W
Marokko het land
van den Islam
Voof de Kederlandsche
„Witte steenkoor uit
het Atlasgebergte
wil
9*1
imm
De fez of chechia komt oor
spronkelijk uit de
Marokkaansche stad Fez
Marokko, dat bestuurd wordt door een
Sultan, staat sinds 1912 onder Fransch pro-
teetoraat. Het Fransche bestuur, dat aan
den Sultan een resident-generaal heeft toe
gevoegd, heeft zijn zetel te Rabat, waar
de sultan eveneens gewoonlijk zijn ver
blijf houdt, hoewel hij er nog drie inland-
sche hoofdsteden op na houdt, namelijk
Fez, Meknes en Marrakesj.
Marokko en de Marokkanen hebben in
de verbeelding der Europeanen altijd een
belangrijke plaats vervuld, wat wel hoofd
zakelijk daaraan te danken is, dat de zee
vaarders, die op hun groote reizen naar
Indië ook in Marokkaansche havens kwa
men, opgewonden verhalen deden over de
eigenaardige levenswijze der bewoners van
het uitgebreide Marokko, een volk, dat in
vuile, witte huizen woonde, die geheel open
waren; over menschen, die in nauwe stra
ten door elkaar krioelden en met veel
drukte en gebarentaal met elkander spra
ken, terwijl daartusschen ruwe en wreede
Arabieren op prachtige volbloedpaarden
galoppeerden, zonder ook maar voor
iemand uit den weg te gaan.
Dergelijke verhalen prikkelden de ver
beelding der thuisblijvers, de een vertelde
bet aan den ander en legde er vooral den
gezien heeft", en het verhaal, steeds aan
gedikt met iets van de fantasie van den
verteller, deed zijn intrede in het vreemde
land.
De verschillende zeelieden, die Casa-
blanca, de haven van West Marokko aan
de vlakke Atlantische kust aandeden,
zagen hier dan ook wel een groote tegen
stelling. Een moderne Fransche stad naast
oude, slordige Marokkaansche wijken. Ca-
sablanca is een van de belangrijkste Fran
sche havens met spoorwegstations, vlieg
velden, radiostations en allerlei andere in
stellingen van de moderne techniek.
Het grootste deel der bevolking bestaat
uit Berbers, dat zijn de boeren. Dit volk is
tamelijk zachtmoedig, zij zijn de vreemde
overheersching eigenlijk zoo gewend, dat
zij dit als iets vanzelfsprekends aanvaar
den en komen alleen dan in opstand, als
het lot hen soms wat al te hard behandelt.
De Berbers zijn van nature poëtisch aan
gelegd, zij belijden den Islamietischen
Godsdienst en noemen zich Muzelmannen,
wat nauw verwant is aan „Muzen". Deze
Een straat in Casablan-
ca. Dit is de modernste
stad van Marokko, maar
ook de stad van de
grootste tegenstellingen.
zoon van het land is een mensch met een
sterk sprekende fantasie, de speculatieve
geest ligt hem heelemaal niet. Hij heeft
een hang naar het fantastische en het mys
tieke en haat alles wat exact is. Zelden
weet hij precies hoe oud htf is. Htf leeft
rustig en bezonnen, nooit in het moderne
tempo of in de jacht naar geld.
Wie zijn de Berbers echter? Deze naam
hebben de afstammelingen van de Maure-
taniërs en de Numidiërs zichzelf gegeven
sinds de Middeleeuwen. Hoewel zij tegen-
werd onttroond, ontstonden daardoor ver
schillende burgeroorlogen, waarbij de
tegenstelling tusschen de Berbers en de
Arabieren bijzonder scherp aan het licht
trad.
De Berbers hebben toen den heerscher
van Marokko geholpen om stand te hou
den tegen de Christenvorsten in Zuid-
Spanje. Het was echter de wilde strijd
vaardigheid van dit vrije en onafhankelijke
nomadenvolk, dat de kracht bleef, waarop
de Islam steunen moest in Spanje.
Teekenend voor de Berbers is het dan
ook, dat iedere nieuwe familie van heer-
schers, die in Marokko aan de regeering
kwam in de eeuwen, die volgden, steeds
voortkwam uit de ruwe Berbers.
Marokko heeft behalve groote stukken
zeer vruchtbaren grond, ook zijn steppen
meerdere arcadenrijea vindt, is een zuilen
hal, de liwan. Hier heeft men het sanctua
rium met de kibla of mihrad, dat is de ge
bedsnis, die naar Mekka gericht ie en en
kele meubelen, o.a. de kansel, mimbar ge-
heeten. De minarets of torens zijn soms
aan de moskee vastgebouwd, soms staan
zij hiervan geheel los. Deze Islamietische
bouwkunst nu, kan men onderscheiden in
vijf stijlgroepen, n.1. de Syro-Egyptische,
de Moorsehe, de Perzische, de Turksche en
de Hindoe-Ismalietische,
Al deze groepen hebben bij hun mos
keeën minarets, doch terwijl bij de eerste
stijlgroep deze minarets meestal een vier
kanten grondslag hebben, heeft men ze
hoogerop veelhoekig of rond gemaakt, ter
wijl zij eindigen in een peervormige bekro
ning.
