s PORTRET DE INTERNATIONALE TOESTAND DEZE WEEK IN NEDERLAND VAN DE WEEK ^>e Duitsch-Italiaanscbe arbitrage van Weenen in het Tsjechoslo- waaksch-Hongaarsche geschil heeft tenminste voorloopig het laat ste probleem in dit gebied van Europa opgelost. Deze oplossing is gevonden in het zelfbeschikkings recht der volkeren. Op historische rechten, die Hongarije voor zich gel dend trachtte te maken en op eco nomische belangen, waarop de Slo- waken wezen, heeft men onder de huidige omstandigheden geen acht kunnen slaan. Zoo is thans, na twintig jaren, naast de verdragen van Versailles en St. Germain, ook het verdrag van Trianon tot het ver leden gaan behooren. Hongarije heeft zijn beide heilige steden teruggekregen: Kasza, geboorteplaats van den grooten Hongaar- schen vrijheidsheld Rakockzi en Ungvar, een zuiver Hongaarsche stad, die de Slo- waken echter gaarne tot hun hoofdstad hadden willen maken. Pressburg is aan Tsjecho-Slowakije gebleven, hoewel hier zoowel een groote Hongaarsche als een Duitsche minderheid woont. Maar de Slo- ,y Waken vormen de meerderheid. Zij zullen nu Pressburg tot het middelpunt van hun nationale leven maken. De nieuwe ontwikkeling in het Verre Oosten. Japan heeft na de successen van Kan ton en Hankou een bijna breed gebaar ge maakt. Tokio heeft n.1. verklaard bij den opbouw van China in het kader van het Japansch-Man tsoekwosch-Chineesch bloc de medewerking van de Kwomintang niet uit te sluiten. Mogelijk is deze verklaring een reactie op de mededeeling van den voorzitter van den politieken raad van deze partij, Wang Tsjing-wei, waarin deze zeide, een vrede met Japan, welke de on afhankelijkheid van China niet aantast, niet onaannemelijk te achten. Dit in tegen stelling met Tsjiang Kai-sjeks verklarin gen, dat geen sprake van vrede zou kunnen zijn, voordat de laatste Japansche soldaat Chineesch grondgebied had verlaten. Ja pan heeft Wang Tsjing-wei nu laten weten welke deze vrede zal zijn. Zoodra het Chineesche volk tot het bewustzijn van zijn zelfbeschikking is gekomen, wat beteekent, dat het Tsjiang Kai-sjek heeft laten vallen, zal die vrede tot stand kun nen komen. De bedoeling van de Japan sche verklaring van medewerking met de Kwomintang is daarmede duidelijk ge noeg. De verdeeldheid onder de Chinee sche leiders over de vraag van voortzet ting van den oorlog moet worden toege spitst. Dit heeft men echter niet bereikt. Tsjiang Kai-sjek heeft besloten den strijd voort te zetten en zijn verklaring, waarin hij de strategie van de Chineesche leger leiding uiteenzet, het volk een hart onder den riem steekt en voorts zijn verdere plan nen ontvouwt, is door den politieken raad van het land goedgekeurd. Aldus zal de definitieve beslissing toch op het slag veld vallen. Hitier spreekt. Hitier heeft 1.1. Zondag te Weimar ter gelegenheid van een nationaal-socialis- tische herdenkingsdag een rede gehouden, waarin hij fel van leer trok tegen de En- gelsche oppositie, in het bijzonder tegen Churchill en Greenwood. Hij vergeleek Duitschland met 'n egel, 'n beest, dat nie mand aan zal vallen, maar onmiddellijk zijn stekels opzet, wanneer het gehinderd wordt. In het buitenland verklaart men wel begrip te hebben voor Hitiers houding tegenover de Engelsche oppositie, die nog steeds scherpe aanvallen op het Derde Ryk onderneemt, maar anderzijds had men toch gaarne gezien, dat de Duitsche leider eenige vriendelijke woorden had gewijd aan het vredeswerk van eenCham- berlain en een Daladier. Den Dinsdag daarop sprak Hitier nog maals'en wel te München op de bijeen komst der oude nationaal-socialistische