De Internationale toestand
Het Portret
Deze week
De Wereld
IN DE AFGELOOPEN WEEK
VAN DE WEEK
IN NEDERLAND
"te
A.
IN KAART
Reeds zes weken woedt de strijd in
Finland. Op 30 November 1939 vie
len de Russische troepen het kleine
land binnen. Hun ontzaglijke massa's
rukten over de grenzen en dreigden
het Finsche leger te verpletteren.
Langs negen verschillende wegen
rukten zij op, doch op alle negen
punten stuitten zij op den heftigsten
tegenstand, welken zij niet vermoch
ten te breken.
Na zes weken oorlog is de Russische op-
ma rsch langs de geheele grens tot staan
gebracht en zelfs zijn de afdeelingen van
het Roode leger op eenige plaatsen weer
teruggedreven. De verliezen zijn enorm.
Een aantal bataljons is in de pan ge-
nakt, omsingeld of gevangen genomen. Op
de Karelische landengte, waar de Russen
;n de eerste weken van den oorlog getracht
hebben de Mannerheimlinie te vernietigen
en te doorbreken, hebben zij zich op hun
eigen stellingen moeten terugtrekken; zij
zijn er thans toe overgegaan verdedigings
werken te bouwen. Meer naar het Noorden,
boven het Ladogameer, zijn de Roode troe
pen tot op de grens teruggeworpen. De
Finnen worden in dit gebied geholpen door
het uiterst moeilijke karakter van het ter
rein, dat de verdediging van het land ver
eenvoudigt. In het hooge Noorden, waar
de sneeuwjachten, bittere koude en het
duister van den Poolnacht heer en meester
zijn, rukten de Russen aanvankelijk snel
op, zoodat de Finnen zich bijna genoopt
zagen zich op hun tweede linie terug te
trekken. Plotseling keerden de kansen; de
Russen werden teruggedreven tot bij Pet-
samo en thans woedt aan het front bij Salla
reeds eenige weken een zeer felle strijd
De resultaten van de Russische luchtaan
vallen ?.ijn, volgens de Finsche mededee-
lingen niet van belang. Hangö, Abo en
Helsinki zijn eenige malen gebombardeerd
Ook bij Petsamo zijn de Sovjet vliegers
weer in het luchtruim verschenen. Er wordt
gezegd, dat eenige vliegtuigen de Noorsche
neutraliteit geschonden hebben. Uit het
feit, dat de Russische legerberichten weinig
belangwekkende mededeelingen bevatten,
blijkt wel, dat het den Rooden generaals
niet geheel en al naar wensch gaat.
Droeve week voor de koopvaardij
Tusschen Zondag en Zaterdag zijn niet
minder dan een en twintig koopvaardij
schepen verloren gegaan, -iet meerendeel
verging weer op de Noordzee. Dertien
schepen waren van Engelsche nationaliteit.
Zij maten tezamen ongeveer vijf en veertig
duizend ton. De Duitschers verloren voorts
nog de „Bahia Blanca", een schip van
8558 ton.
Koning Carol confereert.
De samenkomst van Csaky, den Hon-
gaarschen minister van Buitenlandsche Za
ken met graaf Ciano, zijn Italiaanschen
ambtgenoot, heeft een staartje gehad.
Koning Carol van Roemenië heeft namelijk
een onderhoud gehad met Prins Paul van
Joegoslavië, vermoedelijk naar aanleiding
van het feit, dat binnenkort de Raad van
de Balkan-entente zal vergaderen en
tevens naar aanleiding van de Hongaarsche
pogingen om tot overeenstemming met
Roemenië te komen. De conferentie van
Koning Carol met Prins Paul duurde onge
veer twee uur. Over den inhoud is weinig
bekend.
Deensch eiland gebombardeerd.
Uit Kopenhagen wordt gemeld, dat de
bommen, die in den loop van de week door
vliegtuigen boven het eiland Römö zijn af
geworpen, door deskundigen zijn herkend
UiImIMill Ttfifr r"4i
De Britsche duikboot „Sunfisli", een onderzeeër van hetzelfde type als de
thans getorpedeerde „Starfish", bij de tewaterlating in het najaar van 1936.
als Engelsche projectielen. Verwacht wordt,
dat de Deensche regeering een protest zal
indienen. De Engelsche regeering heeft
reeds medegedeeld, dat, indien zou blijken
dat de bommen inderdaad door Engelsche
vliegers waren geworpen, volledige schade
loosstelling zal worden gegeven.
