l
PORTRET
I
DE INTERNATIONALE TOESTAND
DEZE WEEK
IN NEDERLAND
VJ
VAN DE WEEK
DE WERELD
IN KAART
De laatste weken zijn wel rijk aan
redevoeringen van groote staatslie
den geweest. Hadden wij in ons
vorige overzicht belangrijke verkla
ringen van Hitier en Chamberlain te
bespreken, de laatste dagen was het
wachten op het woord van de duce.
De redevoering van Mussolini zou,
indien men de voorspellingen had
mogen gelooven, in zekeren zin den
klap op de vuurpijl vormen. De Ita-
liaansche eischen aan Frankrijk zou
den eindelijk eens duidelijk om
schreven worden en volgens de
pessimisten zou Europa zich dan
in een nieuwe crisis bevinden. Maar
het is geheel anders geloopen dan de
politieke profeten verwacht hebben.
In zijn redevoering, die Mussolini in den
Grooten Fascistischen Raad heeft gehouden,
is met geen woord van de Italiaansche
aanspraken tegenover Frankrijk gerept.
Nog steeds verkeert men dus in het on
zekere, wat de Italianen nu eigenlijk van
het Latijnsche zustervolk wenschen. Het
eenige belangrijke in de redevoering van
den duce was, dat de Italiaansche strijd
krachten Spanje niet zullen verlaten, voor
dat de oorlog geëindigd is met de volledige
overwinning van Franco. Nu, niemand had
ook verwacht, dat Mussolini eerder tot een
terugtrekking van zijn strijdkrachten van
het Iberisch eiland zou besluiten.
Gevaarlijke combinaties.
Het uitblijven van een formuleering der
Italiaansche eischen in Mussolini's rede
voering heeft aanleiding gegeven tot aller
lei combinaties. De meest gangbare is wel
de volgende: Italië en Duitschland zouden
in den laatsten tijd gewerkt hebben aan de
opstelling van een gezamenlijk Afrikaansch
plan. De samenwerking zou echter niet erg
Nederland weer in spanning.
Weer is officieel bevestigd, wat aan ge
ruchten en vermoedens reeds eenigen tijd
onder het volk leefde: voor de tweede maal
is in het Prinselijk gezin een blijde gebeur
tenis te verwachten. Door radio en pers
werd officieel bekend gemaakt, dat de reis,
welke Prinses Juliana en Prins Bernhard
tegen het einde van Februari naar Zwit
serland zullen maken, wat de Prinses be
treft als rustkuur bedoeld is in verband
met de omstandigheid, dat gegronde hoop
bestaat, dat dezen zomer tegen half Augus
tus in het Prinselijk gezin weer een blijde
gebeurtenis staat te wachten. Nederland
gaat dus weer spannende dagen tegemoet.
Brief van Minister Romme.
De minister van Sociale Zaken heeft aan
de gemeentebesturen een brief gericht,
waarin hij eraan herinnert, dat de regee
ring heeft besloten, het karakter van de
werkverschaffing te wijzigen. En wel in
RESULTATEN VAN HET
MODERNE KANKERONDERZOEK.
Het onderzoek naar het ontstaan
en meer nog het onderzoek betref-
lende de behandeling van kanker
wordt niet weinig bemoeilijkt door
het feit, dat het anders altijd toege
paste experiment op dieren hier
grootendeeis faalt. Marmotten zijn
zoo goed als immuun tegen tumor-
ziekten, terwijl op muizen eigenlijk
alleen de borstkanker kan worden
overgebracht en da* alleen nog maar,
wanneer de jongen door aan kanker
lijdende muizen worden gezoogd.
Misschien worden daarbij nog onbe
kende stoffen door de moedermelk
overgebracht. Om allerlei redenen
helt men thans over tot de meening,
dat de beteekenis van de erfelijk
heid der dispositie sterk overschat is;
ook de verdenking tegen kunstmest
als oorzaak van kanker is ongegrond
gebleken. Daarentegen gelooft men
tegenwoordig, dat kimaatsinvloeden
een groote rol spelen. Zoo komt in
Keulen slokdarmkanker opvallend
veci voor, terwijl in Frankfort ge
kweekte kankercultures stierven,
toen ze naar een andere stad werden
overgebracht. Opvallend zeldzaam is
de borstkanker in Japan, terwijl in
de Maleische Staten veel leverkan
ker heersch't. In Duitschland, waar
in de laatste jaren het kankeronder
zoek met groote kracht is aangevat,
lijden op het oogenblik, naar prof.
