ROEMENIE :onstant: [ZWARTEl BZEEB De Wereld De Internationale toestand Het Portret BOEKAREST* DONA U_ SOFIA IN NEDERLAND iVARNAl DARDANEILEN IN KAART IN DE AFGELOOPEN WEEK .As een donderslag: bi) helderen iicmel is het bericht gekomen, dat Duitschland en Rusland een non- agTessiepact gesloten hebben. In vele hoofdsteden heeft deze mededeeling ontsteltenis en verwarring gewekt en geen wonder ook, want aan zorgvul dig voorbereide diplomatieke pro jecten werd met een slag den bodem ingeslagen. Een niet-aanvalsverdrag tusschen Duitschland en Rusland toch is naar den geest onvereenig- baar met de doeleinden, welke Enge land en Frankrijk nastreefden. Want wel beweren de Russen, dat het niet- aanvalsverdrag een militair bondge nootschap tusschen Rusland, Enge land en Frankrijk niet uitsluit, maar hoe kan men een belofte om Enge land en Frankrijk te helpen paren aan een verdrag tot non-agressie tegenover dengene, tegen wien die hulp gericht moest zijn Het is niet noodig nader op den inhoud van het pact, dat van Duitsche zijde door Von Ribbentrop te Moskou onderteekend in te gaan. Ongetwijfeld biedt het aan beide landen de mogelijkheid, zich van hun verplichtingen te bevrijden, wanneer zij daartoe de tijd gekomen achten, iets wat overigens met alle pacten, naar de ont wikkeling van de laatste jaren aangetoond heelt, het geval is. Maar te dien aanzien ral men zich toch in Londen en Parijs voorloopig wel geen illusies kunnen maken. Want duidelijk is, dat Berlijn zich zeer goed heeft overtuigd van de Russische be doelingen voor de naaste toekomst. Het moet er wel zeker van zijn, dat Rusland aan de Westersche democratieën voor den eersten ti> Jlen rug heeft toegedraaid. Rusland voelt kennlijk geen lust de voor naamste strijdende partij te zijn in een oorlog, die zich hoofdzakelijk in het oos telijk deel van Europa zou afspelen, wel licht wijl het meent, dat het in andere deelen van de wereld eigen belangen, die voor het land belangrijker zijn, te verdedi gen heeft, of wellicht ook, wijl het gelooft, dat een eventueele, tusschen de totalitaire en de democratische staten gevoerde oor log, waar Rusland buiten blijft, het eigen land op den duur wel in een zeer sterke positie moet plaatsen. Moskou is er van overtuigd, dat Engeland en Frankrijk on middellijk na Miinchen hebben gespeeld met de gedachte, Duitschers en Russen tegen elkaar in het veld te kunnen sturen (Oekrainsche kwestie) en dan zelf als lachende derde het resultaat van dezen strijd af te wachten. Behoort het tot de onmogelijkheden, dat Rusland thans eens de rollen heeft willen omkeeren Een ant woord op deze vraag is moeilijk te geven, want de Russen zijn nog steeds meesters in de kunst van hun gedachten geheim te houden. Verbijstering in Londen en Parijs. Groot is de verwarring in de Westersche hoofdsteden. De regeeringen van Engeland en Frankrijk beseffen, dat Hitier thans bin nen korten tijd zijn beslissenden stap zal nemen. En onder de huidige omstandig heden kan er welhaast geen twijfel meer aan bestaan, wat er dan gebeuren zal. Want degenen, die hadden verwacht, dat Enge land, hetwelk zijn berekening heeft zien falen, uit dit feit de conclusie zou trekken, dat men in het diplomatieke spel reeds verslagen is en derhalve ook Polen moet worden opgeofferd om de nieuw opge bouwde militaire kracht voor een gunstiger olkomen Duitsch van opzet en uitvoering was de groote N.S.D.A.P.