Gelukkig Paaschfeest
Het feest der Opstanding wordt over
de geheele wereld gevierd
Paaschgebruiken in andere landen
Lachende zonneschijn helpt mede het Paasch
feest tot een tijd van vreugde en blijdschap
te maken
Kostbare Paascheieren
Daar het Christendom zich over de heele wereld heeft verspreid, is het vanzelf
sprekend, dat overal waar de Christenen vasten voet hebben gekregen, ook het
Paaschfeest wordt gevierd, zoodat dit feest niet beperkt is gebleven tot Klein-Azië en
Europa, doch een feest is geworden van de geheele menschheid.
Er is dan ook geen tijd in het jaar, welke zich zoo goed leent voor de broeder-
schaps- en vredesgedachte als juist de Paaschtijd.
Paaschklokken klinken over d« aarde:
liet feest der Opstanding is aangebroken!
De symbolen van de Opstanding, bruis,
vuur, eieren, wijwater, die samenhangen
met de gebruiken in de oostelijke landen,
zijn ook onder vele andere volkeren in
zwan". kent men ook andere vormen,
dew\jk de XIV e van Frankrijk wegschonk.
Hiervan was alleen het omhulsel van goud,
de schalen zelf waren leeg. De gunstelin
gen van den koning kregen zoo'n ei, dat
door een druk op een veer opensprong en
dan den inhoud toonde, een ring, een edel
gesteente of eon ridderorde
ters Judaspoppen, die met behulp van vuur
werk tot explosie worden gebracht. Zon
der veel geknal gaat het daar nu eenmaal
niet!
Op één plaats in de wereld richten zich
bij het Paaschfeest de gedachten van het
geheele Christendom: op Jeruzalem, waar
zich de Christentragedie heeft afgespeeld.
Op een heuvel verheft zich de grafkerk.
Een zilveren plaat geeft de plaats aan,
waar eens Christus' kruis heeft gestaan.
Achter een verguld hek ligt het rotsgraf,
waarin Jezus na zijn kruisdood bijgezet
werd. Op Paaschmorgen beweegt zich een
dicht opeengedrongen menschenmenigte,
Christenen en Arabieren, in Oostersche
bontheid, dooreen naar de heilige plaats
van het Christendom.
Roomsche en Grieksche kerken vieren
het feest der Opstanding met pontificale
missen en Paaschprocessies. In rijk met
goud versierd ornaat schrijdt de Grieksche
patriarch met hoogopgeheven fakkel, het
symbool van het Heilige Vuur, door het
portaal van de grafkerk. Op een verhoo
ging verricht hij de voetwassching, waarbij
het volk nederknielt en zingt.
Van alle kerken in Jeruzalem galmen de
klokken.
Aan het heilige vuur steken nu de gees
telijken de gewijde Paaschkaarsen aan en
ook de volksmenigte verdringt zich met
haar kaarsen om de heilige "fakkel, opdat
allen deelachtig zullen worden aan het
Licht, dat de herrezen Christus door Zijn
offer de gansche wereld heeft geschonken.
v eie glooien in net land voelden hua
hart onrustig kloppen, als zij zoo'n Paasch-
ei ontvingen. Degeen, die gewend was een
Paaschei te krijgen, dat slechts aan be
voorrechten werd geschonken en zich nu
met een gewoon moest vergenoegen, wist,
dat hij de gunst van den koning verloren
had. Daarentegen ondervonden anderen,
die een bijzonder ei ontvingen, weer groo-
te vreugde.
De Lavallière werd voor het eerst door
een dergelijk Paaschei erop attent ge
maakt, dat hij in de gunst van den koning
was gekomen.
Men kende in de achttiende eeuw na den
dood van den Zonnekoning aan het Fran-
sche Hof nog andere soorten kostbare
Paascheieren. Deze waren door de meest
beroemde schilders uit dien tijd versierd
met miniaturen.
Iedere bekende schilder werd door den
koning, door prinsen, hertogen, graven en
rijke edellieden aangezocht, enkele Paasch
eieren, meestal van porcelein vervaardigd,
met voorstellingen te versieren. Deze klei
ne beschilderingen werden vaak beter be
taald dan groote schilderstukken.
Watteau kreeg eens voor het aanbrengen
van een miniatuur op een Paaschei van Lo-
dewijk XV tien maal het gewicht van het
beschilderde ei in goud uitbetaald.
Wie voor het Koninklijk Hof Paascheieren
te versieren kreeg, kon bovendien er op re
kenen, dat hem de groote eer te beurt viel
op Paschen aan de koninklijke tafel als
gast mede aan te zitten.