Auler in een voordracht te Berlijn
mededeelde, over de 400.000 perso
nen van middelbaren leeftijd en
ouder aan kanker, terwijl de jaar-
hjksche sterfte aan deze gevreesde
ziekte minstens 100.000 bedraagt. Of
en in hoeverre de kankerziekte ver
band houdt met de zoozeer gewij
zigde levensomstandigheden van den
modernen mensch, zal het verder
onderzoek misschien kunnen leeren.
gevlot hebben, meeningsverschillen zouden
zich hebben voorgedaan, tot overeenstem
ming zou men nog niet zijn gekomen en
derhalve zou Mussolini in de onmogelijk
heid verkeerd hebben, reeds thans zijn
eischen aan Frankrijk te omschrijven. Als
bewijs van tusschen Rome en Berlijn be
staande meeningsverschillen meent men te
kunnen wijzen op het feit, dat Ciano's reis
naar Berlijn, die aan het einde van de af-
geloopen week zou plaatsvinden, niet is
doorgegaan.
Ons lijkt het geloof aan een dergelijke
combinatie voorloopig niet juist. Rome en
Berlijn hebben herhaaldelijk en nadruk
kelijk op hun solidariteit gewezen en zon
der deugdelijker bewijzen dan de boven
genoemde, moet het gevaarlijk genoemd
worden, op meeningsverschillen tusschen
de beide spilpartners te speculeeren. In de
afgeloopen jaren is men daarbij immers zoo
dikwijls bedrogen uitgekomen.
Waarschijnlijker is de lezing, dat Musso
lini toch eerst de volledige overwinning
van Franco in Spanje wil afwachten, wijl
hij meent, dat zijn positie dan het sterkst
zal zijn.
Overigens wordt het uitblijven van een
den toestand verscherpende noot in de
redevoering van den duce als een gunstig
teeken voor den vrede opgevat. Laat ons
hopen, dat men zich daarin niet vergist.
Wat heeft Roosevelt gezegd
Evenals van Hitiers rede verklaart men
ook van die van den duce, dat zij de toe
stand niet meer gespannen heeft gemaakt,
dan hij was. Men meent daarin reden tot
een zeker optimisme te zien. Het is wel
licht jammer, dat deze gunstige atmosfeer
ietwat vertroebeld is door berichten, die
uit de Vereenigde Staten tot ons kwamen.
Daar heeft Roosevelt voor de buitenland-
sche senaatscommissie een verklaring afge
legd, die zooals alle verklaringen in derge
lijke besloten commissies geheim had moe
ten blijven. Iemand moet echter uit de
school geklapt hebben, want de geheele
dien zin, dat geleidelijk de leniging van de
gevolgen der werkloosheid zal moeten
plaats maken voor bestrijding der werk
loosheid zelf. De duur van tewerkstelling
bij de werkverschaffing, die thans van
week tot week kan worden gewijzigd, zal
voortaan telkenmale voor een periode van
drie maanden worden vastgesteld behou
dens de mogelijkheid, om in verband met
arbeid in het vrije bedrijf de tewerkstelling
tijdelijk te onderbreken. Veranderingen in
de gezins- of eigen inkomsten gedurende
de driemaandelijksche werkperiode behoe
ven niet te worden aangegeven. Bij de be
oordeeling omtrent de voortzetting der
plaatsing in werkverschaffing, dus telkens
na een periode van drie maanden werken,
zullen groote gezinnen de voorrang ge
nieten
De strijd tegen de coloradokever.
Te Wageningen kwam de internationale
conferentie over den coloradokever bijeen,
waarop de stand der onderzoekingen en
bestrijdingsmethoden tegen den kever in
de verschillende landen werden besproken.
De heer ir. N. van Poeteren, inspecteur en
hoofd van den plantenziektenkundigen
dienst, werd tot voorzitter van deze vierde
conferentie gekozen, waarna de bespre
kingen werden geopend met lezingen van
dr. J. Feytoud uit Bordeaux en van dr. B.
