De Internationale toestand
IN DE AFGELOOPEN WEEK
Het Portret
VAN DE WEEK
Deze week
IN NEDERLAND
v_
Het valt niet te ontkennen, dat de
Volkenbond, die te Genèvc Maandag
bijeen is gekomen, een onverwachte
activiteit ontplooit, al is het natuur
lijk een open vraag, in hoeverre het
de Asscmblée mogelijk zal zijn, haar
goede bedoelingen kracht bij te zet
ten. Hambro, de gedelegeerde van
Noorwegen, is tot voorzitter be
noemd. de agenda is vastgesteld,
waarbij de Finsche kwestie nummer
1 van het programma was, en op
voorstel van de Commissie van voor
bereiding is aan Finland en Rusland
verzocht, binnen 24 uur te antwoor
den op de vraag, of zij de vijande
lijkheden willen staken om vredes
onderhandelingen aan te knoopen.
Het is inderdaad hoog tijd, dat er iets
gedaan wordt, omdat het steeds duidelijker
wordt, dat de oorlog anders niet beperkt
zal blijven tot Finland en Rusland. Rus
land heeft de hulp van Estland tegen Fin
land verlangd op grond van het pact van
wederzijdschen bijstand; dit verdrag spreekt
alleen van hulp. Indien een van beide pan»
tijen wordt aangevallen, en Rusland schijnt
dus de farce, dat het door Finland is aan
gevallen, tot het eind te willen volhou
den. Zweden toont zich steeds meer onge
rust. Het is hier meer de publieke opinie
dan de regeering, die zich uitspreekt voor
ingrijpen. Men voelt, dat men, als Finland
.onder den voet is geloopen, tóch aan de
■beurt komt, en het lijkt, indien dat vast
.staat, beter, gezamenlijk de Russen aan de
♦Finsche gi'enzen tegen te houden, dan ge-
blaten op zijn beurt, om afgeslacht te wor-
"den, te wachten. De benoeming van den
3*
Zweedschen opperbevelhebber ThÖrnell ia
ook een maatregel, die alleen wordt ge
nomen. bij dreigend oorlogsgevaar of in
dien een oorlog is uitgebroken.
Te Genève
moet het den heeren intusschen soms wel
eens draaierig worden. Duitschland is er
natuurlijk niet aanwezig, maar heeft niet
temin 35 journalisten gezonden; Rusland
is niet officieel vertegenwoordigd, maar
laat toch de besprekingen door een afge
zant volgen. Bewijzen, dat beide landen
toch niet zoo heel onbelangrijk vinden, wat
daar in Zwitserland gebeurt. Er zou ijverig
propaganda gemaakt worden voor een
nieuw Duitsch vredesplan; in hoeverre
deze geruchten op waarheid berusten of
een proefballon zijn, moeten wij nog af
wachten; zijn ze evenwel inderdaad een
uiting van de werkelijke stemming bij de
Duitsche regeering, dan duiden ze op een
ernstige verandering; ze zouden hierop
neer komen, dat Duitschland Tsjecho-
Slowakije zonder Sudetenland zijn onaf
hankelijkheid wil hergeven, Polen als een
soort bufferstaat wil herstellen, waarbij
echter Duitschland Dantzig en den Cor
ridor wil behouden, en ten slotte zou Oos
tenrijk zijn eigen lot bepalen door een
volksstemming onder internationale con
trole. Het doel zou zijn, dat Duitschland
met Engeland en Frankrijk een pact zou
sluiten tegen het bolsjewisme; en het voor
stel zou zijn ontworpen onder den indruk
van de gebeurtenissen in Finland en de
dreigementen tegen den Balkan. De moei
lijkheid voor een overzichtschrijver is, dat
het haast ondoenlijk is, dadelijk in al der
gelijke berichten de waarheid te onder
kennen. Sensationeele mededeelingen rijn
er schier dagelijks te vernemen, maar ze
worden bijna ook onmiddellijk weer tegen
gesproken. Zoo is ook dit vredesoffensief
dadelijk van Duitsche zijde een proefbal
lon genoemd. Het is mogelijk, dat dit juist
is; de vraag is maar, wie het ballonnetje
heeft opgelaten.