Koude- en hittegolven.
Europa had danig te lijden onder de
uit het Noorden komende koudegolven
Geheel Zuid-Oost-Europa lag in den greep
van de vorst, hetgeen het verkeer ernstig
stagneerde en in vele landen een voldoende
aanvoer van steenkool onmogelijk maakte
Ook in Duitschland, waar 65 van het
steenkoolvervoer over het water gaat, heeft
met groote moeilijkheden te kampen. Dene
marken maakt evenmin een uitzondering.
Te Kopenhagen is de beroemde tropische
plantentuin een ruïne geworden.
In Argentinië zucht de menschheid ook,
maar hier is het een hittegolf, die haar het
leven veronaangenaamt. Te Buenos Aires
bezweken Vrijdag 24 menschen aan de
hitte. 132 anderen moesten in een zieken
huis worden opgenomen,
België versterkt zijn verdediging.
De vierde phase van het Belgische mobi
lisatieplan is Zondag ten uitvoer gelegd.
Het betreft hier de zoogenaamde „phase
D", waarbij een aantal reservisten onder
de wapenen zijn geroepen. Uiteraard heeft
deze maatregel eenige ongerustheid onder
de bevolking teweeggebracht, doch het Bel
gische Telegraaf agentschap deelt ter ge
ruststelling in een communiqué mede, dat
men alle geruchten moet wantrouwen. „De
maatregel toont slechts, dat de regeering
haar waakzaamheid niet heeft veronacht
zaamd."
Drie Britsche duikbooten vernietigd.
De Britsche admiraliteit heeft bekend
gemaakt, dat de duikbooten „Undine",
„Starfish" en „Seahorse" niet op haar bases
zijn teruggekeerd. Men vreest dan ook dat
zij verloren zijn.
Naar aanleiding van dit bericht hebben
Engelsche marine-autoriteiten verklaard,
dat de drie schepen uitgezonden waren met
een buitengewoon gevaarlijke opdracht.
Zij moesten trachten de Bocht van Helgo-
land en de zwaar geblokkeerde haven
ingangen van de Duitsche vlootbases bin
nen te dringen.
De Duitsche autoriteiten hebben bekend
gemaakt, dat een deel van de bemanning
van de „Undine" en de „Starfish" gered is.
Geen verrassende onthullingen.
Dinsdagmiddag heeft de afgetreden mi
nister van Oorlog, Hore Belisha, een ver
klaring afgelegd met betrekking tot zijn
heengaan. De ex-minister zeide onder meer,
dat er geen sprake is geweest van eenig
meeningsverschil met zijn collega's. Ook is
er geen conflict geweest naar aanleiding
van zaken, welke het departemept van
Oorlog betroffen.
Chamberlain verklaarde, dat er geen
wijziging in de legerpolitiek overwogen
wordt en dat het verhaal over pressie van
de zijde der hooge militairen op de regee
ring een puur verzinsel is. Moeilijkheden
van zeer groote beteekenis, waarover de
minister-president zich niet verder wilde
uitlaten, waren aanleiding tot de kabinets
wijziging geweest.
HUMANISEERING VAN DEN OORLOG.
Zoojuist verscheen hier een vertaling
van het Zweedsche boek, getiteld „De Zee
oorlog en de Neutralen", van de hand van
den Zweedschen geleerde Baron Lage Staël
von Hoistein, die zich naam heeft gemaakt
op het gebied van de kennis van het vol
kenrecht, waarin hij aandringt op humani
seering van den oorlog.
Men heeft te allen tijde, zoo zegt de
schrijver, geprotesteerd tegen bepaalde
methoden in den oorlog, welke zich niet
alleen ten doel stellen, den vijandelijken
legers afbreuk te doen, doch zich ook rich
ten tegen ouden van dagen, vrouwen en
kinderen. „Ieder, die gebruik maakt van
vergif als strijdmiddel," zoo staat in de
krijgswetten van de Noordsche Staten te
lezen, „verdient tot den zwaarsten dwang
arbeid te worden veroordeeld.Dit neemt
evenwel niet weg, dat wij reeds in den
oorlog van 1914/18 een ontaarding hebben
beleefd van den thans z.g. „totalitairen"
oorlog, die honderdduizenden slachtoffers
heeft geëeischt. Alle internationale over
eenkomsten ten aanzien van de bescher
ming der burgerbevolking reeds in de
18e eeuw had men pogingen in die richting
gedaan bleken in den wereldoorlog niet
de minste uitwerking te hebben. Ook na
den oorlog was de Volkenbond, die met zoo
veel verwachting tegemoet werd gezien,
niet in staat gebleken, een algemeen er
kende en aanvaarde regeling ter bescher
ming van niet-combattanten tot stand te
brengen.
