NEDERLANDSCHE
SCHEPEN
De Internationale toestand
Het Portret
Deze week
De Wereld
IN DE AFGELOOPEN WEEK
TORPEDO'S,MIJNEN o/BOMMEN
VAN DE WEEK
IN NEDERLAND
.:k-
IN KAART
DE STRIJD IN NOORWEGEN BEGINT.
Het gaat daarbij niet alleen om
het Noorsclie front, maar om veel
grooter belangen, die ook hun weer
slag in de Middellandsche Zee zullen
hebben.
Het blijkt uit de berichten, welke thans
binnenkomen over de eerste gevechten in
de buurt van Trondheim, dat de geallieer
den en xn de eerste plaats Engeland, den
handschoen, welke Duitschland hen zoo
krachtig toegeworpen heeft, hebben opge
raapt. Nu in de eerstvolgende dagen de
strijd vermoedelijk in ernst gaat beginnen,
ls het goed even de posities, zooals zij op
het oogenblik zijn, te overzien.
Toen Duitschland nu ongeveer 14 dagen
geleden overging tot den inval in Scandi
navië, had het daarbij hoofdzakelijk twee
doeleinden zijn Noordelijke flank te dek
ken, opdat Scandinavië geen oorlogsterrein
Nou worden en de geallieerden Duitschland
t tm die zijde zouden kunnen bestoken
en tevens een nieuwen aanvalsbasis
voor zijn luchtmacht tegen Engeland te
scheppen. De bezetting van Denemarken
was daarbij slechts van ondergeschikt be
lang. het was niet meer dan een brugge-
hoofd voor den inval in Noorwegen.
Voor de geallieerden nu was deze Duit-
sche actie, deze bezetting van de Noorsche
kust, gelijk Lord Halifax het uitdrukte,
eenvoudig „onverdraaglijk"; Noorwegen's
Zuidpunt, slechts ongeveer 400 K.M. van
de Schotsche kust verwijderd, draagt het
karakter van een pistool op de borst van
Engeland en is in den modernen oorlog
slechts van weinig minder beteekenis, dan
b.v. Nederland in Duitsche handen zou zijn.
Onverwacht verzet.
Nu na 14 dagen heeft Duitschland op het
oogenblik beide voordeelen nog in handen,
zij het ook niet geheel. De vrees voor een
geallieerde bedreiging uit het Noorden, be
hoeft niet meer te bestaan; het tweede
voordeel bestaat eveneens nog, maar
vreemd genoeg is daarvan van Duit
sche zijde nog vrijwel geen gebruik ge
maakt. Vermoedelijk daar men verhinderd
is, zijn oorspronkelijke plannen ten gevolge
van den geallieerden inval, zoo spoedig te
volvoeren.
Intusscnen is de opzet toch niet geheel
verloopen zooals men te Berlijn had ge-
u-rltte rots*'?».* onteungen twrlchtcu
tot sluheit tlobroch t eijn Hoor
V/v
r, N.jvev.iw-
7 LWatxa l*W
13 tXtc» t 'fv
sfcr
li U ->
2"
w«n.i
'SFrh- '140
15 l d-n.1 i
I .\U. I
7 M». - 1*0
\w nw;
II Um<(
1. Mi..- -MO
17 tW
M-iatt .040
THUISHAVEN
AnwtSfwiat
Jioi
lifntfiicn
Rv.«cnJ..i
tó. »enl ><*i
'..BKinlfr.
TmhC-'
Am<je cUif
AW'nl'n
- Mei deze zó sliepen vcrlurcn 191 Neder-
laadschc zeda'dta l«t tevca.
Geeft J«cr schepen roer in cvnvooï.
Vao Se l«50 neutrale scliepen die dovr toa-
vooi Y?erdc« beschermd, /ij" dechts 2 schepen
verloren gegi2'>-
votiHi Maw*y <'■•1 WnwravMB «4 W.W (V-Imiw
Moderne
Propaganda.
