E° HEIRBAAN» NAAR» AFRIKA.
Van Gibraltar naar Snez.
Malta bezit een zeer moderne luchthaven en
is een der sterkste plaatsen van Europa.
mmÊk
1
$8* Ofe-ri'7'|. ig&M* f
Napoleon zag reeds de strategische waarde van ftialta in!
BRITSCHE OORLOGSCHEPEN IN HET SUEZKANAAL
Zij begeleiden de Italiaansche onderzeeërs.
Wie de Middellandsche Zee bin
nenvaart, of die verlaat, ziet op
de Zuidpunt van Spanje een
rotsklomp uit de zee opstijgen,
'van meer dan 400 Meter hoogte. Dreigend
ligt de rots in den stroom; hij beheerscht
de lage kust van Europa en de slechts 20
Kilometer ervan verwijderde kust van
Afrika!
Aan de Zuidelijke en de Westelijke
zijde is deze rots gescheurd en verweerd,
aan de Oostzijde ziet men geweldige, glad
de vlakten: beton! Hier is de rots met be
ton bestreken, gedeeltelijk om verdere ver
weering te voorkomen, gedeeltelijk ook om
op die gladde wanden het regenwater op
te vangen, want Gilbraltar heeft geen
water! Misschien ook liggen achter die
betonnen muren batterijen op den loer,
die Gibraltar maken tot hetgeen het is:
een der sterkste vestingen ter wereld! Aan
de Westzijde van de steenklomp is, in de
Baai van Algeciras, de oorlogshaven ge
legen, voorzien van uitgebreide dokken.
De geheele kroonkolonie van Engeland is
slechts vijf vierkante Kilometers groot,
maar het is een der belangrijkste en ge
wichtigste koloniën van Groot-Brittannië:
het is de sleutel tot de Middellandsche
Zee, het tolhuis. En, als het moét, kan het
de toegang geheel en al afsluiten! De lange
"kanonnen, die van de Zuidpunt bij Europa
Point tot aan het Noordelijke einde van
de berg in de rotsen zijn ingebouwd, be-
heerschen een straal van 60 Kilometer
Atlantische Oceaan, Afrikaansche grond en
Middellandsche Zee. Ieder schip, dat de
Middellandsche Zee binnenvaart of omge
keerd, komt binnen het bereik der drei
gende vuurmonden!
Onder bescherming van die kanonnen
Orde, den rechtmatigen eigenaar, zooals
Engeland zeide. Tot aan zijn dood toe was
Napoleon erop uit om Malta weer aan de
Engelschen te ontrukken; het Congres te
Weenen maakte tenslotte uit, wie eigenaar
van Malta was: Engeland werd daarvoor
aangewezen, zoodat het met de heerschap
pij van de Malthezër Orde ook weer uit
'was. Malta werd Kroonkolonie en door de
ór alt*3?
A?a/ta
"A's 4 - jC*a>
7
Britten zoodanig versterkt, dat het inder
daad een der sterkste plaats van Europa
werd.
De moderne strategen hebben weieens
beweerd, dat Malta thèns een zwak punt
Geheel boven: De rots van Gibraltar.
Port Said: Ingang van het Suezkanaal.
voor Engeland is geworden en meer ge
vaar oplevert, dan voordeel! Nu is het in
derdaad een feit, dat de ontwikkeling van
de luchtvaart, speciaal van het luchtwapen,
de positie van Malta danig verzwakt
heeft. Ook de moderne onderzeeëers zou
den Malta weieens in het nauw kunnen
drijven, wanneer deze onderzeesche krui
sers met hun groote kanonnen het eiland
bombardeerden, in samenwerking b.v. met
het luchtwapen. Het eiland ligt slechts 90
Kilometer ten Zuiden van Sicilië en 320
Kilometer Noordelijk van Tripolis. Het ligt
dus volkomen binnen den actie-radius van
de moderne, groote bommenwerpers! De
sterkte van Malta zou dus tevens de zwak
te ervan kunnen zijn! Want omgekeerd
kan Malta, nadat het tot een luchthaven
van de modernste structuur is gemaakt,
met de speciaal voor dit eiland gebouwde
vliegtuigen, bewapend met licht geschut,
evengoed een aanval op 'het naburige Si
cilië doen!
