PORTRET DE INTERNATIONALE TOESTAND DEZE WEEK IN NEDERLAND DE WERELD IN KAART VAN DE WEEK Nog altijd blijft de politieke maal tijd sterk gekruid, al zijn wij daar aan langzamerhand zoo gewend, dat wij het nauwelijks nog kun nen constateeren. Toch is 't duide lijk, dat de toestand in het Verre Oosten hoogst ernstig is gewor den. De toestand in het Verre Oosten. Volgens het Chineesche program zullen de nlet-strijdkrachten tegen het einde dezer maand uit Hankau worden geëvacu eerd, terwijl tegelijkertijd het buitenland- sche departement naar Tsjoenking zal worden overgebracht, gelijk dat met alle burgerlijke besturen het geval zal zijn. Uiteraard blijven de militaire op hun post. In den sector van Hoekau is naar het schijnt de rust voor eenigen tijd terugge keerd. Deze rust zal echter slechts van korten duur zijn, daar regelmatig nieuwe Japansche troepen ter versterking worden aangevoerd. In de internationale concessie van Sjanghai is het weer tot een aantal moordaanslagen op vooraanstaande per soonlijkheden gekomen. Japan heeft de handen meer dan vol aan den strijd met China, dat bleek ondubbel- De Vorstelijke Familie op reis. Terwijl H.M. de Koningin reeds enkele weken in het buitenland vertoeft, heeft thans ook het Prinselijk Paar zijn vacantie aangevangen. Per auto is het gehee'e Prinselijke gezin bij Oldenzaa! de grens overgegaan, om in Heiligendam, in een der villa's van den Groothertog van Mecklen- burg, enkele weken aan de kust der Oost zee door te brengen. Onder de hoede van haar verzorgster jonkvrouwe Feith maakt de kleine Prinses Beatrix de reis mee; zij krijgt het buitenland dus zeker niet te laat te aanschouwen! Een stukje Hollandsche bodem hebben de vorstelijke reizigers overigens meegenomen, want het jacht „Piet Hein" werd naar de haven van War- nemünde verscheept, opdat Prins en Prin ses het aldaar voor het maken van tochtjes langs de kust kunnen gebruiken. Intusschen heeft H.M. de Koningin haar perste vacantieverblijf in Zwitserland ver laten en met Haar gevolg haar intrek ge nomen in het Waldkurhaus Bad Weissen- burg. H.M. heeft haar keus op deze bad plaats laten vallen, omdat zij hier baat voor haar gezondheid hoopt te vinden. Zij heeft in Bad Weissenburg namelijk vroe ger ook reeds gekuurd. Economische delegatie naar Indië. Drie reizigers met een geheel ander doel dan het vinden van rust en ontspanning zijn op het oogenbiik met de „Johan van Oldenbarnevelt" onderweg naar onze Oost. Het zijn mr. G. H. C. Hart, hoofd van de achtste afdeeling van het departement van Koloniën, de heer J. de Waard, referen daris van het departement van Economi sche Zaken en prof. H. A. Kaag uit Til burg, tezamen vormende de delegatie, welke Ier bevordering van het economisch contact tusschen Nederland en Indië, een bezoek van eenige maanden aan onze overzeesche gewesten gaat brengen. Een tegenbezoek van enkele Indische hoofd ambtenaren aan Nederland zal op deze reis volgen en het ligt in de bedoeling, dat deze reizen, indien zij aan de verwachtingen beantwoorden, op gezette tijden zullen worden herhaald. Men stelt zich voor, het doel: bevordering der economische samen werking te bereiken door besprekingen te openen over de mogelijkheid van verrui ming van den wederzijdschen steun, over contingenteeringen en clearingaangelegen- neden. de ontwikkeling van de Indische industrie in verband met de Nederland- sche, enz Tot nog toe werden al derge lijke onderwerpen schriftelijk behandeld, doch men verwacht meer van mondeling overleg. De delegatie zal verschillende in dustrieën op .Java bezoeken, besprekingen voeren met den gouverneur-generaal, den directeur van Economische Zaken