De Internationale westand Deze week Het Portret De Wereld IIN DE AI GELOOPEN WEEK Chamberlain heeft in het Engelsche Lagerhuis een overzicht gegeven van de buitcnlandscbe politieke situatie. Men kan van deze rede getuigen, dat zij sober was, maar nieuws van be- teekenis bracht zij niet. De zending van militaire missies naar Moskou was immers reeds aangekondigd. Cbamberlain's rede was het ant woord op bepaalde vragen van de züdc der oppositie gesteld. Nu maakt deze oppositie het de Londensche re geering niet gemakkelijk. Vooral bij de onderhandelingen met Rusland heeft zü steeds aangedrongen op een verder toegeven, waardoor tij de Russen in hun vasthoudendheid stijfde en het standpunt van de eigen regeering ondermijnde. Overigens krijgt men, ondanks de zen ding van de militaire missies naar de Sov jethoofdstad, nog steeds niet den indruk, dat een Engelsch-Fransch-Russisch ac toord nu zoo heel spoedig tot stand zal -.omen. Chamberlain immers heeft erkend, 1at de onderhandelende partijen het nog steeds niet eens zijn kunnen worden over de vraag, wat onder indirecte agressie moet worden verstaan. Ja, hij kon zelfs oog geenszins de zekerheid geven, dat er op ie politieke punten inderdaad overeen stemming zal kunnen worden bereikt. Men koestert nu de hoop, dat door de militaire missie ook de politieke standpunten dichter bij elkaar zullen komen, d.w.z. dat de zen ding van een dergelijke missie het Rus sische wantrouwen wegneemt en Moskou alsnog beweegt het Engelsche standpunt te aanvaarden. Men moet zich dan ook af vragen of deze zending niet te beschouwen is als een soort noodsprong om uit de im passe te komen. Weinig woorden over Danzig. Aan de kwestie Danzig heeft Chamber lain dit keer weinig woorden gewijd. Het opmerkelijke daarbij was wel, dat de Brit- sche minister-president zich onthield van alle critiek op Duitschland. En belangwek kend was zeker zijn in algemeene bewoor dingen gehouden slotverklaring, waarin hij een beroep deed op herstel van vertrou wen. Optimistisch waren deze slotwoorden overigens niet. Hij sprak van een woorden oorlog, welke de stemming vergiftigt en gestaakt zou moeten worden. En deze uit lating richtte zich evenzeer tegen de En gelsche als tegen de buitenlandsche pers. Voor de Duitsche bladen was dit natuurlijk onmiddellijk aanleiding er op te wijzen, dat Hitier zich reeds lang geleden tegen de ongebreidelde persvrijheid had uitge sproken. Wat Chamberlain noodig acht. Beschouwt men Chamberlain's rede in haar geheel, dan ontkomt men niet aan den indruk, dat de Engelsche minister-presi dent eenigszins geprikkeld is. Er sprak een groote verbittering uit zijn woorden, die zich overigens in de eerste plaats tegen de Engelsche oppositie en niet zoozeer tegen het buitenland richtte. Is Chamberlain boos, omdat hij voor zijn streven naar het behoud van den vrede ook in het eigen land zooveel ondank oogst? Hijzelf gaf dit keer BAJLLONVERSPERRINGEN BOVEN LONDEN. Aan de groote luchtafweeroefeningen welke momenteel te Londen worden gehouden, nemen niet minder dan 500 ballons deel, die in een kring van 11 km boven de stad zijn opgelaten. weer het goede voorbeeld, door zich geheel van critiek op het buitenland te onthouden. Daarmede demonstreerde hij, wat hij nood zakelijk acht, indien de pogingen tot be houd van den vrede tot succes willen leiden. Duitsche critiek. Ondanks den gematigden inhoud is Chamberlain's rede in Duitschland toch in weinig goede aarde gevallen. De groote Duitsche bladen meenen uit de zending der militaire missies te moeten concludeeren, dat Engeland zich in het belang van de om- singelingspolitiek zijn weg door de Sovjets laat