Dergelijke Paascheieren kan men thans
De mooiste Paascheieren werden aan het
Russische Hof ten geschenke gegeven en
bij de kroonschatten bewaard. De eieren,
die aan de leden der Russische Czarenfami-
lie met Paschen geschonken werden, voor
al die, welke de Czaar en Czarin ontvangen,
waren meestal met goud en de kostbaar
ste edelsteenen bezet. In een gouden
Paaschei, dat meer dan een eeuw geleden
aan Nicolaas I werd overhandigd, waren de
vijf werelddeelen gegraveerd. De grenzen
van Rusland waren door kleine diamanten
aangegeven, Moskou en St. Petersburg door
groote flonkerende diamanten. Een kunste
naar werkte maandenlang aan het vervaar
digen van een dergelijk Paaschei.
In 1858 kreeg Alexander II een Paaschei
van de Czarin dat eveneens uit goud ver
vaardigd was en waarop de beeltenissen
van alle tot dien tjjd bekende Czaren ge
graveerd waren.
Niet zoo kostbaar, maar toch altijd nog
zeer duur waren de Paasoheieren, die Lo-
nog in verschillende Fransche kasteelen
aantreffen. Een aantal ervan wordt in hel
slot van Versailles bewaard.
On^bveer een eeuw geleden kwamen
dergelijke Paascheieren in Parijs opnieuw
in zwang. Alleen werden zij toen niet door
beroemde kunstenaars beschilderd, maar
door jonge meisjes, die hier een zekere
handigheid in hadden en slechts weinig
loon verlangden Men kon reeds voor er
kele stuivers in het bezit van een dergeli
Paaschei komen,
Een zeer waardevol Paaschei en m
schien wel het grootste, dat ooit gemar
is, liet in 't jaar 1929 een multimillionnr
en zonderling in Californië voor zijn doch'
en schoonzoon maken. Het was een re
achtig ei van bordpapier, dat tusschen tv
heuvels geplaatst was. Het ei bevatte e
met alle comfort ingericht landhuis, dat
oude zonderling zijn dochter en haar rr
al? Paaschgeschenk gaf, nadat de reus?
tige schaal door de arbeiders verwijd
was. De afgebroken schaal diende ver
gens als brandstof voor een groot Pae
vuur
Rechts:
In het oude Rusland was het hoogtepunt
van het Paaschfeest de offertafel, een met
bijzondere spijzen rijk voorzienen disch.
Links:
De Paaschprocessie, waaraan de geheele
bevolking en het garnizoen deelnemen,
trekt met al de pracht en praal van de
Grieksohe kerk door de stad.
waarin het Paaschfeest wordt gevierd.
In ons land, vooral in de provincies Lim
burg en Noord-Brabant gaan de kinderen
met mooi versierde Paaschkransen van
deur tot deur.
Engeland kent eveneens de eierspelen
van Paschen; aan het „eierrollen" in Pres
ton nemen soms meer dan 30.000 kinderen
deel. M de Westminsterabdij wordt een
gi/t v«« den koning verdeeld in den vorm
van rooée en witte geldbeurzen, en wel
dubbel zooveel ala de koning jaren oud is.
Ia een dorp in Kent wordt sinds de
twaalfde eeuw tijdens de Kerkpaaschdienst
eea gave van 1000 koeken verdeeld.
In Rome luistert men het Paaschfeest op
met bloeiende takken, palmbladeren en
kruisen, die op de straat te koop worden
aangeboden en in de St. Pieterskerk heeft
een processie plaats van de geheele geeste
lijkheid, die palmtakken met zich mee
draagt.
Wereldberoemd is de Stille Week in Si-
lezië, die doorgebracht wordt met schitte
rende processies en feesten. In vele plaat
sen wordt het lijden van Christus daar nog
in het openbaar voorgesteld; de in bontge
kleurde kleeren gekleede broederschappen
en vereenigingen trekken naar de drie
kruisen op den Calvarieberg. In de kerken
vinden voetwasschingen plaats.
Op Paaschdag zelf echter wijkt de ker
kelijke ernst voor vroolijke volksfeesten,
hefr hoogtepunt hiervan is het verstoppen
van het beeld van de Madonna en de Hei
ligenbeelden.
Een historisch Paaschfeest beleefde Sici
lië in 1282 toen de, door de Franschen ge
knechte bevolking op tweeden Paaschdag
in een vreeselijk bloedbad, waarbij in Pa-
lermo, Catania en Messina 20.000 Fran
schen als slachtoffer vielen het is de
zoogenaamde Siciliaansche Vesper zich
van het juk der onderdrukkers bevrijdde.
Ook in verschillende plaatsen in Spanje
worden de kerkaltaren het tooneel van het
lijdensverhaal.
In tegenwoordigheid van Romeinsche
voetknechten en engelen nemen de monni
ken den Gekruisigde van het kruis af en
leggen Hem in een glazen sarcophaag, ter
wijl in de kerk ieder der aanwezigen een
groote waskaars aansteekt. Daarna trekken
groote processies door de straten, voorafge
gaan door in witte gewaden gekleede kruis
dragers, wier gezichten door sluiers bedekt
zijn.