-denionstratle, welke Zondagmiddag te Danzig werd gehouden en waar gouwleider Forster (op den voorgrond) In een rede verklaarde, dat de terugkeer van Danzig tot het Rijk nabij is. althans op het z.g.n. middennet, zijn thans de stationsrestauraties aan de beurt. De directie der spoorwegen heeft plannen in voorbereiding om deze uit te breiden en te moderniseeren. Verder zal het reizend publiek weer met nieuwe Diesel-treinstel len worden verrast, die bestemd zijn voor den dienst tusschen de groote steden, Gro ningen, Maastricht en Twente, waar thans nog altijd behalve Dieseltreinen snelstoom- treinen dienst doen, die er aanmerkelijk langer over doen en veel minder geriefelijk zijn. De nieuw bestelde treinstellen zullen echter niet gelijk zijn aan de thans dienst doende Diesels. Het zullen namelijk vijf wagentreinen worden en dit is niet alleen voor ons land, maar ook voor het overige Europa iets nieuws. Vandaar dat de be langstelling in het buitenland voor deze in aanmaak zijnde treinen bijzonder groot is. Het zijn 18 vijfwagentreinen in totaal 90 rijtuigen met 6768 plaatsen tweede en derde klas en enkele plaatsen eerste klas. Zij zullen vermoedelijk met den zomerdienst van volgend jaar in gebruik worden genomen. Invoer van vleesch afgekeurd. In de maandelijksche vergadering van de eerste af deeling van het Koninklijk Neder- landsch Landbouwcomité, welke dezer dagen te Utrecht werd gehouden, is uit voerig van gedachten gewisseld over de vleeschpositie van ons land. Gewezen werd op het gevaar, dat door het overgroote aanbod van rundvee op de a.s. herfstmark- ten de rundveeprijzen totaal zullen ineen storten. De vergadering kwam tot de con clusie, dat bij het huidige overschot van vleesch hier te lande elke invoer van vleesch, hetzij rund- of paardenvleesch, uit den booze is. Bovendien verdraagt een dergelijke invoer zich niet met het bestaan van een teeltregeling. Algemeen was men van oordeel, dat de regeering een over matige prijsdaling zal moeten voorkomen door tweede en derde klasse rundvee uit de markt te nemen. Verder werd als mid del tot voorkoming van een catastrofale prijsdaling aanbevolen het bevorderen van den export van rundvee op alle mogelijke wijzen, zelfs al zou hiervoor tot het in stellen van uitvoerpremies moeten worden overgegaan. Fabricage en export van vleeschextract, bouillonblokjes, enz. zou men, evenals dat in Denemarken geschiedt, ook hier ter hand moeten nemen, aldus werd in de vergadering betoogd, en de verwachting werd uitgesproken, dat in deze richting ook ons land veel zou kun nen bereiken. Bodemonderzoek in Suriname. Sedert eenigen tijd worden in Suriname door de Billitonmaatschappij exporaties verricht, ten einde de mogelijkheid van bauxietwinning ook in dit gewest te onder zoeken. Dat deze onderzoekingen juist door de Billitonmaatschappij worden verricht, ligt voor de hand, daar een der maat schappijen van deze groep zich reeds met bauxietwinning in den Riouw-archipeJ bezig houdt en voor dit artikel een der belangrijkste leveranciers van Duitschland en Japan is geworden. Zooals men weet, is bauxiet de grondstof voor de aluminium- industrie, welke industrie het hoogtepunt van haar ontwikkeling nog geenszins heeft bereikt. Mocht in Suriname eveneens bau xiet worden gevonden, dan zal dit ook gelegenheid te bewaren, zijn bedrogen uit gekomen. De Londensche regeering heeft laten weten, dat het Duitsch-Russische non-agressiepact in geen enkel opzicht de verpichtingen van Engeland tegenover Polen beïnvloedt. En om te laten zien, dat het haar ernst is, heeft zij van het parle ment volmachten voor Engelands defensie gevraagd en gekregen, zoodat zij, indien de toestand dat noodzakelijk maakt, on verwijld alle vereischte maatregelen kan nemen. In Frankrijk, dat zich geheel door Engeland op sleeptouw laat nemen, treft men dergelijke militaire maatregelen reeds met grooten spoed, nadat Daladier zoo juist een zeer langdurig onderhoud met opper bevelhebber Gamelin heeft gehad. Houdt men voor oogen, dat eenerzijds Hitier dezer dagen de Duitsch-Poolsche kwestie op een voor hem