De wereld wapent zich en
de mensch zoekt naar
afweermiddelen
door Ir. A. J. A. Marcquerl.
DE gedachte, om vanuit de lucht
bommen op den vijand te wer
pen, werd reeds in de 17e eeuw
door den Jezuïet Francesco de
Lana-Terzi overwogen, die een
vacuumluchtschip ontwierp. Het luchtschip
van Lana was evenwel een technische on
mogelijkheid. De eerste pogingen voor het
\olbrengen van luchtaanvallen werden
met goed gevolg ondernomen door ballon
vaarten door de gebroeders Montgolfier en
Prof. Charles Givou de Villette, die in het
jaar 1783 met Pilatre de Rozier in een bal
lon in Parijs opsteeg tot een hoogte van
324 voet, wees op de bruikbaarheid voor
militaire doeleinden, voor het verkennen
van vijandelijke opmarschen, kampeer
plaatsen, munitiedepots en dergelijke. Over
de mogelijkheid van het werpen van bom
men op den vijand werd toen evenwel nog
niet gesproken. Dit idee werd echter, on
middellijk nadat het in het brein van een
uitvinder was opgekomen, van verschillen
de kanten als een onmenschelijke manier
van oorlogvoeren afgeweerd, wat echter
niet inhield, dat de ontwikkeling van den
luchtoorlog daardoor werd tegengehouden.
In het jaar 1798 werden de Parijzenaars
vergast op een schouwspel, namelijk de
vernietiging van een kunstmatige burcht
op het Marsveld door het werpen van een
brap^bom uit een luchtballon. De techni
sche» jyerbeleringen bleven echter nog ge-
ring;4-
Zoo legde een Engelsch Marine-College
iedere verdere behandeling van deze vra
gen ter zijde, tot, begunstigd door het
mooie weer in het Kanaal, een aanval van
een bommenwerper op een oud oorlogs
schip twee uur vóór het begin van de ma
noeuvres plotseling werd afgekondigd. De
grootste moeilijkheid lag echter in het feit,
dat de luchtballons niet bestuurbaar wa
ren.
De eerste werkelijke luchtaanval vond
plaats bij de belegering van Venetië in het
jaar 1848 door de Oostenrijkers. Men liet
springbommen door onbemande heete-
lucht-ballons boven de vijandelijke linies
dragen. Door een lont van ontzaglijke leng
te bereikte men, dat het vuur, boven de
vijandelijke linies gekomen, bij den bom
kwam, waardoor deze zich van de ballon
losmaakte en tegelijkertijd ontplofte.
De eerste werkelijke gevaarlijke bom-
menoorlog vanuit de lucht werd door de
Italianen in den Tripolis-oorlog in 1911 ge
voerd. Uit een Blériotvliegtuig zoowel als
uit bestuurbare luchtballons werden bom
men geworpen, die echter nog niet groot
3V«ren, zoodat ook hier de uitwerking niet
overweldigend geweest moet zijn. Pas in
den wereldoorlog werd de luchtaanval tot
een ernstig en werkzaam middel voor het
oorlogvoeren ontwikkeld.
En daarmee was natuurlijk tegelijker-
en verderf rond te strooien.
In politieke kringen wordt om voor de
hand liggende redenen het vraagstuk van
de bescherming der oorlogsschepen tegen
aanvallen vanuit de lucht steeds actueeler.
Afgezien van de luchtafweer door kanon
nen bestaan de defensiemaatregelen uit
BIJ DE ILLUSTRATIES
In het midden:
Groot bommen vlieg tuig. Het verderf bren-
de geschut hangt onder bij het landingsge
stel, tusschen de wielen en kan door een
eenvoudige hefboom in werking worden
gesteld, waardoor de bommen neervallen.
Een Fransch oorlogsvliegtuig. Actieradius
1000 K.M. Commenbelasting 2500 Kg. De
machine is met negen machinegeweren be
wapend, die een beschieting ook door vele
luchtjagers, zeer moeilijk maken.