Na de kerkelijke feesten en processies is
Paschen ook hier een vroolijk volksfeest en
reeds te voren gaat het, bij het inkoopen
van de arme Paaschlammetjes voor den
Paaschmaaltijd, vroolijk toe.
In Zuid-Tyrol komen op Goeden Vrijdag
de boeren uit de bergen van hun boerde
rijen in de Alpen naar beneden naar Bol-
zano. Daar kan men op de Goede-Vrijdag-
markt bont gekleurde eieren koopen en le
vende witte konijntjes, met een krans van
groen om hun hals, die als levende Paasch-
symbolen in de Paascheiermandjes zitten.
In de kerken wordt het Allerheiligste uit
gestald, op Paaschzaterdag wordt het ver
vangen door een levensgroote engel, waar
boven de herrezen Christusfiguur zweeft.
BIJ DE
ILLUSTRATIES.
Rechts:
Een Roemeensch Paasch
feest zonder het offerlam
is niet denkbaar. In de da
gen, die aan .het feest
vooraf gaan, ziet men op
straat talrijke verkoopers
van offerlammeren.
Links boven:
In de Romaansche landen
volgen op de kerkelijke
Paaschvieringen de volks
feesten, waarvan de Feria
in Sevilla vooral beroemd
geworden zijn door de
kleurige kleedij, waarmee
de vrouwen zich dan
tooien.
Feesten der Opstanding, Vuur- en water
wijdingen volgen dan op Palmzondag.
Een Hongaarsch Paaschgebruik is de
Paaschdoop, waarna op Paaschmorgen de
meisjes door de jongelui in het water wor
den gegooid, in beken, vijvers of voeder-
troggen.
In Boedapest en andere steden hebben
deze ruwe Paaschgebruiken zich in den
loop der eeuwen zóó verfijnd, dat de dames
door de cavaliers slechts nog met.... par
fum bespoten worden, wat zij zich heel
graag laten welgevallen.
In Roemenië schrijft men het Paaschbad
in de vrije natuur een geneeskrachtigë wer
king toe en de boeren houden de dooden-
wacht bij het Heilige Graf.
De middernachtelijke godsdienstoefening
is het hoogtepunt van het Paaschfeest en
het Paaschei speelt op den Balkan eenzelf
de rol als bij ons.
In de Grieksche steden worden op de
straten roodbeschilderde offerlammeren ten
verkoop aangeboden, om in den Paasch-
nacht geofferd te worden. Met schieten en
trompetgeschal, met autogetoeter en in de
havensteden met het geloei van de scheeps-
sirenes wordt in den Paaschnacht een
belsch kabaal gemaakt. De jeugd schept er
een bijzonder genoegen in, Judas den Ver
rader, in den vorm van een opgevulde pop
op te hangen. In de Grieksche dorpen be
zoeken de boeren de nachtelijke godsdienst
oefening. Het Heilige Graf in het midden
der kerk wordt opengesteld en met bloe
men en kaarsen versierd. Als de pope het
altaar betreedt, is dit het teeken tot het
aansteken van de stukken vuurwerk in de
dorpskerk. De pope ziet glimlachend toe,
laat het wierookvat zwaaien en wijdt de
kerk weer met wijwater. Als besluit van
de Paaschgodsdienstoefening wordt de baar
in feestelijke processie van het Heilige Graf
naar het kerkhof gedragen.
Het mooie Oud-Russische Paaschfeest met
zijn palmmarkt, zijn middernachtelijk Op-
standingsfeest in de bontgeschilderde koe
pelkerken, waarbij door het geheele Cza-
renrijk het mooie „Kristos woskresz"
(Christus is verrezen) klonk en met het
wisselen van den broederkus gedankt werd
mét de woorden: „Ja, hij is waarlijk ver
rezen!" behoort, nadat de Bolsjewieken aan
het bewind gekomen zijn, reeds lang tot
het verleden. Sinds tijdens de laatste Chris
telijke Paaschnachten de kerkelijke Paasch-
viering der geloovigen door de goddeloozen
verstoord werd en spreekkoren godslaste
rend door de kerken trokken, sinds het
meerendeel van deze kerken afgebroken of
als clubhuizen ingericht is, sindsdien zijn
óok de Oud-Russische Paaschgebruiken met
dc scherpste middelen uitgeroeid en de
Paaschklokken verstomd.
Merkwaardig is een Paaschgebruik bij de
Kaukasische Tsjewsoerenmeisjes, die zich
volgens de berichten van reisbeschrijvin
gen op Paaschmorgen naar den stal bege
ven en daar gezicht en haar met mest
water wassen; dit kwalijk riekende
„Paaschwater" moet bijzonder goed zijn
voor den haargroei in het volgende jaar!
De Mexicanen koopenvan de straatven-
Rechts boven:
Het ei als Paaschsymbool vindt men bijna
overal terug, zelfs in Jeruzalem, waar het
eiertikken zeer in zwang is. Degene, wiens
ei bij het tegen elkaar tikken niet breekt,
heeft in het komende jaar geluk.