in Indië, enz. In Indië aangekomen, zal de Neder landse delegatie met drie Indische hoofdambtenaren worden uitgebreid, zoo dat een commissie van zes zal worden ge vormd, die onder leidin„ zal staan van den directeur van Economische Zaken in Indië, den heer Van Mook. Het lijdt geen twijfel, el eetdergelijke werkwijze, die gelegen- zinnig uit het feit, dat het de Olympische Spelen voor 1940 moest afzeggen. Daarom is men niet verwonderd uit Tokio de na drukkelijke verklaring te vernemen: „Wij willen geen oorlog met Rusland". Aldus heeft de woordvoerder van het departe ment zich uitgelaten. In een communiqué, dat de Japansche regeering uitvaardigde, beluistert men, in hoe weinig positieve bewoordingen het ook gesteld mag zijn, niettemin het positieve verlangen politieke complicaties zooveel mogelijk te vermijden. Scheen het eenige dagen geleden, dat men langs diplomatie- ken weg was vastgeloopen, thans schijnen nieuwe mogelijkheden tot een vergelijk te komen, aan de orde te zijn. De legerleiding heeft tenminste aan de diplomatie overge laten deze zaak te regelen. Mochten verdere onderhandelingen mislukken, dan over weegt men te Tokio een militaire expert naar den heuvel Tsjangkoefeng te zenden, om de situatie daar nader te bestudeeren. Volgens de verklaring van den Japan- schen woordvoerder is echter ook het ge duld van zijn land begrensd. Tevens vond men gelegenheid erop te wijzen, dat de buitenlandsche bladen het incident hebben opgeblazen. Een feit blijft intusschen, dat de Japansche pers onmiddellijk alarm heeft geslagen, welk rumoer echter als bij too- verslag is gesmoord. Wellicht zal hier langs diplomatieken weg nog een vergelijk moge lijk zijn. Daarmede zullen echter veel woorden en veel tijd gemoeid zijn. heid geeft tot mondelinge gedachtenwisse- ling, zal de economische betrekkingen tus schen Moederland en koloniën ten goede komen. Landbouwvraagstukken te Roermond besproken. Te Roermond hield de Katholieke Neder- landsche Boeren- en Tuindersbond zijn algemeene vergadering, waarin minister Steenberghe den scheidenden voorzitter, den heer Verheggen, zijn waardeering voor diens werk betuigde en den nieuwen lei der, den heer Fleskens, een welkom toe riep. Voor het overige besprak de minister in zijn rede de moeilijkheden waarmede de landbouw in ons land nog altijd te kampen heeft. Evenals hij in een dezer dagen te Meppel gehouden toespraak heeft gedaan, herinnerde de minister er ook nu aan, dat de regeering bij het nemen van maat regelen om den landbouw voor den onder gang te behoeden, aanvankelijk in de meening verkeerde, dat zij slechts van tijdelijken aard zouden zijn. Nu evenwei het internationale ruilverkeer door beper kende bepalingen in vrijwel alle landen bij voortduring belemmerd blijft, waar door vooral onze landbouw, die het hoofd zakelijk van den export moet hebben, nog weinig uitzicht heeft op betere tijden, blij ken de genomen beschermingsmaatregelen meer en meer van blij venden aard te moeten zijn. In zijn rede te Meppel ging minister Steenberghe dan ook reeds zoo ver te betoogen, dat het niet langer zin heeft van crisismaatregelen te spreken, doch dat wij al wat de regeering in het be lang van den landbouw doet, beter kunnen betitelen met den naam van „economische maatregelen op het gebied van den land bouw". Het centrale vliegveld. Het voornemen van de regeering, een centraal vliegveld aan te leggen bij Leider dorp, waardoor Schiphol als internationale luchthaven tot het verleden zal behooren, houdt nog altijd de gemoederen in be weging. Thans heeft ook de Utrechtsche Kamer van Koophandel zich over deze plannen uitgesproken. Het blijkt, dat de