CAPITULANTEN.
Capitulanten-stelsel weereen
van die geheimzinnig© moderne
woorden, dio men tegenwoordig
herhaaldelijk tegenkomt, zonder
precies te weten, als men er
zelf niet rechtstreeks mee te doen
heeft gehad wat ermee be
doeld wordt.
Wat Is toch dat capitulanten-
stelsel, waar men tegenwoordig
zooveel over spreekt, heeft men
ons al herhaaldelijk gevraagd. Met
de plaatsruimte, waarover wij be
schikken, is het niet doenlijk
daarvan een volledig inzicht en
overzicht te geven, doch wij kun
nen volstaan met het aanstippen
van enkele punten, waaruit blij
ken zal, hoeveelomvattend dit
vraagstuk is en hoeveel vragen
op zichzelf door dit stelsel wor
den gesteld en aangeroerd. Toch
zal deze korte bespreking den
lezer een inzicht verschaffen In
dit nieuwe instituut, hetwelk hem
in staat stelt bij het ter sprake
komen van het woord „capitulan-
ten-stelsel" zijn meening over de
onderdeelen daarvan naar voren
te brengen, in zooverre hij tot
oordeelen bevoegd is natuurlijk.
Naast de gewone dienstplich
tigen en reservisten, telt ons leger
ook beroepspersoneel. Dit be-
roepspersoneel nu vervult een
belangrijke taak bij de opleiding
van de vrijwilligers en dienst
plichtigen, bij de organisatie van
oude en nieuwe legeronderdee-
len, bij de administratie van zeer
belangrijke takken van dienst, als
b.v. de bewapening, enz.
Nu is het een feit, dat een groot
aantal der militaire functies beter
geschikt zijn voor jongere, dan
voor oudere mannen, vooral wat
betreft de lagere rangen. Bij het
in dienst blijven tot den pensioen
gerechtigden leeftijd vindt eener-
zijds een onvoldoende doorstroo
ming plaats (is het Nederlandsche
spreekwoord „de een zijn dood
is den ander zijn brood", vol
maakt van toepassing), terwijl an
derzijds de bevorderingsmoge
lijkheden zeer gering zijn in dat
geval, hetgeen weer tot groote
ontevredenheid aanleiding geeft.
Helaas ls het hier en daar de laat
ste jaren heel erg geweest en zag
men oud© onderofficieren, die
nog steeds b.v. sergeant waren,
dienst doen, ontevreden natuur
lijk, dat zij nooit eens de dubbele
streep of het knoopje konden ver
overen, hoewel zij hun examen
Voor de naasthoogere rang mis
schien allang gedaan hadden, on
tevreden ook, omdat hun de mo
gelijkheid tot het verhoogen van
hun jaarwedde was ontnomen 1
Een en ander is slecht voor den
dienst en., natuurlijk., voor de
betrokkenen. In het capitulanten-
reglement nu beschikt de regee
ring over een groot aantal be
trekkingen in vaste openbaren en
semi-openbaien dienst, welke
worden gereserveerd voor be
paalde categoriën ex-militairen,
capitulanten genaamd. Deze ver
dienen dus a.h.w. hun aanspraak
op een dezer betrekkingen door
een aantal jaren in de weermacht
te dienen. Alle overheidsdiensten
en bedrijven, van Rijk, provincie,
gemeente, waterstaat, spoorwe
gen, enz. zijn bij de uitvoering
betrokken, voorzoover het plaat
sen betreft, welke door gewezen
militairen beneden den rang van
officier van land- of zeemacht
vervuld kunnen worden. Reeds
vroeger heeft men getracht te ko
men tot een regeling van den
overgang van militairen in bur
gerlijken dienst, doch thans zijn
voor het eerst bij de wet voor
schriften daaromtrent gegeven.
