SPANJE
$4.
V r-iJ
tange'rT^
flte&JSPAANSCHl-
MAROKKO
GIBRALTAR
ENG
EUTA vV
T£TUA§
De Internationale toestand
IN DE AFGELOOPEN WEEK
Deze week
IN NEDERLAND
V
De Wereld
IN KAART
Het Portret
VAN DE WEEK
vy
o 10
km
O'iuriCL
kSonJLucor-
C a m fi o-
QJcaLam
de
r JbrdL X
Qlbr-alidhj
qQONDA
TlhrbelLa,
ALCECm
NEüTRAAI
Er la !n Finland geen oorlog meer,
dat is wel het voornaamste feit, dat
de afgeloopen week ons bracht. Door
de aandacht, die de wereld aan de
onderhandelingen tusschen Finland
en Rusland schonk, is die voor het
i bezoek van den heer Sumner Welles
wel eenigszins verslapt.
Trouwens, er viel weinig positiefs van
de besprekingen te Parijs en Londen met
den Amerikaanschen afgezant te zeggen.
Veel meer dan speculaties is datgene, wat
erover in de pers verscheen, ongetwijfeld
niet. De heer Welles immers weet te zwij
gen. Hij heeft weliswaar een persconfe
rentie belegd, maar ook daar hebben de
journalisten weinig meer te hooren ge
kregen, dan dat zij niets te hooren zouden
krijgen, voordat hij in de Vereenigde Sta
ten is teruggekeerd en aan zijn zender
verslag heeft uitgebracht.
Het accoord tusschen Rusland en
Finland
is, na moeizame en langdurige onderhan
delingen tot stand gekomen. Het staat nu
wel vast, dat het initiatief tot de bespre
kingen is uitgegaan van de Sovjet-Unie en
dat Zweden niet anders heeft gedaan, dan
het contact tot stand brengen. Een belang-
rijk ding was reeds, dat niet meer aan de
fictie werd vastgehouden, dat de zooge
naamde regeering-Kuusinen de wettige re
geering van Finland was. Tot het laatste
oogenblik hebben zoowel Chamberlain als
De „Amor" op een mijn geloopen.
Twee schepen van de Nederlandsche
koopvaardijvloot gingen deze week weer
door een ontploffing verloren, het s.s.
„Amor" en het tankschip „Eulota". De
„Amor" was een schip van 2325 brt, be-
hoorende tot de vloot van de K.N.S.M.
Het was met een lading stukgoederen op
weg van West-Indië en is, als reeds zoo
vele schepen tevoren, nagenoeg in het zicht
van de vaderlandsche kust, niet ver van
het lichtschip West-Hinder, op een mijn
geloopen en gezonken. De uit 33 koppen
bestaande bemanning kon door het Iersche
stoomschip „City of Bremen" worden ge
red en te Vlissingen aan land worden ge
bracht. Ook met dit vrachtschip is weer
een lading graan en gerst naar den bodem
der zee verdwenen. Men vermoedt, dat
de oorzaak van deze ramp een magnetische
myn is geweest.
Ook de tankvloot getroffen.
Voor de derde maal sedert het uitbreken
van den oorlog is nu reeds een Nederland
sche tankboot verloren gegaan. Dit zijn
telkens gevoelige verliezen, daar deze
jchepen een vrij grooten inhoud hebben.
Het eerste tankschip, dat ten onderging,
was de „Sliedrecht", die door een Duit-
sche duikboot werd getorpedeerd; dit schip
mat 5133 ton. Het tweede slachtoffer was
het tankschip „Den Haag", groot 8971 ton,
dat nog geen maand geleden werd getor-
De eerste foto van den nieuwen Dalai-
j Lama, Ling-Ehr-La-Mu-Tan-Chu, die op
17 December 1933 te Kokonor werd ge
boren en op ZZ Februari j.L als veertiende
Dalai-Lama tot heerscher van Tibet werd
gekroond.