voorschrijven, hoewel de Engelsche bezwaren tegen de politieke formule, welke Moskou eischt, op zichzelf heel sterk zijn. Ook zegt men niet te begrijpen, welke bijdrage Chamberlain's rede heeft gegeven voor een vriendschappelijke oplossing van de bestaande vraagstukken. De rede mag gewagen van de overtuiging, dat deze vraagstuken op vreedzame wijze kunnen worden opgelost, zij is nog altijd niet door drongen van de veel belangrijker ge dachte, dat deze vraagstukken opgelost moeten worden. Grensincidenten ditmaal in Europa. Grensincidenten schijnen tegenwoordig waarlijk niet slechts meer in Mantjsoekwo, maar ook veel dichter bij huis, ni. in het oude Europa zelf mogelijk te zijn. Dat( de betrekkingen tusschen Hongarije en Roe menië sinds lang verre van goed zijn, weet men. Ook hier is een minderhedenvraag stuk de oorzaak der moeilijkheden, die zich natuurlijk ook op andere gebieden doen gevoelen. Zoo was na de bezetting van Roethenië door de Hongaren het scheep vaartverkeer op het Roemeensche deel van de rivier Theiss voorloopig voor de Hon- gaarsche schepen gesloten. Eerst thans is men over de heropening van dit verkeer begonnen te onderhandelen, maar hoewel er reeds op verschillende punten overeen stemming was bereikt, zijn de Hongaren klaarblijkelijk wat ongeduldig geworden. In ieder geval hebben zij hun schepen de Theiss opgestuurd en daarbij is het tot een gevecht tusschen de Roemeensche en Hon- gaarsche grenswachten gekomen, dat vele uren geduurd heeft. De onderhandelingen zijn thans door Boekarest afgebroken, maar daarmede zal de rust in dit gebied, waar het sinds lang gist, nog geenszins hersteld zijn. Zooals men ziet, Danzig is waarlijk niet het eenige smeulende vuurtje in Europa. Engeland en het Verre Oosten. Bij de bespreking van den toestand in het Verre Oosten heeft Chamberlain niet na kunnen laten een bits antwoord te geven aan de critici, die naar zijn overtuiging de Britsche politiek verdacht maken. Leest men de vele soms scherpe uitlatingen tegen Engeland's houding in China, dan is zijn geïrriteerdheid ook wel te begrijpen. Be langrijk in Chamberlain's verklaring was de mbdedeeling, dat ondanks de vele in cidenten, een rechtvaardige en billijke op lossing van het conflict in China Engeland's doel blijft. Deze woorden zijn wel is waar vaag, maar er blijkt toch uit, dat Engeland op een of andere wijze bemiddeling wenscht. Belangwekkend is het, dat En geland uiting geeft aan dezen wensch op een oogenblik, dat de onderhandelingen met Tokio verre van gemakkelijk zijn. IN NEDERLAND De Kabinetscrisis. De tweede kabinetscrisis geeft den poli- tieken kopstukken van ons land en ook onze Landsvrouwe zelf de handen vol werk. Alle fractieleiders van de Tweede Kamer werden achtereenvolgens door H.M. de Koningin op den Ruigenhoek ontvangen. Na dr. Deckers, den voorzitter van de R.K. Kamerfractie, die reeds eerder bij H.M. zijn opwachting maakte, waren dit nog jhr. De Geer, de leider van de Christ. Hist. fractie, mr. Joekes, de aanvoerder der Vrijz. Demo craten, ir. Albarda van de Sociaal Demo craten en dr. Bierema, de leider der Libe ralen. Eveneens heerschte mede naar aan leiding van de kabinetscrisis in het kamp der Katholieken groote bedrijvigheid. De H.K. fractie van de Eerste Kamer kwam in spoedvergadering bijeen om er zich van te vergewissen, of het standpunt van de ïraetie-Deckers inzake de kabinetsformatie loor de geestverwanten in de Eerste Kamer wordt gedeeld. De ministers daarentegen van het kabinet, waarmee de Kamer zulke korte metten maakte, zagen zich tot werke loosheid gedoemd. In verband met de om standigheid, dat zij demissionnoir zijn, kon den de