Het c-apitulanten-reglement vormt
een onderdeel der wet tot ver
laging van de openbare uitgaven
en op den duur verwacht men
zelfs ^en ja^rlijksche bezuiniging
van vijf millioenl Dit is mogelijk,
omdat de aanspraak op een vaste
betrekking met uitzicht op pen
sioen een waarde vertegenwoor
digt, welke een lagere salaiiee-
ring toestaat, terwijl tevens op
„pensioenen" bezuinigd kan wor
den 1 Maar wij hooren al vragen:
vormt dat voor de openbare dien
sten geen nadeel, dat zij inplaats
van zelf uit vele sollicitanten te
kunnen kiezen, voor sommige
functies althans, een capitulanl
toegewezen krijgen? Men meent
juist het tegendeel: men krijgt
immers iemand, die gedurende
een reeks van jaren zijn alge-
meene geschiktheid, ijver, toewij
ding, betrouwbaarheid, enz. be
wezen heeft. Om capitulant te
zijn, moet men behooren tot ze
kere categoriën militairen die van
zes tot tien jaren dienst vervuld
hebben.
Enzij moeten natuurlijk in
militairen dienst hebbenvol
daan! Zij, die zich voor deze
kwestie interesseeren kunnen een
uitstekende bron vinden in de
uitgave van de firma Samson
„Het Capitulantenwerk", waarin
de nieuwe directeur van het ca-
pitulantenbureau alle gegevens
omtrent dit onderwerp heeft ver
zameld en£ overzichtelijk gerang
schikt. y (Nadruk verboden).
BINNENLANDSCH OVERZICHT.
Voorbereidingen tot herzie
ning der grondwet. Welke ar
tikelen wel en welke niet her
zien zullen worden. De Uni
versiteit te Utrecht viert haar
300-jarig bestaan. De Waal
brug geopend. Landdag der
liberale staatspartij „De Vrij
heidsbond".
Verschenen is het verslag van
de staatscommissie, ingesteld bij
Kon. besluit van 24 Januari 1936,
aan welke is opgedragen de voor
bereiding van een gedeeltelijke
herziening van de grondwet.
De voornaamste voorstellen,
welke door de commissie zijn
voorgesteld, betreffen de druk
persvrijheid, een verlaging van
schadeloosstelling aan de Twee
de Kamerleden, een verbod van
revolutionaire volksvertegen
woordigers, ministers zonder por
tefeuille en een verordende be
voegdheid aan het bedrijfsleven.
Bovendien is de herziening nog
van belang inzake het inkomen
der Kroon. Tot nog toe verzekert
de grondwet geen jaailijksch in
komen aan den gemaal van een
regeerende Koningin, alsmede
aan den gemaal van een Prinses,
vermoedelijk troonopvolgster.
Het is natuurlijk niet wel mo
gelijk reeds op de mogelijke ver
anderingen vooruit te loopen,
maar in eenig opzicht kan men
toch wel een voorspelling wa
gen, welke herzieningen er door
zullen komen en weike niet. De
rapporten zijn namelijk vergezeld
van nota's, waarin het standpunt
van bepaalde Kamerleden, welke
derhalve representatief geacht
mogen worden voor hun partij.
Zoo is bijvoorbeeld een nota, on
derteekend door de leden der
staatscommissie Albarda, Van der
Bergh, Joekes en Kranenburg, in
gediend, welke zich uitspreekt
SONJA HENIE IN FILMLAND.
De gevierde ijsster In een nieuwe entourage! Geen witbesneeuwde bergtoppen
omringen haar thans, doch de feigloeiende booglampen van de Hollywoodscht
filmstudio t, Men tiet hier Sonja bty de onlangs gemaakte proefopnamen.
veroveren. Engeland wapent zich
tegenover dezer gevaren op het
oogenblik koortsachtig. Doch
daarbij stuit het op groote moei
lijkheden. De Engeliman houdt
niet van de uniform vandaar
een groot gebrek aan strijdkrach
ten. Nog deze week richtte minis
ter Cooper zich tegen sommige
pacifistische kringen, wier rede
voeringen hij veel gevaarlijker
dan gifgassen noemde.
Met het oog op de moeilijkhe
den bi) de recruteeiing ie het niet
onmogelijk, dat Engeland thans
tot een soort dienstplicht zijn toe
vlucht gaat nemen.