Trouwelot uit Versailles over hun onder
zoekingen, terwijl dr. M. Schwartz uit
Berlijn-Dahlem een referaat hield over de
Duitsche bestrijdingsmethoden van den ge-
vreesden kever.
Steunregeling voor pootaardappelen.
Dezer dagen zal de steunregeling voor
goedgekeurde pootaardappelen van den
oogst 1938 in dier voege worden gewijzigd,
dat met ingang van 6 Februari zoover voor
potersteun in aanmerking komen de tot
dusverre van steun uitgesloten goedgekeur
de pootaardappelen van de rassen, inge
deeld in de zoogenaamde rubriek I, welke
zijn geteeld op kleigrond. Voor de poot
aardappelen van deze rubriek, goedgekeurd
in de klassen a, b en c, zal voor de vier-
kantsmaten 28-35 mm als potersteun wor
den uitgekeerd resp. 1.50, ƒ1.en 0.50
per 100 kg. De denaturatievergoeding voor
deze maten, ongeacht de omstandigheid of
zij al dan niet in rubriek a kunnen worden
ingedeeld, 0.80 per 100 kg bij denatu
ratie vóór 1 Maart 1939 en 0.90 per 100
kg bij denaturatie van 1 Maart af.
Gunstige sterftekansen in Nederland.
Blijkens de jongste statistische gegevens
zijn de sterftekansen hier te lande weer
belangrijk lager dan in het vorig tijdvak
van tien jaar. Vooral de sterftekansen voor
vrouwen zijn nog afgenomen, zoodat ons
iand nu met Nieuw-Zeeland, wat gemid
delden levensduur voor mannen betreft,
bovenaan staat en wat de vrouwen betreft
op de derde plaats na Nieuw-Zeeland en
Australië. Voor mannen bedraagt de ge
middelde levensduur in ons land thans 65
jaar, voor vrouwen 66, terwijl in Australië
en Nieuw-Zeeland dit laatste cijfer 67 be
draagt. Bijzonder gunstig heeft zich vooral
de zuigelingensterfte ontwikkeld. Terwijl
in de jaren 1870-1879 van de jongens 22
en van de meisjes 20 in het eerste
levensjaar overleed, bedraagt de sterfte
beneden het jaar voor jongens thans 5
en voor meisjes bijna 4 Dit alles zijn
verheugende cijfers, die bewijzen, dat de
hygiënische toestanden hier te lande tot
de beste ter wereld behooren.
Amerikaansche pers wist onmiddellijk te
berichten, wat zich in de zitting van deze
commissie zou hebben afgespeeld. En dat
was niet minder dan sensationeel. Roose
velt zou hebben verklaard, dat volgens de
door hem ontvangen inlichtingen een oor
log tusschen de totalitaire en democratische
staten in Europa onvermijdelijk zou zijn
en dat de Vereenigde Staten dan de demo
cratieën daadwerkelijk zouden moeten steu
nen. Reeds thans zou het noodig zijn, zoo
veel mogelijk wapens aan Frankrijk en
Engeland te leveren, iets waarmede inder
daad al een aanvang is gemaakt.
Deze berichten van de Amerikaansche
pers hebben zoowel in de Vereenigde Sta
ten zelf als ook in Europa de grootste op
winding veroorzaakt. In Amerika zelf, waar
de „isolationisten" nog steeds een machtige
groep vormen, was de oppositie groot en
de reacties in Duitschland en Italië waren
van dien aard, dat men zich daar op het
oogenblik voor de „bedreigde landen"
houdt.
Eenige dagen later heeft Roosevelt in-
tusschen de verklaringen van de Ameri
kaansche pers tijdens een persconferentie
gedementeerd, zij het ook op weinig over
tuigende wijze. Waarschijnlijk is, dat de be
weringen van de Amerikaansche pers in
derdaad niet geheel in overeenstemming
zijn met Roosevelts verklaringen, maar dat
zij zijn algemeene opvattingen toch be
trekkelijk juist weergeven. Zooals bekend
bevordert de Amerikaansche president de
wapenleveranties aan Engeland en Frank
rijk zeer sterk en nu heeft hij wel ver
klaard, dat elk land daartoe de mogelijk
heid heeft, maar op een vraag, of Washing
ton toestemming zou geven tot leveranties
aan Duitschland en Italië bleef hij tijdens
genoemde persconferentie het antwoord
schuldig.