gewone audiënties geen doorgang vinden. Wie ook de volgende kabinetsformateur zal zijn, zeer is het te hopen, dat hij een betere en meer duurzame oplossing zal weten te vinden, want met dergelijke snelle regeeringswisselingen men ziet het aan Frankrijk is geen enkel land gebaat. Het meest waarschijnlijke is, dat de oplossing gezocht zal worden in een kabinet gegrond vest op samenwerking tusschen Katholie ken, Sociaal-democraten en Vrijzinnig- democraten, de drie groepen, die den val van het kabinet hebben bewerkt. Voorbereidingen te Soestdijk. Weer, evenals ruim anderhalf jaar ge leden, leeft heel het land in afwachting Het ecnhcidstelevisietoestel, dat de Duit- ïehe Posterijen tegen den prijs van 650 RJH. in den handel brengen. van de blijde gebeurtenis die in het Prin selijk gezin voor de deur staat. Te Soest dijk zijn weer de noodige voorbereidingen getroffen voor een snelle verspreiding van het heugelijke nieuws. In het hotel tegen over het Prinselijk Paleis werden telefoon cellen geplaatst en de telefonisten hebben er al haar post betrokken. Is het groote oogenblik daar, dat een prins of prinsesje uit het Huis van Oranje het levenslicht ziet, dan zal binnen enkele seconden heel Nederland het weten. Ook de behandelende geneesheer van H.K.H. Prinses Juliana, dr. J. de Groot, is reeds weer „met vacantie" gegaan'. Hij nam zijn intrek in het Badhotel te Baarn, waar hij tot einde Augustus zal verblijven. En allerwegen wordt reeds druk gewerkt aan het aanbrengen van versie ringen, die de feestelijke stemming zullen moeten onderstrepen, welke ongetwijfeld weer heel het land door heerschen zal, als voor de tweede maal jong leven op het Paleis Soestdijk zijn intrede zal hebben gedaan. De overneming der landbouwcrisis maatregelen. Zooals bekend, waren bij de vorige re geering reeds lang plannen in bewerking om de regeling der landbouwcrisismaat regelen meer in handen te leggen van het bedrijfsleven zelf. In Februari van dit jaar is hierover reeds een rapport verschenen, uitgebracht door het college van regee- ringscommissarissen en de drie centrale landbouworganisaties. Thans is een tweede rapport verschenen, samengesteld dooreen commissie van drie leden uit het college van regeeringscommissarissen en het •■.age- lijksch bestuur van den Nederlandschen Industrie- en Handelsraad voor land- en tuinbouw, in welk rapport de positie, die de bedrijfsgroepen van handel en nijver heid bij de overneming zullen kunnen in nemen, wordt besproken. In hc rapport wordt er uitdrukkelijk op gewezen, dat overneming van landbouwcrisismaatregelen niet wil zeggen, dat verstrekkende be voegdheden van de landbouwcrisiswet feitelijk in handen zullen komen van in stanties, die op geen enkele wijze aan de Nederlandsche volksgemeenschap verant woording verschuldigd zijn. In geen geval zullen de bedrijfsorganen na de overneming der landbouwcrisismaatregelen algeheele ■vrijheid van handelen kunnen krijgen. De commissie stelt zich de overneming aldus voor, dat aanvankelijk nog scherp toezicht van overheidswege op de totstandkoming en uitvoering der landbouwcrisismatarege- len zal bestaan, doch dat daarna de over heid zich geleidelijk zal terugtrekken en het bedrijf meer en meer op den voorgrond zal treden. Wil de overneming goed ver- loopen, dan zal gestreefd moeten worden naar harmonische samenwerking tusschen landbouw, handel en nijverheid. Deze samenwerking acht de commissie daarom zoo noodzakelijk, wijl tal van handelingen, die op het gebied van den landbouw wor den verricht, invloed hebben op den gang van zaken in de bedrijven van handel en nijverheid en omgekeerd. Dit neemt niet weg, dat aan