Daladier hoog van den toren geblazen over
de geallieerde hulp, die gereed stond, om
onmidellijk te vertrekken, indien Finland
maar een verzoek om hulp deed. Alleen
aan Fransche zijde zouden 50.000 man ge
reed zijn, om naar Finland te gaan. Het
was de laatste dagen, alsof de geallieerden
steeds meer aandrongen: roep ons toch te
hulp, wij zouden niets liever doen, dan
komen. Inderdaad hadden zij evenveel be
lang bij voortzetting van den strijd als
Duitschland ernaar verlangde, dat er een
eind zou komen. Zweden bevond zich in
een steeds moeilijker positie en zijn vrij
slappe houding heeft zich nu gewroken in
de vredesvoorwaarden, die door Finland
zijn geaccepteerd en die ongetwijfeld ook
door het parlement wel zullen worden ge
ratificeerd, al is dat op het moment, waar
op wij schrijven, nog niet gebeurd.
Rusland krijgt de geheele Karelische
landengte met inbegrip van Viborg, vol
gens een lijn, die wel niet veel zal afwij
ken van wat er destijds geëischt werd. Het
geeft daarmee een belangrijk stuk van de
Mannerheimlinie prijs. Hangö wordt aan
Rusland voor dertig jaar verpacht voor
den aanleg van een marinebasis. Petsamo
wordt aan Finland teruggegeven.
Er is geen mensch ter wereld, die een
oordeel over deze voorwaarden en het feit,
dat ze door de Finnen zijn aanvaard, mag
uitspreken, dan de Finnen zelf. Zij hebben
steeds practisch alleen gestaan, zij hebben
aan den lijve ondervonden, wat oorlog,
vooral oorlog met een land als Rueland is,
en zij hebben het recht, er genoeg van te
hebben.
Dat intusschen Zweden zich verre van
behaaglijk gevoelt, is te begrijpen. Een
door de Russen bezet Hangö is niet meer
pedeerd en thans is dan het derde slacht
offer gevallen, de „Eulota", een schip van
9000 ton, dat 8 dezer in ballast van Rotter
dam naar Curagao was vertrokken. De
oorzaak van de explosie, waardoor het
schip werd getroffen, is onbekend. Men
weet niet, of het een mijn of een torpedo
is geweest. Gelukkig zijn ook bij deze
ramp geen menschenlevens te betreuren;
de geheele, uit 42 koppen bestaande be
manning, kon door een Engelsch oorlogs
schip, dat juist in de buurt was, aan boord
worden genomen. Met deze drie tank
schepen is thans reeds 5.10 pet. van onze
tankvloot, die op de vierde plaats komt,
na Engeland, Amerika en Noorwegen, ver
loren gegaan.
De ramp van de O. 11
Ten derde male tijdens deze mobilisatie
is de Nederlandsche marine door een ern-
stigen slag getroffen. Ook nu weer was
Den Helder het tooneel van de ramp. De
onderzeeboot O. 11, die was uitgevaren in
verband met het maken van filmop
namen voor de mobilisatiefilm „Ergens in
Nederland", werd op den hoek van de
havenhoofden bij Fort Harssens opzij aan
gevaren door een marine-sleepboot, die de
haven wilde binnenkomen. Door de bot
sing ontstond een groot gat in den scheeps
wand van den onderzeeër, die onmiddellijk
begon te zinken. Tien leden der beman
ning, die zich aan dek bevonden, sprongen
in het water en wisten zwemmende den
wal te bereiken, doch een drietal, dat zich
binnenin het schip bevond, kwam bij dit
noodlottige ongeval om het leven. Doordat
het ongeluk in ondiep vaarwater ge
schiedde en de bemanning bovendien de
tegenwoordigheid van geest had, de water
dichte schotten terstond na de botsing te
sluiten, is de O. 11 weer gedeeltelijk aan
de oppervlakte gekomen.
Schepen vermist en beschoten.
