HOLLAND S STEDENSCHOON
IN PRAAT EN PRENT
De strijd tusschen
blank cn zwart.
auu}
I1M
Oud Dordrecht.
Bij Verkoudheid
Mijnhardt's
VOOR» PIUNT UOR.DRECHT-
stracib
rc HT-
Tekst ea teekeningea van LEO K, ZELDENRUST
Een niet minder belangrijk gebouw was de,
j^eneens in de Voorstraat gelegen Munt van
polland. Boven het toegangspoortje in ge
noemde straat lezen we:
„Dit is die Munte der Rom. Keysers
en Graeffelickheyts van Hollandt".
Het recht om geld te munten werd het
Dïrst aan Dordrecht gegeven in het jaar 1064
Êoor Keizer Hendrik IV. Onder het bewind
'Mn Lodewijk Napoleon moesten echter alle
provinciale munten verdwijnen en werd de
munt voor het geheel eland te Utrecht ge
plaatst, waar zij tot op heden gevestigd bleef.
Gelijk wij dus zien kwam het geld aan
hankelijk van de Dordtsche Munt en ver
huisde dan successievelijk naar de beurzen en
oude spaarkousen der goede burgerij.
Velen waren er, die hun best deden het daar
op fatsoenlijke of onfatsoenlijke manier weer
vandaan te halen.
Zelfs waren het niet slechts rasmisdadigers,
die de onfatsoenlijke manier toepasten; er wa-
hen in die dagen ook z.g. leiders, die zich
iJÉmraan schuldig maakten en de eenvoudigen
'fes harten trachtten te bedriegen.
,5Zoo was er een leider, die een aantal
krabben hiertoe exploiteerde. Hij voorzag de
lieve diertjes van kaarsjes, die hij des
avonds aanstak. Hierna liet hij de beestjes
in de kerk over de graven wandelen. De men-
schen in de kerk kregen het bijkans op hunne
zenuwen van schrik en dachten niet anders
JDf de meest afscbu"-'1 «noken ter wereld
'gaarden er rond.
rj Drie krabbetjes echter nauüen stiekum een
■Üppcrtje gemaakt en werden 's morgens met
Tiunne uitgebrande kaarsjes gevonden.
H e kv. 5 het bedrog aan het lieU
en de leider aan het einde van zijn be-
|rel k -g.
'jl Een andere Dordtsche leider had even-
teer een zwak voor spoken. Het toeval wil-
Üe, dat hij bij een rijke, gierige nicht in
woonde. Op een nacht ging hij naar haar
slaapkamer, versierd met een wit laken, terwijl
feij zooiets als „Berg Sezam, opent U" mom
pelde. Toen de deur niet openging deed hij
fcet zelf, hopende dat zijn nicht hem zou
JTerzoeken het spook te verdrijven.
Het kwam anders uit, dan de goede man
zich had voorgesteld. De nicht had namelijk'
nog een neef, een man, die voor geen dui
zend spoken op de vlucht ging. Op aanraden
van zijn nicht kroop hij in haar bed, gewa
pend met een eindje hout van plus minus een
halve meter lang en een arm dikteIk
behoef zeker niet te ven ellen hoe het afliep.
ue grooie mannen, die Dordrecht
Voortgebracht heeft behooren Johan en Cor-
oelis de Wat, twee m -naen, die voor hunnen
den lande bewezen diensten schandelijk zijn
beloond geworden. Niet minder bekend zijn
Johannes Westerborgh, Ary Scheffer en zoo
vele aederèn, die DordrecUts naam hoog ge
houden hebben. Doch ook het vrouwelijk ge-
Bl. :ht mag met eerr genoemd worden. Daar
was bijvoorbeeld Jookvrouwe Magarita Go-
dewijk. Wellicht hebt U, nooit eerder van
haar gehoord. Eerlijk gezegd voor ik het
werk van Van Balen over Dordrecht aan
gebouwde, had ik ook nooit iets over haar
Vernomen. Nu echter staat haar naam in mijn
Iwfi" zij hare veelzijdigheid.