Boven de nieuwe doorvaart naar La Va-
letta cirkelen thans vliegtuigen, die ieder
binnenstoomend schip nauwkeurig gade
slaan: men vreest voor het leggen van
mijnen! In de haven van La Valetta lig
gen Britsche oorlogsschepen, transport
schepen, en tal van onderzeeërs. In de,
rotswanden staan de batterijen opgesteld,
In de baai hebben de Britten, de instal
laties aangelegd, die Malta tot oorlogsbasis
stempelen: reusachtige wapenmagazijnen,
dokken, werkplaatsen en olietanks, muni
tiedepots en opslagplaatsen. Daardoor is
Malta beheerscher geworden van den weg
naar Afrika. Wie deze heirbaan wil gebrui
ken, moet met Malta rekening houden!
In Haifa liggen Britsche oorlogsschepen
en voor Cyprus eveneens. Deze beide plaat
sen zijn niet versterkt, doch in de be-
heersching van de Middellandsche Zee spe
len zij eveneens een belangrijke rol! In
Haifa eindigt de olieleiding uit Irak; hier
wordt de stroom Irak-olie in de tanksche
pen uitgegoten! Daardoor is Haifa een
een gewichtige basis voor de olieverzor
ging van de Britsche vloot en van Enge
land zélf, doch ook voor de andere Mid
dellandsche Zee-landen! Wie Haifa bezit,
heeft grooten invloed op de Olieleverantie
aan de Middellandsche Zee-naties. En
zeer zeker, als diezelfde eigenaar de Mid
dellandsche Zee aan beide zijden kan af
sluiten en op de Dardanellen een zekeren
invloed kan uitoefenen; want daardoor is
Haifa om zoo te zeggen het tankstation
voor de zeestraat Atlantisch en Oceaan
Indischen Oceaan geworden. Het eiland
Cyprus is eerst sinds 1920 eigendom van
Engeland geworden. Het controleert den
weg van Klein-Azië naar de groote zeestra
ten.
Een sterk deel van de Middellandsche
Zeevloot is voor Alexandrië en Port Said
geconcentreerd! Dat heeft een zeer ge-
gronden reden. Want terwijl Gibraltar en
Malta door kanonnen worden beschermd,
is het Suezkanaal in dat opzicht onbe
schermd gebleven! Hier schiep Engeland
langs diplomatieken weg andere garanties.
Het verwierf het meerendeel van de aan-
deelen der Kanaalmaatschappij en wist de
controle op het Suezkanaal in handen te
krijgen, waardoor de invloed op den water
weg enorm groot werd.
Wat is het Suez-kanaal zonder Egypte?
Dit zag Engeland dan ook al heel spoedig
in en in 1882 landden de Britsche troepen
in Alxandrië en hoewel Egypte ook thans
nog geen Britsche kolonie of Dominion is,
kan toch niet ontkend worden, dat het met
Engeland .rekening heeft te houden! En als
men. aarzelt, Engeland bij te springen,
neemt Engeland zélf het initiatief wel, ge
tuige de sluiting van het Suez-kanaal ge
durende den wereldoorlog.
Voor Alexandrië, Port Said en Port
Terwsik (vlak bij Suez) liggen de Britsche
oorlogsschepen. Ongehinderd vaart men
door het kanaal: stoomschip na stoomschip
glijdt langzaam door de smalle watergeul
in het woestijnzand.vrachtschepen, pas
sagiersschepen en troepen-transportsche
pen. Op die laatste schepen waait zonder
Hierboven: De haven van Gibraltar.
Links: De zeeweg naar Oost-Afrika.
Links onder: La Valetta op Malta. Brit
sche oorlogsschepen in de haven. Op den
achtergrond verscheidene dokken.
uitzondering de Italiaansche vlag. Ook
oorlogsschepen zijn het kanaal gepasseerd.