In de tweede stijlgroep, nl. die van de
Mooren, is de heele minaret vierkant, de
boog hoefijzer-vormig en dikwijls ver
sierd met kleine bogen. De minaret van de
derde groep heeft een zwaren cylindri-
sehen of afgeknotte-kegel-vorm.
In de Turksche groep zijn de overslanke
minarets bijzonder karakteristiek, terwijl
bij de Hindoe-Islamietische of vijfde groep
de minarets, veelal als hoektorens, worden
bekroond door luchtige koepels.
Niet alleen uit de bouwkunst spreekt de
invloed van den Islam, deze heeft ook de
kunst der door hem onderworpen landen
aan zich dienstbaar gemaakt en de ver
schillende richtingen zijn tenslotte samen
gesmolten tot een homogene Islamietische
kunst, die dus het resultaat is van een
synthese van vele culturen; hieruit is een
Islamietische cultuur voortgekomen met
een heel eigen karakter. De Tadsj Mahal in
Indië is by voorbeeld volkomen verschil
lend van het Alhambra in Spanje, doch
uit beiden spreekt de Islamietische geest
waaruit men duidelijk uitingen van een
zelfde cultuur kan herkennen.
Nu is de groote tijd voor de wintersport
gekomen. In drommen trekken de Holland-
sohe Jo i»c»'6c" Ui, om met
volle teugen van de zuivere berglucht, den'
stralenden zonneschijn én het blinkende
wit der sneeuwvlakten te genieten. Ook
aan de wedstrijden op wintersportgebied
hebben onze landgenooten reeds deelge
nomen. En zelfs met succes.
Zoo heeft de Amsterdamsche ijshockey-
club in een spannenden strijd na een ach
terstand van 12 toch nog een 32 over
winning op de ijshockeyclub van Arosa
woordig veel den landbouw beoefenen,
was het oorspronkelijk een nomadenvolk,
dat in 697/699 door de Mohammedaansche
veldheeren Moesa en Hasan werd onder
worpen, waarna het gedeeltelijk in het
volk der overheerschers is opgelost, omdat
diens zed»a en gewoonten, levenswijze en
karakter vrijwel met de hunne overeen
kwamen. De vroegere heerschers van het
land, de kaliefen, hebben in de vele oor
logen, die het land gevoerd heeft tegen de
Spaansche Christenvorsten, van de Berbers
steeds veel steun ondervonden.
De Arabieren, die in de wereld van den
Islam een zeer bijzondere positie innamen,
zagen in het begin van de tiende eeuw
hun macht bedreigd door de Berbers en
tóen in 1009 de Omajadenkalief Hisjam II
BIJ DE
ILLUSTRATIES r
Hierboven:
Targiba, het traditio-
neele stieroffer in
Marokko.
Links:
De Islamieten wonen
over het geheele land
verspreid, de Israëlieten
in de mellah's of Jood-
sche wijken, waar zij
hun eigen wereldje
hebben.
Rechts boven:
De binnenhof met de
haremvertrekken in het
paleis van den Sultan
te Fez.
en in de hoog-vlakte van Oost-Marokko is
zelfs de invloed van de Sahara merkbaar.
Hoe meer men naar het Oosten komt, hoe
meer de invloed van den Atlas afneemt,
hier treden dan vele waterloopen op en
continentale kenmerken. Men komt in de
rijke streek van Fez, een der vruchtbaarste
gedeelten van Noord-Afrika, Voor de boe
ren zijn landbouw en veeteelt de belang
rijkste bestaansbronnen. De regenval in de
Westelijke gebergten, die zeer aanzienlijk
is, begunstigt de weide-ontwikkeling,
doch de verzorging van het vee is er ach
terlijk, zoodat men hier lang niet haalt uit
de veeteelt, wat er uit te halen zou zijn,
hoewel het Fransche bewind reeds ver
schillende maatregelen ter verbetering
heeft getroffen. Het talrijkst ziet men er
geiten- en schapenkudden, hoender- cn
runderteelt zijn eveneens zeer belangrijk.
De Berbers gebruiken verschillende last
dieren, in de eerste plaats natuurlijk het
schip der woestijn, de kameel, daarnaast
het weinig verzorging vragende ezeltje, de
paarden en muilezels.
Hoewel men in het Oosten van Marokko
petroleum en een aantal andere delfstof
fen heeft gevonden, heeft men deze vond
sten echter nog niet voldoende rendabel
kunnen maken. Doch het verwerken van
phosphaten, die in ongelooflijke hoeveel
heden worden ontgonnen in de buurt van
Casablanca en Marrakesj, geven aan vele
lieden een behoorlijk bestaan.