bevredigende wijze zal trachten op te lossen, dat Polen nog steeds met nadruk verzekert, dat het zich daartegen zal verzetten en dat Enge land en Frankrijk nogmaals hebben ver zekerd, dat zij Polen daarbij zullen steunen, dan schijnt een nieuwe Europeesche oorlog nog slechts door een wonder te vermijden te zijn. En aldus blijft ons nog slechts de hoop, dat het menschelijk verstand op de allerlaatste minuut alsnog zal zegevieren. De conferentie der Oslo-slaten. Dat inderdaad menschelijk verstand in deze wereld nog niet zoo'n heel groote zeldzaamheid is, moge blijken uit het ini tiatief der Oslostaten, die te Brussel in con ferentie bijeen gekomen zijn. Deze landen, waartoe ook Nederland behoort, hebben het wel is waar niet in hun macht iets aan het beloop der internationale gebeurtenis sen te wijzigen, zooals deze door de twee groote blokken van mogendheden beïn vloed worden. Maar naar de bedachtzame stem hunner vertegenwoordigers luisteren velen toch gaarne. Nog eens hebben zij een beroep op het wereldgeweten gedaan en tevens hebben zij laten weten, dat zij een politiek van den vrede, onafhankelijk van de groepen der groote mogendheden, wenschen te voeren. Daarnaast heeft men zich, gezien den uiterst gevaarlijken toe stand in Europa, ook bezig gehouden met de vraagstuken van meer practischen aard, zooals over de bevoorrading in tijd van oorlog, het vliegen van vreemde lucht vloten over neutraal gebied, enz. Men kan van deze conferentie in ieder geval zeggen, dat zij een edele poging is om Europa alsnog tot rede te brengen, terwijl zij bovendien in de practische aangelegenheden voor de bij de Oslo conventie aangesloten staten ongetwijfeld haar nut heeft gehad. DE BLOKKADE VAN HONGKONG. Door de Japansche bezetting van alle belangrijke Zuid-Chineesche havens is Hongkong thans geheel van het kustver- keer met China afgesloten. Tot de kroon kolonie Hongkong behoort ook op het vasteland de landtong Koelong, waarvan de grenzen met China eveneens door de Japanners worden geblokkeerd. Toch is de blokkadecirkel rondom Hongkong nog niet gesloten. Schepen uit Indië, Australië of de Philippijnen kunnen het eiland aandoen, doch de toegangswegen van het Chineesche vasteland af zijn versperd, zoodat van die zijde de aanvoer van Engelsch oorlogs materiaal voor China is afgesneden. Oslo-conferentie te Brussel. Op initiatief van den Belgischen minis ter-president Pierlot heeft de Belgische regeering de staten van de Oslo-groep uit- genoodigd, deel te nemen aan een bijeen komst te Brussel om in verband met den internationalen toestand de verschillende vraagstukken van gemeenschappelijk be lang onder de oogen te zien. Ook ons land aanvaardde deze uitnoodiging en reeds Dinsdagmiddag vertrok de Nederlandsche minister van Buitenlandsche Zaken, Mr. E. N. Kleffens, naar Brussel. Op het oogen- blik dat wij dit schrijven is omtrent den aard der besprekingen nog niets definitiefs bekend, doch wel werden de geruchten, dat de Oslo-staten het voornemen zouden hebben, in de internationale moeilijkheden hun bemiddeling aan te bieden, met groote «teilighid bij monde van den Noorschen minister van Buitenlandsche Zaken Koht tegengesproken. Volgens verklaring van dezen minister zal de kwestie van even tueele bemiddeling op de conferentie te Brussel wel een punt van bespreking uit maken, doch in geen geval is er thans reeds toe besloten. Terwijl dus minister Van Kleffens in verband met den internationalen toestand naar het buitenland vertrok, waren de zelfde moeilijkheden voor een anderen Nederlandschen minister, Jhr. De Geer, aanleiding zijn vacantie in het buitenland te onderbreken en uit Duitschland, waar hij vertoefde, naar het vaderland terug te keeren. Nieuwe verbeteringen by de Spoor