Het kanaal zelve ligt in Egypte, maar de
strook woestijngrond links en rechts van
de kanaaloevers is Britsch gebied, behoort
aan de kanaalmaatschappij. Engeland heeft
hier veel vertrouwen in de politieke garan
ties, doch ook hier is die garantie weer vei
lig gesteld door middel van oorlogssche
pen, die over geregelde afstanden in het
kanaal geankerd zijn, meestal op de zoo
genaamde „u:* wijkplaatsen". Ook bege
leiden zij, zooais de beleefdheid dit eischt,
de Italiaansche onderzeeërs door het ka
naal en kijkt aandachtig toe, of de oorlogs
schepen niet hier of daar een slordig hand
jevol mijnen Laten glippenHet drukke
verkeer is een voordeel voor^ Engeland,
want de inkomsten van het kanaal stijgen
er niet gering door!
Het eiland Perim, in den Indische»
Oceaan, aan den ingang van de Roods Zee,
en het kale schiereiland Aden, vormden
aan het begin van de vorige eeuw nog
slechts de brug van Indië naar Afrika.
Toen het Suezkanaal voltooid was. werd
Aden de Zuidelijkste poort van den straat
naar Afrika. Aden ziet er mistroostig uit:
louter kale rotsen en heet woestijnzand,
stof en hitte. Maar, evenals op Gibraltar
en Malta, werden hier versterkingen aan
gelegd, dokken gebouwd, olietanks ge
plaatstwaardoor Aden een vlootbasis
van gewicht werd. Aden is een oven,
maar beheerscht de straat van Afrika
ten volle.
Zonder onbeperkte bewegingsvrijheid op
den zeeweg Gibraltar-Malta-Port Said-
Aden kan geen enkel land in Oost-Afrika
oorlog voeren. Deze zeeweg is vrij voor
iedereen; niemand hindert een andsr in
het gebruiik ervan. Maar.... niemand zal
ook kunnen beweren, dat deze toestand
niet kan veranderen. Ds oorlogsschepen
voor Gibraltar en Malta, aan den ingang
en den uitgang van hst Suez-kanaal be-
teekenen niets en alles! Voorloopig betee-
kenen zij slechts een waarschuwing van
Engeland: wij hebben de straat in handen
en zullen het recht tot controle handha
ven!
liggen ue gebouwen en complexen, die men
bij iedere vlootbasis gemeenlijk aantreft:
werven, olietanks en kolenopslagplaatsen;
achter de rots is permanent een deel van
de Middellandsche Zee-vloot geankerd!
Het plaatsje Gibraltar is vervelend. Het
schiereiland is eenzaam en het leven is er
saai. eentonig. Maar Gibraltar heeft meer
waarde voor de Britten dan alle Britsche
kroonjuweelen tezamen! Sinds 152 jaar
waait daar de Union Jack. De Franschen
en Spanjaarden wilden de vlag omlaag
halen, bijna 20 jaar achtereen bedreigden
en bestormden zij Gibraltar, zoodra zij
slechts de kans schoon zagen
Maar de Engelschen verdedigden dit be
zit met ware doodsverachting en wisten er
vasten voet te behouden1. De laatste 130
jaar heeft niemand het meer geprobeerd
om Engeland dit kostbare gebied afhandig
te maken!
Het eiland Malta noemt men wel eens
het Helgoland van de Middellandsche Zee.
Toen Napoleon in 1798 het eiland in be
zit nam, zei hij vol trots: „Met Malta heb
ben we de sterkste plaats van Europa in
de hand!" Sterk was die plaats, daar had
Napoleon gelijk in, maar in de hand had
hij die sterkste plaats niet, want reeds
tweede jaar nadien nam Engeland het
eiland en schonk het aan de Malthezer
Het Britsche onderzeeërs-moederschip „Cyclops" met de onderzeeërs „Oberon", „Otway", „Oxley", „Regent", „Regulus", en „Rover", die permanent op Malta gesta
tioneerd zijn, een interessante opname van de oorlogshaven Malta, het hoofdsteunpunt der Engelschen in de Middellandsche Zee.
v'v?'i >m'Me*V
-ïv-..i, s-j -v 'b t'tof
■-ri', v
.-VVV