Een advertentie,
die wjj in eenige
bladen aantroffen,
bewijst, hoe de
oorlogvoerenden
thans openlijk alle
middelen van de
tegenwoordige re
clame te baat
nemen. Door mid
del van deze ad
vertentie tracht
het Engelsche
Propaganda-
ministerie de pu
blieke opinie voor
het varen in con-
vooi te winnen.
hoopt. Wij hebben al eens uiteengezet, dat
bij een dergelijke onderneming de tijd een
belangrijke factor is. Wel heeft Duitschland
door een formidabele operatie, de belang
rijkste plaats van het Noorsche land, in
handen gekregen, maar het Noorsche ver
zet waarop men oorspronkelijk niet ge
rekend had, of waarvan men althans hoopte
dat het, gelijk in Denemarken zou uit
blijven, maakt een grondiger verovering
van het land noodzakelijk.
De geallieerde strategie is thans ook
duidelijker; na het vestigen van een lan
dingsbasis, een bruggehoofd te Harstad, op
een Lofodden-eiland voor de kust, zal men
trachten, door landingen, benoorden en
bezuiden de door Duitschland bezette
sleutelstellingen aan de kust, deze te om
singelen. Terwijl men tevens door het zen
den van troepen naar de omgeving van
Hamar en Elverum, de Noren zou verster
ken in hun verzet, den Duitschen opmarsch
vertragen en aldus de tijd, waarover de
geallieerden beschikken om hun landingen
te voltooien, zou verlengen.
Twee fronten.
Van Duitsche zijde is de tactiek eveneens
tweeledig eenerzijds van het Zuiden uit
het land stelselmatig en met Duitsche
grondigheid geheel in handen te krijgen,
waartoe alle Noorsch verzet gebroken
moest worden. En ten tweede door snelle
stooten naar het Noorden en Noordwesten,
te trachten zoo snel mogelijk over land in
verbinding te komen met de bezette punten
aan de Westkust om het gevaar van isole
ment te voorkomen. Zoo ontstaat hier een
race tusschen de beide machten. De Engel-
schen zijn geland ten Noorden en ten Zui
den van Trondheim, resp. te Namsos en
te Andalsnes en trachten Trondheim te
omsingelen. Dezelfde tactiek passen zij bij
Narvik toe. De Duitschers hebben Z.O.
Noorwegen thans geheel in hun macht,
hebben het Noorsch-geahieerde verzet bij
Elverum gebroken en gaan snel vooruit
langs den spoorweg naar Andalsnes en
Trondheim. Tevens zijn zij erin geslaagd
de landverbinding met Kristiansand en
Sta vanger tot stand te brengen. Bergen,
het belangrijkste punt van vestiging, is
echter nog, behalve uit de lucht, geïso
leerd. Het zal er nu om gaan wie het eerst
deze punten bereikt, waarbij men niet ver
geten mag, dat de Engelschen, als aan
vallers, hier in het nadeel zijn.
Vloot of luchtmacht.
In den grond echter gaat het er hier om,
wie het snelst en het veelvuldigst reserves,
aanvullingen en oorlogsmateriaal zal kun
nen aanvoeren. En dit beteekent in dit ge
val, dat de strijdvraag vloot of luchtmacht,
van primaire beteekenis wordt. De Britsche
vloot beheerscht den Atlantischen Oceaan
en verhindert dus, dat de Duitschers van zee
uit hun bezette posten versterken; maar
anderzijds slaagt zij er blijkbaar niet in
de Duitsche scheepvaart naar Oslo stop te
zetten, daar dit gebied zoveel dichter onder
het bereik van de Duitsche luchtmacht ligt.
Anderzijds heeft Duitschland bij gebrek
aan een krachtige vloot, de Britsche lan
dingen aan de kust niet kunnen verhin
deren, maar slaagt er blijkbaar wel in, de
landing zelve zeer te bemoeilijken en voor
al de verdere operaties langs de schaarsche
spoorlijnen van het land. Terwijl ook het
vraagstuk van de mogelijkheid van toevoer
van vrij groote massa's troepen door de
lucht, van beteekenis is.