Bepalingen maken en bepalingen na
leven zijn intusschen twee verschillende
begrippen. Toen in den herfst van 1939 de
oorlog in Poten uitbrak, verklaarden beide
partijen plechtig, dat zij de burgerbevol
king zooveel mogelijk zouden ontzien en
geen gebruik maken van vergiftige gassen
Het later aantreffen van een voorraad ver
giftig gas in Polen zou er evenwel op kun
nen wijzen, dat men in Polen althans het
voornemen zou kunnen hebben gehad, zich
er eventueel van te bedienen. Men verlieze
niet uit het oog, dat gassen en andere che
mische strijdmiddelen niet alleen gevaar
opleveren voor de soldaten, doch ook voor
de burgerij. Het gebruik er van is dan ook
in tegenspraak met de ondubbelzinnige ver
klaring van het volkenrecht. De weten
schap van het volkenrecht, die wij hier
kunnen gelijk stellen met het begrip van
het internationale geweten, heeft er der
halve een gerechtigd belang bij, het ver
loop van den strijd nauwkeurig gade te
slaan en elk vergrijp tegen de algemeene
norm te doen constateeren. Herbert Hoo-
ver, de voormalige President van de Ver-
eenigde Staten, heeft voorgesteld, een
commissie te benoemen, welke er mede be
last zou worden, alle maatregelen gade te
slaan, waardoor aan de burgerbevolking
schade of nadeel wordt toegebracht en
daarover verslag uit te brengen
De ervaring heeft helaas geleerd, dat
oorlogvoerende partijen in hun vertwijfe
ling er toe kunnen komen, met voordacht
een of anderen maatregel te provoceeren,
ten einde op die wijze een schijnbaar wet
tig voorwendsel te hebben, om zelf van
verboden strijdmiddelen gebruik temaken.
Een neutrale controle-commissie zou
vooropgesteld natuurlijk, dat zij inderdaad
voor de volle 100 neutraal is in tal
van gevallen dergelijke dingen kunnen
voorkomen.
Men moet zich natuurlijk geen overdre-
DR. WANG SJIN-WEI.
Een van de merkwaardigste figu
ren uit het Chineesche politieke leven
der laatste tien jaar is wel dr. Wang
Sjin-wei, de man, die met de regee
ring te Tokio tot een overeenstem
ming is gekomen en thans zal trach
ten een nieuwe centrale regeering
voor China te vormen.
Tot voor korten tijd werkte dr.
Wang nog nauw samen met maar
schalk Tsjang Kai-sjek, den man, die
China tegen de Japansche aanvallen
verdedigt. Hoewel ook Wang toen
nog een fel tegenstander van Tokio
was, bestond er tusschen hem en den
maarschalk een groot verschil van
meening inzake het bestuur van
China. Dr. Wang was een voorstan
der van een democratische regee
ring en voor het uitbreken van het
Japansch-Chineesche conflict zelf
revolutionnair aangelegd. Meermalen
was hij voorzitter van de executieve
Yuan, d.w.z. minister-president van
China. Ook trad hij op als minister
van Buitenlandsche Zaken. Na het
uitbreken van den oorlog met Japan
stapte hij over zijn bezwaren tegen
een militair bewind heen en hij
schaarde zich aan de zijde van maar
schalk Tsjang Kai-sjek. Eenigen tijd
geleden ontstond er wederom een
breuk, welke het bovengenoemd ge-
^volg had.
ven denkbeeld vormen van een neutral*
contröle op de wijze, waarop de oorlog
wordt gevoerd. Ieder zal echter toegeven,
dat een neutrale controle-commissie al
thans remmend zou kunnen werken op de
toepassing van ongeoorloofde oorlogs
methoden en ze ten slotte zou weten te ver
hinderen. Daarom zou alles in het werk
moeten worden gesteld, om een dergelijke
organisatie in het leven te roepen en
wel zoo spoedig mogelijk.
Alleen daarom verdient het plan van den
Zweedschen geleerde alle aanbeveling.