Modern luchtgeschut. Luchtmanoeuvres in
de Vereenigde Staten. .Het belangrijkste
deel van een stad wordt bij een vijandelij
ken aanval door de eigen luchtmacht in 'n
kunstmatigen nevel gehuld.
Rechts onder:
Staaldak, verstevigde branddakbedekking
ln de schuilplaats.
Links onder:
Interieur van een stalen onderkomen.
manoeuvres. Dat is heel begrijpelijk ,want
ontzettend zijn de vooruitzichten van een
bomaanval, dat hebben de laatste manoeu
vres in alle landen wel overduidelijk bewe
zen.
Tegelijkertijd met de ontwikkeling van 't
luchtwapen, ontwikkelt zich natuurlijk 't
probleem van de afweermiddelen.
De hiertegen te nemen maatregelen heb
ben in zooverre ook reeds een voorgeschie
denis, omdat de beschutting tegen inslaan
de bommen die uit de kanonnen werden
geslingerd reeds in de oudste tijden een
onderwerp van studie voor de krijgstech-
niek was. Reeds in een geschrift uit het
jaar 1405 vinden wij een afbeelding van een
soort van verplaatsbare, uit vlechtwerk be
staande onderkomens.
Het staal werd m den wereldoorlog bij
het bouwen van deze onderkomens gebruikt
en wel het meest in den vorm van gegolf
de platen. Dit gegolfde staal bezit een
grooter weerstandsvermogen. Bij de lucht
bescherming van tegenwoordig speelt het
staal tengevolge van zijn buitengewone
vastheid en elastische eigenschappen een
zeer belangrijke rol.
Hoewel men er rekening mee moet hou
den, dat bij een luchtaanval op gebouwen
de dakbedekking en de vlak daaronder op
geslagen goederen door brand vernield
kunnen worden, hebben toch de jongste
onderzoekingen op dit gebied uitgewezen,
dat de verschillende dakbedekkingen ieder
naar mate van hun stevigheid, bestand zijn
een deel van de neergeworpen brandbom-
len tegen te houden en daardoor de kracht
van den aanval te verminderen, zoodat de
onder het dak liggende bovenste afweer-
dekplaten belangrijk minder sterk behoe
ven te zijn. Deze kwestie is van bijzonder
belang, wanneer het er om gaat, de boven
ste afweerdekplaten van oude gebouwen
tegen voorgenomen luchtaanvallen vol
doende te beschermen.
Naar gelang de stevigheid der dakbedek
kingen is het mogelijk met betrekkelijk ge
ringe middelen, bijvoorbeeld het aanbren
gen van een betonplaat of een staalplaat,
de veiligheid te verzekeren.
Tegenover de verschillende gevaren vag,
tijd het probleem gesteld, hoe zich tegen
luchtaanvallen te beschermen.
Niet alleen de oorlogsvliegtuigen en hun
mrichting, maar ook de vliegtuigen voor 't
lucht vaart verkeer worden steeds volmaak
ter. Een blik op de luchtverkeerskaart van
Europa is het beste bewijs voor den gewel
digen vooruitgang der luchttechniek. Op
vallend is hierbij de poging van de natio
nale ondernemingen, om zich bij elkaar aan
te sluiten, teneinde een krachtige ontwik
keling van het luchtverkeer te bevorderen.
Europa kent vele belangrijke luchtver-
keersmaatschappijen. Daar is vooreerst on
ze K.L.M., dan de Engelsche „Imperial Air
ways", de „Air France" en de Duitsche
„Lufthansa". Deze groote maatschappijen
probeeren hand in hand samen te werken,
waardoor de Europeesche luchtvaart wei
nig te vreezen heeft van concurrentie, in
welke vorm en van welke nationaliteit ook.
Hoe volmaakter de techniek voor de ver
keersvliegtuigen is, en hoe meer uitvindin
gen er op dit gebied worden gedaan, des te
grooter wordt de veiligheid in de lucht. Dat
is wat de militaire vliegtuigen in de aller
eerste plaats beoogen, en de technische
wonderen, die op dit gebied gewrocht zijn,
zouden onze bewondering moeten gaande
maken, ware het niet, dat deze prachtige
vliegtuigen sper^r gemaakt zijn om dood
een luchtaanval heeft het gegalvaniseerde
staaldak bijzondere voordeelen. Afgezien
van de afwerende werking tegen neerko
mende brandbommen, wordt het gevaar
van instorting tot een minimum terugge
bracht, daar het staaldak tot de lichtste
dakbedekking behoort.
