IN NEDERLAND
De Internationale toestand
IN DE AFGELOOPEN WEEK
v
De Wereld
IN KAART
Het Portret
VAN DE WEEK
VA
'Poljanioje
{Petsamo-
Kemijarvi
Roi'aniemi
■Tornea.
uieaborg.
Kont i oma kt
'Pteksamaki.
Sortavatq,
Tammerfors xi
WibOrr
alancD
Leningrad.
Helsinki
Stockholm
ONRUST IN ENGELSCH-INDIË.
Engelsch-Indië verdient met recht
den naam van „land, waar men niet
ongestraft onder palmen wandelt".
De Engelsche regeering krijgt er
weder harde noten te kraken, nu
Gandhi zich opnieuw begint te roe
ren. Men vraagt zich met angst en
vreeze af, wat er zal gebeuren, wan
neer de Indische kolos zich eenmaal
in beweging zet. Immers, het is een
bevolking van niet minder dan 360
millioen zielen, die dit uitgestrekte
rijk bewoont. Hiervan belijden 238
millioen den Hindoeschen godsdienst,
77 millioen zijn Mohammedanen,
12.7 millioen Boeddhisten, 8.2 mil-
loen sterrenaanbidders en 6 millioen
Christenen. Wanneer wij kleine taal
verschillen buiten rekening laten,
worden er 40 verschillende talen ge
sproken. De algemeene omgangstaal
onder de beschaafdere klassen is het
Engelsch. Het is een veelbeteekenend
feit, dat 2.5 millioen Indiërs zich min
of meer voldoende in deze taal kun
nen uitdrukken, waarmede tegelij
kertijd de omvang van de econo-
misch-sociale laag der bevolking is
begrensd.
WAAR BLIJVEN ONZE SCHEPEN?
Het is voor niemand een geheim, dat
onze handel en scheepvaart in de hoogste
mate worden belemmerd door de controle
maatregelen van bepaalde zijde. Iedereen
heeft kunnen lezen, hoe Nederlandsche
schepen ongehoord langen tijd worden op
gehouden, alvorens zij vergunning krijgen
om door te stoomen naar Nederland, al
dan niet met achterlating van een deel van
hun lading indien ten minste niet de
geheele lading in beslag wordt genomen.
Dat andere neutrale landen zich dezelfde
behandeling moeten laten welgevallen, is
voor ons al een zeer schrale troost of,
juister gezegd, in het geheel geen troost.
Wij erkennen zekere harde noodzakelijk
heden als uitvloeisel van een onverbidde-
lijken oorlog; en als neutralen hebben wij
ons daarin te schikken. Men kan zich even
wel niet altijd onttrekken aan den indruk
dat, met een beetje goeden wil aan de zijde
der betreffende oorlogvoerende partij, deze
aangelegenheid niet te regelen zou zijn op
een voor de specifiek Nederlandsche be
langen minder nadeelige wijze.
Natuurlijk is reeds getracht, verbetering
te brengen in den bestaanden toestand; en
in uitzonderingsgevallen is men daar dan
ook in geslaagd. In algemeenen zin echter
is nog geen verbetering te constateeren. Het
is bekend, dat in alle landen der wereld
de officieele molen langzaam maalt; doch
thans maalt hij zoo langzaam, dat men on
danks zichzelf tot de conclusie moet komen,
dat de molenaar niet de minste moeite
doet, om hem wat vlugger te laten malen.
Zoowel particuliere als volksbelangen
worden daarvan in ons land de dupe. De
reeder moet het met leede oogen aanzien,
dat zijn schepen weken lang werkloos lig
gen, terwijl de kosten van onderhoud,
gages, enz. doorgaan en verschepers van
nieuwe ladingen met smart op tonnenmaat
wachten; en de Nederlandsche regeering
en het Nederlandsche volk zien met ver
langen uit naar de kostbare ladingen, die
voor de levensmiddelenvoorziening van ons
land dringend noodig zijn en waarvan on-
omstootelijk vaststaat, dat zij niet bestemd
zijn voor of ten goede zullen komen aan
eenige oorlogvoerende partij.
Uit zekere berichten valt evenwel te con-
cludeeren, dat men wel geneigd zou zijn,
meer soepelheid te betrachten indien men
zich van Nederlandsche zijde aan bepaalde
eischen zou willen onderwerpen. Deze
eischen zijn echter van zoodanigen aard,
dat ze onaanvaardbaar moeten worden ge
noemd. Onaanvaardbaar in tweeërlei op
zicht. In de eerste plaats, omdat zij niet in
overeenstemming zijn te brengen met de
waardigheid van den Nederlandschen staat,
die zich geen voorwaarden kan laten wel
gevallen, waardoor aan haar zelfrespect te
kort zou worden gedaan. En in de tweede
plaats omdat wij het beginsel van de neu
traliteit zouden schenden, dat wij tot iede-
ren prijs moeten handhaven.