Radiodistributie aan banden.
te radiodistributiecentrales in ons land
i in hun werkzaamheid beknot. Ze kre-
i dezer dagen aanschrijving van den
lister van Binnenlandsche Zaken, dat
gesproken woord (nieuwsberichten,
iserieën en redevoeringen) uit de oor-
voerende landen niet meer mag worden
gezonden. Het verbod geldt niet voor de
levoeringen van de staatshoofden en de
nister-presidenten dezer landen. Tevens
eft de minister bepaald, dat de micro-
ons, die in de meeste radiocentrales staan
.jgesteld en met behulp waarvan de aan-
esloten luisteraars kunnen worden toege-
proken, uit de gebouwen, waarin de be
treffende centrales zijn gevestigd, moeten
worden verwijderd. Deze maatregel is ge
nomen om te voorkomen, dat ongecontro
leerde berichten of toespraken worden ge
houden. De installatie mag echter wel wor
den gebruikt, indien de microfoon is opge-
NORDENSKJÖLDS GROOTE
ONTDEKKING.
„Een man als Nordenskjöld", zeide
Frithjof Nansen eens, „heeft geen
standbeeld van graniet of brons
noodig, hoewel hij het meer dan
menig ander zou hebben verdiend.
Zijn onsterfelijke verdienste voor
de scheepvaart is zijn heerlijkste
monument. De zeeweg, dien hij in
het Noorden heeft geopend, is zijn
standbeeld; elk schip, dat er na hem
gebruik van heeft gemaakt, betee-
kent een hulde aan zijn onsterfe-
lijken naam.". Wanneer thans deze
naam wordt genoemd, denken wij in
de allereerste plaats aan de Noord
oostelijke doorvaart door de Kara
Zee naar het vasteland van Azië,
welke door hem gevonden werd. Het
was een ontdekking, die in de ge
heele wereld het grootste opzien
baarde; en dit niet alleen in de
wereld der wetenschap, doch ook in
handelskringen. Toch was ook Nor
denskjöld het voorwerp van wan
gunst en twijfel. Er lieten zich stem
men hooren, die zijn succes toeschre
ven aan een gelukkigen samenloop
van omstandigheden, zoodat hü geen
tweeden keer zou kunnen slagen.
Ten einde zijn vijanden eens en voor
altijd den mond te snoeren, rustte
Nordenskjöld een tweede expeditie
uit. Door den doortocht opnieuw te
volbrengen bewees hij, dat hij zijn
succes noch aan geluk, noch aan toe
val te danken had.
Zijn ontdekking was van het groot
ste gewicht voor latere Poolvor-
schers. Zoo zou b.v. Nansen's be
roemde tocht met de „Fram" in het
jaar 1893 ondenkbaar zijn geweest,
wanneer Nordenskjöld hem niet den
weg had gewezen.
steld bij den burgemeester of bij het hoofd-
van den plaatselijken luchtbeschermings
dienst. De mogelijkheid blijft dus bestaan,
officieele berichten door middel van de
radiodistributie aan het publiek bekend te
maken.
De strijd tegen het miltvuur.
Nu zoo goed als zeker vaststaat, dat de
oorzaak van de sterke uitbreiding van het
miltvuur onder den Nederlandschen vee
stapel gezocht moet worden in besmetting
door beendermeel van buitenlandsche her
komst, is het mogelijk geworden, den strijd
tegen verdere infectie met kans op succes
aan te binden. Daartoe heeft de veeartsenij-
kundige dienst in samenwerking met het
bureau voor voedselvoorziening in oorlogs
tijd de verdachte voedermengsels uit de
distributie genomen. Zij zullen worden ge
steriliseerd, alvorens ze in consumptie wor
den gebracht, zoodat met zekerheid kan
worden gezegd, dat geen gevaar voor be
smetting meer bestaat, daar door het steri-
liseeren alle eventueel aanwezige ziekte
kiemen worden gedood. Door dezen maat
regel wordt tevens voorkomen, dat het ver
dachte beendermeel vernietigd zou moeten
worden, hetgeen van niet gering belang is
in dezen tijd van voederschaarschte. Een
verbod van invoer van producten van dier
lijken oorsprong, die gevaar voor besmet
ting, niet alleen met miltvuur, maar ook
met andere besmettelijke veeziekten kun
nen opleveren, komt de binnen de grenzen
genomen maatregelen aanvullen.
De loonkwestie der grensarbeiders.
