De laatste parelvisschers van Europa Op jacht naar de schatten der rivier ei r Geraffineerde oplichters en handige detectives Röntgenstralen brengen het aan het licht -emm Over het algemeen denkt men, dat uitsluitend in tropische zeeën paar- len gevonden worden, doch dat is niet het geval. Wel leveren deze zeeën de meeste en wellicht ook de kostbaarste parels, terwijl voor al in Japan de gekweekte parel de markt heeft veroverd. Maar ook de zoetwatermossels kunnen, hoe wel zeldzaam, paarlen bevatten. Men vindt ze in Europa en Ame rika. In de beken van Midden- Duitschland, vooral in Beieren en Saksen worden de zoetwatermos sels zorgvuldig aangekweekt, doch desondanks is de parelopbrengst hier nog niet al te groot. DE PARELVISSCHER. Het nest telt nauwelijks tweeduizend in woners en ligt ergens in het hart van Eu ropa, maar desondanks ver van het gewoel van de wereld. Het is in het bezit van een bron, het verzamelpunt van praatgrage da mes, die urenlang staan te babbelen over de vele belangrijke gebeurtenissen, welke zich nu eenmaal in zoo'n vlek' afspelen. Ik heb dit tooneeltje al eenigen tijd zitten aankijken dan passeert Frans. Een eigenaardig vaatje hangt als een bo taniseertrommel aan een riem over zijn schouder. En ia zijn rechterhand draagt hij een houten schep met twee eigenaardig ge vormde vorken, waarmede men, als de ste len niet xoo lang waren, wel aan tafel de aardappelen uit de dampende schaal zou kunnen opscheppen. „Hé Frans, waar gaat de reis heen?" „Parels visschen." „Parels? Hier in het bosch?" „Ja zeker," zegt hij, „gaat U maar mee. Vlak bij de Gouden Waterval zitten heel wat mosselen. Kikkermossels." Hoe de parels in de zoetwatermosselen komen, vraag ik hem en hij vertelt mij een verhaal, dat in zeer veel dingen overeen stemt met het oude Indische geloof, vol gens hetwelk Visjnoe, de Schepper aller Dihgen, in den tijd van de natte moessons de parelmossels van den bodem der zee oproept, opdat ze aan de oppervlakte de druppels zullen ontvangen, die zich in hun schaal in parels omzetten. Onze natuurkundeleeraar heeft het ons anders geleerd. Deze zei altijd: „Paarlen zijn woekeringen, ze ontstaan door het binnendringen van vreemde voorwerpen In de schaal, die door de mossel met een kalkafscheiding worden ingekapseld en on schadelijk gemaakt." Frans weet dat ook! Zelfs nog beter. „Bijna iedere parel is de glanzende sarco- phaag van een klein wezentje, dat in de schaal verdwaald raakte", zegt hij en houdt een lange, wetenschappelijke voor dracht. Nat en glibberig is het pad naar de ri vier. Achter een oude waterwilg ligt een smalle parelvisschersboot te schommelen. We stappen in en boomen stroomopwaarts. Langzaam, zoodat niets over het hoofd wordt gezien. De oude ligt aan den boeg, ver over den rand gebogen en tuurt inge spannen in de diepte. Daar ligt een klein, zwart voorwerp, nauwelijks te herkennen. De schep wordt in het water gestoken en brengt een mossel ter grootte van een schoteltje aan de op pervlakte. Frans bekijkt hem met ken nersblikken, van alle kanten. „Misschien", zegt hij. „Hij is ziekelijk vergroeid. De schalen zijn gerimpeld en brokkelig." Daar aan herkent men de parelmossels. Gezon de schelpen bevatten geen hemelsche tra nen. Steeds weer duikt de schep in de diepte, grijpt mossels, mossels, steeds maar weer mossels. Meer dan 400 stuks liggen er reeds op den bodem der boot. Deze drijft nu naar het dal. Frans zit op den bodem der boot. Deze drijft nu naar het dal. Frans zit op den achtersteven en opent de scha- len met een haakvormig instrument. Eerst bij de driehonderdste schemert er iets mat- zilverigs in het glibberige vleesch. Zelfs tweemaal. Het zijn mooie, ronde, groote paarlen. „Dat noem ik geluk", zegt de visscher vroolijk. „Ik mag dezen dag wel met een rood kruis op den kalender aanteekenen. BIJ DE ILLUSTRATIES: Links boven: Twee paarlen in de hand van den visscher. Rechts boven: De visschers trachten door het heldere water op den bodem te zien om de mos selen te vinden. I Boven midden: De visscher heeft juist een mossel gevonden en haalt haar in de