Ook de koopvaardijvloot leed deze week
weer gevoelige verliezen als gevolg van den
oorlog ter zee. Ontstellend groot was voor
al het aantal kleine vrachtschepen, dat,
varende tusschen Engeland en het vaste
land van Europa, door vliegtuigen werd
aangevallen. Verloren gingen de „Grutto'*
en de „Vecht", beide stoomschepen van
resp. 920 en 1965 brt. De „Grutto" ver
voerde een lading stukgoederen van Lon
den naar Rotterdam, de „Vecht" voer in
ballast en moest een lading graan voor de
Nederlandsche regeering uit Afrika gaan
halen. Voor beide schepen was in dagen
geen bericht bij de reederijen binnenge
komen en toen bovendien zoowel van de
„Grutto" als van de „Vecht" door andere
schepen op de Noordzee wrakstukken en
stukgoederen werden aangetroffen, moes
ten beide bodems wel als verloren worden
beschouwd. Veertig personen zijn by deze
beide rampen om het leven gekomen, tenzij
nog drenkelingen mochten zijn opgepikt
welke hoop echter reeds opgegeven is.
Tijdens de vaart aangevallen werden de
volgende schepen de „Delfzijl", metende
250 ton, die een aanval van een zwaren
bommenwerper had te verduren, waarbij
zes bommen werden uitgeworpen, die ge
lukkig geen van alle doel troffen en het
scheepje als doorzeefd werd met mitrail
leurkogels; het motorkustvaartuig „Saba",
dat aan de Oostkust van Engeland even
eens door een vliegtuig werd beschoten
zonder dat iemand werd gedeerd: en ten
of minder dan een pistool op de borst van
Zweden en men weet nu eenmaal nimmer,
wat men van Rusland te wachten heeft, al
zal er in de nabije toekomst wel rust
komen.
In Finland zelf is de blijdschap over het
tot stand komen van den vrede uiteraard
zeer getemperd door de geweldige offers,
die zijn gebracht en de vele verliezen, die
zijn geleden.
En Italië....
Er waren in de buitenlandsche pers tee
kenen, dat men van het bezoek van Von
Ribbentrop aan Mussolini en Ciano nogal
sensationeele resultaten verwachtte. Rib
bentrop had een heel gezelschap in zijn
gevolg, het bezoek kwam zeer onverwacht
en op een moment van groote beslissingen
in het Noorden. Thans echter wordt offi
cieel bekend gemaakt, dat Italië's houding
in geen enkel opzicht is gewijzigd. Italië,
zoo zegt men, is niet neutraal in het con
flict, maar niet-oorlogvoerend en wenscht
dat te blijven. De vriendschap met den as-
genoot is onwankelbaar en vastberaden.
Dat het, zooals het zegt, vastbesloten is,
zijn vitale belangen te behartigen, gelooft
de wereld gaarne en dit is zeker geen
nieuws. Vooralsnog blijkt het niet in Ita
lië's belang te zijn, zijn vriendschap met
het toch wel eenigszins in het nauw zit
tende Duitschland zoover te drijven, dat
het mee gaat vechten. Of het intusschen
evenals Duitschland verlangt naar den dag,
waarop Rusland in het Noorden de han-.
den vrij zal krijgen en dus mogelijke plan
nen op den Balkan, in het bijzonder tegen
Roemenië, zou kunnen gaan verwezen
lijken, is zeer de vraag. Neen, de belangen
van de beide asgenooten loopen in lang
niet alle opzichten parallel.
De oorlog gaat verder.
De aandacht moge een oogenblik zijn
afgewend van den oorlog van grooter for
maat dan die in het Noorden, die verder
van het eind schijnt te zijn dan ooit, vooral
ter zee woedt deze laatste met ongetem
perde hevigheid voort. Volgens een statis
tiek uit Parijs hebben de neutralen tenge
volge van mijnen, onderzeebooten en vlieg
tuigen 141 schepen verloren met een totaal
tonnage van 430.000 ton. Daarbij staat
Noorwegen bovenaan de droeve lijst met
niet minder dan 47 schepen. Nederland
verloor er 23, totaal 88.597 ton. Te land
en in de lucht was het deze week onge
woon kalm.