Maar hoe dit alles ook zij, zeker is wel,
dat Amerika zich meer en meer gaat inte
resseeren voor Europa en dit zal op de
internationale politiek niet zonder uitwer
king blijven. In Londen en Parijs meent
men, dat dit dan een uitwerking ten goede
zal zijn, ook al gelooft men vooral in En
geland, dat de verklaringen uit Amerika
ditmaal op een wat ongunstig oogenblik
kwamen. Dat men daarentegen in Rome
en Berlijn van een geheel andere opvatting
is, behoeft natuurlijk geen betoog.
De Spaansche burgeroorlog.
In Catalonië is het laatste verzet van de
republikeinen geheel gebroken. Gerona, de
nieuwe zetel van de Spaansche regeering,
is in handen van Franco gevallen en tien
duizenden repubikeinsche soldaten zijn
naar Fransch gebied gevueht. Voor Frank
rijk brengt dit onaangename problemen
met zich. Wat moet men met deze men
sch en doen. Hen naar Spanje terugzenden,
waar zij in de handen van Franco zullen
vallen? Of hun de mogelijkheid bieden naar
Midden-Spanje, waar 'de republikeinen nog
steeds stand houden, te trekken? Tegen de
eerste mogelijkheid verzet zich de openbare
meening in Frankrijk, terwijl de tweede
oplossing natuurlijk op protesten van
Franco zal stuiten. Juist op het oogenblik
heeft de Fransche regeering een afgezant
naar Franco gestuurd om te trachten de
betrekkingen tusschen Parijs en den leider
van het nationalistische Spanje te verbete
ren. Men zal dus Franco moeilijk voor het
hoofd kunnen stooten. Frankrijk verkeert
dus in een moeilijk dilemna en men kan
met spanning tegemoet zien, hoe men zich
daaruit zal trachten te redden.
Een groot Nederlander heengegaan.
Sir Henry Deterding, gedurende lange
jaren de ziel en de stuwkracht van een
van Nederlands grootste industrieele onder
nemingen, de Koninklijke Nederlandsche
Petroleummaatschappij, overleed Zaterdag
plotseling op ruim 72-jarigen leeftijd in
St. Moritz in Zwitserland. Aan een levens
loop van echt Amerikaansche allure
maar dan in den besten zin is hiermede
een einde gekomen. Van employé bij de
Twentsche Bank opgeklommen tot direc
teur van de Koninklijke, stelde Deterding
heel zijn kennis en bekwaamheid, zijn
werkkracht en bewonderenswaardig orga
nisatietalent in dienst dezer Nederlandsche
onderneming, die hij tot een concern van
wereldnaam wist te maken met behoud van
en dit is ongetwijfeld mede een zijner
grootste verdiensten geweest het Neder
landsche karakter der onderneming. Ook
na zijn aftreden als directeur-generaal der
Koninklijke heeft Deterding ons land nog
eenmaal aan zich verplicht; zijn grootsch
gebaar 10 milioen beschikbaar te stellen
tot aankoop van het surplus aan Neder
landsche landbouwproducten ten behoeve
van de Duitsche bevolking, was een daad
die twee volken op de meest belangelooze
wijze diende.
«OUDZOEKERS OP 300 M DIEPTE.
Terwijl de groote goudexpedities van het
einde der vorige eeuw het gemunt hadden
op de goudmijnen in de bergen of op het
goudhoudende zand in de rivierbeddingen,
is thans in Oakland een goudexpeditie uit
gerust, die goud wil ophalen van den
bodem der zee, namelijk in de monding
van eenige rivieren in Alaska. Aanleiding
tot deze expeditie was de uitvinding van
een nieuw model diepzeebaggermachine
door John C. Wiliams uit Oakland, die
daarmee op 300 meter diepte denkt te kun
nen werken. Men veronderstelde reeds
langen tijd, dat het meeste goud der goud-
houdende rivieren zich in de mondingen
moet hebben afgezet en daar door de zee-
stroomingen reeds een eerste wassching
moet hebben ondergaan.