boot. Links: Daarna wordt de schaal met een speciaal instrument geopend. Rechts: bi het vleesch van do ge opende mossel liggen twee parels; een goede vangst, want op elke 500 moesels komt slechts ongeveer één parel voor. EEN ZELDZAAM PRODUCT. De rivierparels zijn zeldzaam geworden, De roofbouw en het afvalwater van de fa brieken, dat de mossels vergiftigt, zijn hier schuld aan. De laatste noemenswaardige parelvangst bracht het was in den in flatietijd f 21.840.op. Voor een partij van 59 eerste klasse parels van 156.8 ka raat, die op f 7.834 ge schat werden, werd f 11.750 betaald. Thans brengt iedere zoetwa terparel van 12 tot 60 gulden op. Vroeger vond men in Midden- Europa veel zoetwater parels. In de Rijnpro vincie, in Lüneburg, In Beieren en Saksen. Daar werden ze vijf eeuwen lang zelfs sy stematisch gekweekt. Bijzonder gewild zijn de Elster- en Oelsnit- zerparels. Daar is zelfs nog een parelvisscher, die door den Staat is aangesteld en iedere vondst naar Dresden stuurt. Jaarlijks onge veer 6 tot 12 stuk.s In de vorige eeuw was dat anders. Volgens sta tistieken werden van 1719 tot 1804, 11286 El- sterparels gevonden, waarvan de mooiste tot een halssnoer zijn gere gen en in een groen fluweel etui liggen, waar ze ook nu nog te zien zijn. Het snoer heeft een waar de van ongeveer 1500 gulden. Van 1805 tot 1825 werden 2558 Elsterparels gevonden, van 1826 tot 1836 1549 stuks, in 1891 vond men 123 stuks en in 1928 geen enkele. Zoo is het eveneens in Beieren, waar van 1814 tot 1857 155880 parels werden gevonden. Anders is het in Noord-Amerika, waar in de Westelijke Staten thans nog 1500 per sonen werk vinden in de parelvisscherij. Bij de zoetwatermossels zijn de hoofd kleuren: loodgrijs, bruinachtig, lichtblauw en lichtrood. Donker getinte en zwarte pa rels, zooals bij de zeemossels zijn groote zeldzaamheden. De hoop, dat door rationa lisatie van de parelvisscherij een produc tief arbeidsveld kan worden geschapen, zal waarschijnlijk niet in vervulling gaan. De eenige mogelijkheid tot uitbreiding van dit bedrijf ligt hoogstens nog in de verwer king der afvalproducten van de parelvis scherij, die in de parelmoerindustrie wor den gebruikt. ECSTE EN GEKWEEKTE PARELS. Het ia heel moeilijk echte parels en Ja- panache gekweekte parels van elkaar te onderscheiden het is een probleem, dat de wetenschap reeds lang bezighield. Ein delijk zijn er twee methoden ontdekt, waarbij men met 100 pot, zekerheid kan vaststellen, om welke soort parel het gaat. Goed beschouwd zijn beide soorten echt, want de mossels hebben er hetzelfde pro- ce« mee doorgemaakt. Maar de gekweekte parels ontstaan, doordat de Japanners op geraffineerde wijze ki bet natuurlijk pro ces ingrijpen en de mossel tot parel vorming dwingen. Men schuift eenvoudig een klein parelmoerkogeltje in de schaal, die onmid dellijk door de mossel met slijm omhuld wordt. Het duurt dan niet lang, of de pa rel is klaar. De gekweekte parels hebben dus een kern, terwijl de echte parels vaak in het geheel geen kern bevatten. Zelfs een kleine oneffenheid kan de gevoelige mossel tot het maken van een parel aan sporen. Uiterlijk zijn de beide soorten pa rels volkomen gelijk. Gekweekte parels breiig^h echter meestal slechts 20 pet. van den prijs der echte parels op. Het is dan ook voor iederen juwelier van het grootste belang beide soorten uit elkaar te kunnen houden. Een juwelier zei eens: „In den loop der jaren hebben wij ons tot ware pareldetectives ontwikkeld. Bij ons loopt er geen enkele valsche parel tusschen- door." EEN INGEWIKKELD ONDERZOEK. Op onze vraag of we een dergelijk on derzoek eens mochten meemaken, bracht de juwelier ons naar een donkere kamer, waar onder luid gesis en geknetter de stroom voor het Röntgenapparaat werd in geschakeld; dit maakte al aanstonds groo- ten indruk. Het doet echter fantastisch aan, dat de sterke Röntgenstralen 20 minu ten noodig hebben, om de geheimen van één enkelen parel te doorvorschen! Eén pa- als de criminalist vingerafdrukken zicht baar maakt, zoo legt de wetenschappelijke onderzoeker de inwendige structuur