz,
dón weer een tijdje plat op den v-r-
doken.
Pas als de artillerie zich in 1 -..rijd
gaat mengen om middels een sper. 1 ir e n
te gevaarlijken aanval te stuiten, krijgt liet
oorlogsveld een gruAvzaam en fantastisch,
dramatisch aanzien, maar vooral in den be
wegingsoorlog houdt de artillerie zich meer
in het algemeen bezig met het bestoken van
troepenconcentraties achter het front, het be
schieten van verbindingsAvegen, het „uithalen"
A'an mitrailleursnesten en pogingen tot vernie
tiging van vijandelijke batterijen.
Toen ik in de buurt van Leke bij een
vurende Duitsche batterij stond en vandaar
ook het gezicht had op den strijd der in
fanterie in het veld vóór me, was mijn
ergste gewaarwording het daverend geweld
der kanonnen. Maar de weiden, Avaarop ik
keek, waren even-groen als anders, de zon
scheen zoo vreedzaam als ooit en die voort
kruipende soldaten d'edén me vreedzame
manoeuvres herinneren.
En tóch lieten tientallen jonge menschen
hun leven daar in de malsche, grazige,
zon.belichte wei.
Md. (Wordt vervolgd.)
Uitgebloeide tulpen plukken we regelmatig
weg, Avat aan de bollen ten goede komt. Op
het einde van Mei kunnen de Pyrethrums
(Riddersporen) bloeien; indien we ze tijdig
afsnijden, hebben we kans op een tweeden
bloei in het najaar.
In den fruittuin.
Aardbeien kunnen nog gemest worden met
het strooien tusschen de pollen dus niet
op de planten van 1 K.G. superfosfaat,
6 ons patentkali en 4 ons chilisalpeter per
10 vierk. meter.
Kruisbessen kunnen tegen meeldauw wor
den bespoten met alcoholische Bourgondische
pap.
In den moestuin.
Verdeelen we onze werkzaamheden in den
moestuin in twee helften, voor vvat den tijd
betreft. In de eerste helft zaaien we enkele
voorjaarsgroenten in opvolging, b.v. sla, ra
dijs en spinazie. Ook van wortelen leggen
we een tweede bed aan. De tuinboonen top
pen we, zoo gauw ze de goede hoogte heb
ben bereikt en vóór de top uiteen gaat loo-
pen. Erwten aarden we aan, door walletjes
grond tegen de stammetjes op te werpen.
Bij heel gunstig weer zaaien we reeds pos
telein op een goed beschut plekje beter
gaat het voorshands nog in den kouden bak.
Postelein vraagt voedzamen grond. Het zaaise^
bedekken we een paar dagen met een voch-
tigen zak. Bleek- en knolselderie-plantjes zet
ten we uit op 30 cM-, bleelcselderie in
veurtjes. De koolplanten beschermen we met
koolkragen tegen de koolvlieg. Tomaten kun
nen voor 'n muur of schutting op 't Zuiden
worden 'uitgeplant. Bruine boonen leggen wfll
3 bijeen in een kuiltje en de kuiltjes 40
cM. uit elkaar. Sluitkool kan worden uit
geplant; ook sla.
Nu voor de tweede helft. Dan is het da
geschikte tijd voor 't begin der cultuur van
een der voornaamste gevvassen uit den moes-
tuin: de boonen. Tegen de strepenziekte kun
nen we de boontjes vooraf een kwartiertje
in een slappe lysoloplossing leggen. Rond da
staken leggen we 6 h 7 boontjes; stammetjes
leggen we 3 h. 4 in een kuiltje en de kuil
tjes 40 cM. uit elkaar.
Nu is het ook tijd geworden oni zomer-
andijvie te zaaien, alsmede witlof, boerekool,
koolraap en winterwortelen, komkommers en
augurken. Andijvae zaaien we op regels 3a
cM. uiteen en op dien afstand dunnen wq
de planten later ook uit. Het is niet goed
om zomerandijvie te verplanten. BrusselscE
witlof óók op rijen zaaien en later op 10
15 cM. uitdunnen. Ook kunnen we voor dfl
late oogst nog doperwten zaaien. J