Zij was niet alleen ervaren in de Grieksche,
Latijnsche, Italiaansche, Fransche en Engel-
sche Letteren, doch begreep mede de He-
breeuwsche Boek-staven, rijmende geestig op
nette en wisse Dichtvoeten, aijnde uitstekende
konstig met de nald na 't leven af te malen,
gedaant-nabootsing, Landschappen, Waterval
len, Hoven, Tuynen, Bloemen, Uytzichten,
Sloten, Sterckten, Huyzen, Stroomen- en
Zeebevaringe, met allerlei slag van Schip-
gevaert. Konstig in schilderen met oly- en
waterverwe, in teykenen met Potlood, Kool
en met Penne, schrijvende aardig op Glas.
Verstaande de Maatzang en spelende op de
Clave-cambel.
(Wordt vervolgd).
De uilwerking van den Italiaan-
schen aanval in Abessinië op de
Negers en de invloed van Mos
kou. De Westersche naties zijn
onderling in vijandschap ver
deeld. De Negers daarentegen
vormen één geweldige eenheid
als het tegen de Blanken gaat.
Ernstige gevaren voor de ko
loniale mogendheden in Afrika.
Uit Ladysmith in Natal werd in iAug. ge
meld, dat Koemalo, de hoofdman van den
Zoeloestam der Amakoelwa's een heel regi
ment Zoeloe's ter beschikking van den Kei
zer van Abessinië had gesteld voor het geval
van oorlog met Italië. Terecht merkte het
Vad. hierbij op, dat twintig jaar geleden zoo
iets ondenkbaar zou zijn geweest. Een Zoeloe
koning kende zijn naaste buren en den wit-
mensch, verder wist hij van de wereld niets
af. Maar, schrijft de redactie van dit blad
verder, Koemalo heeft met een contingent
inboorlingen in Frankrijk aan het oorlogs
front gestaan. Dat verklaart alles. Deze
Zoeloekoning heeft een heel anderen kijk op
de wereld dan zijn vader en grootvader. Hij
heeft het gevoel, dat ook de Zoeloe mee
kan spreken in de wereldgebeurtenissen, ze
ker als het Afrika betreft.
Zoo laat ook dit simpele bericht weer zien,
welk een verandering er is gekomen in de
voorstellingen van de kleurlingen. Het wijst
op bestaande spanning- tusschen blank en ge
kleurd. Het laat ons de gevaren zien van
een oorlog tegen Abessinië.
Emancipatie der Negers.
De kleurlingen zijn naar Frankrijk geko
men om daar mee te vechten in den strijd
tusschen de blanken. Er waren duizenden
negers bij. Die maakten deel uit van de be
zettingsmacht in Rijnland en nog steeds staan
zij tusschen de blanke Fransche troepen ge
reed om de grens te verdedigen. Buiten het
leger werden negers opgenomen in de maat
schappij der blanken, zij werkten in de fa
brieken om het tekort aan blanke arbeiders
aan te vullen, de knapsten kwamen aan de
hoogescholen. Daar, in school en maatschappij
en leger kregen de negers een heel anderen
kijk op den witmensch dan in hun eigen
werelddeel, waar de blanke de machtige heer
was. Sinds den oorlog is een sterke emanci
patiebeweging merkbaar onder de negers.
Uiteraard is die het sterkst, waar de neger
als vrij mensch verkeert tusschen de blanken,
in Europa en de Amerikaansche steden, doch
ook in Zuid-Afrika is zij merkbaar
breidt zich uit over de kleurlingen in de Unie
van Zuid-Afrika.
Zoo bestaat er thans b.v. in Harlem, de
negerwijk van New-York, een belangrijk cen
trum van actie onder de negers. Daar worden
negerkranten gedrukt in het Engelsch,
Fransch en Spaansch en naar alle streken
der wereld vervoerd. Bijzonder nauwe be
trekkingen bestaan tusschen de negers in
Noord-Amerika en die op de West-Indische
eilanden. Onlangs kwam een negerdelegatie
van de Goudkust van Harlem om hulp voor
de stamverwanten in Afrika te vragen. Negers
uit Westelijk-Afrika krijgen beurzen om naar
Amerika te komen en daar te studeeren,
later gaan ze dan als strijders voor de eman
cipatie van het zwarte ras naar Afrika terug.