GEEN ZENUWENOORLOG
Deze oorlog is niet alleen een vernieti-
gings-, maar ook men kan zelfs wel
zeggen vooral een zenuwenoorlog. De
zenuwenoorlog bestaat in het scheppen van
een sfeer van onrust, onzekerheid, waar
in iedereen zich afvraagtZal datgene, wat
ons boven het hoofd schijnt te hangen, nu
inderdaad gebeuren of zal de slag anders
uitvallen Zal die slag hier, of op een
ander punt vallen
Deze geest van onrust wordt van de zijde
der oorlogvoerenden voortdurend levendig
gehouden; niet alleen bij den vijand, maar
ook bij de weinige neutralen, die nog zijn
overgebleven. De bedoeling is duidelijk
men wil het moreel schokken, het weer
standsvermogen aantasten, zoo mogelijk
zelfs een paniek veroorzaken.
Deze taktiek is ook reeds meer dan een
maal tegenover ons land toegepast. Het is
noodig, dat wij de oogen openen voor dit
gevaar. Wij moeten in dat opzicht onaan
tastbaar zijn. Valsche geruchten behoeven
op ons geen invloed te hebben. Ons volk
kan en moet het volste vertrouwen hebben
in zijn regeering en zijn leger.
De maatregelen, die bij ons worden ge
nomen, zijn weloverwogen. Wanneer thans
de staat van beleg is afgekondigd voor het
geheele land, bestaan daarvoor ongetwij
feld goede redenen; maar er is niets in,
waarover wij ons behoeven te verontrus
ten. Integendeel, elk goed vaderlander zal
deze nieuwe voorzorg toejuichen, wijl de
hoogste belangen van land en volk er door
worden gediend.
Tendentieuse berichten uit het buiten
land, vage geruchten door kwaadwilligen
verspreid, vermogen hier geen zenuwen-
oorlog te ontketenen. Als nuchtere Neder
landers weten wij, waaraan wij ons te
houden hebben. Wij hebben niet te reagee-
ren op al datgene, wat er uitsluitend op
berekend is om onrust te wekken en ons
vertrouwen in het beleid der regeering en
de paraatheid van ons leger aan het wan
kelen te brengen.
Wij kunnen gerust zijn Nederland is
geen land, dat zich ongehinderd en onge
straft onder den voet zal laten loopen. Bij
het eerste teeken van gevaar heeft onze
regeering gemobiliseerd, doordrongen als
zij is van de diepe waarheid van het woord,
dat, wie den vrede wil, zich op den oorlog
moet voorbereiden. Onophoudelijk is er ge
werkt aan de volmaking van onze weer
macht. Het Nederlandsche leger is een
factor, waramede elk land, dat vijandige
bedoelingen tegen ons mocht koesteren,
terdege x-ekening zal hebben te houden.
Wie zich aan een ander spiegelt, spiegelt
zich zacht. Wij hebben gezien, wat in
andere landen mogelijk was; en niemand,
die kan beweren, dat iets dergelijks in
Nedeidand niet mogelijk zou zijn. Daar
tegen moeten wij ons wapenen. En het
voornaamste wapen van den burger is
vertrouwen. Vertrouwen in datgene, wat
de ï-egeering verordent. Vooral geen nervo
siteit. geen zich opwinden over met door
zichtige bedoelingen de wereld ingezonden
geruchten van buitenlandschen oorsprong,
die niet anders beoogen dan 't Nederland
sche volk onder hoogen druk te houden.