strijders. Ook ditmaal liet hij scherpe cri- tiek hooren op de Engelsche oppositie, maar anderzijds vond hij nu woorden van lof voor Chamberlain en Daladier. Overi gens gaf hij nog eens nadrukkelijk te ken nen, dat Duitschland den vrede wenschte. Nieuwe moeilijkheden voor de Joden. In Parijs heeft een man van Joodschen bloede een moordaanslag gepleegd op een legatie-secretaris van de Duitsche ambas sade in de Fransche hoofdstad. Hij ver klaarde daartoe overgegaan te zijn, om zijn rasgenooten, die in Duitschland wonen, te wreken. Dat zijn daad een on aangename uitwerking voor de Joden in Duitschland zal hebben, staat reeds vast. Verschillende maatregelen tegen zijn ras genooten zullen nu in een versneld tempo worden genomen. Versteviging van de spil Londen-Parijs. In Londen en Parijs is men van mee ning, dat als tegenwicht tegen de as Ber- lijn-Rome ook de spil tusschen de Engel sche en de Fransche hoofdstad verstevigd dient te worden. Steeds nauwer wordt de samenwerking tusschen de beide groote Westersche democratieën en daarop wordt thans weer eens de nadruk gelegd door het bezoek, dat Chamberlain en Halifax aan het einde van deze maand aan hun Fransdie collega's zullen brengen. Dat er bij die gelegenheid talrijke Europeesche problemen besproken zullen worden, staat wel vast. De intocht van de Hongaren in het gebied dat na de regeling van Weenen weer aan Hongarije is gekomen, verliep zonder incidenten. Men ziet hier de Hongaarsche troepen op hun marsch door het nieuwe gebied een pontonbrug over den Donau bij Dobargo oversteken. Veroordeeling en vrijspraak. De strijd tusschen rail- en wegverkeer wordt met toenemende felheid en verbit tering gestreden. Het bekende weekblad „De Waag" spreekt zelfs al van een „op stand der autobusondernemers" en inder daad heeft de toestand, zooals deze op het oogenblik is geworden, daar veel van weg. Want niet zoodra is er een veroordeelend vonnis gevallen, of de ondernemers weten wel weer iets te bedenken, om den dans toch te ontspringen en hun autobusdien sten, zij het onder anderen naam of in gewijzigden vorm, voort te zetten. Zoo werden in het Gooi onmiddellijk na het bevel tot stopzetting van den President der Amsterdamsche rechtbank vereeni- gingsreizen georganiseerd, waarvoor wel is waar 24 uur van te voren vergunning moest worden aangevraagd, maar waarvoor toch zooveel belangstelling bleek te bestaan, dat op deze wijze de dienst kon worden voortgezet. Inmiddels is ook hieraan al weer een einde gekomen, doordat de be treffende instantie geen verdere vergun ningen meer verstrekt. De nieuwste vondst is nu, dat de passagiers gratis worden vervoerd, waarvan uiteraard een druk ge bruik gemaakt werd. Overigens staat tot dusverre dit veroordeelend vonnis van den Amsterdamschen president alleen. Zoowel de Haagsche, als de Rotterdamsche en de Arnhernsche president van de rechtbank vinden in art. 2 van het R.A.P., noch waar ook in de wet, voldoende grond om stop zetting der diensten te gelasten. Deson danks blijft de minister van Justitie van oordeel, dat op trajecten, waarover een maal één veroordeelend vonnis is geval len, ook alle overige diensten van andere ondernemers, zelfs indien deze door een andere instantie mochten zijn vrijgespro ken, behooren te worden gestaakt. Hier mede is wel een heel zonderlinge toestand SCANDINAVISCHE SAMEN WERKING. Uit het Wenner-Gren-fonds dat in 1937 gesticht werd door den be kenden Zweedschen industrieel Axel Wenner-Gren is een bedrag van 300.000 Kr. beschikbaar gesteld als bijdrage voor de stichting van een centrale instantie