In Frankrijk ls de staking nu
zoogoed als ten einde. Nu de re
geering onder druk van uiterst
links aan alle eischen van de ar
beiders is tegemoet gekomen, be
staat er ook weinig aanleiding
meer de fabrieken bezet te hou
den. De communisten hebben,
over alle linies de overwinning
behaald en die reeds gevierd met
een massavergadering in Parijs,
waar Gitton zijn rede besloot met
de woorden: „Voor een vrij, sterk
en gelukkig Frankrijk, voor de
Fransche Sovjet-republiek".
Voor de Fransche Sovjet-repu
bliek 1zijn er nog lieden, die
twijfelen aan de plannen, die
Moskou ten opzichte la belle
France koestert
Meer nog dan voor Frankrijk
ziet de toestand er voor België
donker uit. De nieuwe regeering
Van Zeeland staat voor bijna on
overkomelijke moeilijkheden. Ook
onze zuiderburen zijn niet im
muun gebleken voor de stakings
bacil en dit was ook niet waar
schijnlijk, daar de devaluatie de
kosten van het levensonderhoud
aanzienlijk verhoogd had, waar
tegenover elke compensatie voor
de arbeiders ontbrak. De betere
toestand der Belgische industrie
is tenslotte betaald door het over-
groote deel van het Belgische
volk. In zooverre verschilt de
toestand in België dan ook van
dien in Frankrijk, waar de loons-
verhoogingen een experiment
vormen, dat niet is afgedwongen
door een verandering in het le
venspeil. Ook zonder staking zou
de Belgische regeering wel ge
dwongen zijn tot hervormingen,
indien zij tenminste niet wilde,
dat de groote partijen nog meer
ten gunste van de radicale be
wegingen van links en rechts
LEERT ZWEMMEN 1
Guus Betlera Jr.
21 Juni,
Begin uw zomer goéd, dit jaarl
Nu de zomer gaat beginnen,
Ingeluid met zomersch weer.
En U straks weer loopt te puffen
In een hitte-atmosfeer,
(Dat wil zeggen: naar we hopen,
Want tot nu toe was 't een strop,
En de hotelier in Zandvoort,
Kan z'n Mei-pret al weer op..)
Maar wannéérU dan gaat snakken
Naar wat frlssche frisschigheid,
In de zon hebt liggen bakken
Met een zee van vrije tijd....
Dan.dan is daar weer het water,
Dat verlokkend, koele nat,
Dat zoo heerlijk en verkwikkend
Om je steedsche ooren spat.
Dan.dan is daar weer het wèter.
Dat ons een vergoeding is
Voor de vele „droge" uren
Vol van daagsche ergernis 1
Kano's sleepen we van zolder,
't Badpak uit de linnenkast,
(Als tenminste daar de mot zich
Niet eerst flink aan heeft vergastl)
Een wagónlading kantoorstof
Zijn we al met één bad kwijt....
Daarom is het ongetwijfeld
Voor m'n waarschuwing nü tijd t
Menschen, profitéért van 't water,
Spring er vierkant middenin,
Plas en plons, en spat en spetter,
En verdwijn tot aan je kin!
Duik 'es onder in de golven,
't Is van harte je gegund.
Maar pas op.pas op.pas op. ja
Wanneer je niet zwemmen kunt 1
Blijf dan vóóraan aan den walkant
En vermijdt het kleinst' gevaar.
En voorél dét niet vergeten
Leer het dan., metéén, dit jaarl
zouden afbrokkelen. Wat men
thans in België ziet gebeuren la
een wind uit de zeilen van com
munisten en fascisten nemen.
Zelfs aan sommige eischen van
Rex is Van Zeeland min of meer
tegemoetgekomen.
Intusschen zijn experimenten,
zooals de 40-urige werkweek,
voor België nog heel wat gevaar
lijker dan voor Frankrijk, Men
mag niet vergeten, dat Frankrijk
nog Steeds een rijk land is, dat
desnoods wel een stootje kan
verdragen. België daarentegen is
een arm land, dat gebukt gaat
onder groote financieele moeilijk
heden en een slechten staat vatf
het bankwezen.
den wederzijds weer vele vrien
delijke woorden gesproken.