Op den strijd in Finland
hebben de onderhandelingen geen invloed
gehad, tenzij dan in dezen zin, dat de Rus
sen hun aanvallen hebben doen toenemen
in hevigheid. Ten Westen van Wiborg heb
ben zij, naar ook de Finnen toegeven,
eenige vorderingen gemaakt. De stad zelf
is nog steeds niet geheel in hun handen
gevallen, al beweren zij het wel. Dit alles
gaat gepaard met ontzettende offers aan
menschenmateriaal. Volgens een schatting
van Reuter hebben de Russen thans reeds
300.000 400.000 soldaten verloren en val
len er dagelijks ongeveer 5000. Ook de ver
liezen der Finnen zijn groot. Op de Kare
lische landengte zouden 2000 jonge Fin-
sche officieren zijn gesneuveld.
slotte het m.s. „Confid", eveneens een kust
vaartuig, groot 249 ton, dat evenals de
„Saba" bij Engelands oostkust door een
vliegtuig van onbekende nationaliteit werd
gebombardeerd, doch gelukkig, ofschoon
ernstig beschadigd, de haven van bestem
ming kon bereiken. Het zeemanSberoep
wordt al hachelijker in dezen meedoogen-
loozen handelsoorlog.
Uitbreiding staat van beleg
In de Eerste Kamer heeft minister Dijx-
hoorn medegedeeld, dat een Koninklijk Be
sluit in voorbereiding is, waarbij de staat
van beleg over een grooter gedeelte van
het land zal worden afgekondigd. Zulks
houdt verband met het wijdvertakte spion-
nagecomplot, dat justitie en politie sinds
eenigen tijd op het spoor zijn en krachtig
bestrijden. Zoo noodig zal de regeering niet
aarzelen aldus verklaarde de minister
het geheele land in staat van beleg te ver
klaren.
Suikerprijs verhoogd.
De samenwerkende organisaties in den
détailhandel hebben in overleg met de
fabrikanten en groothandelaren den sui
kerprijs geregeld. De concurrentie zelfs na
de distributie, was van dien aard, dat voor
kostprijs of bijna zonder winst werd ver
kocht. Door de genoemde samenwerking
is het nu gelukt als norm te stellen een
bruto winst van circa 10 pet. De suikerprijs
is van 1 Maart af op 50 cent per kg uni
form vastgesteld. Nadat 1 Mei a.s. de ver
hooging van den suikeraccijns zal zijn in
gegaan, wordt de prijs nogmaals met 2 cent
per kg. verhoogd.
Bom maakt slachtoffers.
Een noodlottig ongeluk, gevolg van
schromelijke lichtzinnigheid, gebeurde op
Schiermonnikoog. Drie bewoners van dit
eiland ontdekten aan het strand een vlieg
tuigbom. Niet wetende, welk een gevaar
lijk voorwerp zij met zich mede namen,
plaatsten zij de bom achterop de fiets van
een hunner en gingen er mee naar huis.
Alsof deze onvoorzichtigheid, die wonder
boven wonder nog geen gevolgen had ge
had, nog niet groot genoeg was, besloten
zij het projectiel nog te demonteeren ook.
Wat te verwachten was, gebeurde: de bom
kwam tot ontploffing. Een der mannen was
onmidellijk dood, de beide anderen be
zweken aan de opgeloopen verwondingen.
Dit noodlottige ongeval moge een aan
maning zyn voor ieder, die een bom of
ander projectiel mocht vinden. Al dit oor
logstuig is goed, waar ondeskundigen met
hun handen af moeten blijven; zelfs voor
den vakman levert het demonteeren nog
gevaar op.