Utrechtsche Kamer niet geheel afkeerig staat tegenover het voornemen der regee ring, want de bestaande toestand acht men voor Utrecht onvoordeelig, omdat de inter nationale luchtvaartmaatschappijen be zwaar hebben tegen het tweemaal landen (te Amsterdam en Rotterdam), hetgeen er op den duur tot zou kunnen leiden, dat ons land in het internationale luchtverkeer gemeden wordt. Ongetwijfeld zou ook Utrecht daarvan schade ondervinden. Voor Utrecht zou een centraal vliegveld, mits door goede wegen met de stad verbonden, dan ook wellicht de juiste oplossing kun nen zijn, aldus is de opvatting van de Utrechtsche Kamer, door haar voorzitter dr. F. K. Fentener van Vlissingen onder woorden gebracht. Weg met de zeehonden De zeehonden blijken nog steeds den vischstand in onze kustwateren zeearmen en riviermonden te bedreigen. Althans zijn bij K.B. weer bepalingen vastgesteld omtrent het toekennen van premies voor het dooden van deze schadelijke dieren Het Tsjechoslowaaksche probleem. Ook hier kan bezorgdheid voor het be houd van den Europeeschen vrede gewet tigd zijn. Immers de Tsjechische regeering legt de laatste hand aan het Nationalitei tenstatuut, dat dezer dagen gepubliceerd zal worden. Alvorens het parlement echter tot behandeling zal overgaan, krijgt de Sudetenduitsche partij de gelegenheid van een en ander kennis te nemen. De regee ring is zeer toegeeflijk, hetgeen men van de Henlein-partij nu juist niet kan zeggen, die staat op inwilliging van haar eischen voor de volle 100 De kruik gaat zoolang te water tot zij breekt. Internationaal is Berlijn in deze zaak gemoeid en het doet er alles voor de kwes tie in der minne te regelen, want voor dreigende ontwikkelingen voelt het Derde Rijk thans blijkbaar minder dan ooit. Ge heel vreemd daaraan zal ongetwijfelo het bezoek van Hitiers adjudant kapitein Wiedemann aan Lord Halifax niet zijn. Hitier schijnt een neutraliteitsstaat Tsje- choslowakije, in den geest van het België van voor den Wereldoorlog, te willen be vorderen, maar het is nog zeer de vraag, of het betreffende land dit zelf zou toe juichen. Achtergrond van deze overwegin gen vormt natuurlijk het Duitsche verlan gen Tsjechoslowakije bevrijd te zien van de bondgenootschappen, die Berlijn in zijn bewegingsvrijheid belemmeren. Het schijnt evenwel, dat men te Praag niet bereid is. Rusland van het Tsjechische, politieke firmament te verwijderen, hetgeen Duitsch- land natuurlijk een doorn in het oog is. Hoezeer men te Praag ook gesteld .is op een non-agressie verdrag, men zal ook daar niet vergeten zijn, dat Oostenrijk enkele maanden geleden een dergelijke garantie door Berlijn als een vodje papier zag verscheuren. GEEN RECLAME LANGS DEN RIJN! Verleden najaar organiseerde het pro vinciaal bestuur der Rijnprovincie met vertegenwoordigers van den staat, der Rijngemeenten, van industrie, scheepvaart en cultureele organisaties, een reis langs den Rijn van Wiesbaden naar Keulen. Het resultaat van deze reis is, dat men thans overal langs dit gedeelte van den Rijn de al te opdringerige reclame heeft verwijderd. Alleen in het district Koblenz werden 2000, in het kanton Ahrweiler 900 reclameborden en opschriften, die het landschap ontsierden, verwijderd. Voor de beplanting van de oevers zijn verder uni forme regels vastgesteld. Dezer dagen heeft nu ook een dergelijke reis van Keulen tot aan de grensstad Em merde plaats gehad, bij welke gelegenheid de gouverneur der Rijnprovincie sprak van het „ontaarde landschap", een pro bleem, dat haast nog dringender om een oplossing vx'oeg dan dat van de ontaarde kunst". Van de 168 km oever, die voor den landbouw worden gebruikt, is op twee der