Zoo is de eerste week van de
lustrumfeesten, ondanks het min
der aangename weer, op waar
dige wijze ingezet en we zouden
ons al erg moeten vergissen, in
dien het de komende weken 1d
Utrecht niet een tijd van jolijt zou
zijn.
Het woord „pont" is synoniem-
met „misère". Iedere automobi
list zal U dat kunnen vertellen.
Misschien zal hij zijn orde el in
minder nette termen uitspreken
maar de uitspraak zal zonder twij
fel op hetzelfde neerkomen.
Nederland heeft heel lang moe
ten wachten, voor er een behoor
lijke oeververbinding over de
Waal kwam, maar nu fs deze er
toch eindelijk. Dinsdag is in te
genwoordigheid van H. M. de
Koningin de brug over de Waal,
een kunststuk van moderne in
genieurskunst en moderne archi
tectuur, plechtig geopend en voor
het verkeer toegankelijk gesteld.
Zooals bekend is deze brug de
zevende van de in het nieuwe
wegenplan ontworpen bruggeD
over de groote rivieren. De ze
vende, maar tevens de grootste
en de mooiste. De middelste
overspanning van ruim 244 meter
lengte is de grootste boogbrug
van het vaste land van Europa.
De kosten van den totalen aanleg
hebben niet minder dan vijf mil-
lioen gulden bedragen, om maar
eens even een paar cijfers te noe
men.
Kortom, Nederland is een stuk
werk rijker geworden, waarop de
overige wereld jaloersch kan zijn.
Begin dezer week heeft de li
berale staatspartij De Vrijheids
bond in Drente een landdag ge
houden. Het lag in de bedoeling
dezen in de open lucht te hou
den, maar aangezien het weer
zich niet van zijn beste zijde deed
kennen, moest van dit besluit
worden afgezien en werden de
tenten maar opgeslagen in de
concertzaal te Emmen.
Veel belangstelling was er niet
en dat in het vanouds bekende
liberale Drente. De voorzitter, de
heer Stheeman, sprak dan ook
over dit feit wooTden van teleur
stelling uit, maar anderzijds
hoopte hij, dat de verklezlnos-
actle er niet minder om zou zijn.
De heer Lamberts, wethouder
van Coevorden, hield nog een
redevoering over de Vrijheids
bond en het platteland, waarin
meer blijkt, dat aan de overzijde
van het Kanaal de meeningen in
deze kwestie wel zeer uiteenloo-
pen, doch dat de sterkste stroo
ming, die het ten slotte winnen
zal, voor een opheffing der sanc
ties is. Chamberlain heeft reeds
in de afgeloopen week gewezen
op de noodzakelijkheid, tot een
modus vivendi met Italië te ko
men en ook Baldwin heeft reeds
verklaard, het hiermede eens te
zijn. Nu is het een overbekend
feit, dat eenige Engelsche minis
ters, waaronder in de eerste
plaats Eden en den minister van
Oorlog Duif Cooper zich moeilijk
in dit standpunt kunnen verplaat
sen. Geruchten deden deze week
dan ook al reeds de ronde, dat
deze ministers zouden aftreden,
geruchten, die intusschen reeds
gedementeerd zijn en ook hoogst
onwaarschijnlijk waren. Het heen
gaan van Eden zou voor Musso-
lini nog een overwinning te meer
beteekend hebben en dat gunt
men den duce in Londen zeer ze
ker niet.
Frankrijk zal in de sanctie
kwestie geheel den Engelschen
koers volgen. Oorspronkelijk had
de nieuwe Fransche Volksfront-
regeering om principieele rede
nen op handhaving der sancties
aangedrongen, doch de gewij
zigde openbare meening in Groot-
Brittannië heeft haar invloed op
de Quai d'Orsay niet gemist.
Naar alle waarschijnlijkheid zal
het dus met de sancties spoedig
afgeloopen zijn.