DE DROEVE LIJST VAN DEZE
WEEK.
„Pacific Reliance" (6700 t., vr.schip,
Britsch)
„Uruguay" (5900 t., vr.sch., Duitsch)
„Vecht" (1965 t., vr.schip, Nederl.)
„Grutto" (920 t., vr.schip, Nederl.)
„Counseller" (5068 t., vr.sch., Br.)
„Hannover" (5600 t., vr.sch., Duitsch)
„Amor" (2325 t., vr.schip, Nederl.)
WEEST OP UW HOEDE l
Evenals in den wereldoorlog is ons land
ook in dezen oorlog weder een dankbaar
terrein voor onwettige actie, waaraan zoo
wel buitenlanders als Nederlanders zich
schuldig maken, zooals den laatsten tijd
overtuigend is gebleken.
Spionnage is een uitwas van eiken oor
log. Men kan tot op zekere hoogte eenig
respect gevoelen, althans een excuus vin
den voor den buitenlander, die zich ten
bate van zijn eigen vaderland aan dit be
drijf overgeeft, vooral wanneer blijkt dat
daarbij niet financieele, doch ideëele over
wegingen den doorslag hebben gegeven.
Dit neemt evenwel niet weg, dat wij ook
den meest vaderlandslievenden spion niet
op onzen bodem kunnen en zullen dulden,
onverschillig tot welke nationaliteit hij be
hoort. Hij zal moeten worden gestraft met
al de gestrengheid, die onze wet kent.
Verachtelijk zijn evenwel de individuën
van eigen stam, die zich voor buitenlandsch
geld leenen tot dit minderwaardige bedrijf.
Zij verdienen nog veel strengere straf dan
de buitenlander.
Helaas hebben de feiten geleid tot de
overtuiging, dat het Nederlandsche gebied
door een aantal lieden wordt misbruikt om
aan oorlogvoerenden inlichtingen te ver
strekken, die in strijd zijn met 'slands be
lang. Zooals men weet, heeft dit er zelfs toe
geleid dat de zaak ter sprake is gebracht
in de Kamer, waar verschillende sprekers
ter bestrijding van dit gevaarlijke kwaad
aangedrongen hebben op uitbreiding van
den staat van beleg, waarop de minister
van Defensie heeft verklaard dat de ge
heime inlichtingendienst, de justitie en de
politie reeds krachtig de spionnage be
strijden. Er is overigens een Koninklijk Be
sluit, waarbij de staat van beleg over een
grooter deel des lands zal worden afgekon
digd, terwijl de Regeering, indien dit noo
dig mocht blijken, niet zal aarzelen om het
geheele grondgebied in staat van beleg te
verklaren.
Men ziet, dat het aan krachtige maat
regelen van de zijde der Regeering en der
militaire autoriteiten niet ontbreekt. Doch,
hoe belangrijk het ook moge zijn, dat het
bestaande kwaad met wortel en tak wordt
uitgeroeid van nog veel meer belang is
het, om het in de kiem te stuiten. Voor
komen is beter dan genezen. En daarom
lijkt ons de beste weg, een beroep te doen
op eiken Nederlander, man of vrouw, jong
of oud, om een wacht voor zijn lippen te
zetten waar het betreft aangelegenheden,
die specifiek Nederlandsche belangen
raken.
In de oorlogvoerende landen ziet en
hoort men het overal verkondigen Past
op uw woorden, want vijandelijke ooren
zouden ze kunnen opvangen en er hun
voordeel mede doen. De meeste menschen
geven zich er geen rekenschap van, welke
onheilen hun loslippigheid te weeg kan
brengen.
Wij willen geen maatregelen tegen de
eigene omgeving prediken, doch wel manen
wij tot voorzichtigheid. In de eerste plaats
is deze vermaning natuurlijk gericht tot
hen, die uit hoofde van hun beroep, functie
of omgeving kunnen worden geacht op de
hoogte te zijn van aangelegenheden van
militair belang of van het scheepvaartver
keer. Men laat zich zoo licht iets ontvallen,
dat schijnbaar van niet het minste belang
is, doch dat aan ongewenschte elementen
een draad in handen kan geven.