Toegeven aan deze eischen zou ons te
recht door de tegenpartij als een verzaking
van dit beginsel worden aangerekend. Het
is voor ons onmogelijk en het ligt niet op
onzen weg, de maatregelen van de eene
oorlogvoerende partij te bevorderen ten
koste van de belangen der tegenpartij. Iets
dergelijks van ons te verlangen is, om er
het zachtste woord voor te gebruiken, on
tactisch. Doch de Nederlandsche regeering
is tactisch genoeg, om in dergelijke voor
stellen niet te treden.
HOUTGEBREK IN ENGELAND.
Voor ingewijden is het geen geheim, dat
zich in Engeland in verschillende artikelen
een zekere schaarschte begint te open
baren, welke voor bepaalde branches een
groot ongerief beteekent. Dit is o.a. het
geval met hout, vooral het z.g. mijnhout,
dat wordt gebezigd voor stutten enz. In de
mijngangen.
Parijs met de opheffing van het wapen
embargo zeer ingenomen zullen zijn, daar
zij daarmede verzekerd zijn van de pro
ducten der Amerikaansche oorlogsindustrie.
In Berlijn denkt men er anders over, het
geen onder meer blijkt uit een artikel in
de „Deutsche diplomatisch-politische Kor-
respondenz", waarin Amerika een politiek
van meten met twee maten wordt ver
weten. Voorts wordt in het artikel gezegd:
„Roosevelt heeft in zijn beroemde rede
van Chautauqua op 14 Augustus 1936 ge
zegd, dat het een tragische reeks van kleine
besluiten is geweest, welke Amerika in
den wereldoorlog heeft gebracht. Men zou
nu moeten oppassen, dat niet wederom
dergelijke „small decisions of each day"
het naar een oorlog zouden voeren".
Rust aan het front.
Behoudens enkele onbeteekenende scher
mutselingen heerscht aan het Westfront
nog steeds rust. De Fransche legerberich-
ten melden „kalme nachten" en de Duit-
sche communiqué's spreken van „geringe
activiteit van artillerie en verkenners. Ove
rigens geen bijzondere gebeurtenissen".
Op zee duurt de strijd onverflauwd
voort. Daar de berichten elkaar strijk en
zet tegenspreken, valt moeilijk op te maken
aan welke zijde de gevoeligste verliezen
worden geleden.
Rusland bekent kleur.
Voor de Opperste Sovjet heeft volkscom
missaris van Buitenlandsche Zaken, Mo-
lotof, Dinsdagmiddag rapport uitgebracht
over den internationalen toestand.
Uit de woorden van Molotof blijkt, dat
Rusland den geallieerden thans geheel den
rug heeft toegekeerd. „Niet Duitschland
maar de geallieerden zijn de aanvallers.
Wanneer nu gesproken wordt van de groote
Europeesche mogendheden, is Duitschland
een staat, die naar een zoo snel mogelijk
einde van den oorlog streeft. Engeland en
Frankrijk echter, die nog gisteren tegen de
agressie te velde trokken, zijn voorstan
ders van een voortzetting van den oorlog
en tegen het sluiten van een vrede. De
rollen zijn thans omgekeerd. De oorlog zal
in de wereld fundamenteele veranderin
gen tengevolge hebben", aldus Molotof.
Voorts verklaarde de volkscommissaris
nog, dat de betrekkingen tusschen Rus
land en Duitschland gebaseerd zijn op een
permanente vriendschap. Met Finland
wenschen de Russen een soortgelijke over
eenkomst als met de Baltische staten en
tevens zal worden getracht de verstand
houding met Japan te verbeteren. Men
ziet, veel nieuws is er niet onder de zon.
Natuurlijk zijn de vi'iendschapsbetuigingen
in Berlijn met vreugde ontvangen en even
natuurlijk is het dat in Parijs en Londen
een lichte teleurstelling over Molotof's
felle verwijten aan de geallieerden merk
baar was. Aan den anderen kant heeft de
hernieuwde proclamatie van Ruslands neu
traliteit weer eenige geruststelling ge
bracht.
UITTOCHT DER BALTISCH-
DUITSCHERS.
