PORTRET
DE INTERNATIONALE TOESTAND
DEZE WEEK
WERELD
I
IN NEDERLAND
VAN DE WEEK
Merida
CordobsTg
Juli en Augustus waren in 1914
de fatale maanden van Europa.
In dezelfde maanden van 1938
vragen velen zich met angst in
het hart af, of een dergelijke
catastrophe opnieuw over Europa
komen zal. Vastgesteld kan ech
ter worden, dat de argumenten,
die er voor spreken» dat het niet
tot een oorlog komen zal, in de
laatste weken vermeerderd zijn.
Men mag er met goed recht op
hopen, dat Europa dezen zomer
de oorlog bespaard zal blijven.
Deze hoop, die gebaseerd is op een
groot aantal algemeen bekende feiten
van den eersten rang, kan door eenige
bijzondere feiten van den tweeden
rang den bodem niet ingeslagen worden.
Men hoort veel van oorlogsvoorbereidin
gen over en weer, van een versneld bin
nenhalen van oogsten, van grensverster-
kingen enz. Maar reeds de omstandigheid,
dat dergelijke geruchten openlijk worden
rondgestrooid, maakt het aannemelijk, dat
men hierbij in werkelijkheid in het geheel
niet met de laatste voorbereidingen voor
een extreme militaire onderneming, maar
met de bestanddeelen van een extreme
diplomatieke onderneming te doen heeft.
Met verwijzing naar de kracht van de
eigen wapenen eenerzij ds, met betuigin
gen van vriendschap anderzijds, wil men
een zoo groot mogelijke diplomatieke buit
veroveren. In dit handgemeen gebruiken
beide partijen alle mogelijke middelen om
elkaar over en weer deels schrik aan te
jagen, deels elkaar met beloften te paaien,
in het ongelijk te stellen, met zichzelve in
tegenspraak te brengen. Kapitein Wiede-
mann wordt uitgezonden, lord Runciman
wordt uitgezonden, de lucht is vol pact
aanbiedingen, bedreigingen van iedere
soort, positieve en negatieve trucs. Maar
noch moet men, wijl met oorlog gedreigd
wordt, hem ernstig vreezen; noch moet
men omgekeerd van alle tegenzetten ge-
looven, dat zij zoo gemeend zouden zijn,
als het schijnt en dat zij ooit waar zouden
kunnen worden. Natuurlijk kunnen eenige
van deze zetten op het diplomatieke
schaakbord ook een eigen uitwerking heb
ben; ja zelfs, zooals juist de zending van
Runciman naar Praag, een aanzienlijke.
Niet waarschijnlijk daarentegen is, dat uit
dit drijven morgen, overmorgen, in deze
weken, de beslissing over oorlog en vrede
zal voortkomen. Men mag gelooven, dat
dit alles zich inderdaad terzijde van de
laatste beslissing afspeelt. Stroomen inkt
zijn b.v. gevloeid over de vraag, wat Wie-
demann gezegd en Chamberlain gemeend
heeft. Het is zeker aan niemand mogelijk,
daarop te antwoorden, maar in beslissen-
den zin zal het ook wel onnoodig zijn.
Wanneer de vrede behouden zal zijn ge-
VLAMMENWERPERS IN ASBEST.
Voor den strijd in de voorste linies zijn in Engeland nieuwe vlammenwerpers ge
construeerd, die hierboven door den Britschen minister van luchtvaart, sir Kingsley
Wood (rechts) worden bezichtigd. De apparaten verwekken zulk een hitte, dat de
manschappen die ze bedienen in speciale asbestpakken gekleed zijn.
bleven, zal de huidige constellatie in een
diplomatiek handgemeen over eenige
weken niemand meer interesseeren. Nieuwe
formules, nieuwe plannen zullen in de
plaats getreden zijn van die, waarmede
men elkaar op het oogenblik beschiet,
De spanning tusschen Moskou en
Tokio.
Het bovenstaande schijnt ook van toe
passing te zijn op de tusschen de Sovjet-
Unie en Japan heerschende situatie. Hoe
wel het nog te vroeg is om conclusies te
trekken omtrent de vermoedelijke ontwik
keling van de spanning tusschen Tokio en
Moskou, zijn er toch zekere symptomen,
welke bepaalde aanwijzingen geven. Men
moet deze niet zoeken in het betwiste ge
bied zelve. Daar vecht men nog steeds.