Een volk, dat zich zenuwachtig maakt,
is een gemakkelijke prooi voor den tegen
stander, die het er op heeft toegelegd, het
in dien toestand te brengen. Laten wij dat
bedenken en ons er voor hoeden, onrust
aan den dag te leggen. Wij mogen die zelfs
niet in ons laten opkomen
LORD SWINTON,
een persoonlijk vriend van Chamber-
lain, heeft onlangs een belangrijke
taak gekregen. Hij is n.1. benoemd
tot leider van de „English Corpora
tion Ltd.", die den handel met de
Balkanstaten zal drijven. Hij heette
oorspronkelijk Lloyd-Greame, maar
heeft in verband met de voorwaar
den voor de aanvaarding van een
millioenen-erfenis zijn tegenwoor-
digen naam aangenomen. Hij is
jurist en werd 1 Mei 1884 geboren.
In het kabinet MacDonald was bij
minister van Handel, later van Kolo
niën èh in het ministerie-Baidwin
had hij de portefeuille van Lucht
vaart. In 1935 trad hij als zoodanig
af en werd lid van het Hoogerhuis.
SNEEUWDE GROOTE VIJAND VAN
DE NOORSCHE SPOORWEGEN.
In den winter kost het den Noren groote
krachtsinspanning, om de sporen vrij van
sneeuw te houden. Men heeft op vele
plaatsen houten tunnels aangelegd, ten
einde het opeenhoopen van de opgewaaide
sneeuw zooveel mogelijk tegen te gaan. Op
de lijn van Narvik naar de Zweedsche
grens zijn zelfs de rangeerterreinen over
dekt. Naast de spoorwegen telt Noorwegen
ook een aantal straatwegen, echter veel te
gering in getal voor een zoo uitgestrekt
gebied. Ten Noorden van Trondheim hou
den deze wegen zoo goed als geheel op.
Volgens Duitsche meening is het dan ook
wel mogelijk, om, met behulp van de be
staande wegen en spoorwegen, het land
„op te rollen" van het Zuiden naar het
Noorden, doch niet in omgekeerde richting,
aangezien in het Noorden geen mogelijk
heid bestaat, om met groote strijdkrachten
te manoeuvreeren.
Meer sla en spinazie naar Duitschland.
De intensieve bestrijding van het gevaar,
dat het optreden van den coloradokever
voor onzen tuinbouw beteekende, is niet
geheel zonder succes gebleven. Zoo heeft
Duitschland voor 1940 de beperkende be
palingen, die in verband met het colorado-
gevaar waren vastgesteld, opnieuw be
kend gemaakt en daarbij eenige verbete
ringen voor onzen export toegelaten. Met
name geldt dit voor den export van sla
nn spinazie. Deze producten mochten na
B0 April niet meer worden ingevoerd uit
een gebied, gelegen ten Zuiden van de lijn
Noordwijk-Dinxperlo. Deze grens nu is be
langrijk naar het Zuiden verlegd; zij loopt
Ihans over het Haringvliet en de Waal.
Sla en spinazie, zoowel van den kouden
grond als van onder het glas, afkomstig
uit de belangrijke centra rond Zwijndrecht,
Barendregt en Venlo zijn dus weer voor
den Duitschen export vrijgegeven. Deze
onverhoopte uitbreiding der exportgelegen
heid naar Duitschland komt onzen nood
lijdenden tuinbouw, die zijn uitvoerwegen
de een na den ander ziet afgesneden, wèT-
bijzonder van pas en men mag er een
aansporing in zien, om onvermoeid voort
te gaan met de bestrijdingsmaatregelen
tegen den gevreesden coloradokever.
Heel Nederland in staat van beleg.