Onbeschrijflijk ziin de verwoestingen, die
het oorlogsbedrijf in vele Spaansche
kerken heeft aangericht.
De Fransche regeering heeft maatregelen moeten nemen tegen den toestroom van
Spaansche vluchtelingen. Versterkte grensbewaking bij een controlepost.
EEN GROOT NEDERLANDER DAALT
TEN GRAVE....
Het zijn niet alleen vorsten, staatslieden
en geleerden, die den roep van een land
tot ver over de grenzen brengen en wier
namen een wereldklank hebben. Er zijn
ook mannen in handel, scheepvaart en in
dustrie, die in den waren zin des woords
een wereldreputatie genieten. En wij over
drijven zeer zeker allerminst, wanneer wij
zeggen dat het bericht van het heengaan
van een man als Sir Henri Deterding een
siddering van medegevoel door de vijf
werelddeelen heeft doen gaan. Indien er
één Nederlander is geweest, wiens naam
de laatste tientallen jaren met eere en ont
zag is genoemd, dan is het wel die van
Sir Henri W. A. Deterding.
Daarvoor zijn tal van oorzaken te noe
men; maar de voornaamste daarvan is wel,
dat hij niet alleen een groot handelsman
was, doch ook een groot, goed, edel mensch.
Daarom zal zijn naam over de geheele
wereld, doch vooral onder ons, Nederlan
ders, blijven voortleven als die van een
selfmade man, die zich door eigen kracht
wist op te werken tot een van de méést
vooraanstaanden onder de grootste figuren
van onzen tijd buiten het politieke tooneel,
tot den „Napoleon van de Petroleum", zoo
als hij werd genoemd.
De groei, de bloei, de aan een sproke
herinnerende opbouw en uitbreiding van
de Koninklijke Petroleum Maatschappij is
het werk van zijn geest en zijn energie;
en bij de ontelbare krachten, rechtstreeks
of zijdelings verbonden aan deze reusach
tige onderneming zal zijn nagedachtenis in
zegenrijke herinnering blijven voortleven.
Ook zij hebben ontzaglijk veel te danken
aan den grooten doode, zooals zoo over
tuigend is gebleken bij de luisterrijke her
denking van het 40-jarig jubileum van Dr.
Deterding.
Honderdduizenden anderen nog zullen zijn
naam met innige dankbaarheid uitspreken.
Is het nog noodig, hier te herinneren aan
de ongelooflijk schijnende, en toch ware
gebeurtenis, dat één man, één enkele man,
Sir Deterding, uit eigen middelen tien
millioen gulden afstond, en daardoor een
weldaad bewees aan twee volken? Immers,
voor Nederland werkten zijn aankoopen op
reusachtige schaal prijsregelend, zoodat de
toestand van de markt hier te lande aan
zienlijk verbeterde, terwijl de uitvoer van
de enorme hoeveelheden levensmiddelen
naar Duitschland déér voorzagen in de be
staande tekorten. Is het wonder, dat hem
daarvoor, zoowel van Nederlandsche als
van Duitsche zijde, stapels dankbetuigin
gen toevloeiden
Nooit verloochende zich zijn Neder-
landsch hart. Hij was de man die het be
roemde „Straatje van Vermeer", dat voor
ons land verloren dreigde te gaan, voor een
millioen gulden kocht. Aan zijn edelmoedig
gebaar hebben wij het te danken dat dit
kostbare staal van Nederlandsche kunst
niet over de grenzen ging, doch een der
grootste bezienswaardigheden vormt van
het Rijksmuseum te Amsterdam.
Dr. Deterding en John D. Rockefeller
de twee grootste figuren uit de petroleum-
wereld, de twee grootste tegenstanders
tevens! Rockefeller was in zijn tijd de on
betwiste petroleumkoning, die al zijn con
currenten over de geheele wereld wist te
verslaan tot hij Deterding tegenover
zich kreeg. Hard en vinnig was de strijd,
zooals men kon verwachten van twee man
nen van staal. Doch de Amerikaan zag zich
leden, toen Rusland, Oostenrijk en Hon
garije de Oekraïne onder zich verdeelden.