Opheffing der sancties betee-
kent een modus vivendi met Ita
lië. Maar speciaal in Engeland
voelt men, dat zulks slechts van-
tijdelijken aard kan. zijn. Op den
langen duur, daar zijn de Britten
van overtuigd, is een gewapend
conflict tusschen het nieuwe Ro-
meinsche imperium en het Engel
sche empire niet te vermijden.
Meer nog dan in den Napoleon-
tischen tijd ls de zeeweg naar
Indië in gevaar en ook de ver
binding CairoKaapstad wordt
bedreigd. Met grooten zorg houdt
men in Engeland op het oogen
blik rekening met de mogelijk
heid, dat Italië in Abessinië een
sterk inboorlingenleger op d©
been brengt. Geruchten, dat reeds
met de militaire opleiding van
jeugdige Abessijnen een aanvang
is gemaakt, doen de ronde. Met
een dergelijk leger zou Mussolini
op elk gewenscht oogenblik
Egypte en den Soedan leunnen 8
tegen herziening van artikel 7
van de grondwet, dat is tegen de
herziening van de vrijheid van
drukpers.
Maandagmorgen zijn de feeste
lijkheden ter gelegenheid van
het 300-jarig bestaan d9r Utrecht-
sche Universiteit begonnen met
de aanbieding van een Staatsie
karos namens de burgerij aan het
Utrechtsche Studentencorps. Vele
autoriteiten waren bij die uitrei
king aanwezig en 't behoeft wel
haast geen betoog, dat vele
woorden van waardeerfng tijdens
die plechtigheid zijn gesproken.
De goede verstandhouding,welke
er bestaat tusschen de Utrecht
sche burgerij en d© Utrechtsche
studenten vond zijn uitdrukking
in een gouden boek, ondertee
kend door duizenden Utrechtena
ren, dat mede bij de overreiking
van het senaatsrijtuig aan de stu
denten werd overhandigd. Na
tuurlijk werd de plechtigheid be
sloten met het zingen van het
wereldberoemde studentenlied
Io vivat, waarvan de tweede regel
in den mond van het volk luidt:
alle studenten bennen zat.
Daarna vond de opening plaats
van de kermis op het in een
middeleeuwsch kasteel herscha
pen Vredenburg. Ook hier wer-
spreker betoogde, dat het boe
renbedrijf alleen economisch be
heerd kan worden, als de eige
naar baas in eigen huis is. Ten
slotte spraken de heeren Louwes
en Linthorst Homan, redevoerin
gen uit, waarna de voorzitter de
landdag besloot met een woord
van dank aan de sprekers.
BUITENLANDSCH OVERZICHT.
Handhaving of opheffing der
sancfies? De openbare mee-
ning in Engeland voor ophef
fing en Frankrijk zal den
koers van Londen volgen.
Onrust in de Engelsche
hoofdstad. Voor den alge-
meenen dienstplicht In Groot-
Brittannië? De stakingen in
Frankrijk ten einde. België in
een benarde positie.
Handhaving of opheffing der
sancties? Ziedaar de vraag, die
kort voor de bijeenkomst van den
Volkenbond, in het middelpunt
der belangstelling staat. Om een
antwoord op deze vraag te kun-
neu geven, fs het in de eerste
plaats noodzakelijk, te weten, op
welk standpunt men in Engeland,
dat min of meer de geestelijke
vader van de sanctiepolitiek te
genover Italië is, staat. Meer en
EEN SPANNEND MOMENT UIT DEN WEDSTRIJD DUITSCHLAND
IERLAND.
Dc Duitscbe Daviscup-spcler Von Cramm in actie tijdens den te Berlijn gespeel-
den wedstrijd DuitschlandIerland. In vliegende vaart pikt hij den bal voor
zijn partner Henkei weg om hem met een formidabelen smash „in te maken".
BUDAPEST BIJ NACHT.
Avondgezicht op de oevers van den Donau bij Budapest, een van Europa I
schoonste steden.
DE TROPENHELM ALS COLLECTESCHAAL#
Te Rome werd dezer dagen een groote boekenmarkt gehouden,
oeweldiae Uopeaheku stond opgesteld, waarin men boeken, bestemd voor m
geweioige vvjw ltaiUkDgn Afrika, kon werpen#