voor Scandina vische samenwerking in Zweden. Deze schenking viel ten deel aan de afdeeling Zweden van de vereeni- ging „Noorden", welke zich het be vorderen van de betx-ekkingen tus schen de Scandinavische volken ten doel stelt. Voorts werd nog uit hetzelfde fonds een belangrijk bedrag beschik baar gesteld voor de Engelsch- Zweedsch-Noorsche expeditie naar Spitsbergen, die volgend jaar zal vertrekken met het doel fossielen, inzonderheid van de lagere vormen der op het land levende gewervelde dieren te verzamelen. ontstaan, want door dit ministerieele bevel wordt dus een rechterlijke uitspraak totaal genegeerd. Dat er een einde moet komen aan den chaos van elkaar dood-concur- reerende autobusondernemingen, daarover zal wel ieder het eens zijn, doch de mid delen, waarmee de overheid dit op het oogenblik tracht gedaan te krijgen, kun nen toch op zijn zachtst uitgedrukt weinig bewondering afdwingen. Vrachtvervoer door de lucht. Trouwens de spoorwegen zullen er zich op den duur wel in moeten schikken, dat hun van allerlei zijden concurrentie wordt aangedaan. Ook de luchtvaart neemt een steeds grooter aandeel in het vervoer. Be rust de concurrentie van het wegvervoer vooral op de grootere goedkoopte, bij de luchtvaart is het de grootere snelheid, die velen van het railvervoer afvallig maakt. Ook voor vrachtvervoer is grooter snel heid in vele gevallen een niet te onder schatten voordeel en het is dan ook niet te verwonderen, dat de sinds kort door de K.L.M. ingestelde vrachtdienst op Enge land zich in zulk een groote belangstelling mag verheugen. Reeds 40.000 kg aan goe deren en post werden in denkorten tijd van zijn bestaan door dezen dienst ver voerd. Voor het vervoer over lange af standen zijn de voordeelen van het vlieg tuig uiteraard nog veel grooter en ook hier kiest men dan ook hoe langer hoe meer den luchtweg. Een typisch voorbeeld van deze verschuiving in de transpoi-tmoge- lijkheden is, dat thans reeds geregeld van den luchtweg gebruik gemaakt wordt voor goederenzendingen naar de Zuid-Ameri- kaansche staten. Een kort geleden door de Air France op Zuid-Amerika ingestelde vrachtdienst, maakt het mogelijk in hoog stens vijf dagen goederen naar Chili, Ar gentinië en andere Zuid-Amerikaansche staten te zenden. Ook dit is weer een bewijs, dat het publiek zoekt, Of naar den goedkoopsten, öf naar den snelsten weg. Zoo wordt er van twee kanten aan het monopolie der spoorwegen getornd. NederlandZuid-Afrika. Het eeuwfeest van de Voortrekkers in het stamverwante Zuid-Afrika, de hon derdjarige herdenking van Dingaansdag, heeft ook in ons land groote belangstel ling gewekt. In de pers wordt geregeld melding gemaakt van den stand der voor bereidingen en het is een verheugend feit, dat deze aanstaande herdenking de be langstelling in Nederland voor de afstam melingen der oude Boeren sterk heeft doen toenemen. Ook de regeering geeft hiervan blijk door haar besluit, zich bij deze feesten te doen vertegenwoordigen. De keus daarvoor is gevallen op den vice- president van den Raad van State, jhr. mr. F. Beelaerts van Blokland, die zich met het vliegtuig, dat de K.L.M. in December aanstaande een speciale vlucht naar Zuid- Afrika laat maken, naar het land van Paul Krüger zal begeven, om als officieel vertegenwoordiger van de Nederlandsche regeering de feesten van den Grooten te doen toenemen; en dit laatste zou zeer ook tegenwooi-dig zijn bij de eex'ste-steen- legging voor het enorme Voortrekkers monument te Pretoria. Groote orders der Spoorwegen. Hoezeer de publieke opinie zich op het oogenblik ook voor de