Rustig en vastberaden gaat de regeering
goort met het nemen van maatregelen, die
de paraatheid van ons land kunnen ver-
hoogen. Als zoodanig moet men ook de
afkondiging van den staat van beleg voor
het geheele land beschouwen, waartoe Vrij
dag werd overgegaan. Voor velen heeft
zulk een bericht een verontrustenden
klank. Toch bestaat hiervoor in het geheel
geen reden. De uitbreiding van den staat
Kroonprins Michael van Roemenië helpt
mede om boomen te planten ter bevorde
ring van de bebossching van het land.
van beleg tot het geheele land voor som
mige streken was deze toestand immers
reeds eerder afgekondigd beteekent
slechts een uitbreiding van de bevoegd
heden der militaire autoriteiten, die snel
t»,i doortastend handelen in geval van
noodzaak mogelijk maakt. Zooals minister
De Geer in zijn rustige, van kracht getui
gende radiorede ook opmerkte, zal de be
volking over het geheel genomen weinig
van den nieuwen maatregel merken. Tot
de voornaamste bevoegdheden, die het
militaire gezag zich door de afkondiging
van den staat van beleg ziet toegekend, be
hoort wel de bevoegdheid om „beperkende
bepalingen vast te stellen omtrent het
drukken, uitgeven, verspreiden, aanplak
ken of in den handel brengen van geschrif
ten of teekeningen, of dit geheel te ver
bieden"; verder ook de zeggenschap over
posterijen, telegrafie en telefonie, hetgeen
ook inhoudt het recht van censuur; de be
voegdheid staatsgevaarlijke personen te
arresteeren of uit het land te wijzen; en
ten slotte ook het algeheele toezicht op ver
gaderingen en bijeenkomsten, die thans
niet dan met toestemming der militaire
autoriteiten gehouden kunnen worden.
Nieuwe regeling voor buitengewone
verloven.
De intrekking der periodieke vextoven
bleef ook deze week nog van kracht. Zooals
men zich herinneren zal, gold deze niet
voor verloven, welke verleend waren
wegens ernstige ziekte of overlijden van
gezinsleden. Voor deze verloven, alsmede
voor alle andere buitengewone vextoven,
zooals bij huwelijk, voor het afleggen van
examens, enz., is thans een nieuwe rege
ling getroffen. Voor al deze dringende ge
vallen wordt dus ook onder de gegeven
omstandigheden, die de periodieke ver
loven nog onmogelijk maken, wel verlof
toegekend.
Nieuws van de Spoorwegen.
Het laat zich aanzien, dat de Spoor
wegen er alles op zetten, het vervoer per
trein zoo krachtig mogelijk te stimuleeren.
Voor het aanstaande reisseizoen, dat in
verband met den internationalen toestand
wel sterk tot het binnenland beperkt zal
blijven, heeft de voortvarende directeur
der Nederlandsche Spoorwegen, prof. dr.
ir. J. Goudriaan, twee nieuwtjes bedacht.
Een er van zal reeds op 19 Mei aanstaande
met het verschijnen van de nieuwe dienst
regeling m werking treden. Het betreft de
invoering van goedkoope retourkaarten,
die op vrijwel elk traject in bepaalde trei
nen verkrijgbaar worden gesteld. Welke
deze voordeelige treinen zijn, wordt in het
spoorboekje aangeduid met nieuwe tee-
kens, n.1. met vierkante blokjes. Er zijn
vier soorten van deze „blokjestreinen".
Voor de eerste groep, voorzien van een
zwart blokje, zijn de retours geldig op alle
dagen dat de trein loopt; bij de tweede
groep, gekenmerkt door een zwart blokje
met witte B, zijn de retours alleen op Zon
en feestdagen geldig; in de derde groep,
aangeduid door een zwart blokje met witte
C, zijn de retours geldig op alle dagen, be
halve Zaterdag; de vierde groep ten slotte,
die een half zwart, half wit blokje tot tee
ken heeft, dient om tegemoet te komen aan
reizigers, die op goedkoope retours reizen,
welke voor een deel van het traject niet
geldig zijn. Waarschijnlijk zullen deze
„blokjestreinen" in den komenden zomer
heel populair worden.