Belangrijker is, dat de regeeringen tot
nog toe-weinig lust toohen de troepen te
volgen. De regeeringen blijven waarde
hechten aan een minnelijke schikking. In
ieder geval is het diplomatieke contact
weer hersteld en het initiatief daartoe is
opmerkelijk genoeg van de Japanners uit
gegaan. Inderdaad schijnt de wensch naar
een minnelijke schikking aan Japansche
zijde nog grooter te zijn dan in Moskou.
De mogelijkheid, dat de Japanners de ge
volgen van een strijd op het oogenblik
minder gemakkelijk kunnen dragen dan
de Russen, ligt ook wel voor de hand.
Overigens schijnt echter geen van beide
partijen van zins te zijn een nederlaag bij
Tsjang Koefeng te aanvaarden. Derhalve
is er ondanks bepaalde geruststellende
symptomen voor een te veel aan optimisme
ook zeker geen reden. Voor gerustheid is
slechts dan plaats, indien beide partijen bij
machte blijken hun troepen hun wil op te
leggen en door het verminderen van de
aanwezige strijdmiddelen, waarvan tot
nog toe niets te bemerken is, met daden
ook op dit punt van hun wil tot een vreed
zame oplossing te komen, uiting geven.
STANLEY BALDWIN EN WINSTON
CHURCHILL „STEMPELEN".
Luidens berichten in de Engelsche bla
den hebben zich onlangs Stanley Bald-
win" en „Winston Churchill" bij de werk-
loozenondersteuing te Londen aangemeld.
Het waren naamgenooten van den vroe-
geren minister-president en den oud
minister. Naar aanleiding van dit merk
waardige feit heeft men eens nagegaan,
welke bekende namen het meest in de
Britsche werkloozenregisters voorkomen.
Bovenaan staat natuurlijk de naam
„Smith"; 460.500 dragers van dien naam
zijn werkloos. Dan volgen 305.000 Jones',
180.000 Brown's en 170.000 Williams1. Deze
namen zijn in Engeland even algemeen als
bij ons Jansen, Smit en Meijer. Maar ook
namen van mannen, die over de geheele
wereld bekend zijn, komen in de Britsche
werkloozenregisters voor, zooals bijvoor
beeld: 793 Walter Scott's, 153 John Bull's,
48 Charlie Chaplin's en 37 Stanley Bald-
win's; doch in heel Engeland zijn er maar
twee Winston Churchiirs als werkloos in
geschreven.
Rampen en voorspoed in de luchtvaart.
De luchtvaart deed deze week weer
?nige malen van zich spreken, doch het
as helaas niet alles goed nieuws, wat er
ui vermelden viel. Na het noodlottige on
geval, dat begin der week in de onmiddel
lijke nabijheid van het vliegveld Ypen-
burg plaats vond, \/as het wel dubbel
tragisch, dat in dezelfde week een tweede
militair vliegtuig moest verongelukken.
Het gebeurde Vrijdagmorgen op het vlieg
veld Soesterberg, waar een militair toestel
van het type FK 51 bij het uitvoeren van
een landing van een hoogte van 50 meter
afgleed en tegen den grond te pletter
sloeg. Het toestel was bemand door den
sergeant leerlingvlieger B. Anderweg, die,
ofschoon hij bewusteloos temidden van de
overblijfselen van het totaal vernielde toe
stel werd gevonden, er nog vrij goed bleek
te zijn afgekomen. Een ernstige hoofd
wonde en een kaakfractuur waren de ge
volgen van zijn mislukte oefening.