gedupeerde auto busbedrijven mag uitspreken, de Spoor wegen gaan onvervaard voort, hun reor ganisatieplannen ter vei'betei-ing en mo derniseering van het bedrijf ten uitvoer te leggen. De aanvulling en vernieuwing van het rollend materieel staat daarbij wel op den voorgrond. Thans is weer een belangrijke bestelling van rijtuigen ge daan, namelijk niet minder dan 92 stuks, welke moeten dienen voor de samenstel ling van 18 diesel-electrische ti'einen van vijf rijtuigen elk, benevens twee reserve rijtuigen. Deze opdracht, die een waarde van 4% millioen gulden vertegenwoordigt, is geheel bij Nederlandsche industrieën geplaatst, en wel bij Werkspoor, Beynes en Allan. Met de onlangs geplaatste order voor diesel-motoruitrustingen, die ten be drage van ï'uim 2y2 millioen gulden bij de firma's Werkspoor en Stork werd ge plaatst, beteekent dit dus weer een zeer belangrijke werkverruiming voor tal van Nederlandsche industrieën. HET EXPERIMENT VAN EEN MOORDENAAR. Een Amerikaansche moordenaar, de beeldhouwer Robert Irwin, die twee vrou wen en een man doodde, heeft onlangs interessante experimenten op zichzelf gedaan. Hij liet nl. inet behulp van de lichtleiding electrische schokken door zijn lichaam heengaan, eerst lichte, dan steeds sterkere. Hij beweert nu, dat hij bij zijn even- tueele veroordeeling tot de electrische stoel immuun zal zijn tegen de 2000 Volt. Robert Irwin baseert zijn theorie op tal van wetenschappelijke ondex-zoekingen, volgens welke de mensch zich werkelijk aan electrischen stroom kan gewennen, er ongevoelig voor wordt en er na eenigen tijd geen nadeel meer van ondervindt. EEN BEGRAAFPLAATS UIT HET BRONZEN TIJDPERK. In de omgeving van Finale Lïgure worden sedert eenigen tijd door Italiaansche onderzoekers opgravingen gedaan in Ca- verna 1'Aquila. Nu is er een buitengewoon interessante vondst gedaan. Men ontdekte een begraafplaats uit het bronzen tijdperk. Deze vondst is daarom voox-al zoo waarde vol, omdat de ligging van de kisten en houding van de dooden heel eigenaardig bleek te zijn. De kisten lagen namelijk niet horizontaal, maar verticaal in den grond en de lijken warenneergelegd inet een hand onder het hoofd en de andere langs het lichaam gestrekt. DE DRONKAARD WORDT MACHI NAAL ONTNUCHTERD. Een arts in New-York heeft dezer dagen een interessante uitvinding gedaan. Het is een ontnuchtei'ingsmachine. Mot behulp van deze machine kan iedereen hoe dron ken hij ook is, binnen twee uur ontnuch terd worden, zonder dat de gezondheid geschaad wordt. Het geheim van de ma chine bestaat daarin, dat men de dronken persoon een mengsel vn 90 lucht en 10 koolmonoxyde laat inademen. Reeds is te New York het plan ge maakt om deze toestellen op de politie- bureaux in gebruik te nemen. De prijs van het apparaat bedraajjt slechts 50 dollar. ONZE UITVOER W. GEVAAR Wanneer de vraq£ wordt gesteld, of Nederland een agrarisch dan wel een in dustrieland is, kan het antwoord niet aan twijfel onderhevig zijnde natuur heeft ons land mx. eenmaal in de eerste plaats voorbeschikt tot het voortbrengen van landbouwproducten. Nedgrland zelf vormt een veel te klein afzetgebied vóór onze landbouwproduc ten; dit is een zoo algemeen bekend feit, dat het geen verder betoog vordert. Voor hetgeen hier te lande te veel wordt gepro duceerd, en dus niet op de binnenlandsche markt kan worden afgezet, is men aange wezen op uitvoer. Het Duitsche afzetgebied is, door de aanhechting van Oostenrijk en een deel van het vroegere Tsjechoslowakije, aan merkelijk toegenomen. Wat voor ons, als exportland, van zeer veel belang isde nieuwe