den van den afstand boom noch struik te zien. Hierin wil men thans verandering brengen, terwijl men, evenals men dat reeds met den middenloop van den Rijn gedaan heeft, een commissie in het leven wil roepen, die in het bijzonder met de oplossing van deze vraagstukken voor den NederyRijn belast zal zijn. binnetfr het watergebied van het rijk. De premie is 2.per zeehond en om haar te verkrijgen, moet men in tegenwoordigheid van tien burgemeester of een door hem aangeWezen persoon de voorvinnen van het Buitgemaakte en gedoode dier afsnij den. Tegen overlegging van deze bewijs stukken ontvangt men dan een verklaring, op vertoon waarvan aan de gemeente secretarie de premie wordt uitbetaald. Wie dus de maand Augustus aan het zeestrand of aan de Zeeuwsche of Zuid-Hollandsche wateren doorbrengt, weet, waarmee hij zich onledig kan houden en bovendien zijn vacantie nog productief kan maken MEER MILLIONAIRS IN AMERIKA. Volgens de laatste statistiek zijn er in Amerika weer meer millionairs dan in de voorgaande jaren. Terwijl Amerika in de jaren 1935-1936 slechts 41 millionairs (personen met een inkomen van een mil lioen dollars) werden geregistreerd, is hun aantal thans tot 61 gestegen. Bij dit aantal zijn natuurlijk met opgenomen de personen met een reeds bestaand vermogen, dus degenen, die wel millionair zijn, doch geen millioen dollars per jaar als inkomen ge nieten. Toch heeft Amerika in dit opzicht wel betere jaren gekend, b.v. in 1929, toen niet minder dan 513 menschen in de Véreemg- de Staten tot degenen behoorden, die een millioen dollars als jaarlijksch inkomen genoten. De meeste millionairs vond men in New York en op de tweede plaats kwam Pennsylvania. New York huldigt de wereldvliegers. De Amerikaansche millionnair Howard Hughes en zijn reisgenooten werden op grootsche wijze gehuldigd, nadat zij het wereldvliegrecord hadden verbeterd. WERELDHANDEL LEEFT OP. Langen tijd heeft de crisis zich in de scheepvaart geducht doen voelen. Daarin is nu blijkens de door Lloyds regelmatig uitgegeven scheepvaartstatistieken, een be langrijke kentering ingetreden. Niet alleen in Nederland, maar in vrijwel alle landen der wereld Frankrijk maakt een uit zondering heeft de scheepvaart onver wacht een hooge vlucht genomen. In het bijzonder betreft het hier den vrachtdienst met stoom- en motorschepen. Het zeilschip zag zijn bevrachting terugloopen en zijn gezamenlijke tonnage bedraagt nog niet 1 van die der stoom- en motorschepen. Deze verandering ten goede is ingezet in den herfst van 1936 en leidde in enkele weken tot een hoogconjunctuur. De han delsvloten namen hand over hand in om vang toe, daar in vele gevallen de regee ringen der verschillende landen deze op- waartsche beweging gestimuleerd hebben. Reeds in het jaar 1936/37 (Juli/Juni) kon een toename van de wereldvloot met 1.222.381 bruto register ton worden ge boekt. In het thans verstreken jaar 1937/38 is die toename bereids nog groot-er geble ken. Daarmede heeft de wereldvloot een tonnage bereikt van 67.86.511 b.r.t. en overtreft het jaar van den laagsten stand, 1935, reeds weer met 2.960.541 ton, terwijl men nog 2.284.529 ton verwijderd is van het recordjaar 1931. In de tabel van de reeds genoemde Lloyds statistiek neemt Nederland de tiende plaats in. Het Britsche rijk gaat aan het hoofd, dan volgen de Dominions, de Vereenigde Staten, Japan, Noorwegen, Duitschland, Italië en Frankrijk. Merk waardig is ook uit deze tabel te zien, hoe in de verschillende landen de stijging is verloopen. Spanje behoort tot de weinige landen, die een teruggang vertoonen, het geen uit den aard der zaak aan den burger oorlog te wijten is. Voor het