De berichten, welke deze week over de
burgerluchtvaart werden medegedeeld,
waren gelukkig van heel wat verblijdender
aard. Opvallend is het toenemend bin-
nenlandsch verkeer. Voor het eerst,
verklaart de K.L.M., kan men zeg
gen, dat het Nederlandsche volk het
eigen land bevliegt. Honderden per
sonen worden dagelijks binnen de lands
grenzen door de lucht vervoerd. Vooral de
lijn op Texel, de Zeelandlijn en de nieuwe
verbinding met Leeuwarden hebben druk
vervoer te boeken. Doch ook op de buiten-
landsche lijnen van de K.L.M. is het in
deze dagen drukke nering. Het bestaande
vervoersrecord van bijna 900 passagiers
op één dag is reeds met glans geslagen en
staat nu op 1076, een cijfer, dat nog te
sprekender is, als men bedenkt, dat het
alleen voor het vervoer binnen de Euro-
peesche grenzen geldt. De lijn op Londen
had er het leeuwenaandeel in met bijna
150 passagiers, daarop volgde de Scandi
navische lijn. met ruim 100, terwijl ook de
Blauwe Donau-expres met bijna 100 zich
DE LANGSTE ELECTRISCHE
SPOORLIJN.
Aan het einde van het afgeloopen
jaar hadden de Duitsche rijksspoor
wegen alles bij elkaar gerekend een
afstand van 2288 km met bijna 6000
km spoorlijn ingericht voor electri-
sche tractie. Momenteel is men bezig
met de electrifieatie van nog 350 km,
voor het meerendeel gelegen op het
traject Neurenburg-Halle-Leipzig-
Berlijn. Als deze werkzaamheden
gereed zijn, zal de lijn Berlijn-Mün-
chen-Rome-Napels, die doorloopt tot
de Zuidpunt van Italië, geheel zijn
geëlectrificeerd en de langste elec-
trische spoorlijn ter wereld zijn. De
groote doorgaande sneltreinen zullen
den afstand Berlijn-München dan in
5 uur 20 minuten kunnen afleggen.
Thans doen zij er nog 8 uur over.
in druk vervoer mocht verheugen. De
lange en dure Indiëlijn blijft overigens nog
altijd het zorgenkind van de K.L.M., daar
deze een heel wat minder gunstige bezet
ting te zien geeft. Van verschillende zijden
is er reeds op aangedrongen, dat het In
dische gouvernement hierin de helpende
hand zal bieden, door verlofsambtenaren
in plaats van per boot met het """Vliegtuig
naar het moederland te laten terugkeeren.
Zoo heel eenvoudig zal dit echter wel niet
zijn in verband met de bestaande regeling
tusschen het Indische gouvernement en de
scheepvaartmaatschappijen. Toch zal op
den duur het moderne en zooveel snellere
vliegtuig het juist voor dit vervoer van
verlofgangers wel moeten winnen en dat
het reeds dien kant uit begint te gaan, be
wijst een enquête, welke de directie van
de Borneo Sumatra Handelmaatschappij
onder haar personeel heeft gehouden,
waarbij de vraag werd gesteld, of een ver
lof om de drie jaar met heen- en terugreis
per K.L.M. de voorkeur verdient boven het
gebruikelijke verlof na zes jaar. De over-
groote meerderheid bleek de voorkeur te
geven aan een driej aarlij ksch verlof met
luchtreis boven een zesj aarlij ksch met
bootreis. Het is dus heel goed mogelijk,
dat de groote particuliere ondernemingen
in dit opzicht den staat vóór zullen zijn,
want ook de Billiton Maatschappij over
weegt reeds, haar personeel per luchtlijn
met verlof te doen gaan.
De najaarsmanoeuvres.
Terwijl de gewone stervelingen zich nog
volop in vacantieweelde en vrijheid baden,
heeft de legerleiding al weer de handen
vol aan de voorbereiding van de groote
manoeuvres, die de vaardigheid van de
troepen in het oorlogsbedrijf op peil moe
ten houden. De legeroefening zal dit jaar
van 26 tot 29 September worden gehouden
en wel in grooter verband dan verleden
jaar. De oefening, welke onder leiding
staat van den commandant van het veld
leger, zal dit jaar worden gehouden in
Gelderland en wel in de Over-Betuwe,
den Achterhoek en het Zuidelijk deel van
de Veluwe. Evenals vorige jaren wordt de
legeroefening weer voorafgegaan door
oefeningen van de lichte brigade. Doordat
Gelderland dit jaar als oorlogsterrein is
gekozen, kan men nu ervaring krijgen van
den strijd in het polderland, die weer zijn
geheel eigen moeilijkheden met zich mede
brengt. Anders dan vorige jaren zal deze
oefening nu dus ook plaats vinden in de
buurt van groote steden (Nijmegen en
Arnhem), hetgeen echter de moeilijkheden
voor de leiding niet weinig vergroot, om
dat zij in een dergelijke omgeving met
zooveel afgesloten terreinen heeft reke
ning te houden.