In 1918 onistond met Duitsche hulp voor
korten tijd een zelfstandige Oekraine, die
echter spoedig wed geliquideerd werd.
De Karpatho-Oekraine is een econo
misch maagdelijke bodem; rijke mogelijk
heden zijn echter voorhanden.
INTERNATIONAAL LANDBOUW-
CONGRES TE DRESDEN.
Het 18e Internationale Landbouwcon-
gres zal van 6 tot 12 Juni a.s. te Dresden
worden gehouden. Voor de eerste maai
treedt hiermede Duitschland als gastheer
van de landbouwcongressisten op. Vraag
stukken op het gebied der landbouwpoli
tiek en der agrarische en bedrijfspolitiek,
zooals deze zich in het dagelij ksch leven
van den boer voordoen, zullen op dit con
gres op den voorgrond staan. De behande
ling van zuiver theoretische onderwerpen
komt eerst op de tweede plan.
NEDERLAND DRINKT MEER THEE!
Of het nu toe te schrijven is aan de in
ons land gevoerde propaganda voor thee,
of dat er andere factoren in het spel zijn,
een feit is het, dat de invoer voor con
sumptie van dit belangrijke handelsartikel
in 1938 in niet onbelangrijke mate is ge
stegen, n.1. van bijna 16.6 tot 185 millioen
lbs, aldus blijkt uit de dezer dagen ver
schenen publicaties van de Vereeniging
voor Theecultuur in Nederlandsch-Indië.
En wat daarbij vooral van belang is: het
verhoogde theeverbruik in ons land is ge
heel ten goede gekomen aan den Neder-
landsch-Indischen thee-export. Ook in
Engeland steeg het theeverbruik, doch
hier wist de Indische thee er niet van te
profiteeren; integendeel werd hier terrein
verloren aan het product van Ceylon.
Over het geheel genomen heeft het wereld-
verbruik van thee zich ondanks de poli
tieke spanningen goed gehandhaafd en
bleven de prijzen goed op peil. Java kon
zijn thee-export ongeveer op het peil van
1937 handhaven, terwijl Sumatra bijna 1.4
millioen lbs meer uitvoerde.
TWEE MAAL GETROUWD EN TOCH
NOG VRIJGEZEL!
Dat iemand tweemaal getrouwd is en
toch althans voor de wet nog vrij
gezel is, zal zeker niet al te vaak voor
komen. Italiaansche bladen berichten een
dergelijk geval uit Pallanza. Een zestig
jarige onderwijzer uit dit stadje, Luigi
Giachino geheeten, moest voor den rechter
verschijnen, daar zijn vijftien jaar jongere
echtgenoote een eisch tot echtscheiding had
ingediend. In den loop van het proces bleek,
dat Giachino in 1903 reeds in Engeland in
het huwelijk was getreden. Het echtschei
dingsproces werd daarom geschorst en de
trouwlustige onderwijzer had zich eerst
wegens bigamie te verantwoorden. Dit
proces moest echter na eenigen tijd ge
staakt worden, want de verdediging kon
aantoonen, dat het tweede huwelijk van
Giachino in de Republiek Sah, Marino was
gesloten en dat niet alleen dit huwelijk,
maar ook het Erigelsche volgens de Ita
liaansche wet ongeldig is, omdat in beide
gevallen verzuimd was bij den Italiaan-
schen burgerlijken stand aangifte van het
huwelijk te doen. Giachino heeft dus een
vrouw in Engeland en een vrouw in Italië,
maar is niettemin juridisch vrijgezel en
zou dus in allen gemoede nog een derde
vrouw kunnen trouwen, zonder zich aan
eenige wetsovertreding schuldig te maken,
Dr. HENRY DETERDING.