wegen. De geest van modernisatie, van meegaan met zijn tijd, blijkt de bewindvoerders van de Nederlandsche Spoorwegen nog niet te hebben verlaten. Nadat het rollend mate rieel sneller en geriefelijker is gemaakt, NA DE RAMP TE BELFAST. Een overzicht van de ruïne van balken en ptellages, nadat het nieuwe Engelsche vlieg- kampschip ,;FormidabIe" bij den stapelloop te vroeg van de helling was losgeraakt. HET RUSSISCHE RAADSEL. Duitschland zorgde weder voor een ver rassing het maakte het bijna ongelooflijke nieuws bekend van het sluiten van zijn niet-aanvalspact met Rusland. De indruk in de geheele wereld was geweldig, zooals te voorzien was in deze dagen van zenuw- sloopende spanning, waarin men licht ge neigd is, de draagwijdte der gebeurtenissen in een minder juist licht te zien. Intusschen zou men wel helderziende moeten zijn, om op dit oogenblik met eenige zekerheid te kunnen voorspellen welke wending deze nieuwste zet op het politieke schaakbord aan de komende ge beurtenissen zal vermogen te geven. Wat men echter reeds onmiddellijk kan vast stellen is, dat het diplomatieke prestige van Engeland en Frankrijk een geweldigen knauw heeft gekregen voor het oog der gansche wereld. Beide landen hebben on tegenzeggelijk een zeer pijnlijk échec ge leden. De pogingen van beide landen, door Duitschland betiteld als „omsingelings- politiek", door de democratische mogend heden „vorming van een vredesfront" ge noemd, zijn op een hopelooze mislukking uitgeloopen. Verwachtte Rusland te weinig onmiddellijk nut van een samengaan mét de Westersche mogendheden, indien de kapitalistische democratieën het op een oorlog met het Derde Rijk lieten aan komen Bestond er op het Kremlin nog een stille wrok over het feit, dat men niet gekend was in het accootd van München? Waren er nog andere oorzaken, waarvan de buitenwereld geen flauw denkbeeld heeft. Het is moeilijk te zeggen bij de on doorgrondelijke politiek van de bolsjewis tische bewindhebbers. Zoowel te Londen als te Parijs en Wash ington tracht men het gewicht en de be- teekenis van het nieuwe verdrag te ver kleinen en te verdoezelen. Aan een mili tair samengaan van Rusland en Duitsch land, het spook dat zich op den achter grond vertoont, wil men niet gelooven. Maar wat kan men al niet verwachten van een regeering als die van de Sowjet-repu- blieken, die met de grootste onbeschaamd heid toont, dat zij er niet voor terugdeinst en ook nooit voor terug zal deinzen om van twee wallen te eten Een derge lijke mentaliteit opent den weg voor alle mogelijkheden ook de ongelooflijkste. Intusschen blijft de beangstigende vraag: wat nu Mag men aannemen dat, zooals van zekere zijde wordt beweerd, de rem geheel is weggenomen en Rusland er met gekruiste armen bij zal staan, als Duitsch land zijn bedreigingen tegen Polen uit voert en het gevreesde conflict met de wapenen tracht te beslissen Bestaan er zelfs geheime plannen of overeenkomsten tusschen het Derde Rijk en Rusland om Polen voor de zooveelste maal in de ge schiedenis „in der minne" te verdeelen Men is te Berlijn in zekere kringen maar al te licht geneigd om te meenendat Polen thans „in de tang" zit, en dus ge makkelijk te kraken zal zijn. Onderschat men niet wat al te veel de Engelsche inter ventie, indien het tot dat kraken mocht komen Immers, Engeland heeft nogmaals verzekerd, dat Polen op Engeland's bij stand kan rekenen, indien het aan een niet uitgelokten aanval bloot staat. Wij herhalen heter zijn op het oogen blik zooveel onberekenbare factoren, die de schaal naar de eene of naar de andere daar worden ontgonnen, mits het in vol doende mate aanwezig is, om loonende ex ploitatie mogelijk te maken. Wel wordt op het oogenblik in Suriname reeds bauxiet gewonnen door een andere