Aan de Finsche grenzen
wordt hevig gevochten. Maar het gaat den
Russen niet voor den wind. Slechts in het
Zuiden, o.p de landengte van Karelië, heb
ben iij eenige vorderingen gemaakt, ten
Noorden van het Ladogameer is menige
aanval afgeslagen, en in het hooge Noor
den zijn ze zelfs teruggedreven onder de
vinnige Finsche aanvallen. Van een bom
bardement op groote schaal van Helsinki,
waarmee werd gedreigd, is niets gekomen.
Maar de berichten spreken van steeds toe-
nemenden druk op de Finsche verdedi
gingslinie. Zooals was aangekondigd, heeft
de Finsche regeering nu in een Witboek de
eischen van Moskou en de Finsche tegen
voorstellen gepubliceerd, die ten slotte tot
het conflict hebben geleid. Tegen het eind
van de onderhandelingen stond al vast, dat
er met Rusland niet te praten viel. Finland
heeft niet anders gedaan dan zijn onaf
hankelijkheid verdedigen; overigens deed
het vérgaande concessies.
De oorlog ter zee.
Slechts op zee wordt tusschen Duitsch
land en de geallieerden nog gevochten, niet
alleen tegen elkaar, maar in nog heviger
mate tegen de neutralen. In de week van
29 December gingen 7 Britsche en 8
neutrale schepen naar den bodem der zee.
Ehgeland deelt mee, dat de verliezen van
zijn vloot steeds meer zijn afgenomen.
Jammer, dat de neutralen niet hetzelfde
kunnen getuigenEn intusschen blijven
de berichten omtrent den ondergang van
schepen dagelijks binnenkomen. Noorwe
gen, Griekenland, Denemarken, Nederland,
hebben de laatste dagen weer een of meer
schepen verloren zien gaan. Er is overigens
zoowel aan het front als in de lucht
bijna volmaakte rust. Engeland heeft
naar aanleiding van de nog al eens succes
rijke Duitsche luchtaanvallen op de Firth
of Forth, besloten, daar een versperring
met ballons aan te brengen.
De samenwerking tusschen de
geallieerden.
Tegenover de Duitsche pogingen om een
tegenstelling te scheppen tusschen Enge
land en Frankrijk, gaan deze beide lan
den door, de samenwerking op elk terrein,
militair zoowel als economisch, steeds in
niger te maken. De aaneenkoppeling van
pond en franc zijn daarvan een nieuw be-
wijse Voortaan zal geen wijziging worden
gebracht in de bestaande verhouding tus
schen beide valuta. Bovendien zullen geen
buitenlandsche meeningen door een der
beide landen worden opgenomen, zonder
voorafgaand overleg met den partner.
Ook de wederzij dsche import zal verder
niet aan beperkende bepalingen worden
onderworpen. Aldus heeft Sir John Simon
in het Lagerhuis verklaard. En ongeveer
op het zelfde oogenblik deelde minister De
Monzie in de Fransche Kamer mede, dat
na den oorlog Engeland en Frankrijk ern
stig den aanleg van een tunnel door het
Kanaal zullen moeten overwegen.
ARM FINLAND I
De wereld la «p dit oogenblik getuige
van de worsteling van een klein, dapper
volk met een overmachtigen tegenstander,
die het heeft aangevallen zonder een schijn
of schaduw van reden alleen om aan
zijn imperialistische neigingen te voldoen.
De aanvaller heeft zich zelfs niet de moeite
gegeven om te trachten zijn optreden door
een of ander voorwendsel te maskeeren.
De zoogenaamde grensincidenten, waarop
Rusland zich beroept, vormen een procédé
van den sterke tegenover den zwakke,
waarover de wereld verachtelijk de schou
ders ophaalt. Men heeft het in de laatste
jaren reeds èl te veel zien toepassen. Men
had bij de Russische machthebbers althans
een beetje meer vindingrijkheid mogen
verwachten; doch zij hebben de uitgetreden
paden bewandeld.
Met deernis en bewondering slaan de
volkeren den ongelijken strijd gade. Met
heldenmoed verdedigen zich de Finnen;
doch het staat te vreezen dat zij ten slotte
zullen worden verpletterd onder het nume
rieke overwicht van den aanvaller. Welke
bewonderenswaardige bewijzen van moed
het Finsche leger ook te zien geeft, hoe
zeer men er in Finland ook van overtuigd
is, den vijand te kunnen weerstaan bij ge
lijke of zelfs dubbele sterkte toch lijdt
het geen twijfel, of het roode leger zal
op den duur moeten zegevieren.