elk der beide groepen zooveel mogelijk haar eigen terrein moet worden toegewezen. De actie van den R.K. Mijnwerkersbond. De contactcommissie voor het mijnbe drijf hield einde der week eei vergadering, waarin verschillende van den Ned. R.K. Mijnwerkersbond ingekomen klachten wer den behandeld. Ten aanzien van de klacht over het arbeidstempo in de onderaardsche mijnen, deelden de directies mede, dat zij een commissie zouden benoemen uit de be drijven en de vakbonden, welke deze aan gelegenheid nader zal bestudeeren. Voorts zei de directie toe te zullen overwegen, of grootere uitkeeringen kunnen worden ge geven aan de laagst betaalden onder de arbeiders, die onder de wapenen zijn ge roepen. Ook zal de mogelijkheid van een vacantie-uitkeering worden onderzocht. Verder werd in de vergadering medege deeld, dat de Ned. R.K. Mijnwerkersbond voortzetting van haar actie tot verbetering der pensioenen heeft aangekondigd. Ver leden jaar heeft de Bond hiervoor 2 mil- lioen gevraagd, waarvan 1 millioen werd toegekend. Thans wil de Bond de mijn- directeuren trachten te bewegen, ook het tweede millioen voor pensioenverbetering beschikbaar te stellen. 20.000 BOEREN NAAR EEN TARWELAND. De 20.000 boeren, die Mussolini in de komende tien jaren op Sicilië wil vestigen, zullen niet minder dan een vijfde van de totale oppervlakte van dit eiland, d.w.z. 500.000 hectaren, in eigendom krijgen. Aan de kusten is naast de visscherij vooral ook de verbouw van zuidvruchten en wijn ge bruikelijk. Daarentegen bevindt zich tot op het oogenblik het binnenland hoofdzakelijk in handen van grootgrondbezitters, die hun grond door pachters laten bebouwen. De graanbouw is hier altijd een zuiver specu latie-object geweest. Regende het, dan was het goed; regende het niet, dan konden de boeren verhongeren en de grootgrondbe zitter kreeg minder pacht. Mussobni's agrarische hervorming is derhalve met een groot irrigatieproject verbonden. Bovendien streeft men naar een verdeeling van het risico; de nieuwe boeren zullen naast mais, gerst en tarwe ook zuidvruchten en mis schien evenals op Malta ook vroege aardappelen verbouwen. Om echter deze vruchten snel op de markt te kunnen bren gen, zullen de wegen een aanzienlijke ver betering moeten ondergaan. TELEVISIE IN IEDER GEZIN. Op de grfiote radio- en televisietentoon stelling te Berlijn wordt een televisie-een heidsontvanger gedemonstreerd, uitge bracht door de Duitsche Posterijen. Het is geen proeftoestel, zooals het vorige jaar te zien was, maar een toestel, da£ iedereen koopen en gebruiken kan. Om de kosten van een dergelijk toestel zoo laag mogelijk te houden, heeft de Rijks- post besloten voorloopig slechts één type televisietoestel tegen den prijs van 650 R.M. in den handel te laten brengen. Op dracht is reeds gegeven tot den bouw van 10.000 toestellen. Technisch is zeer interes sant, dat de afmetingen van het eenheids- toestel zich' nauwelijks onderscheiden van die van een normaal radiotoestel, wat voor al mogelijk was door het feit, dat men de voor het beeld noodige z.g. Braunsche bui zen slechts 30 cm lang heeft gemaakt. Het beeldscherm is niet meer rond, maar vier kant ook een technische nieuwigheid. Het beeld heeft een hoogte van 20 cm, zoo dat het in de huiskamer van elke plaats af gemakkelijk te zien is. Ook is voorkomen, dat de electronenschaal der Braunsche bui zen vlekken op het scherm brandt. NA VIJF EN TWINTIG JAAR. Vijf en twintig jaar scheiden ons van den rampzaligen dag, waarop in Europa de oorlogsfakkel ontbrandde en een strijd ont ketend werd die steeds verder om zich heen greep, zoodat geen enkel volk ter wereld van de gevolgen verschoond