Dixitsche gebieden spelen, op het gebied van landbouw- en zuivelproducten, een rol van belang voor het nieuwe moe derland. Met andere woorden: zij vergroo- ten Duitschlands behoefte aan het invoe ren van levensmiddelen. Dit is ongetwijfeld mede een van de redenen, waarom de Duitsche minister Fxink de rondreis maakte door de Balkan- staten, welke zoozeer de aandacht heeft getrokken. Want en hiermede komen wij tot de quintessens van de zaak, waar het voor Nederland om gaat juist tot deze staten neemt Duitschland zijn toe vlucht om te voorzien in zijn dringend tekox't aan voedingsmiddelen. Dit is trou wens ook het geval met de Belgische staten. Nu is deze concurrentie op de Duitsche markt over het algemeen nog wel niet van zoodanigen aard, dat men zich daardoor in Nederland bedreigt acht, doch het wachtwoord is toch: blijft waakzaam Wanneer wij een globaal overzicht maken, ziet de toestand er op het oogen blik ongeveer zoo uitboter en eieren worden door Duitschland ook ingevoerd uit Polen en de Baltische staten; in totaal exporteerden deze landen in 1936 en in 1937 méér naar Duitschland, dan ons land. In 1936 zelfs meer dan het dubbele. In 1937 bedroeg het nadeelige verschil slechts ruim 5000 ton, terwijl het eerste halfjaar van 1938 een verschil ten gunste van den Nederlandschen export te zien geeft. De Balkanstaten beginnen Nederland concurrentie aan te doen op het gebied van den groentenexport. Dit alles moet ons tot nadenken stem men. Men kan misschien nog wel niet van direct gevaar spreken, doch wij moeten in elk geval alles doen, om dit gevaar niet te doen toenemen; en dit laatste zou zeer zeker het geval zijn, als wij ons speciaal op industx-ialisatie gingen toeleggen. Op dat terrein bestaat voor ons land nagenoeg geen exportmogelijkheid; en het zou dwaasheid zijn, te tx-achten, dien te forceeren. Duitschlaixd daarentegen is het indus- tx-ieland bij uitnemendheid. Het neemt een der voox*naamste plaatsen in den uitvoer van onze landbouw- en zuivelproducten in, waartegenover Nederland voor Duitschland een niet te versmaden afnemer van ma chines enz. is. Ligt het dan niet op onzen weg, ons afzetgebied aan de Oostelijke grens niet af te sluiten, door ons te gaan wagen aan geforceerde industrialisatie, waax'op men van hoogerhand schijnt aan te sturen JOSEPH STALIN. Niet Sta] in zelf staat op het oogenblik in het middelpunt der be langstelling, maar wat de aandacht trekt is zijn.... zwijgen. In en na de Tsjechische crisis hebben de ver antwoordelijke staatslieden van alle groote mogendheden de meening hunner landen weergegeven. Maar in Rusland heeft Stalin het zwijgen niet verbroken. Over de oorzaken van dit zwijgen verkeert men op het oogenblik niet meer in het onzekere. Uit den mond van verschillende voor-aanstaande buitenlandsche diplomaten heeft men kunnen vernemen, dat het Rusland op het oogenblik aan de macht ont breekt om eventueele woorden kracht bij te zetten. Veel minder bekend zijn daaren tegen de oorzaken van dit gebrek aan macht. Men maakt zich in Eux-opa en Amerika geen juiste voorstelling van Stalins uitroeiings- werk in de laatste dx*ie jaren Zeker men kent eenige gevolgen van de liquidatie: Verdwenen zijn bijna alle leden van het Politieke Bureau en het Executieve Comité van de partij, die tijdens Lenins leven benoemd waren, alsmede honderden andex-e burgerlijke en militaire autoriteiten, waarbij dan nog de lagere goden komen, zoodat vrij betrouwbare schattingen over ongeveer 40.000 „liquidaties" in het jaar 1937 spre ken. Daarbij is het aantal gedeporteer den en gevangenen enorm