Een machteloos toeziende wereld heeft
het vertwijfelde beroep van Finland, ge
richt tot alle volken der aarde, aangehoord.
Het zijn geen holle frazen, waarmede Fin
land zich tot het wereldgeweten heeft ge
wend. Is men er niet inderdaad getuige
van geweest dat het Finsche volk, dat
steeds heeft getracht in goede verstand
houding te leven met alle andere volken
en zijn toekomst had opgebouwd op vreed-
zamen arbeid, het slachtoffer is geworden
van een bruten aanval van zijn buurman
uit het Oosten, zonder daartoe in het minst
aanleiding te hebben gegeven
Indien ooit, dan is daarginds in bet hooge
Noorden het bewijs geleverd, dat in de
tegenwoordige wereld geen plaats meer is
voor het recht, dat de macht zich met ge
weld tracht toe te eigenen, wat zij langs den
weg van het recht onmogelijk zou kunnen
verkrijgen. Daarom had Finland geen keus
meer. Liever dan laf toe te geven, heeft
het den strijd aanvaard, die het werd op
gedrongen.
Rest nu de vraag, waarop vooral de
andere kleine neutrale landen met angst
en ongeduld het antwoord verbeiden Zal
de beschaafde wereld, welke de Finsche
natie zooveel bewijzen van sympathie en
waarachtig medeleven heeft gegeven, het
kleine Finland alléén laten strijden tegen
een numeriek zooveel sterkeren vijand
Inderdaad, Finlands positie als voorpost
der Westersche beschaving geeft het 't
recht, van alle beschaafde naties hulp te
verwachten. Zal dan de stem van het met
den ondergang bedreigde volk zijn als die
eens roependen in de woestijn
Dat is de beangstigende vraag waarop
de geheele wereld en wij herhalen het
vooral de kleine neutrale landen het
antwoord afwachten. Immers, van dat ant
woord zal het afhangen, wat zij zelf te
vreezen zullen h&bben van machtige buur
staten, indien deze het in hun belang ach
ten, zonder eenige reden kleinere staten
te dwingen, aan hun eischen toe te geven.
In dat opzicht vormt Finland een „test
case".
MOHANDAS KARAMCHAND
GANDHI.
„Groote Ziel" zoo noemen de aan
hangers van de Indische Nationale
beweging hun voorman, den thans
zestigjarigen Mohandas Karamchand
Gandhi, die den laatsten tijd weder
om veel van zich heeft doen spreken,
Gandhi is de zoon van een welge
steld koopman. Hij studeerde rech
ten en vestigde zich in 1891 als ad
vocaat te Bombay. In 1893 reisde
hij naar Zuid-Afrika, waar hij zeer
veel deed voor de aldaar wonen
de Britsch-Indiërs, wier levensom
standigheden op dat moment verre
van aangenaam waren. Na den
wereldoorlog, als hij weer in zijn
vaderland is teruggekeerd, wijdt
Gandhi zich geheel aan de Indische
nationale beweging. Op allerlei ge
bied organiseert hij het zoogenaamde
„geweldloos verzet". Vooraanstaande
Indische bestuursambtenaren ver
laten plotseling hun posten, anderen
weigeren mede te werken aan de
rechtbanken, het belasting betalen
wordt door tienduizenden gestaakt.
Hevige onlusten breken uit en daar
Gandhi als aanstichter van alle wan
ordelijkheden wordt beschouwd, ver
oordeelt een rechtbank hem in 1922
tot zes jaar gevangenisstraf. Dank
zij zijn slechte gezondheid wordt hij
spoedig weer in vrijheid gesteld.
Mahatma begint dan een nieuwe
actie. Hij verklaart zich tegen het
kastenstelsel, hij wil de huisindustrie
weer algemeen invoeren, enz. enz.
Herhaaldelijk wordt hij weer gevan
gen genomen, bij welke gelegen
heden hij meestentijds onmiddellijk
een hongerstaking begint. Het hoofd
doel van Gandhi is de volledige vrij
heid van Indie en net verbreken van
alle banden met Engeland.