De tweede nieuwigheid, die prof. Gou
driaan wil invoeren, is het vastrechttarief,
in den geest zooals dit ook bij gas, electri-
teit en telefoon wordt toegepast. Men be
taalt een vast bedrag per maand of per
jaar en krijgt dan op het kilometertarief
een aanzienlijke i-eductie. Voor wie veel en
geregeld reist, kan dit een groote bespa
ring geven. En de opzet der Spoorwegen,
het reizen per trein aan te wakkeren, zal
er zeker mee worden bereikt. De invoering
van dit vastrechttarief vereischt echter,
daar het een ingewikkeld systeem 'is, de
noodige voorbereiding, zoodat wij hierop
nog even zullen moeten wachten.
Een bezienswaardigheid verdwenen.
De tand des tijds, die reeds zooveel heeft
doen verdwijnen, maakte deze week opeens
een einde aan een typische bezienswaardig
heid van het dorpje Pijnacker in Zuid-
Holland, den scheeven toren. Reeds jaar en
dag werd voor instorting gevreesd en
daarom waren al de noodige voorzieningen
getroffen om den toren te stutten. Een be
tonnen voet onder den toren was juist
dezer dagen gereed gekomen en men
meende het gevaar te hebben bezworen.
Doch nu bleek, dat het bouwwerk naar de
andere zijde ging overhellen, zoodat ook
van dien kant gestut moest' worden. Hier
toe heeft men echter geen gelegenheid meer
gekregen, want in den nacht van Woens
dag op Dondei'dag stortte het hellende ge
vaarte in, waarbij zich gelukkig geen per
soonlijke ongevallen voordeden.
liet Westland geteisterd.
Geheel onverwacht werd het Westland
deze week'Op een avond door een hevige
windhoos geteisterd, die van het Zuiden
naar het Noorden over de tuinderijen trok.
Vooral de omgeving van Kwintsheul werd
zwaar getroffen. Vele warenhuizen en
stands, waarin de jonge groente kort ge
leden was uitgepoot, werden verwoest. Op
sommige bedrijven werden meer dan twee
duizend ramen vernield. De schade wordt
op vele duizenden gulens geraamd.
DE BOEKDRUKKUNST JUBILEERT.
Met den dag, waarop vijfhonderd jaar
geleden Johann Gensfleisch zum Gutenberg
de boekdrukkunst uitvond men gaat al
thans steeds meer aannemen dat hij de
eerste is geweest, die met losse letters
drukte begint feitelijk de „nieuwe tijd".
In Duitschland wordt dit feit op vele
plaatsen herdacht. Mainz, Fx-ankfort en
Leipzig zijn daarvan het middelpunt. Te
Frankfort wordt een museum ingericht, te
Leipzig en Mainz worden Gutenberg-spelen
opgevoerd Leipzig zal een facsimili-uitgave
van de oudste krant ter wereld, de „Sti-ass-
burger Relation" verzorgen. Het Guten-
berg-museum, dat in 1945 te Mainz gereed
zal komen, zal met groote feestelijkheden
worden geppend en het is hartelijk te
hopen, dat de beschaafde landen, die alle
bij deze uitvinding zulk een groot en in
grijpend belang hebben, dan vertegenwoor
digd zullen kunnen zijn.
EEN SENSATIONEELE UITVINDING.
Ondanks den oorlog staat de wetenschap
met haar opbouwend werk niet stil. De
jonge natuurkundige Manfred Baron von
Ardenne te Berlijn heeft een microscoop
uitgevonden, die alles op dit terrein slaat.
Men heeft reeds eerder moleculen weten
te fotografeeren, maar met de nieuwe
microscoop nadert men zeer dicht het mo-
HET TOONEEL VAN DEN STRIJD OM
TRONDHEIM.
Trondheim wordt thans door de gealli-
eei'den zoowel uit het Noorden als uit het
zoowel Canadeezen als Fransche Alpen
troepen, die beide gewend zijn aan den
strijd in de bergen. De Duitschers hebben
den aanval op Trondheim niet afgewacht,
maar zijn vandaar naar het Noordoosten
opgerukt en hebben bovendien de landings
plaatsen der Engelschen te Namsos en
Andalsnes uit de lucht gebombardeerd, ten
gevolge waarvan deze plaatsen in vlammen
staan.