boekjaar 1938 bedraagt de gezamenlijke tonnage van Spanje's vloot zelfs minder dan een mil lioen ton. Daar staat tegenover de enorme stijging, die Japan te zien geeft met ruim 700.000 ton, Noorwegen met ruim een half milllioen en Griekenland met iets minder dan een half millioen. Die toename in Griekenland bestaat hoofdzakelijk uit schepen, die uit den vreemde aangekocht zijn, geen nieuwbouw dus. Sedert het vorig jaar is Nederland's vloot toegenomen met 221.000 ton. Merk waardig is, dat de Vereenigde Staten over het afgeloopen boekjaar nog een teruggang van bijkans een half millioen te zien gaven, te wijten aan afbraak en verkoop van materiaal aan het buitenland, Spanje in het bijzonder. HOEVEEL ROODHUIDEN ZIJN ER NOG Het Regeeringsbureau te Washington, dat heeft te waken over het welzijn van de nog in leven zijnde Indianen, conclu deert, dat hun aantal van 266.000 rond 1900 is opgeklommen tot pl.m. 337.400 in 1938. Het geboortecijfer is nog vrij hoog; in zooverre heeft de aanraking der blanken geen invloed op de Roodhuiden gehad. Maar ook het sterftecijfer blijft nog aan zienlijk, ofschoon de Amerikanen in de laatste jaren veel voor de gezondheid der Roodhuiden hebben gedaan en vooral uit breiding van besmettelijke ziekten tijdig kon worden voorkomen. BIJ DE KAART. De Amerikaansche Minister van Binnen- landsche Zaken heeft medegedeeld, dat de uitvoer van helium naar Duitschland is vertraagd, omdat het contract, waarbij de Zeppelin-Maatschappij moet garandee- ren, dat dit gas niet voor militaire doel einden zal worden aangewend, nog niet is geteekend. De Wet in de Vereenigde Staten verbiedt n.1. de levering van helium voor militaire doeleinden. Bovendien schijnen Amerikaansche des kundigen van oordeel te zijn, dat Duitsch land veel meer helium zou hebben aan gevraagd, dan voor de vulling van het nieuwe luchtschip noodig is. KANSAS OKLAHOMA LOUIS TEXAS HET HELIUM IN AMERIKA. De Vereenigde Staten zijn naast Rus land het eenige land waar helium in groote hoeveelheid wordt aangetroffen. Zoodoende bezitten zij dus bijna een mono polie op dit gebied. In 1908 werd ontdekt, dat helium een bestanddeel was van brongassen in Kan sas, doch hoe het daaruit kon worden af gezonderd, wist men aanvankelijk niet. Toen tijdens den wereldoorlog Engeland er bij de Vereenigde Staten op aandrong groote hoeveelheden van het gas ter be schikking te krijgen voor het gebruik in luchtschepen, werd een nieuw onderzoek ingesteld. Daarbij bleek, dat de natuur lijke gassen die ontwikkeld werden in bronnen in Petrolia in den staat Texas, voor één procent uit helium bestonden. De wijze van winning werd bestudeerd en dit leidde er toe, dat aanzienlijke hoe veelheden helium werden gewonnen. Toen de vindplaats te Petrolia uitgeput was, liet de Amerikaansche regeering naar nieuwe terreinen uitzien en in 1927 werd Z.Exc. Mr. J. A. N. PATIJN. De te Kopenhagen gevoerde be sprekingen tusschen de ministers van Buitenlandsche Zaken der z.g. Oslo-Sta ten, doen in deze dagen veler oogen zich richten op de figuur van Minister Patijn, die op deze confe renties ons land heeft vertegenwoor digd. Z.Exc. Mr. J. A. N. Patijn heeft reeds een lange loopbaan als diplo maat achter zich. Na zijn promotie aan de Leidsche Universiteit werd hij aangesteld als attaché aan de Siameesche legatie te Parijs, waar hij op uitnoodiging van den toen- maligen koning van Siam eenige ontwerpen maakte ter verbetering van de wetgeving in Siam. Vervol gens maakte Patijn een Japansche reis om er de sociale toestanden te bestudeeren. Terug in het vaderland, werd hij aangesteld aan de Gemeente-secre tarie, afdeeling Bedrijven, te 's-Gra- venhage, waar