bleef. Meer dan eens in de vijf en twintig jaar die achter ons liggen hebben de oorlogs wolken zich opnieuw dreigend boven on3 hoofd samengepakt, liepen er geruchten over mobilisatie en ultimatums. Op het oogenblik, waarop wij dit schrijven, ligt zelfs een groot aantal onzer militairen aan de grenzen, om op alles voorbereid te zijn. Denkt men er dan in ernst aan, de ram pen van 1914 te herhalen, en dan nog wel op een schaal, waarbij de voorgaande oor log in het niet verzinkt? Wij kunnen niet anders dan hopen, dat wijs staatsmans- beleid er in zal slagen, alle hangende kwesties langs den weg van overleg te be slechten. Thans weten wij nog beter dan in 1914, wat een groote oorlog beteekent. Wij staan er geheel anders tegenover dan zij, die eind Juli 1914 meenden, dat de strijd in enkele weken, enkele maanden hoogstens, vol- streden zou zijn. De uitkomst heeft hun geleerd, hoe ijdel hun voorspellingen waren. Had men toen kunnen voorzeh, welk een geweldigen nasleep het ultimatum aan Servië zou hebben, dan zou men zeer zeker niet zoo star op het eenmaal ingenomen standpunt zijn blijven staan. Had men zich een duidelijk beeld gevormd van de machten, die zich tegenover elkander ge plaatst zouden zien, dan zou men gewei feld hebben. In zooverre is de toestand van tegen woordig scherper omlijnd. Elk land weet met aan zekerheid grenzende waarschijn lijkheid, wie zijn voor- en wie zijn tegen standers zullen zijn; en die zekerheid is ons een soort waarborg, dat men niet naar den oorlog zal grijpen als middel om ge schillen te beslechten. Men zal geen legerkorpsen zich met don derend geweld op elkaar zien werpen om elkaar te verdelgen. Wij zijn er van over tuigd dat de sirenes niet noodig zullen heb ben, hun luguber gehuil te doen weerklin ken om weerloozen burgers, mannen, vrou wen en kinderen, de waarschuwing toe te brullen „Zoekt dekkingDe vliegmachi nes zijn in aantocht t" Wij mogen de hoop, de verwachting koesteren dat de menschheid in die vijf en twintig jaren heeft leeren inzien dat een oorlog alleen verschrikking, dood en ellende vermag te brengen, doch geen winst, geen roem, geen eer. De wereldoorlog moet de oogen hebben geopend aan allen, die den krijg nog uit een ander oogpunt beschouw den. Er waren menschen, die den oorlog be schouwden als „het groote avontuur", die spraken van „de poëzie van den oorlog". Zij kunnen niet anders dan bekeerd zijn. als zij de verschrikkingen van den oorlog hebben aanschouwd, en zelfs als zij die uitsluitend hebben leeren kennen door krantenverslagen eo boeken. Men sprak van idealen. Doch men heeft moeten er kennen, dat de oorlog niets anders is dan een uiting van bruut geweld, leidend tot mateloos bloedvergieten, tot knechting van volken, tot in het verderf storten van on- schuldigen, tot enorme kapitaalsverspillmg. Neen, met dit droeve beeld voor oogen VAN DE WEEK GENERAAL WM. EDMUND IRONSroE. Een van de meest op den voor grond tredende Britsche militairen, die op het oogenblik geheel Europa bereizen om de vele pacten, die Londen in den laatsten tijd heeft ge sloten, met de noodige militaire over eenkomsten aan te vullen, is gene raal Ironside, de chef van de Britsche everzeesche strijdkrachten. Wm. Edmund Ironside werd in Mei 1880 geboren. Als jong officier nam hij aan den Boerenoorlog deel, waarin 27.000 weerlooze vrouwen en kinderen ten offer vielen aan Enge- lands winzucht. Later werd hij in Zuid-Afrika lid van den Britschen Geheimen Dienst. In den wereldoor log trad hij vooral op den voorgrond in de gemengde militaire commis sies, wijl hij niet minder dan twaalf vreemde talen beheerscht. Na den wereldoorlog zien wij Ironside in