In de Dantziger Bocht, in de havens van
Gotenhafen (het voormalige Gdynia) en
in Adlershorst zijn in de afgeloopen week
de eerste groepen Baltische Duitschers uit
Estland, Letland en Litauen aangekomen
op den doortocht naar hun nieuwe woon
plaatsen in OoSt-Oppersilezië, in de West-
Pruisische provincies of aan Weichsel en
Warthe. Zij waren de voorboden van de
rond tachtig duizend landverhuizers uit de
Randstaten, die nog in aantocht zijn.
RODOLFO GRAZIANI.
De nieuw benoemde chef van den
Italiaanschen generalen staf, Rodolfo
Graziani, werd 11 Augustus 1882 in
Filettino geboren. Alvorens zijn loop
baan als militair te beginnen, stu
deerde hij geruimen tijd rechten.
Daarna nam hij in 1911 deel aan den
Libyschen veldtocht om vervolgens
in den wereldoorlog wederom op
den voorgrond te treden. Naast zijn
loopbaan als officier toonde hij reeds
vroeg groote belangstelling voor de
koloniale vraagstukken van zijn
land.
In 1926 werd hij vice-gouverneur
van Cyrenaica waar hij opdracht
kreeg de vrij roerige Bedouinen-
stammen te kalmeeren. Op zijn be
vel werden tachtig duizend inboor
lingen in concentratiekampen onder
gebracht en vandaar uit langs het
kustgebied verspreid.
Na zijn terugkeer uit de koloniën
werd hij in 1934 commandant van
de belangrijke grensplaats in de
Alpen, Udine. In October van dat
jaar belastte Mussolini hem met de
inspectie der voor- en na-militaire
opleidingen, waarmede Graziani te
vens een zeer invloedrijke figuur
werd op de departementen van Oor
log, Marine en Luchtvaart.
In Maart 1935 volgde de benoe
ming van Graziani tot gouverneur
van Somaliland. Van deze kolonie uit
rukte hij tijdens den Abessijnschen
veldtocht met zijn Somalitroepen op.
Bij Dolo versloeg hij de strijdkrach
ten van den Negus, waarmede hij
een belangrijk aandeel had in de
Italiaansche overwinning. Na het af
treden van maarschalk Badoglio,
volgde Graziani hem in Juni 1936
als vice-koning van Abessinië op.
FINSCH-
KAREUESCHE
BEVOLKING
DICHT
BEVOLKTE
GEBIEDEN
0 >00 200 Km
administratieve
ZÓNE
WATERSNOOD IN TIENSTIN.
De Chineesche stad Tienstin is door een geweldige overstrooming geteisterd. Op
deze foto ziet men hoe de bewoners trachten hun huizen zwemmend te bereiken.
Ten aanzien van de kabinetsformatie
zeide de minister-president dat een
roomsch-rood kabinet in dezen tijd zeer
ongewenscht was geweest. Thans heeft
Nederland een „extra-parlementair nood-
kabinet", ontstaan uit een „accidentleel
samentreffen". Het wegstemmen van het
vijfde kabinet-Colijn achtte Jhr. De Geer
een fout.
Tegen onredelijke prijsverhooging.
Thans is het een en ander bekend ge-
wox-den over de wijze waarop de regeering
de prijsbewegingen zal controleeren. Men
is uitgegaan van het standpunt, dat de
prijsontwikkeling het best kan worden na
gegaan door controle der grondstofprijzen.
Hierdoor zal men een basis voor de prijs
politiek kunnen leggen en gemakkelijker
onredelijke prijsstijgingen kunnen tegen
gaan. Het doel is niet een prijs verstarring
te veroorzaken, doch het vaststellen van
prijzen, die rekening houden met de groote
bewegelijkheid van de economische ont
wikkeling. Bezwaren tegen verhooging van
prijzen tengevolge van stijgende productie
kosten zullen niet worden gemaakt.
De regeering vertrouwt met deze maat
regelen de bevolking van Nederland vol
doende tegen prijsopdrijving te hebben be
schermd.
„Versobering is noodig",
In overeenstemming met de rede van
minister-president Jhr. De Geer in de
Tweede Kamer, heeft oud-minister mr. J.
A. de Wilde in een bijeenkomst van de
Nederlandsche Maatschappij voor Nijver
heid en Handel betoogd, dat „een versobe
ring in allen ernst noodig zal zijn". Slechte
financiën leiden tot een slechte politiek.
De toestand van de Nederlandsche staats
financiën vormt een probleem van den
eersten rang waarin niet met een opper
vlakkig optimisme mag worden berust. Een
uiterst voorzichtig financieel beleid is thans
een eerste vereischte.
„Laat men de teugels los, dan verdub-
FINLAND IN DE BRANDING.