Een zekere Aggrey heeft na zijn terugkeer in
Afrika met Amerikaansch geld scholen ge
sticht en zelfs een universiteit, waar neger
professoren uit Amerika onderwijs geven.
Men ziet hieruit, dat de negers in de Ver.
Staten een belangrijke rol spelen* in de "eman
cipatiebeweging der zwarten.
Invloed van het Marxisme.
Ook Moskou heeft sterken invloed op de
negerbeweging. Niet alleen door de propa
ganda van de Komintern. Het communisme
heeft door, allerlei oorzaken wortel geslagen
in het zwarte werelddeel en wat de Komin
tern thans doet, is het opschietende plantje
zoo goed mogelijk verzorgen.
Veel negers, die in de wereld der blanken
werkman of scholier waren geweest, zijn in
hun eigen land teruggekeerd als bolsjewiki.
In de fabrieken hebben de zwarte arbeiders
van hun kameraden primitief onderricht ge
kregen in de Marxistische leer. Toen de
werkloosheid hen dwong naar het warme land
terug te keeren, verschenen ze onder hun
rasgenooten als ervaren en wijze wereldrei
zigers, die de listal en lagen van den blan
ken onderdrukker volkomen doorzagen.
De neger student en kwamen van de univer
siteiten terug, waar zij de leer van vrijheid en
gelijkheid hadden hooren verkondigen. Zonder
ook maar half door te dringen in de werke
lijke beteekenis van de Westersche beschaving
meenden zij dezen te hebben doorgrond, als
zij een warwinkel van onsamenhangende Wes
tersche denkbeelden in zich hadden opgeno
men. Uiteraard voelden zij zich het meest aan
getrokken tot de extreemste leermeesters. Be
laden met een massa onverteerde kennis, doch
heilig overtuigd van hun missietaak onder de
rasgenooten, keerden velen naar hun land te
rug als Marxistische propagandisten. Moskou,
alle koloniale overheersching, werd ook voor
hen de heilige plaats; nog kort geleden be
richtten de bladen in Moskou, dat een groep
van 200 intelligente negers daar was
dat alleen gevaarlijk kan worden, als het te
lang duurt-
"h de Komintern vraagt om auuore iaat.
De anti-fascist Erco'i heeft op Het congres
te Moskou volgens de Tribune uitvoerig ge
sproken over het Italiaansche fascisme en de
oorzaken, die het drijven naar den aanval
op Abessinië, en er zijn hoorders op ge
wezen, dat men met alle kracht den impcri-
alistischen oorlog moet bestrijden,
komen om zich verder te ontwikkelen.
Houding van Moskou,
De oorlog in Abessinië zal aan Moskou
een prachtige gelegenheid geven om de leidinj
te nemen bij een negerbeweging tegen de
blanken. In de eerste plaats is er geen macht
ter plaatse, die groot genoeg is om de leiding
te nemen, want Haile Selassie heeft de han
den meer dan vol met zijn eigen gebied, aan
heel Afrika kan hij niet denken, het leider
schap is om zoo_ te zeggen vacant. De onrust
daarentegen, waarop Moskou steeds gespecu
leerd heeft om de positie der kapitalistische
staten te helpen ondermijnen, neemt met den
dag toe. De kans is werkelijk buitengewoon.
Doch Moskou zit in een moeilijk parket.
Als centrum van communistisch revolutionaire
actie krijgt Moskou kansen zooals het die nog
zelden heeft gehad. Maar Moskou is tegelijker
tijd hoofd van den staat Rusland en deze is
de bondgenoot geworden van Frankrijk, dat
op zijn beurt weer den Italiaan steunt. Dat
maakt de positie van Moskou zeer moeilijk
en zijn handelingen dreigen zeer dubbelzinnig
te worden. De Daily Tel. meldde dezer da
gen, dat de Sowjetpers weinig sympathie
toont voor de pogingen van Engeland om
Italië van een oorlog in Abessinië af te hou
den. Het Russisch belang brengt mee, dat
men Italië zoo weinig mogelijk belemmert
in zijn Afrikaansche actie, opdat Mussolini niet
afziet van concessies in Europa, die snel een
Donaupact mogelijk maken. Consolidatie in
Europa, vastlegging van de grenzen in Midden-
Europa, defensieve verbonden, die het gevaar
van verschuivingen tot een minimum beper
ken, dat is het politieke doel van Moskou.