onderneming, doch het is niet gezegd, dat de Billiton maatschappij even gunstige terreinen zal aantreffen als deze maatschappij. Verder wordt in Suriname ook goud gevonden en ook naar de exploitatiemogelijkheden hier van zal een onderzoek worden ingesteld. De aanvragen om groot verlof. Met het onder de wapenen doen komen van werkloozen als plaatsvervangers van hen die voor buitengewonen dienst werden opgeroepen, doch in de burgermaatschappij noode gemist kunnen worden, is het eenigs- zins anders geloopen dan men gedacht had. Gerekend was op ruime aanmelding van werkloozen voor dit doel, doch de belang stelling hiervoor blijkt niet overgroot te zijn. Hieraan is het toe te schrijven, dat niet aan alle aanvragen om groot verlof kan worden voldaan, want dit verlof kan slechts worden verleend, indien zich vol doende vrijwilligers als plaatsvervanger hebben aangemeld, of indien er voldoende dienstplichtige werkloozen konden worden opgeroepen. Omdat dus niet in alle geval len het gevraagde groot verlof kon worden toegestaan, heeft de minister van Defensie thans bepaald, dat tot een zeker percentage klein verlof zal worden verleend, om aldus eenigermate tegemoet te komen aan hen, voor wie niet direct een plaatsvervanger beschikbaar is. Wanneer groot verlof wel gewenscht is, doch niet kan worden ver leend, wordt de aanvrager ter beschikking gesteld van zijn commandant om hem, zoo mogelijk, voor klein verlof in aanmerking te doen komen. Ieder die e^n,aanvrage om groot verlof heeft ingediend, krijgt in elk geval antwoord, zoodat men weet waar men aan toe is. In verband met den inter nationalen toestand zijn thans evenwel tijdelijk alle kleine verloven ingetrokken. DALADIERS POPULARITEIT. Een van de redenen waarom de Fransche minister-president zoo populiar is onder zijn landgenooten is, dat hij niet alleen als staatsman spreekt, doch dat hij zich boven dien uitdrukt in de taal van een volk, dat openhartigheid en duidelijkheid in alles verlangt. Toen Daladier onlangs op de par lementaire tribune verkondigde, dat Frank rijk aan niemand een „morgen" land zou afstaan, werd hij door allen begrepen en verwierf hij aller goedkeuring. Een „mor gen" is een oude landmaat, die nog door bejaarde boeren gebruikt wordt. Indien men de landerijen of wijngaarden in „mor gens" afmeet, beteekent dit, dat men zich zijn vaderen herinnert, die op dat kleine stukje land gezwoegd hebben. Frankrijk bestaat uit deze morgens land, ontgonnen en in vruchtbaren staat gehouden door den onophoudeüjken arbeid van tallooze gene raties landbouwers en wijngaardeniers. Men vindt in Daladier den Franschen boer, die zoowel voorzichtig als koppig is. Daladier, die den oorlog heeft medege maakt, kent er de ellende van en evenals hij weet de Fransche boer, dat de oorlof iets vreeselijks is. VAN DE WEEK WIST U DAT Evangeline Booth, die op 31 Oc- tober 1939 als generaal van het Leger des Heils aftreedt, dertien jaar was, toen zij voor de eerste maal in het openbaar optrad; dat de 73-jarige generaal, die veel op haar beroemden vader lijkt, er twintig jaar jonger uitziet dan zij is, veel van sport houdt en nog dagelijks paard rijdt en zwemt; dat zij sinds haar verkiezing tot generaal van het Leger des Heils in September 1934 meer dan 250.000 mijlen heeft gereisd om de verschillende afdeelin- gen van het Leger te inspecteeren en op groote bijeenkomsten op te tre den; dat de generaal, die nooit ge huwd is, zes arme kinderen heeft geadopteerd en op haar kosten laten opvoeden; dat zij in' 1898 gedurende den „goldrush" van Klondyke onder de allermoeilijkste omstandigheden zegenrijk werk verrichtte onder de gouddelvers en dat zij tijdens den wereldoordog den dienst van het Leger des Heils aan het front organi seerde NOG EEN