Nog steeds zijn de Finsch-Russische
onderhandelingen nog niet met een goed
resultaat bekroond, nog steeds verkeeren
de Finn'en in bange onzekex-heid over het
lot van hun land, nog steeds is de aandacht
van heel de wereld gevestigd op de reizen
van staatsraad Paasiviki en minister Tan-
ner naar Moskou.
Met Estland, Letland en Litauen schudde
Finland in 1918 het zwaar drukkende Rus-
sissche juk af en sedert dien hebben de
energieke Finnen met verwoede ijver ge
werkt aan den opbouw van hun onafhan-
kelijken staat. Hoewel het nationaliteits
besef de bevolking vrijwel immuun heeft
gemaakt voor de bolsjewistische pi-opa-
ganda, is Rusland toch steeds een bron
van politieke zorgen in Helsinki geweest.
Finland of Suomi zooals de Finnen
hun land noemen is in het Zuid-Westen
het dichtst bevolkt. Op 15 van het totale
bodemoppervlak leeft hier ongeveer 40
der bevolking. Zij vinden voor een groot
deel een bestaan in de industrieën en den
handel. De uitvoer bestaat voor 80 tot 85%
uit hout en houtpixxducten als papier en
cellulose. Ten opzichte van Rusland is dit
gebied zeer ongunstig gelegen, daar het
binnen het onmiddellijk bereik der Rus
sische zeestrijdkrachten in den Finschen
Golf is gelegen. Verder maakt een 1500 km
lange grens met Rusland de verdediging
van het land uiterst moeilijk. Ter vermij
ding van incidenten en ook uit strategische
overwegingen hebben de Finnen langs deze
grens een soort „administratieve zóne" in-
gesteld en daai-mede het Finsch-Karelische
gebied gescheiden. Door de gedwongen
„zuivering" in deze gebieden hebben de
Russen kans gezien de oorspronkelijk Kare-
lische meerdexheid van 70 in het Oosten
terug te brengen tot een minderheid van
30
Langs den spoorweg Leningrad-Polj ar-
noje bevinden zich op Russisch gebied tal
rijke vliegtuigbases en steunpunten der
landmacht. Ook Finland heeft echter zijn
grenzen op vele plaatsen beveiligd. In dit
verband is voor het Noorden van zeer veel
belang de straatweg naar de IJszee, die
loopt van Rovaniemi naar de nikkelerts-
mijnen van Petsamo en vandaar naar de
havenplaats Linahamari.
Tusschen Stockholm en Abö liggen de
Aalandseilanden, die den laatsten tijd in
verband met de onderhandelingen weer
zijn genoemd.
beien zich aanstonds de moeilijkheden in
handel en bedrijf, dan krijgt men de wild
ste loonacties, dan raakt men in een vi-
cieuzen cirkel, dan gaat men grijpen naar
de morphineflesch der opzettelijke deva
luatie. En dan moet men nog maar niet
denken aan het lot van allen, die by
levensverzekeringmaatschappijen en staats
fondsen „verzekerd" zijn of die reeds pen
sioen genieten", aldus de waarschuwende
stem van den oud-minister.
We gaan boonen eten.
Nu de koude al vroeg haar intrede heeft
gedaan, zal het velen verheugen te ver
nemen, dat de levering van erwten en
boonen aan de kruideniers beginnen gaat.
We kunnen dus binnenkort weer gaan ge
nieten van stevige winterkost als ei-wten-
soep met kluif en bruine boonen met spek.
Laat nu de kou maar komen.
Minder aangenaam was het bericht, dat
de prijs van de melk weer met één cent
per liter verhoogd zal worden.
We leven in een tüd van verrassin
gen. Aangename en onaangename,
naar gelang ze al of niet strooken
met onze opvattingen over het onder-
7 werp in kwestie. Een enkele maal
zien we ze vooruit aankomen, vele
malen hebben we er .dagen van te
voren reeds een vaag voorgevoel van.
Deze week is het echter anders ge-
7 weest, want de „verrassing"-bom
ontplofte ?p een plaats waar ver
moedelijk niemand een explosie ver
wacht had, n.1. in Italië.
Met de doortastendheid, waarmede de
laatste jaren in de autoritaire landen de
staatszaken \vox*den afgehandeld, heeft ook
thans Mussolini weer zijn jongste besluiten
ten uitvoer gelegd. Krachtens een Dinsdag
wereldkundig gemaakt decreet zijn in het
Italiaansche kabinet uitgebreide wijzigin
gen tot stand gekomen. Niet minder dan
zes ministers, waaronder de secretaris der
facsistische partij Starace, zijn van hun
functie ontheven en vei'vangen door per
soonlijkheden, die tot nu toe in de ge
schiedenis van het moderne Italië minder
op den vooi-grond traden. Ook buiten het
kabinet hadden mutaties plaats. Zoo is
de taak van generaal Pariani, de chef van
den generalen staf van het Italiaansche
leger, overgenomen door maai-schalk Gra
ziani, een van de mannen, die zich tijdens
den Abessijnschen oorlog bijzonder onder
scheiden heeft.