De K.R.O. verliest haar leider.
Voor den Katholieken Radio Omroep
was het Donderdag een zwarte dag. Dien
dag toch werd het werkzame leven van
zijn leider, den Zeereerw. heer Pastoor
L. H. Perquin, voor altijd afgesloten. In
hem verliest de K.R.O. niet alleen zijn on-
vermoeiden leider, doch ook zijn alles en
allen bezielenden voorvechter, aan wiens
krachtige actie de oprichting van een
Katholieken radioomroep in ons land te
danken is geweest. Ook nadien heeft Pas
toor Perquin al zijn krachten en talenten
aan den groei en bloei van dezen omroep
gewijd en hem gemaakt tot wat hij thans
is, een groot en invloedrijk bedrijf, dat
met klimmend succes de Katholieke ge
dachte in den aether heeft uitgedragen. De
verdiensten van dezen Katholieken voor
man, door geestelijke en wereldlijke auto
riteiten bij herhaling erkend en onder
scheiden, zullen niet spoedig vergelen
worden.
ENGELANDS BREEDSTE VERKEERS
WEG.
In Liverpool is een aanvang gemaakt
met den aanleg van den breedsten ver
keersweg in Groot-Brittannie. Het wordt
een boulevard naar het voorbeeld der
Amerikaansche „parkways", die Liverpools
nieuwe voorstad Speke zal doorsnijden en
verbinding zal geven met een eveneens
nieuwen verkeersweg Liverpool-Widnes.
De weg krijgt een totale breedte van 48
meter en wordt als volgt ingedeeld: twee
snelverkecrsbanen van 7 meter breed met
een 9 meter breede parkeerstrook in net
midden; twee rijwielpaden van 3 m, voet
paden en aan weerskanten een baan voor
het langzaam verkeer. De weg zal met ver
scheiden rijen boomeh worden beplant,
waardoor de totale breedte op 105 meter
zal komen. De banen voor het rij verkeer
zullen met beton worden gedekt. Aan den
eenen kant zal deze nieuwe boulevard met
woonhuizen worden bebouwd, terwijl aan
den anderen kant fabrieken zullen ver
rijzen.
DUFF COOPER IN DUITSCHLAND.
De eerste lord der Britsche Admiraliteit,
Duff Cooper, heeft een bezoek gebracht
aan Duitschland. De Britsche minister
reisde met het admiraliteitsjacht „Eclian-
tress", dat onlangs het Engelsche konings
paar naar Frankrijk vervoerde.
JAPAN OP HET TWEEDE FRONT.
^rHet gebeurde bij den heuvel van Tsjang
Koefeng accentueert weer eens den
eeuwenouden strijd tusschen Rusland en
Japan. Het cardinale punt in dezen strijd
is het bezit van de ijsvrije haven Wladi-
wostok. Vertaald beduidt deze naam, die
door Alexander II aan de jonge stad werd
gegeven, niet anders dan „Beheersch het
Oosten'1. Hierheen leidt de transsiberische
spoorweg, die het contact tusschen Moskou
en de Russische haven aan den Stillen
Oceaan onderhoudt.
Maar tegenover dit imperialisme van
Moskou staat vooral Japan, de jonge ge
heel volgens Westersche ideeën gevormde
staat in het Oosten, uiterst vijandig. De
overbevolking doet Japan allerwege zoe
ken naar mogelijkheden tot expansie.
Mantsjoekwo is daarvan een eerste voor
beeld geweest, de strijd met China thans,
het vervolg. Het is begrijpelijk, dat Japan
de nabijheid van een zoo gevreesde vijand
als Rusland niet dulden kan, terwijl het
reeds China tegen zich heeft.