Rusland, Turkije, Perzie en Britsch-Indië opduiken. Ten slotte krijgt hij dan de zeer belangrijke post van commandant van Gibraltar en chef der overzeesche strijdkrach ten. Bovendien zal generaal Ironside, die over uitstekende militaire kwali teiten beschikt, Engeland's vertegen woordiger zijr^ in het Fransch-Brit sche oppercommando. weigeren wij te geiooven, dat een herhaling van het drama, dat voor vijf en twintig jaar aanving, mogelijk zou zijn. Wij bren gen oprechte hulde aan de mannen, die ons voor een nieuwen oorlog hebben weten te behoeden, toen het gevaar het dreigendst was en wij hopen met ons gansche hart, met onze geheele ziel, dat net .nenschdom be waard zal blijven voor een catastrofe zoo als die, welke de moord te Serajewo na zich sleepte. IN KAART VIJF EN TWINTIG JAREN PANAMA KANAAL. Deze maand is het 25 jaar geleden, dat het Panamakanaal in bedrijf werd ge nomen. Gedurende den wereldoorlog legde het de eerste proeve van zijn goede hoe danigheden af. De werkelijke inschakeling in het internationale scheepvaartverkeer had echter eerst in den loop van het jaar 1919 plaats. Sindsdien zijn de verkeers- cijfers van jaar tot jaar gestegen. Wel is waar is de internationale beteekenis van Curacaogroep vloeit voort uit het natuur lijke streven, deze levensader door vloot- en luchtvlootsteunpunten nog verder te be veiligen. De in dit voorjaar gehouden ma noeuvres van de Amerikaansche vioot, waarbij deze met haar gros van de Cali- fornische oorlogshaven San Diego kwam en met 140 eenheden en 530.000 man aan boord het 81 km lange kanaal in 36 uren zonder storing passeerde, hebben de strate gische beteekenis, maar ook de grenzen van het prestatievermogen van dit bouwwerk, duidelijk aangetoond. Overigens staat vast, dat aan de presta ties van het kanaal door de grootte der sluizen natuurlijke grenzen gesteld zijn. Wil men in de toekomst grootere slag schepen over het kustgebergte heffen, dan zal men tot een kostbare uitbreiding van de CPI RRIB IS CHE ZEE OLOri PANAMA XTUN M DJfRJEH C/?5CfiDJr$ Pedro Miguel 'zP'WAM/7 Brlboa J7 J?nkerplaabs< 1 Oaiun sluis 2 Pedro -Mïpuelsluis 3 Mfraflores Q Vuurtorens Forlen Ore77s der konaalzone j* Spoorweg Lengte, van hel kanaal 60 km. 'ÓrllLET OCEJJJ7/S het Suezkanaal nog steeds iets groot er, maar in het bijzonder voor de Vereenigde Staten is het Panamakanaal steeds meer tot een levensader geworden. De uitgave heeft zich dan ook financieel en strategisch geloond. Op het oogenblik is hel kanaal de voornaamste slagader van de Unie en sinds den oorlog concentreeren zich op dit machtscentrum vele belangrijke maatregelen, die alle een versterking van de militaire en economische positie der Unie in het Caraibische gebied en den Pacific ten doel hebben. De annexatie van de Fonsecabaai in Nicaragua en de steeds weer ontwakende belangstelling voor de aan Ecuador behoorende Galapagos-Eilan- den, het Engelsche Jamaica en ook onze sluizen moeten overgaan. In 1938 werden daarvoor een bedrag van 200 millioen dol lar en een bouwtijd van 18 jaren geraamd. In verband met de militaire beteekenis van het kanaal hebben de Amerikanen de kanaalzone naar hun meening tot een on overwinnelijke vesting gemaakt. In 1924 had het Panamakanaal de ver- keerscijfers van het Suezkanaal reeds bijna bereikt. Aan internationale beteekenis wint het Suezkanaal het echter nog steeds. Van de door het Panamakanaal getransporteer de waren staan olie, salpeter, koloniale producten en hout op de eerste plaats. Het verkeer door het kanaal voltrekt zich daar bij in noofdzaak in de richting West-Oost

Historische kranten - Archief Eemland

Soester Courant | 1939 | | pagina 4