In hoeverx-e deze kabinets-reorganisatie-
op-groote-schaal wijziging in de koers van
het Italiaansche schip van sjaat zal bren
gen, is nog niet duidelijk. Het is trouwens
zeer de vraag óf er wel sprake zal zijn
van een koerswijziging, daar de belang-
Jhr. De Geer over het regeeringsbeleid.
Dinsdag heeft Jhr. De Geer in de Tweede
Kamer der Staten Generaal de sprekers
beantwoord, die de vorige week tijdens
de algemeene beschouwingen over de
Rijksbegrooting 1940 het woord voei-den.
De minister-president zeide ten aanzien
van het punteconomische verzorging in
oorlogstijd, dat ruime voorraden voor
rnensch en dier tijdig zijn aangelegd. Men
tal echter moeten waken voor een te snelle
afvoer dezer goederen zoolang niet een
voldoende aanvoer verzekerd is. De re-
geei-ing is van meening, dat zij een wilde
prijsopdrijving op de juiste wijze heeft
voorkomen. Eenige contingenteeringen zul
len spoedig worden opgeheven. In verband
Riet de beroering, welke de maatregelen
betreffende het verstrekken van benzine
le weeg brachten deelde Jhr. De Geer
(nede, dat een niet onbevredigende voor
raad aanwezig is.
Voorts hoorden we bij monde van den
minister-president, dat de regeering spoed
tal betrachten bij de vei-sterking van de
marine, en wel in het bijzonder van de
Indische vloot. Eenigszins teleurstellend
was, dat men het nog niet schijnt eens te
zijn over de wijze waarop men de vloot
denkt uit te breiden. Een ander defensie-
vi'aagstuk, de luchtbescherming, heeft
ïveneens de volle aandacht van de regee-
Jtfng. Zoo zijn onlangs nog tachtig stukken
luchtdoelgeschut besteld, waarvoor vijftien
millioen gulden is utgetrokken. Deze ka
nonnen zijn bestemd voor gemeenten. Jhr.
De Geer verheelde niet den zeer ongun-
Btigen toestand van 's lands financiën, welke
de uiterste zuinigheid eischen.
DR. TISO PRESIDENT VAN SLOWAKYE.
Het Slowaaksche parlement koos Minister
president Dr. Joseph Tiso tot Staatspresi
dent. Sedert den dood van den bekenden
i Pater Hlinka stond Dr. Tiso aan het hoofd
van de Slowaaksche regeering.
rijkste posten in de nieuwe regeering in
de oude handen gebleven zijn. De Duce
heeft zelf de touwtjes van Binnenlandsche
Zaken, Oorlog, Marine en Luchtvaart in
handen gehouden en zijn schoonzoon,
graaf Ciano, Is aan Buitenlandsche Zaken
gebleven.
Voorshands neemt men dan ook alge
meen aan, dat deze verrassing in de toe
komst vermoedelijk minder verrassend zal
zijn, dan zij zich op het eerste gezicht
voordeed.
Nieuwe tegenvoorstellen van Finland.
Meer en meer blijkt, dat de Finsch-
Russische onderhandelingen voor beide
partijen vele moeilijkheden opleveren. Uit
het feit, dat zoowel in Helsinki als in Mos-
oku tot nu toe practisch het stilzwijgen
over den stand van zaken is bewaard, mag
men afleiden, dat nog steeds een vreed
zame oplossing van de meeningsverschillen
verwacht en gewenscht wordt, weshalve
men er de voorkeur aan geeft de openbare
meening zooveel mogelijk buiten de dis
cussies te houden.
Amerika wijzigt neutraliteitswet.
In den nacht van Donderdag op Vrijdag
heeft de Amerikaansche Senaat zich met
groote meerdei'heid uitgesproken voor de
wijziging van de Neutraliteitswet en daar
mede ook voor de opheffing van het
wapenembargo. De gewijzigde wet is thans
doorgezonden aan het Huis van Afgevaar
digden, alwaar zij nog deze week zal wor
den behandeld. Bedriegen de voorteekenen
niet, dan zal president Roosevelt ook nu
succes hebben. In welingelichte kringen
acht men althans een meerderheid ver
zekerd.
Het spreekt vanzelf, dat Londen en