Een van de merkwaardigste uitingen van
den Islam is zeker de bouwkunst, die uit
verschillende stijl-groepen bestaat, doch
waarin men overal den specialen Islamie-1
tischen invloed kan herkennen.
De architectonische kenmerken vindt
men vooral op het gebied der moskee's,
die, hoewel zij een sterk plaatselijk ka
rakter hebben en een bepaalde vorm niet,
voorgeschreven is, toch van een algemeen
type zijn, namelijk een rechthoekig bin
nenhof, welke sahn heet, met een fontein
er in, waar de geloovigen hun wasschingen
verrichten, welke hof rondom door arca
den-rijen omgeven is. Aan een der zijden,
die breeder uitgebouwd is en waar men
Arosa de strijd om de Sumatra-Cup ge
streden. Trouwens, men kan er zich nau
welijks een voorstelling van vormen, met
welk een eindelooze variatie sport en ku
ren, feesten en vermakelijkheden elkaar
hier afwisselen.
Daar heeft men bijvoorbeeld de skiërs.
Alle dagen vinden er wedstrijden plaats.
Maar ook voor de beginnelingen in deze
mooie sport is gezorgd. De skischool van
Arosa beschikt ov?r tal van leerkrach
ten, onder wie de wereldberoemde mees-
terspringer David Zogg. Beginneling of
meergevorderde voor ieder is er een
passende cursus en zoo is het ook met de
verschillende hellingen en tochten. Er zijn
er, waar men met duizelingwekkende vaart
naar beneden suist; daaraan wagen zich
natuurlijk alleen de volleerde skiërs. Maar
er zijn ook makkelijke, tamme heilinkjes,
en eenvoudige tochten zonder boomen en
verraderlijke bochten, waaraan ook de be
ginnelingen in de edele skisport hun hart
kunnen ophalen. Voor de geoefende ski
springers is er dan nog de Plessurschans,
vanwaar de geweldigste sprongen worden
gemaakt.
Voor de schaatsenrijders is het hi<* niet
minder een paradijs. Zij hebben de keus
tusschen een groot aantal ijsbanen en ijs-
feesten, walsconcoursen, ja zelfs een inter
nationale ijsrevue zorgen voor de noodige
ontspanning en afwisseling, als door de
ernstige sporttraining en de wedstrijden
in hardrijden de spanning te groot dreigt
te worden.
Met zijn beide bergmeren op zoo groote
hoogte is Arosa eigenlijk een bijzonder
heid. De groote Obersee, die een opper
vlakte heeft van 7 ha., is 's winters vooral
weten te behalen. Een uitstekend figuur
heeft de Amsterdamsche club in Zwitser-
lands elegantste wintersportplaats gemaakt.
Trouwens de Nederlanders zijn hier altijd
zeer geziene gasten en men treft ze hier
iederen winter in grooten getale aan. De
jongeren, die hier alle mogelijke takken
van sport kunnen beoefenen, maar ook de
ouderen, die, nog jong van hart, hier ko
men genieten van het gezellige opgewekte
sportleven, van de zuivere, droge berg
lucht, die een tocht in de arreslede langs
de speciaal daarvoor vrijgehouden wegen
tot een waar genot maakt.
Maar hoofdzaak blijft toch de winter
sport in het Plessurdal aan den voet van
den Aroser Weisshorn. Reeds werpen de
wedstrijden om het ekikampioenschap van
Nederland, die hier gehouden zullen wor
den hun schaduwen vooruit. Maar ook de
Nederlandsche sleeërs leven in gespannen
verwachting, want half Februari wordt in
Skihutten op den Bergstadel nabij Arosa,
Foto C. Brandt.
by de liefhebbers van de paardensport in
trek. Hier wordt het skijöring druk be
oefend en ook vinden er geregeld wedren
nen plaats. Op andere, spiegelgladde ijs
vlakten ziet men weer bij voorkeur de
aanhangers van het curlingspel, een soort
kegelspel, dat zich in de laatste jaren in
een steeds toenemende populariteit ver
heugt. Bij dit spel wordt in plaats van
met een bal, met een zware werpschijf
naar de kegels gegooid. Het is vooral onder
de ouderen een geliefd spel en iedere
week worden er bekerwedstrijden gehou
den.
Het Zweefvliegfeest van Arosa en later
nog een wedstrijd voor zweefvliegtuigmo
dellen, schietwedstrijden op pistool en ge
weer en ten slotte nog een aantal schaak-
tournooien kunnen er eenig denkbeeld van
geven, hoe levendig het hier op bijna
2000 m. hoogte toegaat. Geen wonder dan
ook, dat velen die hier een wintervacantie
doorbrachten, jaar op jaar weer onder de
gasten worden gezien