Vy
Te Krakau onderhandelen een Duitsche en een Sovjet-Russische delegatie over den
terugkeer der Russen uit het voormalige Polen naar de Sovjet-Unie. De begroeting
tusschen Dr. Frank en Litwlnof.
Stagnatie in de vischvangst.
De ondergang van het eerste Nederland-
•che visschersvaartuig als gevolg van den
oorlogstoestand, de IJmuidensche stoom-
treiler „Silvain", waarbij elf visschers om
het leven zijn gekomen, heeft groote moei
lijkheden voor de Nederlandsche zeevis-
scherij ten gevolge gehad. Onder den in
druk van deze ramp hebben namelijk vele
visschers te IJmuiden geweigerd zee te
kiezen, zoodat een groot aantal treilers niet
Kon uitvaren, want ander scheepsvolk, dat
bereid is onder de huidige gevaarlijke om
standigheden ter vischvangst te gaan, was
«venmin te vinden, althans niet in vol
doende mate. Als men weet, dat in den
vorigen wereldoorlog niet minder dan 800
visschers ten gevolge van het mijnenge
vaar zijn omgekomen, kan men begrijpen,
dat er onder de zeelieden op het oogenblik
tyeinig animo bestaat om aan te monsteren.
Minister Dijxhoorn aan het woord.
In de Tweede Kamer werd de behande
ling van de begrooting van Defensie, waar
mee de vorige week reeds een aanvang
was gemaakt, voortgezet. Thans diende
minister Dijxhoorn de verschillende spre
kers der vorige week van repliek, waarbij
hij zijn standpunt ten aanzien van de ver
schillende geuite klachten en gemaakte
Opmerkingen uiteenzette. Zoo kregen wij te
OORLOGSWINST. HET GOUD
DER DWAZEN.
Men kan in de Vereenigde Staten
tegenwoordig het merkwaardige feit
opmerken, dat ditmaal de groot
industrie niet aan de zijde van de
oorlogszuchtige elementen staat
in tegenstelling met hetgeen men zou
kunnen meenen met het oog op de
te verwachten enorme opdrachten
voor de levering van oorlogsmate
riaal (welke tusschen twee haakjes
tot op het oogenblik nog niet zijn in
gekomen). Dit valt hieruit te verkla
ren, dat deze industrie tijdens den
wereldoorlog reusachtige kapitalen
heeft gestoken in den aanleg van fa
brieken en andere ondernemingen,
welke verband hielden met den
oorlog. Natuurlijk bleek het na afloop
van den oorlog niet mogelijk, om deze
bedrijven op den duur rendabel te
maken, met het gevolg, dat verschil
lende groote „krachs" ontstonden.
Over het algemeen kan thans echter
worden gezegd, dat de Amerikaan-
acne „big business" voorlooplg af
wijzend staat tegen overmatige uit
breiding van da ondernemingen,
welke zoo niet uitsluitend, dan toch
ln hoofdzaak zijn Ingesteld op leve
ranties aan da oorlogvoerenden. Niet
ten onrechte heeft men herinnerd
aa7> de woorden van Roosevelt, die
in 1935 de oorlogswinst betitelde als
gold" goud der dwazen.
hooren, dat de minister een commissie voor
het onderzoeken van klachten van mobili
satieslachtoffers overbodig acht. Ook voor
het houden van toezicht op het weren van
politieke propaganda uit de kazernes be
hoeft volgens den minister geen commissie
in net leven geroepen te worden. Dit toe
zicht berust bij den commandant. Veel is
cr geklaagd over het smijten met geld in
de eerste dagen der mobilisatie. De minis
ter gaf toe, dat er inderdaad in den aan
vang te veel geld is uitgegeven. Hij schrijft
dit o.a. hieraan toe, dat troepencomman
danten, die pas in dienst waren, manschap
pen kregen te verzorgen en dat daarbij
voorop stond, dat de mannen een behoor
lijk onderkomen moesten hebben. Dit on
derkomen is dan wel eens wat meer dan
behoorlijk, om niet te zeggen luxueus ge
weest. Zoo werd voor 11 dagen huur van
een restaurant te Scheveningen de kleinig
heid van 8000 neergeteld. Ook thans nog
zijn er legeronderdeelen in te dure ge
legenheden gehuisvest, doch hierin zal ver
andering worden gebracht, zoodra dit
mogelijk is.