Wij zullen het niet meer te aan
schouwen krijgen, dit energieke en
toch sympathieke gelaat, deze wils
krachtige en toch zoo goedmoedige
trekken, het hooge voorhoofd met
daarboven de grijzende haren van
den krassen 72-jarige, die, al had
hij zich dan na een arbeidzaam leven
als van geen ander, uit het inter
nationale zakenleven teruggetrokken,
nog in het bloeitijdperk van zijn leven
scheen te staan. Dr. Henry Deterding
is ons door een hartverlamming ont
nomen, dr. Henry Deterding is ten
grave gedaald. In de vele artikelen,
die bij zijn verscheiden werden ge
publiceerd, heeft men kunnen lezen,
wat deze man, een „economische
empirebuilder", zooals dr. Colijn van
hem verklaarde, in zijn leven voor
de wereld in het algemeen en Neder
land in het bijzonder heeft gepres
teerd. Wij willen er mede volstaan,
nog eenmaal dit markante gezicht
onder de oogen van den lezer te
brengen. Ongetwijfeld zal het in de
herinnering blijven voortbestaan als
behoorend aan hem, die een der
grootste Nederlanders was.
ten slotte genoodzaakt de vlag te strijken
voor den Nederlander, die van geen wijken
of buigen wist.
In d»en Engelschen adelstand verheven
door Koning George V, sprak Dr. Deter
ding de historisch geworden woorden: „Als
Nederlander ben ik geboren en als Neder
lander zal ik sterven". Misschien méér nog
dan op iets anders kunnen wij trotso zijn
op dit fiere en toch eenvoudige woord van
onzen landgenoot. Zijn wensch is vervuld:
als Nederlander is hij gestorven; en nergens
ter wereld zal dit bericht een ontstellender,
di'oever weerklank hebben gewekt dan in
zijn vaderland, dat hij bij al zijn macht
en waardigheden nooit heeft vergeten.
DE ECONOMISCHE TOESTAND DER
KARPATHO-OEKRAINE.
Nog steeds blijft de Oekraine in het
middelpunt der politieke belangstelling
staan en de aandacht richt zich daarbij
r'ooral op het meest oostelijke land van het
nieuwe Tsjecho-Slowakije, de cultureel en
economisch zelfstandige Karpatho-Oe
kraine. Dat is een uiterst dun bevolkt ge
bied, dat gezien zijn economische moge
WAfUCHAu I
p O L'- E Nj'\'
y O W J E T -
.Yl'" Kietv
j', •••.-_•
L* S L A N D
5 MUt.
ilMBlKG
i
lijkheden nog zeer veel ruimte voor een
volksuitbreiding heeft. Het geboorte-over
schot bedraagt niet minder dan 20
De Karpatho-Oekraine is een eigenaardig
land; bijna 50 van den bodem is met
bosschen bedekt. De houtreserves in dit
land zijn geweldig on de houtexport zal
in de komende jaren de ruggegraat van
het economisch leven zijn. Afhankelijk is
echter deze uitvoer van goede verbindings
wegen. Vandaar dat zoowel Praag als
Choest op het oogenblik alles in het werk
stellen om nieuwe verbindingen met het
buitenland te scheppen.
De landbouw, die slechts in een kleine
deel van het land kan worden uitgeoefend,
is zeer primitief. Veel is hier nog te ver
beteren, maar de mogelijkheid bestaat, dat
bij een sterke stijging der bevolking, de
Karpatho-Oekraine genoodzaakt zal zijn
landbouwproducten in te voeren.
Waarschijnlijk bezit de Karpatho-Oe
kraine vele bodemschatten. Eerst een
grondig onderzoek, waarmede op het
oogenblik aangevangen wordt, zal echter
de juistheid van dit vermoeden kunnen be
vestigen. Een niet te onderschatten rijk
dom vormen ook de talrijke minerale
bronnen.
Vogens de nieuwste tellingen leven er
ongeveer 40 millioen Oekrainers, waarvan
35 millioen in Europa, n.1. 20 mill. in Sow-
jet-Rusland, 5 mill. in Polen, 500.000 in de
Karpatho-Oekraine en 750.000 in Roemenië.
Al deze Oekrainsche menschen, die door
meer of minder willekeurig getrokken
grenzen onder de souvereiniteit van
vreemde volken kwamen, wonen echter in
een vast blok. Slechts een klein deel, de
500.000 Oekrainers in het Tsjecho-Slo-
waaksche staatsverband, heeft zijn zelf
standigheid gekregen. De huidige verdee
ling van den Oekrainschen bodem berust
od de deeling van Polen van 100 jaren ge-