Schreven wij in een vorig overzicht, dat
de kans op een oplossing van de moeilijk
heden, die tusschen Nederland en Duitsch
land zijn gerezen inzake de uitbetaling der
loonen van de in Duitschland werkzame
arbeiders uit de grensstreken, uiterst ge
rings was, thans is voor de betrokken per
sonen weer eenig uitzicht gekomen. Dé
onderhandelingen over deze kwestie zullen
namelijk worden heropend; zij zullen op
23 Januari a.s. in Den Haag aanvange*
De mogelijkheid bestaat, dat in verband
hiermede het aangekondigde ontslag van
in Duitschland werkende Nederlandsche
arbeiders nog zal worden opgeschort.
De torpedeering van de „Arendskerk".
De lijst van door den oorlog vergane
Nederlandsche koopvaardijschepen is deze
week helaas weer met een verlengd. Het
8000 tons m.s. „Arendskerk" van de Ver-
eenigde Nederlandsche Scheepvaartmaat
schappij, dat, in ballast van Rotterdam
naar Antwerpen vertrokken, in deze laat
ste haven een lading stukgoederen voor
Zuid-Afrika aan boord had genomen, werd
Maandagmorgen in de Golf van Biscaye
door een Duitsche duikboot aangehouden
en na contröle getorpedeerd. De uit 65
koppen bestaande bemanning had gelegen
heid gekregen zich in de reddingsbooten te
begeven; zij werd door het in de nabijheid
zijnde Italiaansche s.s. „Fedora" opgepikt,
zoodat menschenlevens bij deze nieuwe
scheepsramp niet zijn te betreuren. Wat de
reden mag zijn geweest van dit drastische
optreden van den Duitschen onderzeeër
de „Arendskerk" immers had geen contra
bande aan boord is nog onopgehelderd,
maar men moet zich wel afvragen, of het
niet mogelijk was geweest, het schip naar
een neutrale haven te brengen in plaats
van het kort en goed in den grond te boren.
Was het plan van den Zweedschen geleerde
Baron Lage Staël von Hoistein, om neu
traal toezicht op de contrabande-controle
der belligerenten in te stellen, reeds wer
kelijkheid geweest, dan zou dit nieuwe
verlies onze koopvaardijvloot ongetwijfeld
bespaard 2ijn gebleven. De „Arendskerk"
had dan, in afwachting van een latere be
slissing door het Priizenhof, onder onpar
tijdig, neutraal toezicht opgebracht kunnen
worden naar een naburige neutrale haven,
in dit geval bijv. Lissabon.
Weer onrust en spanning.
De curve der internationale spanning,
voor zoover deze ons land raakt, schoot
deze week weer een aantal punten omhoog
ten gevolge van de berichten over ver
scherpte militaire maatregelen, eerst in
België en vervolgens ook in ons land. In
verband met „eenige minder gunstige
symptomen in de internationale situatie",
zooals de Regeeringspersdienst het voor
zichtig uitdrukte, werd, ten einde op alle
gebeurlijkheden voorbereid te zijn, beslo
ten tijdelijk geen periodieke verloven te
verleenen. Bovendien kwam Zondagmorgen
de raad van ministers bijeen, om den inter
nationalen toestand te bespreken. Omtrent
de reden van deze verhoogde waakzaam
heid tast men nog volkomen in het duister.
Allerlei veronderstellingen, zoowel in de
buitenlandsche als in de binnenlandsche
pers doen de ronde, maar iets feitelijks is
nog niet bekend. De van Duitsche zijde
uitgesproken meening, dat inblazingen van
Londen en Parijs aanleiding zouden zijn
geweest tot den voorzorgsmaatregel der
Nederlandsche regeering, is met de meeste
stelligheid van officieele zijde weerlegd.
Onze regeering baseert haar oordeel op
eigen informaties en niet op die van
vreemde mogendheden.
dagen blijkt, zijn de Russische troepen in
het Noorden weer zeer actief geworden.
Vooral in de lucht treden zij regelmatig
op, terwijl tegelijkertijd op den grond, in
den sector van Petsamo, twintigduizend
Russische soldaten tot den aanval zijn
RUSSISCHE BOMMEN
OP LULEA.
Onverwacht is de span
ning in het hooge Noor
den aanzienlijk toege
nomen. Zondag zijn acht
Russische bommenwer
pers boven de Zweed
sche stad Lulea versche
nen. Zij wierpen bom
men uit, die echter wei
nig schade aanrichtten.
Acht bommen troffen
het ijs van de Botnische
Golf en een kwam te
recht op het vrijwel on
bewoonde eiland Kalla,
ten Zuiden van Lulea
gelegen.