hij successievelijk op klom tot afdeelingschef. Na van 1911-1818 de gemeente Leeuwarden te hebben bestuurd, werd mr. Patijn in laatstgenoemd jaar tot burgemeester van Den Haag benoemd. Gedurende 12 jaar heeft hij aan het hoofd dezer gemeente gestaan en onder zijn bestuur hebben ingrijpende veranderingen en vele verbeteringen plaats gevonden. Na zijn aftreden als burgemeester van Den Haag bleef Mr. Patijn daar wonen. Zijn ambtelooze periode was echter van korten duur. In Feb. 1931 werd hij benoemd tot gezant te Rome, daarna te Cairo en vervolgens te Brussel. In Oct. 1937 volgde zijn be noeming tot minister van Bmnenl. Zaken, welke post in het kabinet Coiijn aanvankelijk door den minis ter-president zelf was bekleed. in Amarillo in Texas de grootste fabriek van dit soort gebouwd. Hier bevatte het opgevangen gas 1.75 procent helium. De Amerikaansche regeering heeft de uitsluitende rechten voor helium-winning. Naast de gebieden in Texas, heeft zij zoo danige terreinen ook aangekocht in Dexter (Kansas) en Thatcher (Colorado). Het gas, dat van zeer groote diepte uit den grond komt, wordt gebracht in een ruimte van zoodanig lage temperatuur, dat alle gassen behalve helium, daarin tot vloeistof worden, waarna het helium weg gezogen wordt. Helium is op één na het lichtste bekende gas. Waterstof is weliswaar nog lichter en heeft daardoor een grooter hefvermogen, doch helium heeft het voordeel, dat hei onbrandbaar is en minder vaak ververscht behoeft te worden. Op deze kaart zijn alleen aangegeven de spoorwegen tusschen de vindplaatsen en de verscheephavens, waarvan New Or- leans de belangrijkste is. EIGENAARDIGE CIJFERS UIT LONDEN. Het statistische jaarboek van Londen bevat niet alleen zeer belangrijke gegevens van allerlei aard, o.m. dat deze wereld shad bijna 8Y4 millioen inwoners telt en dat de totale lengte van zijn straten 2.325 mijl bedraagt, doch men vindt er tevens cijfers in vermeld, die een eigenaardigen en soms ook amusanten kijk geven op het leven in deze metropool van het Britsche rijk. Zoo kan men er bijv. in lezen, dat de Londenaar gemiddeld slechts 3 uur en 12 minuten daags de zon krijgt te aan schouwen. Verder moet er genoegen mee nemen, dat het 187 dagen in het jaar regent en dat hij bovendien nog 42 dagen met de beruchte Londensche mist is gezegend. Ten slotte kan men uit dit interessante boekwerk nog leeren, dat jaarlijks 17000 personen de aandacht van de politie op zich vestigen door onder den invloed van alcohol meer of minder ernstige dwaas heden te begaan. PROF. LIESEGANG 80 ÏAAR OUD. Men noemt Helmut Liesegang den schil der van bet Nedevrijnsche landschap. In Duisburg geboren, verbracht hij zijn jeugd in Kleef, terwijl hij reeds tijdens zijn stu dententijd aan de Dusseldorper kunstaca demie lange studier -izen in het kustenge- bied van Nederland, België en Frankrijk, alsmede naar- de Duitsch-Friesche kust maakte. Later jeeïde hij maandenlang in de kleine stadjes Kleef, Rees, Kalkar en Emmerik aan onze grens, waar hij hei typische Nederduitsche landschapsbeeld schilderde. Twee maal woonde hij ook een half jaar in het „doode Brugge" in den ban van het stille Bageinhof en al die vele andere motieven der „doode stad". Ook Hollandsche landschappen werden door Liesegang. die thans zijn 80sten veriaardag viert, herhaaldelijk geschilderd HONGARIJE VIERT FEEST. Ter gelegenheid van den 900sten terugkeer van den sterfdag van Koning Stephanus, vieren de Hongaren dezer dagen feest. Onze foto toont het Domplein te Szeged, de stad, waar een aantal herdenkingsplechtigheden plaats vinden.

Historische kranten - Archief Eemland

Soester Courant | 1938 | | pagina 16