Meer luchtdoelgeschut.
Ten aanzien van de critiek op de lucht
verdediging van ons land merkte minister
Dijxhoorn op, dat het luchtdoelgeschut
wordt versterkt. Er zijn 20 batterijen lucht
doelartillerie van 7.5 cm besteld, waarvan
de eerste reeds zijn aangekomen. Voor de
vernieuwing van de luchtmacht zijn alle
bestellingen bij de Nederlandsche industrie
geplaatst. Het noodige personeel voor de
bemanning der nieuwe toestellen wordt in
middels opgeleid en wel op vier plaatsen
ln ons land. Aan deze opleidingscursussen
nemen op het oogenblik 151 leerlingen
deel. Verdér is nog de opmerking gemaakt,
dat in ons land geen groote manoeuvres
zijn gehouden. Dit vindt volgens den mi
nister hierin zijn verklaring, dat eerst voor
gevechtsdekkingen moest worden gezorgd.
De oefeningen in grooter verband zullen
later volgen, naarmate de mobilisatie
vordert.
Meer geld voor werkverruiming.
In de Memorie van Antwoord aan de
Eerste Kamer inzake het wetsontwerp lot
verhooging van het crediet vooir werkver
ruiming met 30 millioen gulden bespreken
de ministers van Economische Zaken en
van Sociale Zaken o.m. de vraag, of de
Rijksdienst voor de werkverruiming dient
te worden omgezet in een bedrijf. Het de
finitieve standpunt t.a.v. deze vraag' is nog
niet bepaald. Zij wenschen daarmede te
wachten tot het functionneeren van den
Rijksdienst voor de werkverruiming een
ruimere ervaring heeft verkregen. De
ministers doen zich blijkens deze memorie
tevens kennen als groote voorstanders van
industrialisatie als middel tot bestrijding
der werkloosheid. Verdere industrialisatie
zal dan ook door deze regeering worden
bevorderd, ook al leggen de tijdsomstandig
heden aan de uitvoering van dit voornemen
een rem aan.
Nederlandsche scheepsbouw gaat mee
met zijn tijd.
Hoe somber de vooruitzichten voor de
scheepvaart ook mogen zijn, de groote
ondernemingen blijven toch aan de toe
komst denken. Zoo heeft de direcie van de
Nederlandsche Scheepsbouw Maatschappij
volgens het „Handelsblad" het plan tot
fio ordkam
rioerman*k
Schier-
eiland
KOLA
Kandalaksjt
J>;sovjet
.^J&rusland
FINLAND
J>» Si r .Aft!».
[Ladoga
\aalands
Duitsche verkenners in een grensdorp aan
het Westelijk front.
uitbreiding van haar werf over te gaan,
waarbij tevens een helling geschikt voor
het bouwen van zeer groote schepen zal
worden opgericht. Hierover moet eerst nog
met het Amsterdamsche gemeentebestuur
worden onderhandeld. De kosten van deze
belangrijke uitbreiding worden globaal op
1.4 millioen geschat. Ook de scheepvaart
maatschappijen, hoe ernstig ook reeds ge
troffen, gaan niet bij de pakken neerzitten.
Het verlies van de „Tajandoen" bijvoor
beeld zal door een nieuw schip worden
goedgemaakt. De Maatschappij „Neder
land" heeft namelijk besloten, ter vervan
ging van het verloren gegane schip bij de
Rotterdamsche Droogdok Maatschappij een
nieuw vrachtschip te doen bouwen. Dit zal
dan de tweede bestelling der Maatschappij
„Nederland" in korten tijd zijn, want de
vorige week werd aan de Kon. Maatschap
pij „De Schelde*" opdracht gegeven voor
den bouw van een vr&fihrachip van het
zelfde type. De motoren en hulpwerktuigen
voor het nieuwbestelde schip zullen door
Werkapoo» worden geleverd.
Medeleven met Finland.