hoog. Een communistisch Russisch blad schrijft op 30 Juli 1938, dat alleen reeds in de concentx-atiekampen 7 millioen menschen vertoeven. En nog wordt de „zuiverings actie" voortgezet. Het plotselinge verdwijnen van maarschalk Blücher en generaal Fedko bewijst dat. Dat zijn de oorzaken van het ont breken aan macht en derhalve wordt naar Moskou's stem niet meer geluis terd. Daarom ook zwijgt Stalin. K.L.M. VLIEGT NAAR HET VOORTREKKERS-EEUWFEEST. Op 16 December viert de Unie van Zuid-Afrika het grootste feest van haar geschiedenis, n.1. het Voortrek kers-Eeuwfeest of anders gezegd den honderdsten Dingaansdag. Men kent de geschiede nis: Op 16 Decem ber 1838 versloe gen de dappere Boeren, die uit de Kaapkolonie, waar zij door het Brit- sche bewind wer den onderdrukt, naar het Noorden waren getrokken, bij de Bloedrivier het leger van den vex-radex-lijken en wreeden Zoeloe koning Dingaan. Op 16 December zal nu te Pretox'ia een enorm monu ment voor deze Voortrekkers, de eigenlijke stich ters van de hui dige Unie, worden onthuld. De banden tus schen Nederland en de Unie zijn sterk, want het over-groote deel der blanke bevol king stamt van Nederlanders af ën het is dan ook een schoone geste van onze regee ring zich op het Voortrekkers- Eeuwfeest officieel te doen vertegen woordigen door Jhr. Beelaerts van Blokland, vice- president van den Raad van State. En niet minder enthousiasme heeft ook in de Unie, het initiatief van de K.L.M. ver wekt om voor deze gelegenheid een tocht naar Zuid-Afrika te organiseeren. Op het hierbij afgedrukte kaartje staat de route aangegeven, die het vliegtuig zal volgen. Dat er voor de passagiers tot hen be hoort ook onze regeeringsvertegenwoor- diger veel te genieten zal zijn, behoeft geen betoog. Zij zullen o.a. de Victoria- watervallen, de Vallei der Duizend Heu- BUZOnDERË KLM VLUCHT OECEMBEO 1938 NEDERLAND-UM1E vam Z-AFRIKA •'TEQ GELEGEflHEID VOORTREKKERS EEUWFEEST PITIGAAnSDAG .16 DECEMBER 1958 veis en het Krüger Nationaal Park te aan schouwen krijgen. In Zuid-Afx'ika zal men alles doen om aan de gasten uit het stamverwante Ne derland te laten merken, hoeveel vreugde men den Afrikaners met hun bezoek be reidt. Talrijke Afrikaansche organisaties, die zich ten doel gesteld hebben de cultu- x-eele banden tusschen Nedex-land en Zuid- Afrika te versterken, hebben reeds groot- sche ontvangsten voorbereid. Voor de heen- zoowel als de terugreis worden bijzondere postzegels uitgegeven. „EET MEER VISCHIN FRANKRIJK. In Frankrijk, dat met zijn zeeën, meren en rivieren een van de vischrijkste landen der wereld is, wordt ondanks de goed koopte van dit gezonde voedingsmiddel nog veel te weixiig visch gegeten. Om hier in verbetering te brengen, heeft de zee- visscherij een origineele propagandacam pagne op touw gezet, die in het land van Brillat-Savarin ongetwijfeld succes moet hebben. Van tijd tot tijd worden namelijk door de verschillende gastronomische ver- eenigingen speciale diners voor fijnproe vers georganiseerd, waarbij uitsluitend vischgerechten wox*den geserveerd. Een gastronomische club te Parijs heeft reeds het voorbeeld gegeven en zijn leden uit- genoodigd voor een vischdiner in een van- de bekendste Parijsche restaurants, dat de stoutste verwachtingen van den meest ver wenden lekkerbek moet hebben overtroffen. Daarnaast wordt natuurlijk ook de noodige reclame in de pers gemaakt en zoo hoopt men de Fransche huisvrouwen te bewegen, een grooter deel van het wekelijksch menu voor vjscbgevfichteo jö t® puimen.

Historische kranten - Archief Eemland

Soester Courant | 1938 | | pagina 4