Trondheim beheerscht met zijn spoorweg
Tbimdcci l
7otcUK.ei.cL
TRONDHEIM
en
OMGEVING
wegen
spoorlijn
Ll£
"/'ocmoj&i i
J&Sc&pi
ojövnóz
Z>3eititad.%
QJtoA.iuvui
Afjoici 7n
O
ïoola
'JisJluM
'TTuru.
'■oJetÓn
TóuAtutsno
(Ttou
Xottafcn
fiuauda&Ti
-Tcrz-n '7,
"iïfita-ri
N ORÓMÓRT
Zuiden genaderd. Troepen, die te Namsos
zijn geland, trekken over Grong en
Steinkjer naar het Zuiden op. Daarbij zijn
naar Zweden feitelijk de verbinding tus
schen het smalle Noorden en het breede
Zuidelijk deel van Noorwegen.
ment, waarop dit ook met atomen het ge
val zal zijn.
De door Von Ardenne geconstrueerde
„universeel-electronenmicroscoop" stelt de
wetenschap in staat deeltjes met een door
snede van een millioenste millimeter te zien
en te fotografeeren. Dat is ongeveer drie
vier maal zoo groot als een atoom. En
niet alleen, dat het instrument 500.000 maal
vergroot, de beelden zijn bovendien ste
reoscopisch, zoodat men de bacteriën niet
als vlakjes, maar als lichamen ziet. De ge
volgen van dezen voox*uitgang op het ge
bied der microscopie zijn nog niet te over
zien. Vooral bij de bestrijding van infectie
ziekten en van de oorzaken van vele andere
ziekten van mensch, dier en plant betee
kent de uitvinding een geweldigen vooruit
gang voor medische zoowel als technische
wetenschap.
DE DEENSCHE EN NOORSCHE
HANDELSVLOOT.
Engeland heeft getracht, de gapingen,
die door den oorlog in zijn handelsvloot
zijn ontstaan, aan te vullen door de inbe
slagneming van de Noorsche en Deensche
schepen buiten de havens van deze landen.
De Noorsche handelsvloot is, zooals be
kend, eén van de grootste der wereld. Met
ongeveer 4834 mill. brt staat Noorwegen op
de vierde plaats na Japan. Vooral de tank
en de walvischvanrt van Noorwegen zijn
zeer belangitjk. Van 1908 tot 1938 bereikte
de traanproductie van Noorwegen 51% van
de wereldproductie. Ook wat de kwaliteit
betreft staat de Noorsche scheepvaart op
hoog peil. 46 der schepen zijn in de
laatste tien jaar gebouwd.
Ook de Deensche handelsvloot is een
factor van beteekenis voor v.'ie haar bezit.
Ze omvat 1175 millioen brt en daarvan zijn
meer dan 33 in de laatste tien jaar ge
bouwd.
REYKJAVIK BEZIT NATUURLIJKE
CENTRALE VERWARMING.
Het eiland IJsland is, zooals men weel,
van vulkanisch en oor-sprong en talrijke
geysers, die men op het eiland aantreft,
vormen het bewijs, dat de na tu ui-krach ten
nog lang niet zijn uitgedoofd. Het spreekt
wel vanzelf, dat dit door de natuur gratis
verstrekte heete water voor allerlei huise
lijke doeleinden wordt aangewend. In de
hoofdstad van het eiland, Reykjavik, die
28.000 inwoners telt, is men op het uit
stekende denkbeeld gekomen, met behulp
van deze warmtebron de huizen ie verwar
men bij het barre IJslandsche klimaat
geen overbodige luxe. Hierdoor is een
enorme besparing op brandstoffen bereikt.
Vermoedelijk is Reykjavik *.vel de eenige
stad ter wereld, waar de centrale verwar
ming niets kost, daar zij door natvur
wordt geleverd.