EUROPEESCH VRAAG STUK DE DOBROEDZJA. Turkije heeft zoo juist groote manoeu vres gehouden, die tot onderwerp de af weer van een aanval van twee verbonden legers op Thracië hadden. In Sofia heeft men dat den Turken nogal kwalijk ge nomen, want aangezien Griekenland als eventueele vijand uitgeschakeld kon wor den, kwamen voor het verbonden „aan vallende" leger slechts Italië en Bulgarije in aanmerking. Nu houdt de Turksche generale staf sinds de bezetting van Al banië inderdaad rekening met een derge- lijken aanval, want eenerzijds staat vast, dat de Italianen in geval van oorlog natuur lijk gaarne de zee-engten zouden willen bereiken, terwijl het zeer revisionistische Bulgarije, dat bepaalde eischen tegen Roe menië en Turkije heeft, misschien van deze gelegenheid gebruik zou willen maken om broedzja aan Bulgarije zou willen terug geven. Dit is een uiterst vruchtbaar stuk land, dat Roemenië in 1913 annexeerde. President Inönü van Turkije heeft deze zaak nog onlangs met koning Carol be sproken, toen deze laatste Instanboel be zocht. Maar de Roemenen zijn niet te ver murwen. Na zijn bezoek aan Turkije hield koning Carol te Constanza immers een rede, waarin hij verklaarde, dat de Roemeensche grenzen, zooals zij op het oogenblik zijn, niet veranderd kunnen worden. Aldus moet Ankara en daarachter staat ongetwijfeld Londen voorloopig de hoop opgeven, dat ook Bulgarije zich in het anti-agressiefront zal laten opnemen. De man, die voor de verrassingen zorgt Is het niet een ironie der geschie denis, dat Von Ribbentrop, die in dertijd nog Duitsch ambassadeur in Londen was, de man is, die zoowel zijn handteekening onder het anti- Kominternpact met Japan zette als het non-agressiepact met de Sovjets onderteekende? Inderdaad is Joachim von Ribbentrop, eigenlijk nog een jonge verschijning in de internatio nale diplomatieke wereld, een man, die steeds voor verrassingen zorgt. Was hij het niet, die op 4 Januari 1933 de beroemde samenkomst van Hitier met den toenmaligen rijks kanselier Von Papen te Keulen ar rangeerde En was hij niet de eerste buitenlandsche diplomatieke verte genwoordiger, die brak met de strenge regels van het Hof van St. James en bij de overhandiging zijner geloofsbrieven aan den Engelschen koning iedereen perplex deed staan door den Duitschen groet te brengen? Ook het Duitsch-Engelsche vlootver- drag, dat indertijd een einde scheen te zullen maken aan de controverses tusschen de beide groote mogend heden, was Von Ribbentrop's werk. Hitier schijnt in Von Ribbentrop's raad zeer veel vertrouwen te hebben, wat ook geen wonder is, want de vroegere wijnkoopman heeft ook na dat hij in de politiek is gegaan zijn zakelijk inzicht niet verloren en vele zijner plannen met succes kunnen uitvoeren. Het wachten is thans op de volgende „verrassing" van Von Ribbentrop. sy zijde kunnen doen overhellen, zelfs nog op het laatste oogenblik, dat er geen con clusies te trekken zijn uit Duitschland's nieuwsten diplomatieken triomf. Er is geec. opklaring gekomen in den toestand; de wolken aan den jrolitieken horizont zijn niet alleen niet weggevaagd, neen, zij heb ben zich zoo mogelijk nog verdicht. zijn wenschen vervuld te krijgen. Toch zou Ankara ongetwijfeld gaarne tot overeen stemming met Sofia willen komen, in de eerste plaats wijl een vijandig gezind land onmiddellijk aan de grenzen nooit een aan genaam iets is en in de tweede plaats wijl de verbinding met Roemenië te land over Bulgarije loopt. Inderdaad heeft Turkije dan ook nooit de poging opgegeven, ook Bulgarije in de Balkan-Entente te betrek ken en misschien zou het daarin ook wel slagen, indien Roemenië slechts de Do- GALATZi VON RIBBENTROP.

Historische kranten - Archief Eemland

Soester Courant | 1939 | | pagina 4