Lulea is een stad van
13.500 inwoners en ligt
op ongeveer 100 kilo
meter van de Finsche
grens. Daar tijdens het bombardement
hevige sneeuwstormen woedden, is men
geneigd aan te nemen, dat de Russische
piloten de stad en het eiland voor Finsch
gebied hebben aangezien.
Zooals uit de -berichten van de laatste
Noordkaa
noermarsk
V,
Schier
ei/end
KOLA
Kandalak si«
ZWEDEN
overgegaan, vermoedelijk om te trachten
het in de voorgaande weken verloren ter
rein weer terug te winnen. Uit andere be
richten blijkt, dat afdeelingen van het
Roode leger tot dicht bij de Noorsche grens
zijn doorgedrongen.
Een der gaten, die op het Deensche eiland
Mmö door Britsche bommen in den grond
werden geslagen.
DE I.R.A. DREIGT OVERAL.
De diefstal van ammunitie te Dublin
heeft en zeer terecht heel wat stof
doen opwaaien. De geheele politiemacht en
het gansche leger zijn gemobiliseerd ge
weest om de gestolen patronen weder in
handen te krijgen en de daders te grijpen.
Het was voor niemand een geheim, wat
thans wel iedereen duidelijk moet zijn ge
worden: de I.R.A., het Iersche Republi-
keinsche leger, telt zijn aanhangers en
bondgenooten overal, zelfs tot in de krin
gen van het staande leger. Wel is waar
heeft men het grootste deel van de ammu
nitie inderdaad weten te achterhalen en
heeft men zelfs de hand gelegd op een
geheimen zender van de opstandige ele
menten, doch de daders zijn tot op het
oogenblik buiten schot gebleven. Het lijdt
geen twijfel of het feit, dat onlangs 10.000
vrijwilligers zijn ingelijfd bij het staande
Iersche leger, is er schuld aan, dat tal van
met de I.R.A. sympathiseerende lieden op
deze wijze het leger zijn binnengesmok
keld.
WAT IS EEN DUIKBOOTVAI.
De duikbootval, waarvan tegenwoordig
meermalen sprake is, is een Britsche uit
vinding uit den wereldoorlog. In het jaar
1915 dook hij voor de eerste maal op. Een
bijzondere door de admiraliteit geïnstal
leerde afdeeling had de taak zich met de
keuze van voor duikbootvallen geschikte
schepen, van de bemanningen en van de
uitrusting, bezig te houden. Officieel be
titelde men deze schepen als „ships of
„mystery" (geheimzinnige schepen), „De-
coy-shïps" (lokschepen) of kortweg „Q-
ships". Schepen van den meest verschillen
den aard werden als duikbootval gebruikt.
groote en kleine vrachtschepen, zeilbooten
en later ook visschersschepen, die te zamen
met duikbooten opereerden.
De bemanning moest een zoo verwaar
loosd mogelijken indruk maken, de officie
ren en manschappen droegen derhalve geen
uniform; verschillende matrozen moesten
hun rol zelfs in vrouwenkleeding spelen.
Ook het schip bevond zich uiterlijk in een
dienovereenkomstigen toestand.
Bekend is b.v. hoe op 19 Augustus 1915
de Duitsche duikboot U-27 in de val liep.
Terwijl de duikboot juist bezig was het
Britsche stoomschip „Nicosianico" te on
derzoeken, naderde onder Amerikaansche
viag de duikbootval „Baralong", die op
korten afstand het vuur op de U-27 opende
en dit schip tot zinken bracht.
BERLIJN FOKT VARKENS.
De Berlijnsche huisvrouw heeft eenige
jaren geleden opdracht gekregen al haar
keukenafval in een speciale bak te ver
zamelen. Dit afval wordt opgehaald en
naar depots gebracht, vanwaar het weer
verder geëxpedieerd wordt naar de even
buiten de rijkshoofdstad gelegen mestbe-
drijven. Hier zijn in de afgeloopen mest-
periode niet minder dan veertienduizend
biggen opgefokt tot varkens met een ge
middeld gewicht van hondervijftig kilo,
m.a.w. het Berlijnsche keukenafval heeft
dezen zomer niet minder dan twee miJlioen
kilogram varkensvleesch opgeleverd.
De verwachtingen voor het volgend jaar
zijn nog veel hooger gespannen In 1940
verwacht men in de veertig mesterüen,
welke aan den rand van Berlijn zijn ge
legen, rond vijf en dertig duizend varkens
voor de slacht te kunnen opfokken.