Men spreekt van grensincidenten, een
oude terminologie, waaronder men echter
wat anders dient te verstaan dan twintig,
dertig jaar geleden. Want hier wordt ge
bruik gemaakt van alle moderne strijd
middelen en vallen honderden dooden; de
zgn. incidenten hebben dus weinig van
schermutselingen of strubbelingen.
De Russische strook land om de Possjet-
baai is op sommige plaatsen slechts tien
kilometer breed en zou dus, wanneer Japan
thans in de gelegenheid was een krachtig
aggressief te openen, onhoudbaar blijken.
Voor Tokio komt een dergelijk incident
niet onverwacht, daartoe behoeft men
slechts te wijzen op het dichte spoorweg
net en de havenwerken in den noordhoek
van Korea en de spoorwegen in Mantsjoe-
rije.
In normale omstandigheden zouden de
kansen al zeer ongelijk staan. Immers
Rusland kan slechts langs één spoorweg
materiaal aanvoeren, terwijl Japan niet
alleen over een dicht spoorwegnet beschikt,
maar haar tevens de vele agrarische pro
ducten ten dienste staan. Slechts de kleine
kuststrook tusschen Wladiwostok en het
Hankameer in het Zuiden van de Rus
sische provincie Oessoeri heeft een dichte
bevolking en is vruchtbaar. Hierop hebben
de bolsjewisten dan ook al hun hoop ge
vestigd. Systematisch heeft de Sovjetrepu
bliek daar een geweldig garnizoen ge
maakt. Angstig is men in Tokio voor de
enorm snelle bommenwerpers, die voor het
Japansche eilandenrijk een ernstige be
dreiging vormen. Zij kunnen den weg
over de Japansche Zee heen en terug zon
der tusschenlanding afleggen. Dit is de
strekste troef in handen van de Sovjet,
maar ook vrijwel de eenige, waarvan in-
tusschen reeds gebruik werd gemaakt. Het
gevolg was, dat Japan de aanvallen op
groote schaal in Noord China schorste, om
in allerijl troepen over te brengen. Zoo
lang nog één Japansche soldaat zich op
Russisch grondgebied bevindt, behoudt
Rusland zich het recht van actie voor,
maar het is bereid langs vreedzamen weg
de moeilijkheden uit den weg te ruimen.
De conflicten worden meer veroorzaaktJ
door de vechtlust der militairen aan beide
zijden dan die der politici. Beide landen
zouden niets liever zien dan een vreed
zame oplossing. Het blijft alleen de vraag
of de regeeringen bij machte zullen blijken
de troepenmachten tot bedaren te brengen.
GENERAAL BLÜCHER.
Generaal Blücher, de geheimzin
nige man, die als Sovjetheerscher in
het Verre Oosten regeert, wordt in
Rusland betiteld als „Maarschalk X".
Blücher, eigenlijk genaamd Was-
siLij Constantinovitsj Galen, werd ge
boren in 1889. Volgens de „Groote
Sovjet Encyclopaedie1' is hij de zoon
van een armen boer. Als arbeider in
de Moskousche Mytisjtjenks Wagon
Fabriek werd hij in 1910, wegens op
hitsing onder zijn kameraden, tot
eenige jaren gevangenisstraf veroor
deeld.
Blücher's veldheerloopbaan begon
in '22, toen hij tot voorzitter van den
Krijgsraad van de Republiek in het
Verre Oosten met. zetel te Wladi
wostok werd benoemd; Van hier uit
begonnen zijn relaties met de Chi-
neesche Communisten. Langen tijd
hoorde men toen niets meer van den
maarschalk, totdat hij, in 1926, plot
seling weer op den voorgrond trad.
Hij had intusschen zijn naam ver
anderd en noemde zich Galen, ofwel
Ga-lin. In genoemd jaar nam de
maarschalk zitting in den militairen
bijraad van Gen. Tsjang kai Sjek in
China. De successen van het toen
malige nationale leger waren aan
Blücher te danken.
Verraad bracht echter zijn geheim
zinnige handelingen aan h«.t licht.
Slechts de vlucht kon hem uit de ge
vangenis houden.