Bij de verschillende proefnemingen is
verder gebleken, dat staaldaken in tegen
stelling met andere poreuze dakbedekkin
gen zeer gemakkelijk ontgast kunnen wor
den. Terwijl het gas zich in andere poreu
ze dakbedekkingsmaterialen inzuigt en
slechts zeer moeilijk, dikwijls in het geheel
niet te verwijderen is, kan een staaldak,
zooals de proeven hebben uitgewezen, door
eenvoudig afwasschen met water gasvrij
worden gemaakt.
Uit dit alles kan men dus zien, dat te
genover de gevaren, die onze gebouwen
door luchtaanvallen loopen, het materiaal
staal in zijn kwaliteit van dakbedekking
ter verhooging van den weerstand van de
bovenste afweerdekplaten, een voorname
rol begint te spelen.
bomvrije pantserdekken en andere scheeps
bouwkundige uitvindingen, welke ten doel
hebben, de ontploffingsuitwerkmg van
bommen te localiseeren. Het vlootgevaar
ten opzichte van luchtaanvallen is in de
laatste tien jaren met 75 pet. verminderd!
Men gaat steeds verder met onderzoekin
gen en proefnemingen.
Daarom: Manoeuvres, manoeuvres overal
en allerwegen. Er wordt geoefend, elk wa
pen wordt geprobeerd, alle gevechtsmidde
len op hun „mogelijkneden" getoetst.
In de allereerste plaats zijn er de lucht-
Gereedschap en brancard in een onder
komen.
GROOTE SCHOONMAAK VOOR DE WE
RELDTENTOONSTELLING IN 1937.
De Fransche hoofdstad maakt zich thans
reeds op om zijn vele bezoekers, die in
1937 naar de lichtstad zullen komen, ©p
waardige wijze te ontvangen. Zij heeft een
aantal menschen aangesteld, die tot taak
hebben alle vuile straten van Parijs op te
zoeken en ze schoon te maken. De „groote
schoonmaak" is begonnen en met ijver
hebben zich de schoonmakers op hun werk
geworpen.
De „reinigingsbrigade" ondernam reeds
den eerste aanval op het gebouw van het
Legioen van Eer, op den Quai d'Orsay, een
der meest merkwaardige bouwwerken van
Parijs. In de stadsparken en -plantsoenen
gaat het er ook druk aan toe. Geen stuk
je onkruid mag blijven staan en de oude
planten worden door nieuwe, frisch-groene
vervangen.
De koepel van den Invalidendom, die
sedert zeventig jaar niet meer opnieuw
was verguld, zal geheel worden gereinigd
en een nieuw verfje krijgen. Voor dezen
koepel alleen heeft men niet minder dan
acht kg. bladgoud noodig!
Op 1 October a.s. begint een nieuwe
„schoonmaak-aanval" op de stad. Dan ko
men de gebouwen van het vijfde en zesde
arrondissement aan de beurt, terwijl de
stadswijken snel achter elkaar zullen vol
gen. Zelfs in de typisch-Parijsche stadswij
ken, in het Quartier Latin of in Montpar-
nasse, zal de zwabber rondgaan. De vreem
deling, die hier in 1937 een kijkje gaat ne
men, zal wellicht teleurgesteld zijn, want
mét het stof en vuil verdwijnt ongetwij
feld een stukje romantiek.
Voor den Parij zenaar, die een dergelijke
„groote romantiek" nimmer tevoren zag, is
het geheele geval een evenement. Een
schoonmaak onder druk der autoriteiten
heeft men nog nooit gezien en het publiek
toont dan ook voldoende belangstelling
voor de water- en zeepkuur, die alle groote
gebouwen en standbeelden moeten onder
gaan. (A.T.P.)