Levert Italië daarvoor zijn aandeel, dan zal
het politieke Moskou zich niet al te sterk
verzetten tegen het Afrikaansche avontuur,
Wat doet Moskou nu Op de tribunes een
campagne voeren tegen Italië, in Genève den
Italiaan vrij spel geven, als hij aan de Russi
sche wenschen in Europa gehoor geeft, en
ten slotte blijft in Afrika de Komintern op
het vinkentouw zitten.
Een Fransch Kamerlid aan het woord.
Het kon toch eens misloopen met den
Italiaan en de koloniale overhecrschers Daar
op blijft Moskou rekenen en daarvoor houdt
het óók zijn Komintern paraat. Men -kan ei
van op aan, dat men daar met bijzondere be
langstelling heeft gelezen, wat Gratiën Can-
dace, de negerafgevaardigde voor Guadeloupe,
over het conflict gezegd heeft. United Press
gaf daarvan den i7en Aug. het volgend
verslag:
„Ik heb Laval al gewaarschuwd, dat et
onder de gekleurde rassen van het Kolonialt
Hoest - Keelpijn - Griep - helpen
tabletten, poeders of siropen het best.
Alléén echten goed wanneer denaam
Mijnhardt op de verpakking staat,
let hierop. In prijzen vanaf 20 en 30 cl
Bij Uw Drogist.
ITALIË CONTRA ABESSINIE.
Moderne oorlogstanks ea antieke olifants-vallen.»#,
Rijk van Frankrijk zeker groote ontevreden
heid en onrust zal ontstaan als de Italiaan
aan Abessinië den oorlog zou verklaren, want
Frankrijk's zwarte onderdanen staan, heeleinaal
aan den kant der Abessijnen. Laval heeft mij
medegedeeld dat hij alles doen zou om een
conflict te verhinderen en dat er geen geheime
overeenkomst bestaat tusschen Frankrijk en
Italië, waarbij Italië de vrije hand in Abes
sinië krijgt. Een Italiaansche opmarsch zou
niet alleen den wrevel wekken van de negers
in de heele wereld, doch ook solidariteit ver
sterken van alle kleurlingen, als wier leider
zich Japan beschouwt
Overigens kan ik mij herinneren,
dat duizenden negersoldaten in den wereld
oorlog streden om de geallieerden te bewaren
voor een nederlaag. Wat zouden deze sol
daten denken, als het machtige Italië zou
probeeren het kleine, onbeschermde Abessinië
te veroveren? Ik erken, dat Itaiië economische
concessies moet hebben, maar niet op kosten
van de souvereiniteit van het eenige onafhan
kelijke negervolk".
Het is overbodig hieraan nog toe te voegen,
welke de verdere gevaren zijn, die door den
aanval yan Mussolini ook indirect voor de
verschillende mogendheden met koloniale be
zittingen in Afrika, ontstaan. Gevaren, die
weliswaar niet onmiddelijk dreigen, maar niet
temin gezien de toenemende ontwikkeling
van het zwarte ras onafwendbaar zeker
zullen komen. De blanke heeft tegenover den
kleurling zijn prestige verspeeld en dit zal p
den duur tot tal van troebelen aanleiding
geven. Menig blanke kolon^t op een eenzame
post zal zich onnehagelijk gaan gevoelen,
zoo hem al niets ernstigers overkomt en niet
iedere mogendheid is in de gei.0enhcid 10
haar uitgestekte koloniale gebieden de blan
ken zóó te beschermen als bijv. Engeland.
Met angstige spanning wachten wij at wat
binnen afzienbaren tijd de gevolgen van dez-n
ItaliaanschAbessijnschen oorlog ook in di»
opzicht zullen zijr.