Weer onder den naam Blücher
werd hij in Aug. 1929 tot „Opper
bevelhebber aller Russische strijd
krachten in het Verre Oosten" be
noemd, zulks met het oog op het
Russisch-Chineesche conflict inzake
den Oost-Chineeschen spoorweg.
FRANCO'S SUCCES BIJ MER1DA.
Door een snelle, overrompelende actie
zijn de troepen van gen. Queipo de Hano
en zilver gevonden worden. De kwikzilver
mijnen van Almadén leveren ongeveer een
derde van de totale wereldproductie op en
zijn een zeer aanlokkelijke buit voor de
Nationale troepen. Het staat dan ook te
bezien, wat Queipo 'de Llano doen zal, als
nij aanstonds klaar is met de zuiverings
actie. Wellicht zou hij trachten het front
nog verder op te leggen en door ie drin
gen naar Cabeza-Almadén, naar de r^ke
mijngebieden.
(\3 Herrera del
VILLANUEVA
UI
DON-RENITCn
panarlo jT KWIK
UZER^ZILVER/"*^1-*
ALMENDRALEJO-CA ST U E R
n terrubio de la S
UZER &.ZILVtR
Los Santos
POZQ
LLERENA®-
Azuaqa
Villaharfa
10 20 30 <t0K.
Wegen
ir~ Spoorwegen
FronHgn 27f7-1938
i/óór f>et offensief
I NoorcfefyUe doorbreek
2 Zuic/e/gke n
erin geslaagd de groote inham in het front
(een zoogenaamde „zak") ten Z.O. van
Merida, af te sluiten en zijn deze troepen
thans bezig net afgesloten gebied te zuive
ren van daarin nog achtergebleven troe-
pendeelen van de regeeringslegers.
De zak van Don Benito, zooals deze
frontbuiging genoemd werd, bestaat niet
meer. Ofschoon deze actie op zichzelf staat,
is het toch een feit van beteekervis. im
mers de afstand van het front ten zuiden
van Merida tot aan de grens van Portugal
is niet zoo heel groot en het zou vroeg of
laat weieens kunneng ebeuren, dat de
troepen van Barcelona hier het front door
braken tot aan de grenzen van Portugal
en zoodoende Franco-Spanje in twee dee-
len gesplitst werd, met als onmiddellijk
gevolg dat de toegangswegen vanuit Ma
rokko naar de fronten in midden en noord
Spanje afgesloten werden. De positie van
Franco zou hierdoor veel verslechteren.
Door het wegdrukken van deze zak is
het front veel verder naar midden Spanje
verplaatst en het gevaar voor een door
braak vrijwel geheel weggenomen.
Maar anderzijds brengt de verlegging
van de frontlijn de Nationale troepen dich
ter bij Cabeza en Almadén, het gebied in
Sparde. V'onr rÜVo Ir™"!-""!..---—;;*-,™ v
Bovenstaand kaartje geeft een goed
beeld van den toestand voor den aanval en
daarna en hoe mogelijk de situatie zich
verder daar nog wijzigen kan.
DE PARIJSCHE STADSTRAM NAAR
MANTSJOEKWO
Tusschen de Parijsche Tramweg- en
Autobusmaatschappij en vertegenwoordi
gers van de Mantsjoerijsche regeering zijn
sinds eenigen tijd onderhandelingen gaan
de over den aankoop van de ongeveer twee
jaar geleden buiten bedrijf gestelde elec-
trische tramwagens van de stad Parijs en
haar voorsteden. De onderhandelingen
loopen over circa 2000 motorwagens en
8000 bijwagens, waarvan de meeste nog in
uitstekenden staat verkeeren. Deze wagens
wachten tegenwoordig op een kooper.
Eenige dozijnen ervan heeft de Parijsche
Tramwegmaatschappij aan particulieren
kunnen verkoopen, die ze tot woning heb
ben ingericht, doch het zou natuurlijk een
prachtige oplossing zijn als de maatschappij
de rest van het wagenpark ineens kon
kwijt raken. Men vreest nu echter, dat de
besprekingen, die reeds in een vergevor
derd stadium verkeerden, door de jongste
toespitsing der gebeurtenissen in het Verre