GIBRALTAR. SLEUTEL DER MIDDEL-
LANDSCHE ZEE.
Onder de laatst gepubliceerde eischen
van Duitschland aan Engeland behoort
ook de afstand van een aantal Engelsche
steunpunten in verschillende deelen van
de wereld, die „piratennesten" worden
genoemd en met behulp waarvan Engeland
zijn heerschappij over de wereldzeeën weet
te handhaven. Een van die steunpunten is
Gibraltar.
Daarbij komt nog, dat sinds Franco's
overwinning in den Spaanschen burger
oorlog en de daarmee gepaard gaande na-
I
JOACHIM VON RIBBENTROP.
De Duitsche minister van Buiten
landsche Zaken speelt, zooals zoo
dikwijls in de laatste jaren, weer een
belangrijke rol in de Europeesche
gebeurtenissen. Zijn reis naar Rome
had vermoedelijk een tweeledig ver
zoenend karakter. Immers, hij be
zocht zoowel Mussolini als Z.H. den
Paus.
Het lijdt wel geen twijfel, dat de
kwestie van de betrekkingen tus
schen Duitschland en Moskou een
belangrijk onderwerp van deze ge
sprekken heeft uitgemaakt.
Von Ribbentrop is een van de
weinige Duitsche politici van het
oogenblik, die goed Fransch en En
gelsch heeft leeren spreken. Hij heeft
zoowel vóór als na den wereldoorlog
veel gereisd en in vele landen poli
tieke ervaring opgedaan.
In 1932 werd bij lid van de
N.S.D.A.P. en sinds Januari 1933 is
hij een van de meest intieme en in
vloedrijke vrienden en raadgevers
van den Führer.
Doch verder is onze waarschuwing ge
richt tot eiken Nederlandschen burger in
het algemeen. Men heeft onderwerpen van
dergelijken aard slechts te vermijden, voor
al in het bijzijn van onbekenden. In trein,
tram of café komt men zoo licht in aan
raking met menschen die onder een on
schuldig mom en op onopvallende wijze
trachten dingen te weten te komen, waar
van zij onkundig behooren te blijven.
Wij kunnen niet beter doen dan deze
beschouwing te besluiten met de in ons
land zoo algemeen bekende woorden van
den Stormwaarschuwingsdienst„Weest
op uw hoede Niemand zou immers wil
len, dat hij onwetend duistere praktijken
in de hand werkte Daaromweest op
uw hoede
tionale opleving in Spanje, dit land ernaar
streeft, weder in het bezit te komen van
de uiterste Zuidpunt, die van zoo enorm
belang is, vooral omdat ze de Straat van
Gibraltar volkomen beheerscht en daar
mee den toegang tot de Middellandsche
Zee.
De Straat van Gibraltar is slechts 14 km
breed en van de versterkingen, die zijn
aangebracht op het 425 hooge gebergte,
wordt deze dus met het tegenwoordige ver
dragende geschut gemakkelijk beheerscht.
In vredestijd is de bezetting 4000 man
sterk, thans is dat getal natuurlijk belang
rijk opgevoerd.
Dat Duitschland nu plotseling met dezer
eiscb op de proppen kwam, is zonder twij
fel een vriendelijkheid aan het adres var
Italië, den as-partner, die als Middelland
sche Zee-mogendheid bij Gibraltar noj
heel wat meer belang heeft dan Duitsch
land zélf.
Engelands grootste passagiersschip, de 85.000 brt metende „Queen Elisabeth" van
de Cunardlijn, die in diep geheim den Oceaan overstak, zonder lading en zonder
passagiers en veilig de haven van New York bereikte. - Het schip kort na de
tewaterlating in Schotland.
f.i