Dat Het Nederlandsche volk begaan is
met het lot van het ongelukkige Finland
spreekt vanzelf en het ia geen wonder, dat
menigeen den drang in zich voelt opkomen,
deze gevoelens van sympathie en mede
leven in daden om te zetten. De eerste
uitingen van medeleven begonnen in deze
dagen los te komen. Als gewoonlijk gaat
het Roode Kruis weer vooraan in hulpver
leening. Men is reeds begonnen met het
inzamelen van gelden voor de slachtoffers
van den oorlog in Finland. Of deze steun
in geld, dan wel in den vorm van mate
riaal en verbandmiddelen zal worden ver
leend, staat inmiddels nog niet vast. Verder
dient in dit verband nog melding gemaakt
te worden van de waarlijk vorstelijke gift
van een inwoner van Rotterdam, die een
bedrag van niet minder dan 100.000 ter
beschikking van de Finsche regeering heeft
gesteld uit sympathie en bewondering
voor het Finsche volk.
WIBORG, DE „HEILIGE BURCHT".
De Russische lnvai in Finland heeft de
aandacht wakker geroepen voor de Fin
sche havenstad Wiborg op de Karelische
landengte, op ongeveer 80 kilometer af
stand van de Russische grens Wlborg be-
teekent „Heilige Burcht". De stad teven*
vesting werd gesticht ln 1293; eo
eeuwenlang golden de vestingwerken voor
onneembaar. Van de 15de eeuw af werd
de vesting herhaaldelijk gedurende lango
ren of korteren tijd belegerd, doch steed*
tevergeefs, tot het ln het Jaar 1710 den
schepper van de Russische Marine onder
de regeering van Peter den Groote. gene-
raal-admiraal Apraxin gelukte, ze in te
nemen. Daarna deed de stad niet meer van
zich spreken tot ln 1908. Tusschen den
Tsaar en zijn parlement was eer heftige
strijd ontstaan ov*. ,'c scoa'e kv»-met
het gevolg, dat de Rijksdoema werd ont
bonden. Het rompparlement kwam in
Wiborg bijeen, vanwaar het eerst weder
naar St. Petersburg terugkeerde, toen de
Tsaar dreigde, dat hij den staat van beleg
zou laten afkondigen over het Oosten van
Finland.
Tegenwoordig beheert Wlborg tot die
plaatsen^ waarin tlcb de Finsche handel
heeft geconcentreerd, waartoe zijn gunstige
ligging aan da Wlborger Bocht sterk heeft
bijgedragen. In vredestijd worden hier
JaarLUki. meer dan 1 000.000 tor. hout en
houtpulp verscheept naar het buitenland.
De Invoei bedroeg gemiddeld meer dan
400.000 ton. Met het binnenland Is de haven
verbondex door middel var< bet Salraa-
kanaaf dsd ongeveer 170 Jaar geleden werd
aangelegd. Eli Jaar wordl door ongeveei
11.000 scheper: gebruik gemcaki
FINLAND WEERT
ZICH.
Met verbeten woede
verdedigen de Finnen
op vele fronten hun
grondgebied tegen de
binnendringende Roode
legers, welke er blijkens
de leger berichten nog
niet in geslaagd zijn
groote vorderingen te
maken.
Het belangrijkste front
ligt in het Zuiden tus
schen de Finsche Golf
en het Ladogameer. Hier
wordt op de z.g.n. Kare
lische landengte ver
woed gestreden. De Fin
nen zijn hier in den rug
gedekt door de Manner-
heimlinie, een zware ves
tinggordel, welke aan
sluit bij het meer naar
het Noorden gelegen uit
gestrekte merengebied.
Deze meren vormen
de natuurlijke verdedi
gingslinie van de Fin
nen.
Benoorden het Lado
gameer rukken de Rus
sische troepen eveneens
op en ook hier vinden
zij een grooten tegen
stand.
Zeer fel is de strijd
in het hooge Noorden
bij de nikkelstad Petsa-
mo. Volgens de laatste
berichten zijn de stad
en het mijngebied nog
steeds in Finsche han
den.
De gearceerde gedeel
ten op nevenstaand
kaartje geven de gebie
den aan, welke de Rus
sen met de Finsche
„volksregeering" hebben
geruild. Rusland krijgt volgens deze over
eenkomst het gebied aan de Finsche Golf,
groot 4000 vierkante kilometer en Finland
krijgt het gebied in Karelië groot 70.000
ZWEDEN
vierkante kilometer.
Op de kaart ziet men ook Hangö, da*
zeer zwaar is gebombardeerd en het eiland
Hogland, dat reeds door de Russische troe
pen is bezet.