der parel bloot. Een kleine foto toont ons den bouw van den pareL Iedere parel bestaat uit vele dunne plaatjes, die slechts" fracties van 'n milli meter groot zyn. In de plaatjes der echte parels staan de atomen in zeshoeken net jes rechtop naast elkaar als een regiment soldaten. Kijkt het oog der Röntgenstralen horizontaal door deze plaatjes heen, dan vertoont de foto slechts vierkanten. Daarom worden er twee opnamen gemaakt. In de gekweekte parels staat het regiment der atomen, van welke kant ook beschouwd, steeds slechts in vierkanten opgesteld. Toch zien de Röntgenstralen niet alles. Ook de microscoop is een groote hulp bij het onderzoek der parels. Geraffineerde vervalschers verven de parels, overtrekken ze met een lakhuidje of fixeer en ze met bijzondere kleuren door middel van foto- technische belichting. Met steeds geraffi neerder trucs worden de parels bewerkt en dan ten verkoop aangeboden. Als gevolg daarvan is het parelonderzoek een weten schap op zichzelf geworden. ADELAAR TEGEN VLIEGTUIG. Onlangs had een Italiaansch Caproni- bommenvliegtuig in Italiaansch Oost-Afri- ka een heffcigen strijd te strijden tegen 'n adelaar, waarbij de piloot het toch van het roofdier heeft mogen winnen. Engelsche piloten merkten hierbij op, dat adelaars veelal vliegtuigen aanvallen. Ondervinding hebben zij hierbij opgedaan in het tropisch Centraal-Afrika. Het aantal Britsche vlieg tuigen, dat boven Centraal-Afrika vloog en dat schade leed door toedoen van gieren, adelaars en andere groote vogels, is niet onbelangrijk. Meestal richtten de vogels beschadigingen aan aan de vleugels of den propeller. Meermalen kwam het daarbij voor, dat den piloten niets anders te doen staat dan zoo voorzichtig mogelijk te pogen den beganen grond te bereiken. Stralen in den strijd tegen bacteriën. De New Yorksche gezondheidsdienst heeft na langdurige proefnemingen het voor schrift uitgevaardigd, dat alle waterreser voirs door middel van ultraviolette stralen moeten worden ontsmet. De analyse heeft aangetoond, dat deze stralen alle bacteriën dooden. Ook in de slachthuizen heeft men uitstekende resultaten met ultraviolette be straling voor het steriliseeren van levens middelen bereikt. Zoo heeft men geconsta teerd, dat intensieve bestraling zeer bevor derlijk is voor het conserveeren van melk. ZESTIEN KROKODILLEN ALS SCHOOTHONDJES. Lady Isobel Mackenzie is op het oogen- blik 25 jaren oud, maar heeft dank zij de ondernemingslust harer ouders en sinds eenige jaren ook van haar echtgenoot reeds een zeer avontuurlijk leven achter den rel, die slechts een doorsnee van enkele millimeters heeft. Het proces is toch heel eenvoudig. De parel komt in een buis, de Röntgenstralen worden er door heen gevoerd en de film wordt in het apparaat gedaan. Door kijk- glaasjes kan men het verloop nauwkeurig nagaan. Na twintig minuten komen we te rug en de opname is gereed. Ja, het is wonderbaarlijk eenvoudig. Maar hoeveel spanning ligt er in deze twintig minuten, waar het om duizenden guldens, om heele vermogens gaat. Het is maar goed, dat hier alleen de wetenschap een duidelijk en wel overwogen oordeel velt ea dat de bezitter van deze glanzende schoonheden deze 20 minuten niet meemaakt HIJ zou het waarschijnlijk niet kunnen begrijpen. Zoo rug. Zij doorkruiste meerdere malen on bekende woestijngebieden van Perzië, sloot vriendschap met Arabieren in Centraal- Arabië en verbleef bovendien nog een jaar lang in Guyana. Eenige dagen geleden heeft zij zich nu naar Europa ingescheept Men heeft nog nimmer een dergelijke uit tocht van een particulier persoon gezien. Want zij had niet minder dan zestien kro kodillen en drie groote schildpadden bjj zich. Met deze beesten gaat zij als schoot hondjes om en zij heeft verklaard nimmer van deze dieren te willen scheiden. Hierbij moet intusschen opgemerkt worden, dat de krokodillen zich op het oogenblik nog in het eerste stadium van hun groei bevinden. Wellicht, dat lady Mackenzie later dan ook nog wel tot andere gedachten komt....

Historische kranten - Archief Eemland

Soester Courant | 1937 | | pagina 6